Το μνημόνιο συναντίληψης μεταξύ της Τουρκίας και της αναγνωρισμένης Λιβυκής κυβέρνησης μπορεί να επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στα γεωπολιτικά δεδομένα.
Του Ανδρέα Πογιατζή
Για ακόμη μια φορά, Ελλάδα και Κύπρος βρέθηκαν πίσω από τις εξελίξεις, απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα, που συνεχίζει να αγνοεί κάθε αρχή του διεθνούς δικαίου και βεβαίως του δικαίου της θάλασσας το οποίο φροντίζει να επικαλείται όποτε τη συμφέρει και κατά τρόπο και ερμηνεία που εξυπηρετεί βεβαίως την ίδια.
Για να απαντήσουμε σε ερωτήματα όπως, ποιες θα είναι οι συνέπειες της συναντίληψης Τουρκίας – Λιβύης για την Κύπρο και την Ελλάδα, όπως επίσης και το πια θα πρέπει να είναι τα επόμενα βήματα Αθήνας – Λευκωσίας, ζητήσαμε την ανάλυση του Διεθνολόγου και Πολιτικού Αναλυτή, Λοίζου Μιχαήλ, ο οποίος παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις.
Ο κ. Μιχαήλ, μας εξήγησε πως, η πρόσφατη υπογραφή μνημονίου συναντίληψης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, αποτελεί μέρος του ευρύτερου σχεδίου της Τουρκίας να επεκτείνει τις περιοχές ελέγχου της και φυσικά να διευρύνει τα γεωστρατηγικά της συμφέροντα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Ιστορικά αναφερόμενος, ο κ. Μιχαήλ μας εξήγησε πως η Τουρκία, προσπαθεί να επανακτήσει τον έλεγχο της περιοχής που απώλεσε μετά τις ανακατατάξεις που επέφερε η Αραβική Άνοιξη, που ασφαλώς ανέτρεψαν εν μέρει τους τουρκικούς σχεδιασμούς.
«Συνεπώς η Τουρκία εκμεταλλεύεται την έκρυθμη κατάσταση στην Λιβύη, η οποία μετά την ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι δεν επανήλθε ποτέ στην ομαλότητα, για να αυξήσει την επιρροή της συνεργαζόμενη με την αναγνωρισμένη Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNA) των Αδελφών Μουσουλμάνων. Ανάλογες προσπάθειες έγιναν από την Τουρκία στο παρελθόν και στην Αίγυπτο χωρίς επιτυχία».
Η συμφωνία των δυο χωρών, συνεχίζει ο κ. Μιχαήλ, η οποία κάθε άλλο παρά μη αναμενόμενη ήταν, εξυπηρετεί ιδιαίτερα σαφώς τους σχεδιασμούς της Τουρκίας και συγκεκριμένα μέσα από αυτήν ξεκινά η νομική διαδικασία που θα οδηγήσει στην ανακήρυξη της τουρκικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), η οποία θα αγνοεί πλήρως την ελληνική νοτίως γραμμή της Κρήτης – Καρπάθου – Ρόδου – Καστελόριζου, αποκόπτοντας γεωγραφικά μια θαλάσσια περιοχή η οποία αποτελεί το δυτικό τμήμα μία ενιαίας ζώνης που στα ανατολικά της τέμνεται με τις ΑΟΖ της Κύπρου και της Αιγύπτου.
Ο κ. Μίχαήλ τόνισε ότι αυτή η κίνηση της Τουρκίας, δεν ήταν μη αναμενόμενη αφού πρόκειται για μια προσπάθεια της που χρονολογεί μια δεκαετία περίπου.
«Εκ των πραγμάτων η νέα αυτή προσπάθεια επέκτασης των στρατηγικών τουρκικών συμφερόντων της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο, με την κατάθεση του μνημονίου συναντίληψης και χάρτη συντεταγμένων των δυο ΑΟΖ στον ΟΗΕ, αποβαίνουν ξεκάθαρα εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου».
