Ο νομικός Αχιλλέας Δημητριάδης ξεδιπλώνει στο "Τ" τις πτυχές του περιουσιακού, με αφορμή τον σφετερισμό των ε/κ περιουσιών, στα κατεχόμενα.
Χαρακτηρίζει το περιουσιακό ως το σύμπτωμα της αρρώστιας που είναι η μη λύση του Κυπριακού και κάνει λόγο για αργοπορία στο θέμα των νομικών διεκδικήσεων από πλευράς ΚΔ με αφορμή τη σύλληψη του Τ/Κ δικηγόρου από τις Ιταλικές αρχές. Αναλύει τις εξελίξεις στο κυπριακό, με αφορμή την κάθοδο της προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ των ΗΕ.
50 χρόνια κλείνουμε φέτος από την τουρκική εισβολή, φτάσαμε σήμερα να παρακολουθούμε τον σφετερισμό των περιουσιών μας στα κατεχόμενα, ειδικότερα βλέπουμε τι γίνεται στο Τρίκωμο, στον Άγιο Αμβρόσιο και όχι μόνο. Πώς φτάσαμε ως εδώ και τι είναι αυτό που δεν κάναμε ως Κυπριακή Δημοκρατία.
ΑΔ: Έχετε δίκαιο. Φέτος είναι ακόμα μια επέτειος. Τα ΗΕ βρίσκονται στο νησί, από το 1964. Να μην το ξεχνάμε αυτό και μία τρίτη επέτειος, μπήκαμε στην ΕΕ πριν 20 χρόνια. Αυτά θα πρέπει να τα βάλουμε κάτω και να καταλάβουμε, όσο περνά ο χρόνος τί έχουμε κερδίσει, αλλά περισσότερο, όσα έχουμε χάσει. Η αρρώστια εδώ, είναι η μη λύση του Κυπριακού.Τώρα, εξετάζουμε το σύμπτωμα που ονομάζεται περιουσιακό.
Σε αυτό, πιστεύω ότι μία από τις πιο μεγάλες αποτυχίες του κράτους διαχρονικά, ήταν η έλλειψη ενός γενικού σχεδίου, διεκδίκησης των περιουσιών. Είχαμε επαναπαυθεί με την υπόθεση Λοϊζίδου και τις άλλες υποθέσεις του ΕΔΑΔ όπου το δικαίωμα της περιουσίας κατοχυρώθηκε, πληρώθηκαν αποζημιώσεις για απώλεια χρήσης και αυτό, δεν μας άφησε να σχεδιάσουμε την επόμενη μέρα. Δεν ξέρουμε πώς να διαχειριστούμε αυτό το θέμα και το αποτέλεσμα είναι ο σφετερισμός. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να υπάρξει ένα σχέδιο δράσης με τέσσερις προτεραιότητες. Πρώτο, η διαφύλαξη των Βαρωσίων.
Δεύτερο, οι περιοχές που είναι κάτω από τον Τουρκικό στρατό, τρίτο οι οικονομικές μονάδες και τέταρτο είναι τα σπίτια και τα χωράφια του καθενός.
Τα ζητήματα τα οποία αναφύονται είναι πολιτικά και νομικά
Το περιουσιακό έχει δύο πτυχές. Απο τη μία είναι η πολιτική και από την άλλη είναι η νομική πλευρά. Αυτές οι δύο πτυχές, πρέπει να εξεταστούν διαφορετικά, διότι χρήζουν διαφορετικής αντιμετώπισης.
Ας πάρουμε το πολιτικό και ας το χωρίσουμε σε τρεις υποδιαιρέσεις. Για τους Ε/Κ, για τους Τ/Κ και για τους ξένους.
Για τους Ε/Κ καμία κυβέρνηση δεν ενδιαφέρθηκε αρκετά για τους Εκτοπισμένους, για να δημιουργήσει ένα ταμείο αλληλεγγύης. Αυτό το ταμείο αλληλεγγύης θα μπορούσε να λειτουργεί για άτομα που έχουν πραγματική ανάγκη, για παράδειγμα κάποιου που θα του πάρει η τράπεζα το σπίτι στις ελεύθερες περιοχές και έχει στην κατοχή του αρκετά πιστοποιητικά ιδιοκτησίας, στα κατεχόμενα. Σε αυτήν την περίπτωση τί θα κάνει ο άνθρωπος; Να του πάρουν το σπίτι ή να ξεπουλήσει την περιουσία του στα κατεχόμενα όσο όσο; Αυτό έπρεπε να τύχει διαχείρισης και δεν έγινε.
