Το πολιτικό πλαίσιο χαρακτηρίζεται από στασιμότητα, ενώ οι προσδοκίες για ουσιαστική πρόοδο είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Η σκληρή στάση του κατοχικού ηγέτη, ο οποίος έχει τη στήριξη της Άγκυρας και η απαράδεκτη επαναλαμβανόμενη θέση για λύση δύο κρατών, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αισιοδοξίας. Η συνάντηση της Νέας Υόρκης, περισσότερο θυμίζει προσπάθεια αποφυγής πλήρους κατάρρευσης του πλαισίου, παρά επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων.
Η νέα πενταμερής διεξάγεται σε μια περίοδο βαθιάς δυσπιστίας. Η επανέναρξη των συνομιλιών βρίσκεται ουσιαστικά σε αναστολή από το 2017 και κάθε πρωτοβουλια ανασύστασης της διαδικασίας, παραμένει προσχηματική. Οι διαδικασίες περί προσήλωσης στη λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, στην οποία λύση, η Λευκωσία έχει αυτοεγλωβιστεί, μοιάζουν με τυπική επανάληψη, ενώ επί της ουσίας, η διαδικασία υπονομεύεται συστηματικά από την τουρκοκυπριακή πλευρά.
Ο Ερσίν Τατάρ προσέρχεται στη Νέα Υόρκη, με ξεκάθαρη γραμμή: Η μόνη αποδεκτή βάση συζήτησης, είναι αυτή, της λύσης δύο κρατών. Οποιαδήποτε αναφορά στην ομοσπονδία, αντιμετωπίζεται «παρωχημένη» και «νεκρή». Η απαίτηση για αναγνώριση της «κυριαρχικής ισότητας» αποκαλύπτει την πραγματική στόχευση, την αναβάθμιση του κατοχικού καθεστώτος.
Μέσα σε αυτό το δυσμενές πλαίσιο, ο ΟΗΕ εμφανίζεται ως θεατής, παρά ως ενεργός διαμεσολαβητής, ή προασπιστής του διεθνούς δικαίου. Παρότι επισήμως επιμένει στη συμφωνημένη βάση λύσης, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Στην πράξη, περιορίζεται σε πρωτοβουλίες τεχνικού χαρακτήρα και σε γενικόλογες εκκλήσεις για συνεργασία, αποφεύγοντας επιμελώς να κατονομάσει την πλευρά, που αποκλίνει.
Ενδεικτικές, είναι οι πρόσφατες δηλώσεις της προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ των ΗΕ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, η οποία ανέφερε μεταξύ άλλων, ότι θα πρέπει να βρούμε τρόπο να προχωρήσουμε πέρα από τις υφιστάμενες θέσεις των μερών. Υπογράμμισε ότι η αποστολή της, δεν είναι η άσκηση πίεσης προς καμία πλευρά, αλλά αναζήτηση δημιουργικών τρόπων για να ξεκινήσει ένας νέος διάλογος. Η προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ υπέδειξε ότι η ΔΔΟ δεν αποτελεί πλέον κοινό σημείο αναφοράς, προετοιμάζοντας ουσιαστικά το έδαφος, για «νέες ιδέες». Χαρακτήρισε μάλιστα το πολιτικό σκηνικό ως εποικοδομητικό, χωρίς να εμβαθύνει στο γεγονός, ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά απορρίπτει ρητά το ίδιο πλαίσιο εντός του οποίου επιχειρείται να ξεκινήσει διάλογος.