Στην ανάλυση του, ο κ. Μιχαήλ, κάνει την εξής διαπίστωση πως, από αυτές τις κινήσεις τακτικής, επιχειρούνται να δημιουργηθούν εκείνα τα τετελεσμένα που θα περιπλέξουν ακόμη περισσότερο την ήδη γκριζαρισμένη ζώνη των ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Συγκεκριμένα, η Τουρκία ισχυριζόμενη πως η περιοχή από τον 28ο έως και τον 32ο μεσημβρινό είναι απαραβίαστη τουρκική υφαλοκρηπίδα, στοχεύει στην εξουδετέρωση της επήρειας του Καστελλόριζου και της Κύπρου εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει οριοθετήσει ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Την ίδια ώρα τίθεται σε κίνδυνο η προσπάθεια της Ελλάδας να παραχωρήσει δικαιώματα ερευνών νοτίως της Κρήτης αφού αγνοείται πλήρως υπό την αξίωση της Τουρκίας ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδες.
Όσο αφορά την νομική διάσταση αυτής της εξέλιξης, όσο και για τις συνέπειες που ενδεχομένως να προκληθούν, ο Διεθνολόγος κ. Μιχαήλ, επισήμανε πως, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το μνημόνιο αυτό που υπεγράφη δεν αποτελεί οριοθέτηση των ΑΟΖ των δυο χωρών αλλά ένα κείμενο που καταγράφει τη συμφωνία τους ως προς την οριοθέτηση που θα τους επιτρέψει να προχωρήσουν στα επόμενα επίσημα διαβήματα οριοθέτησης μέσω του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Σίγουρα όμως μια επερχόμενη οριοθέτηση της τουρκικής ΑΟΖ με τη Λιβύη θα δημιουργήσουν ένα εξόχως επικίνδυνο νέο status quo και ένα πολιτικό προηγούμενο που θα επιφέρει βαρύτατες πιέσεις στην Ελλάδα αλλά και στην Κύπρο.
Για το αν απειλείται το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου, λόγω αυτής της εξέλιξης η άποψη του Λοίζου Μιχαήλ είναι πως, πρακτικά μια πιθανή κατάθεση επισήμων συντεταγμένων για οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ των δυο χωρών που θα αγνοούν πλήρως τα δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου, όχι μόνο θα προκαλέσουν πρόσθετη ένταση στην ήδη εξόχως ταραγμένη περιοχή μας αλλά το σημαντικότερο είναι ότι θα επιφέρει σοβαρότατα κωλύματα και καθυστερήσεις τόσο στην προσπάθεια οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Ελλάδος όσο και στο ενεργειακό πρόγραμμα των δυο χωρών αφού οι επίσημες, πλέον αξιώσεις της Τουρκίας θα δημιουργήσουν ένα κυκεώνα νομικών διαδικασιών σε Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και Διεθνές Δικαστήριο με άγνωστο χρονικό ορίζοντα.
Ελλάδα, Κύπρος και Αίγυπτος πρέπει να προβάλουν αντίδραση, αναφέρει ο κ. Μιχαήλ, η οποία θα πρέπει να είναι συντονισμένη, πολυσχιδής αλλά και εξόχως έντονη.
Αρχής γενομένης από τα διπλωματικά διαβήματα τα οποία ήδη έχουν αρχίσει, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι ιδιαίτερα ο ΟΗΕ θα πειστεί για το παράνομο της σχετικής συμφωνίας και θα αποτραπεί η κατάθεση επίσημων συντεταγμένων για οριοθέτηση των ΑΟΖ Τουρκίας – Λιβύης.
