Ένα σύστημα χωρίς (Ντ)όρια

Το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο αποφάσισε τον τερματισμό του διορισμού της νεαρής δικαστού η οποία έγινε γνωστή στο παγκύπριο από την τρίτη και τελευταία θανατική ανάκριση για την υπόθεση του Θανάση Νικολάου και η οποία αποφάνθηκε πως ο 26χρονος εθνοφρουρός είχε δολοφονηθεί και δεν είχε αυτοκτονήσει όπως επέμεναν για μια 20ετία Αστυνομία, στρατός και Νομική Υπηρεσία βγάζοντας τρελή την οικογένεια (κι έκτοτε δεν ζήτησαν ούτε μισή συγγνώμη για τη συμπεριφορά τους). Είναι γεγονός πως οι απολύσεις δικαστών ή ορθότερα τερματισμοί της θητείας μετά τα δοκιμαστικά πρώτα δύο χρόνια όπως στην περίπτωση της Βαρωσιώτου όταν κρίνονται ακατάλληλοι, είναι μεν ένα σπανιότατο αλλά όχι πρωτοφανές φαινόμενο όμως είναι πρακτικά αδύνατον να μην κάνεις τον συνειρμό με την υπόθεση του Θανάση ή την μεταγενέστερη καταγγελία της ότι αρνήθηκε να αλλάξει το πόρισμά της σε άλλες δύο θανατικές ανακρίσεις στο πλαίσιο της διαβόητης (και όπως διαφάνηκε μοιραίας) κόντρα της με τον πρόεδρο του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού. Αλήθεια πόσες περιπτώσεις θυμόμαστε όπου ο πέλεκυς έπεσε τόσο βαρύς για μέλος του δικαστικού σώματος όποιο κι αν ήταν το παράπτωμα του; Ακόμα και ο δικαστής που καταδίκασε τη 19χρονη Βρετανίδα θύμα ομαδικού βιασμού για “ψευδή καταγγελία” και “δημόσια βλάβη” (απόφαση που φυσικά ανατράπηκε από το Ανώτατο) και μας ξεφτίλισε διεθνώς ως χώρα, παραμένει φυσικά στη θέση του - δεν έκανε άλλωστε και κανένα έγκλημα, να αγνοήσει λόγου χάρη τις παρεμβάσεις μιας ιερής αγελάδας όπως είναι ο Πρόεδρος ενός δικαστηρίου. 

Η πρώτη προειδοποιητική βολή ήρθε ένα μήνα μετά την έκδοση του πορίσματος για τον Θανάση όταν η κ. Βαρωσιώτου μετακινήθηκε από το ποινικό τμήμα στο αστικό όπου δεν θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλη “ζημιά”. Ο Πανίκκος Σταυριανός (ο ιατροδικαστής που αποφάνθηκε ότι ο Θανάσης αυτοκτόνησε μόλις δέκα λεπτά αφότου έφτασε τον τόπο όπου βρέθηκε το πτώμα του) προσέφυγε στο Ανώτατο με αίτημα ακύρωσης του πορίσματος για τον λόγο ότι η δική του μαρτυρία απορρίφθηκε από τη δικαστή. Η Βαρωσιώτου είχε τεκμηριώσει την απόφαση της να μην επιτρέψει στον Σταυριανό να καταθέσει με το (λογικό) σκεπτικό ότι το ΕΔΑΔ είχε χαρακτηρίσει πλημμελή την πρώτη διερεύνηση της Αστυνομίας, η οποία στηρίχθηκε στην πρώτη έκθεση Σταυριανού, άρα προκειμένου το Δικαστήριο να συμμορφωθεί με την απόφαση του ΕΔΑΔ δεν μπορούσε να κάνει δεκτή νέα ιατροδικαστική έκθεση, αλλά ούτε και τη μαρτυρία Σταυριανού. Το Ανώτατο σε πλήρη ολομέλεια αφού εξέτασε το αίτημα Σταυριανού και έλαβε και την άποψη της Νομικής Υπηρεσίας,  διαπίστωσε μεν νομικά σφάλματα στην απόφαση της κ. Βαρωσιώτου, όπως το να μην επιτρέψει στον ιατροδικαστή να καταθέσει, αποφάσισε όμως να μην ακυρώσει το πόρισμα της θανατικής ανάκρισης που μιλάει καθαρά για δολοφονία.

Το πόρισμα παρέμεινε. Όχι όμως και η ίδια. 

Τον Ιούνιο του ‘24 ήρθε η μετωπική σύγκρουση με τον πρόεδρο του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού για δύο πορίσματα θανατικών ανακρίσεων (η μία για γυναίκα θύμα τροχαίου και η άλλη για άντρα που σκοτώθηκε πέφτοντας από σκαλωσιά) που ο πρώτος της ζήτησε να αλλάξει γιατί αλλιώς δεν θα τα υπέγραφε όπως προβλέπεται από τη διαδικασία. Κάτω από νορμάλ συνθήκες η δόκιμη δικαστής θα προχωρούσε στις αλλαγές που της ζητήθηκαν από Πρόεδρο δικαστηρίου εάν ήθελε φυσικά να έχει καριέρα στο Σώμα. Η Βαρωσιώτου όμως με γραπτό υπόμνημα απευθυνόμενη προς τον Πρόεδρο δηλώνει πως “ουδείς μπορεί να παρέμβει στο έργο του θανατικού ανακριτή μετά την έκδοση του πορίσματός του και πως αυτό μπορεί να ακυρωθεί μετά από αίτημα για έκδοση διατάγματος certiorari” καταλήγοντας “με πλήρη σεβασμό στον Πρόεδρο του Επαρχιακού Δικαστηρίου, κρίνω πως η εντολή που μου έδωσε δεν μπορεί να εκτελεστεί” και υπογράφοντας προφανώς τη δική της καταδίκη. Χθες μία μέρα πριν λήξει η δίχρονη δοκιμαστική περίοδος η νεαρή δικηγόρος ενημερώθηκε από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο πως τερματίζεται ο διορισμός της. Τα τεχνικά λάθη συγχωρούνται και διορθώνονται, μια μάβερικ προσωπικότητα ποτέ. 