Ας πάρουμε τώρα τους Τ/Κ. Υπάρχει πράγματι ένας σφετερισμός και αυτός γίνεται και σε βιομηχανική βάση. Δεν μιλούμε για κάποιον ο οποίος είχε το σπίτι του στις ελεύθερες περιοχές και με την ανταλλαγή που έγινε το 1974-75 πήγε και έμεινε στα κατεχόμενα και εκείνος είναι ουσιαστικά πρόσφυγας και μένει σε ένα σπίτι. Μιλούμε για την εμπορική εκμετάλλευση των περιουσιών μας, η οποία γίνεται πάνω σε βάση τεράστια και αυτή αλλάζει και τα δεδομένα επί του εδάφους.
Το τρίτο σημείο στο πολιτικό, είναι η ζήτηση, η οποία δημιουργείται απο τους ξένους. Όταν ένας ξένος έρχεται στην Κύπρο και πάρα πολλοί δεν γνωρίζουν για την εισβολή και την κατοχή και έρχονται στην Κύπρο για να πάρουν ένα "σπίτι στον ήλιο" και είναι και πολύ φθηνά στην άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής και δεν καταλαβαίνουν πολλές φορές τί ακριβώς συμβαίνει. Αυτήν τη ζήτηση, πρέπει να την περιορίσουμε, διότι τα φθηνά σπίτια-διαμερίσματα, είναι θέλγητρο για όλους αυτούς, που έρχονται από το εξωτερικό.
Ερωτώ. Κάναμε κάτι με τις κυβερνήσεις; Έρχονται στο αεροδρόμιο.Τους ρωτάμε πού θα μείνουν; Τους αφήνουμε να πηγαίνουν απέναντι; Ούτε και αυτό το διαχειριστήκαμε.
Σε ότι αφορά στη νομική πτυχή του θέματος, πιστεύω ότι η υπόθεση Λοϊζίδου και μετά οι άλλες υποθέσεις στο ΕΔΑΔ, έδειξαν τον δρόμο που άρχιζε από το ότι αυτές οι περιουσίες παρ' όλο που τις κρατούν Τούρκοι απο το 1974, είναι δικές μας. Αυτό ήταν τεράστια πρόοδος στο να απαντούμε στον Ντεκτάς ότι οι περιουσίες αυτές, είναι δικές μας και όχι μόνο είναι δικές μας, θέλουμε και ενοίκια. Αυτό, δεν το εκμεταλευτήκαμε αρκετά, δεν κάναμε ένα σχέδιο δράσης με τις τέσσερις κατηγορίες έτσι ώστε αύριο που θα ανοίξουν το Βαρώσι, να έχουμε "ανάχωμα" τη διεκδίκηση από τη δική μας πλευρά, αυτών των περιουσιών. Το ίδιο και με τις στρατιωτικές ζώνες. Ούτε και εκεί υπάρχει χρήστης και μπορεί κατά συνέπεια κάποιος, να διεκδικήσει την περιουσία του, για να την πάρει πίσω είτε από τώρα, είτε όταν λυθεί το κυπριακό. Αλλά τέλος πάντων να κάνει κάτι για αυτό το θέμα και να μην μείνουμε όπως έμειναν οι Κωνσταντινουπολίτες οι οποίοι ήσαν οι εγκατεστημένοι του 1923 και του 1930 και γίνονται ακόμα τώρα υποθέσεις από εγγόνια ή δισέγγονα για τις περιουσίες των συγγενών τους.
Τρίτη κατηγορία, είναι οι οικονομικές μονάδες. Οι δύο πρώτες έχουν να κάνουν με το πραγματικό πλεονέκτημα, ότι δεν υπάρχει χρήστης. Δεν τις χρησιμοποιεί κανένας, άρα θα έπρεπε να τις διεκδικήσουμε. Δεν το κάναμε. Το επόμενο, είναι οι μονάδες οι παραγωγικές.Τα ξενοδοχεία, εργοστάσια κλπ. Αυτά έπρεπε να διεκδικήσουμε έτσι ώστε να υπάρχει πραγματικό κόστος για την Τουρκία, για τη χρήση αυτών των υποστατικών.