Όσο αφορά πιθανές κυρώσεις, όπως αυτές που επιβλήθηκαν στην Άγκυρα για τις παραβιάσεις της Κυπριακής ΑΟΖ, ο κ. Μιχαήλ εξήγαγε το συμπέρασμα πως, μια νέα επιβολή οικονομικών κυρώσεων ή άλλων επί μέρους κυρώσεων στην Τουρκία δεν πρόκειται να φέρουν κανένα αποτέλεσμα αφού η Τουρκία τείνει όχι μόνο να τις αγνοεί αλλά και να γίνεται ακόμη πιο προκλητική αντί να συμμορφώνεται.
Η άποψη του κ. Μιχαήλ, ως μέτρο αντίδρασης, είναι πως πρέπει να αξιοποιηθούν πιο εμφατικά οι τριμερείς συνεργασίες που η Κυπριακή Δημοκρατία έχει συνάψει στην περιοχή με γειτονικές χώρες αλλά και με άλλες χώρες που δύναται να έχουν επιρροή στην περιοχή, ώστε να ασκηθούν εκείνες οι πιέσεις, εκ των πραγμάτων στη Λιβύη, που θα ακυρώσουν την ήδη νομικά αβάσιμη συμφωνία που υπεγράφη.
Για να αποκτήσουν ουσία, οι συγκεκριμένες τριμερείς συνεργασίες, θα πρέπει να επεκταθούν πέραν των ενεργειακών σχεδιασμών, συνεπώς η νέα αυτή πρόκληση αποτελεί ενδεχομένως την καταλληλότερη ευκαιρία αξιοποίησής τους και απόδοσης ουσίας σε αυτές, σημείωσε ο κ. Μιχαήλ.
«Δεδομένου ότι το ζήτημα είναι εκ των πραγμάτων νομικό και πολιτικό θα πρέπει αυτή τη φορά να μην παραμείνουμε θεατές και να επιτρέψουμε στην Τουρκία να υλοποιήσει τους σχεδιασμούς της, τρέχοντας ξοπίσω της κατόπιν εορτής για να ανατρέψουμε δεδομένα. Είναι αδήριτη ανάγκη να ενεργήσουμε άμεσα και πριν η Τουρκία προχωρήσει σε κατάθεση συντεταγμένων ώστε αφενός ο ΟΗΕ να αντιληφθεί το έκνομο της συμφωνίας και της όποιας προσπάθειας οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης με αυτές τις αξιώσεις και αφετέρου να υπάρξει έντονη αντίδραση διεθνώς αφού η νέα αυτή παράνομη και προκλητική προσπάθεια επηρεάζει πλέον μια σειρά χωρών της περιοχής και όχι μόνο την Κύπρο», ανέφερε στο ThemaOnline, ο κ. Μιχαήλ.
Κλείνοντας την ανάλυση του, εξέφρασε την πεποίθηση πως, εκ των πραγμάτων εάν αφεθεί η Τουρκία να υλοποιήσει και αυτή της την αξίωση τίθεται πλέον σε σοβαρό κίνδυνο τόσο η προσπάθεια ενεργειακής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας αλλά και στο σύνολο του το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το χειρότερο όμως θα είναι η παγίωση δεδομένων και η δημιουργία προηγούμενων σε σχέση με τα κυριαρχικά δικαιώματα των νησιών με απρόβλεπτες συνέπειες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Ανάλυση: Οι επιπτώσεις των αλυσιδωτών απεργιών στην κυπριακή οικονομία – Οικονομολόγος στο «Τ»
ΔΗΚΟ: Συνεδριάζει η Κεντρική Επιτροπή - Στην ατζέντα Κυπριακό και καταστατικό συνέδριο
Ενώπιον της Κεντρικής Επιτροπής του ΔΗΚΟ που συγκάλεσε για σήμερα στις 4.30 το απόγευμα ο Πρόεδρος του κόμματος Νικόλας Παπαδόπουλος αναμένεται να συζητηθούν οι τελευταίες εξελίξεις στο κυπριακό, αλλά και το καταστατικό συνέδριο του κόμματος, το οποίο θα συγκληθεί τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο του 2025.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