Ενδεικτικός της ασυμβίβαστης προσωπικότητάς της είναι ο αγώνας της για δικαίωση όταν αποκλείστηκε από τη διαδικασία διορισμού δικαστών του 2022 χωρίς να κληθεί καν σε συνέντευξη, παρότι την προηγούμενη χρονιά βρισκόταν στους 10 επικρατέστερους υποψήφιους με ισχυρές εισηγήσεις. Τότε είχε ισχυριστεί ότι ο αποκλεισμός της οφείλεται στο γεγονός ότι εκκρεμεί προσφυγή της  κατά παλαιότερης απόφασης του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, γεγονός που, κατά την άποψή της, επηρέασε δυσμενώς την υποστήριξή της από τους επαρχιακούς δικαστές, παρόλο που το Σύνταγμα ορίζει πως η επιλογή ανήκει αποκλειστικά στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο. Ζήτησε να ακυρωθεί η διαδικασία ως αντισυνταγματική, όμως το Ανώτατο Δικαστήριο, που είναι το ίδιο όργανο με το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, απέρριψε το αίτημά της επικαλούμενο έλλειψη δικαιοδοσίας. Όμως η υπόθεσή της στάθηκε η αιτία να θεσμοθετηθεί διαδικασία όπου κάποιος υποψήφιος για δικαστής, μπορεί πλέον να αμφισβητεί την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου. Στις επόμενες κενές θέσεις δικαστών επαναδιεκδίκησε την έδρα όπου και τελικά διορίστηκε την 1η Ιουλίου 2023 για δοκιμαστική περίοδο δύο ετών όμως δεν πρόλαβε να μονιμοποιηθεί καθώς παύθηκε χθες.

Επαναλαμβάνω πως δεν είμαι σε θέση να αμφισβητήσω τη νομιμότητα της απόφασης, προφανώς το Ανώτατο έχει τη δικαιοδοσία, τα μέσα αλλά και το πάτημα για να προβεί στην παύση μιας δικαστού αν και θα περιμένω -όπως και η κυβέρνηση δια στόματος Λετυμπιώτη “την επίσημη εξήγηση του Ανωτάτου για το συγκεκριμένο ζήτημα”, γιατί θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον να μάθουμε πως μια ακατάλληλη για τη θέση ανέλαβε τη θανατική ανάκριση μιας τόσο σοβαρής υπόθεσης όπως του Θανάση Νικολάου.

Όμως ας μην κρυβόμαστε και κυρίως ας μην υποτιμάται η νοημοσύνη μας. Η παύση της κας Βαρωσιώτου μπορεί να έγινε μέσα στα όποια νομικά πλαίσια και να εφαρμόστηκε πάλι το αυστηρό γράμμα του νόμου (το πνεύμα έχει... παραδοθεί εδώ και καιρό) όμως έχει να κάνει περισσότερο με τον ασυμβίβαστο και μαχητικό χαρακτήρα της παρά με τα όποια τεχνικά λάθη έκανε κατά τη βραχύβια καριέρα της ως δικαστής (και τα οποία πάντα μπορούν να διορθωθούν σε ανώτερο επίπεδο - αυτές είναι άλλωστε οι δικλείδες ασφαλείας του δικαστικού συστήματος απέναντι στα ανθρώπινα λάθη των δικαστών, σωστά;). Όμως ένα πράγμα να διορθώνεις λάθη κι άλλο να ανέχεσαι μια δικαστή που δεν το βάζει κάτω, αμφισβητεί θέσφατα, αποκαλύπτει παρατυπίες ή παρεμβάσεις και το χειρότερο αντιμιλάει και αντιδρά. Εκεί δεν αρκεί η ράβδος, πέφτει πέλεκυς. Η Βαρωσιώτου παύθηκε για -σωστά μαντεύετε- “ανάρμοστη συμπεριφορά” με ακόμα μία καρατόμηση να στέλνει ηχηρό μήνυμα προς δημόσιους λειτουργούς: Κάνε απλά τη δουλειά σου χωρίς πολλά πολλά και κυρίως φρόντισε αυτή η δουλειά σου να μην προκαλεί προβλήματα και κυρίως ρωγμές στη στιβαρή δομή ενός συστήματος που έχει έναν πραγματικά αξιοθαύμαστο μηχανισμό αυτοσυντήρησης που συνθλίβει με δεξιοτεχνία οποιαδήποτε απόκλιση που μπορεί να το απειλήσει.

Γιατί ζω αρκετά χρόνια στην Κύπρο για να μην πιστεύω στις συμπτώσεις...