Τελευταία κατηγορία, έπρεπε να είναι τα σπίτια του καθενός, η ιδιωτική του περιουσία διότι εκεί, είναι και το πιό ακανθώδες θέμα. Κάποιος ο οποίος μπαίνει σε αυτό το σπίτι 30- 40 χρόνια και εσένα σε έδιωξαν απο το 1974 και ήσουν δύο χρονών. Ποιός έχει προτεραιότητα. Το Ευρωπαϊκό δικαστήριο απάντησε. Αν δεν είσαι 11 ή 12 χρόνων, η κατοικία δεν μπορεί να τύχει αποκατάστασης σε σένα, αλλά θα σε αποζημιώσουν για την αξία αυτής της περιουσίας. Μήπως δεν θα ήταν εθνικά πιό σοφό να είχαμε ένα σχέδιο διεκδίκησης, όπως σας το έχω περιγράψει, παρά να αφήσουμε τον καθένα να κάνει ό,τι μπορεί και ό,τι θέλει όπως γίνεται σήμερα;
Θα ήθελα να σταθούμε λίγο στο θέμα της νομικής αρωγής από το κράτος. Κατά καιρούς το θέμα αυτό το έχουμε συζητήσει. Γιατί πιστεύετε έμεινε ανεκμετάλλευτο;
ΑΔ: Διότι δεν ενδιαφέρει αρκετά την εκάστοτε κυβέρνηση να βοηθήσει τους Εκτοπισμένους, τους Πρόσφυγες ή τους ιδιοκτήτες γής, να διεκδικήσουν την περιουσία τους. Βγήκε η ρετσινιά ότι "είσαι προδότης διότι πας στα κατεχόμενα και πουλάς την περιουσία σου" που για μένα, είναι απαράδεκτο. Δεν ξέρεις τις προσωπικές συνθήκες του κάθε ανθρώπου και οι άνθρωποι ξέρουν πολύ καλά τί κάνουν με την περιουσία τους και ξέρουν το δικό τους.
Είναι αναγκασμένοι να το κάνουν και εγώ είδα πάρα πολλές τέτοιες πραγματικά απελπιστικές περιπτώσεις. Αλλά δεν είναι εδώ το θέμα. Η περιουσία είναι δική σου και μπορείς να την κάνεις ό,τι θέλεις.Το κράτος πού ήταν να κάνει αυτό το σχέδιο δράσης για να μεγιστοποιήσουμε το κόστος της Τουρκίας και να μπορέσουμε να δώσουμε μία διέξοδο, σε αυτούς τους ανθρώπους, είτε με μία νομική αρωγή, μέσα σε ένα συγκεντρωμένο σύστημα, είτε με το να κατοχυρωθούν αυτές οι περιουσίες, ούτως ώστε αύριο σε περίπτωση λύσης, να έχουμε τους τίτλους ιδιοκτησίας σε τάξη και να μην είμαστε στην κατάσταση που είμαστε τώρα, όπου η συντριπτική πλειοψηφία των ιδιοκτητών περιουσιών στα κατεχόμενα, είτε Εκτοπισμένοι είτε όχι, έχουν αυτές τις περιουσίες στον παππού και στη γιαγιά. Ή αν είναι σε εταιρεία η οποία έχει οικονομική δραστηριότητα, την άφησαν χωρίς να την επικαιροποιήσουν παρ' όλο που αυτό γίνεται δωρεάν, όταν η περιουσία της εταιρείας βρίσκεται μόνο στα κατεχόμενα και αύριο το πρωί αν υπάρξει λύση, θα τρέχουν όλοι να βρούν τους τίτλους ιδιοκτησίας, με τους ζωντανούς σημερινούς ιδιοκτήτες. Δεν οργανωνόμαστε για να υπάρξει μία διεκδίκηση, η οποία και αν δεν την κάνουμε, σε περίπτωση λύσης, πάλι θα χρειαστεί.