Αντί για ξεκάθαρες πολιτικές τοποθετήσεις, ο ΟΗΕ περιορίζεται σε «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης» και «τεχνικές επαφές», οι οποίες όσο χρήσιμες κι αν είναι, δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη διαπραγμάτευση για τη λύση του κυπριακού, θέτοντας μάλιστα σε κίνδυνο την ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας όταν για παράδειγμα, γίνεται αναφορά στο ζήτημα της αποναρκωθέτησης, κάτι που η Λευκωσία, υιοθετεί.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά προσέρχεται στη Νέα Υόρκη, χωρίς αυταπάτες. Στόχος του Προέδρου Χριστοδουλίδη, είναι να υπενθυμίσει τη σημασία επιστροφής στο συμφωνημένο πλαίσιο και να αποκρούσει κάθε ιδέα νομιμοποίησης της διχοτόμησης. Ωστόσο, είναι εμφανές πως δεν υπάρχουν πραγματικά περιθώρια για ουσιαστική διαπραγμάτευση, όταν η άλλη πλευρά αμφισβητεί τις ίδιες τις παραμέτρους λύσης.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κίνδυνος δεν είναι απλώς η αποτυχία της πενταμερούς- αυτό είναι απομακρυσμένο, λόγω αρκετών παραγόντων μεταξύ των οποίων και οι λεγόμενες «προεδρικές» εκλογές στα κατεχόμενα- αλλά η εδραίωση μιας «λύσης δύο ταχυτήτων» όπου η διεθνής κοινότητα σταδιακά αποδέχεται τη μη λύση ως ένα νέο status quo.
Η παρουσία του Ειδικού Απεσταλμένου της ΕΕ για το κυπριακό Γιοχάνες Χαν, στη Νέα Υόρκη, αποτελεί αναμφίβολα μια νέα πολιτική παράμετρο. Η συμμετοχή της ΕΕ ήταν πάγιο αίτημα της Λευκωσίας, δεδομένου ότι το κυπριακό είναι κατεξοχήν ευρωπαϊκό πρόβλημα-αφορά ένα κράτος μέλος, την εδαφική του ακεραιότητα και τη συμβατότητα μιας ενδεχόμενης λύσης, με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Το ερώτημα είναι αν η ΕΕ θα περιοριστεί σε ρόλο παρατηρητή ή αν θα αναλάβει ενεργά την υπεράσπιση των αρχών της, με πρώτο ζήτημα το οποίο θα πρέπει να τεθεί και από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία- κάτι το οποίο φαίνεται ξεχασμένο-Η ΕΕ έχει πολιτική, θεσμική και νομική υποχρέωση να υπερασπιστεί το κεκτημένο και να απορρίψει ρητά κάθε προοπτική διχοτόμησης, που αντιβαίνει σε βασικές ευρωπαϊκές αρχές.
Στη Νέα Υόρκη, αυτό το οποίο αναμένεται να συμβεί, είναι η επανάληψη της συμφωνίας που επιτεύχθηκε τον Μάρτιο στη Γενεύη, σε ότι αφορά κυρίως στη διάνοιξη νέων οδοφραγμάτων, τα οποία προσκρούουν στις γνωστές αντιδράσεις του Ερσίν Τατάρ και σε κάποια άλλα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, τα οποία είναι αρκετά για τα ΗΕ και τον ίδιο τον Αντόνιο Γκουτέρες, για να κρατήσει τη διαδικασία στον αναπνευστήρα, μέχρι τις λεγόμενες «προεδρικές» εκλογές στα κατεχόμενα, τον Οκτώβριο. Το χειρότερο σενάριο ωστόσο που μπορεί να συμβεί στη Νέα Υόρκη, είναι να παραμείνουν στο τραπέζι τα «δύο κράτη» και τότε δεν θα υπάρχει επιστροφή, με όλες τις καταστροφικές συνέπειες.
Η επιμονή του Προέδρου Χριστοδουλίδη στην ανάγκη επανεκκίνησης της διαδικασίας στο κυπριακό, κινείται σε επίπεδο ορθής πρόθεσης. Όμως η επιμονή χωρίς όρους, χωρίς αξιολόγηση των δεδομένων και χωρίς επανακαθορισμό τακτικής, καταλήγει να αυτοπαγιδεύει την ίδια την ε/κ πλευρά.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Μπροστά στα μάτια συγγενικών του προσώπων διαπράχθηκε η απόπειρα φόνου σε βάρος 49χρονου στο προαύλιο της οικίας του, στην Πύλα, τα μεσάνυχτα της Κυριακής (13/07).