Να έλθουμε και στον προσφυγικό κόσμο της Αμμοχώστου. Παρά τις εκκλήσεις του Δημάρχου και όχι μόνο, να προχωρήσουν στην επικαιροποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων, ούτε αυτό έγινε κατορθωτό τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό. Εδώ, υπάρχει ένα ζήτημα και με τους ίδιους τους ιδιοκτήτες των περιουσιών. Πώς το σχολιάζετε;
ΑΔ:Βεβαίως και υπάρχει ζήτημα, όμως δεν είναι σωστό να αφήσεις ένα τέτοιο ζήτημα στην ατομική πρωτοβουλία, διότι για μένα, είναι εθνικό ζήτημα να διεδικήσουμε τις περιουσίες μας και επιστροφή. Δηλαδή είναι καλύτερα κανένας μέσα απο το Βαρώσι να κάνει προσφυγή για την περιουσία του και να μην τη διεκδικεί για 50 χρόνια, ή είναι καλύτερα όλοι να κάνουν προσφυγή και να λέμε, "δικά μας είναι, ορίστε η διεκδίκηση".Το επιχείρημα των Τούρκων είναι ότι 50 χρόνια δεν έκαναν τίποτε αυτοί οι ιδιοκτήτες. Τί περιμένετε; Να βάλουμε στο πλάι ένα ποσό για να τους αποζημιώσουμε, να ανοίξουμε το Βαρώσι, να το δώσουμε στους Τούρκους επενδυτές ή άτομα τα οποία θα αναπτύξουν δήθεν το Βαρώσι, να μας το κάνουν Λας Βέγκας και να μείνουμε εκεί και να βλέπουμε και να παρακολουθούμε σιωπηλά;
Αλλά να βαλουμε τα πράγματα σε μία γραμμή. Να βάλουμε τα ψηφίσματα των ΗΕ, το 550 και το 789 και να δώσουμε ένα πολιτικό στίγμα. Θυμάστε τον Ιούνιο του 2019 που μας έλεγαν για το προεκλογικό πυροτέχνημα που θα άνοιγε το Βαρώσι; Θυμάστε τον Οκτώβριο του 2020 που είχε έλθει ο Ερντογάν και έκανε πικ-νικ μέσα στη βροχή; Θυμάστε τον Ιούλιο του 2021 που άνοιξε το τριάμισι τοις εκατό του Βαρωσιού; Τον Μαϊο του 2022 άνοιξε η παραλία και μετά τον Οκτώβρη του 2022 αναπαλαίωσαν τα διάφορα δημόσια κτίρια μέσα στο Βαρώσι. Όλα αυτά, τα ξεχνούμε. Η δική μας απραξία, είναι που συνετέλεσε σε αυτήν την κατάσταση που είμαστε τώρα. Για το Βαρώσι και για τις στρατιωτικές ζώνες, υπάρχει χρόνος. Γιατί τώρα με τις δημοτικές εκλογές δεν κατεβαίνουν υποψήφιοι και να πούν, "εγώ αν βγώ Δήμαρχος Αμμοχώστου, θα βοηθώ τον κόσμο με χρήματα του Δήμου, να κάνει προσφυγή για να διεκδικήσει την περιουσία του" όχι για να πωλήσει, για να την πάρει πίσω και να πάρει και τα ενοίκια. Γιατί δεν το κάνουμε αυτό; Να βρούν τον δικηγόρο τους για να τους εξηγήσει, να γίνουν διαδικασίες όπως πρέπει με οργάνωση, για να έχουμε αποτέλεσμα και να δημιουργήσουμε ανάχωμα στο άνοιγμα της περιφραγμένης πόλης.
Τα μέτρα τα οποία λαμβάνει η ΚΔ είναι προς την ορθή κατεύθυνση; Έχουμε ήδη μία σύλληψη Τ/Κ δικηγόρου, στην Ιταλία.
ΑΔ: Με ρωτάτε για τα "ορατά" ή για τα "αόρατα" μέτρα; Να απαντήσω όμως.Το γεγονός ότι συνελήφθη ο Τ/Κ είναι πάρα πολύ σωστή κίνηση διότι το 2007 είχε εκδοθεί ευρωπαϊκό ένταλμα, για τη σύλληψή του.Το ότι συνελήφθη τώρα, δεν νομίζω ότι ήταν κίνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ήταν κάτι που οι Ιταλικές αρχές έκαναν και θα τον εκδώσουν. Υπάρχουν μάλιστα κάποια θέματα όσον αφορά το όνομά του και το χειρότερο για μένα, είναι ότι απο το 2007 που βγήκε το ένταλμα μέχρι σήμερα το 2024 αν τα γεγονότα έγιναν το 2004, έχουν περάσει 20 χρόνια.Η μαρτυρία είναι εκεί; Οι μάρτυρες είναι ζωντανοί; Ποιός θα πάει δικαστήριο να μαρτυρήσει. Στην περίπτωση που τον εκδώσουν στην ΚΔ και έλθει για να τον δικάσουμε. Έχουμε αυτήν τη μαρτυρία; Αυτά είναι τα τεχνικά θέματα. Επί της ουσίας, κανένα πρόβλημα και να χρησιμοποιήσουμε το ποινικό δίκαιο για να αποτρέψουμε τον σφετερισμό σε εμπορική βάση, όπως φαίνεται να έγινε σε αυτήν την περίπτωση.
Θα ήθελα να έλθουμε στο θέμα του διορισμού της αποκλειστικής απεσταλμένης του ΓΓ των ΗΕ, η οποία αναμένεται στο νησί εντός Ιανουαρίου.Πώς σχολιάζετε την εξέλιξη αυτή;
ΑΔ:Το ότι ο ΓΓ των ΗΕ παρ' όλη την ευχή που μας είχε δώσει για "καλή τύχη στους Ε/Κ και στους Τ/Κ" έχει διορίσει την προσωπική απεσταλμένη του, μόνο θετικό μπορεί να είναι. Η κα Μαρία Άνχελα Χολγκίν Κουεγιάρ θα έλθει και ελπίζω να τη δεχθούμε με σοβαρότητα ως κάποιο άτομο, το οποίο θέλει να φέρει επιτέλους ειρήνη σε αυτόν τον τόπο και να δούμε την ουσία. Θέλουμε να λύσουμε το κυπριακό πάνω στο πλαίσιο Γκουτέρες, στα έξι σημεία ή δεν θέλουμε; Όταν αυτό το ξεκαθαρίσουμε, τότε θα αντιμετωπίσουμε και την τουρκική θέση περί δύο κρατών η οποία όχι μόνο είναι απαράδεκτη, αλλά δεν συνάδει και με τα ψηφίσματα των ΗΕ, άρα δεν μπορεί να περάσει.
Αυτό θα πρέπει να δούμε, αλλά εδώ θα ήθελα να σας δώσω μία νότα θετική, σε προσωπικό επίπεδο. Προσπαθώ εδώ και καιρό, να δημιουργήσουμε την "επιτροπή αλήθειας", όπου θα έρχεται κάποιος, θα λέγει τί έκανε, θα παίρνει ασυλία και θα μπορέσουμε επιτέλους τόσο οι συγγενείς αγνοουμένων όσο και η κοινωνία, να μάθουν πώς χάθηκαν οι άνθρωποι, οι οποίοι είναι αγνοούμενοι. Να θυμίσω ότι μόνο τους μισούς αγνοούμενους έχουμε ταυτοποιήσει και για εκείνους που ταυτοποιήσαμε, δεν ξέρουμε επίσημα τα ακριβή γεγονότα, για την εξαφάνιση, ή θάνατό τους. Η κα Χολγκίν διετέλεσε ΥΠΕΞ της Κολομβίας και είχε διαχειριστεί μέρος του θέματος της "επιτροπής αλήθειας" στην Κολομβία και μάλιστα ο Πρόεδρος Σάντος είχε πάρει το νόμπελ ειρήνης για τη συμφωνία ειρήνης την οποία υπέγραψε η κυβέρνησή του και η οργάνωση FARC.Αυτό για μένα, όπου ένας άνθρωπος έχει πείρα στο να φέρνει ειρήνη, στο να συστήνει επιτροπές αλήθειας, στο να συμβιβάζει αντιμαχόμενες πλευρές, είναι το πιό θετικό πρόσημο που μπορεί να έχει η προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ των ΗΕ.
Κύριε Δημητριάδη, ποιές είναι οι ασχολίες σας αυτό το διάστημα;
ΑΔ: Όπως γνωρίζετε ασχολούμαι με τα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υπάρχει τεράστια δουλειά που πρέπει να γίνει στο Στρασβούργο για τις υποθέσεις των περιουσιών και για τις υποθέσεις των αγνοουμένων, για τις υποθέσεις της νεκρής ζώνης. Προεκλογικά είχα πει ότι ήλθα και θα μείνω. Πιστεύω ότι συνεισφέρω στον διάλογο, έχω θέσεις ειδικά για τα θέματα του κυπριακού και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ευελπιστώ ότι θα συνεχίσω αυτήν την προσφορά με την ελπίδα ότι οι θέσεις αυτές, θα τύχουν ανταπόκρισης και εφαρμογής. Αλλά αν θέλετε και για πιο σοβαρά θέματα, θυμάστε το "τίμιο κράτος. "Να σας θυμίσω τη συμφωνία όλων των προεδρικών υποψηφίων για το πόθεν έσχες. Όλοι οι προεδρικοί υποψήφιοι, συμφωνούσαμε με τη λευκή βίβλο Πισσαρίδη- Παναγιωτίδη- Συρίμη, η οποία ως διά μαγείας, έχει εξαφανιστεί. Δεύτερο θέμα. Το άρθρο 113 του Συντάγματος. Πρέπει να διαχωριστούν οι εξουσίες του Γενικού Εισαγγελέα ως Νομικού Συμβούλου του κράτους και ως προϊστάμενου των διωκτικών αρχών. Στις πλείστες χώρες της κοινοπολιτείας, αυτό έχει γίνει. Εμείς, πότε θα το κάνουμε;
Θα ήθελα να κλείσω και με ένα επίκαιρο θέμα. Δική μου άποψη ήταν και παραμένει ότι το δικαίωμα εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους για άτομα που συμπληρώνουν το 18o έτος της ηλικίας τους, έπρεπε να ήταν αυτόματο.Προεκλογικά, είχε γίνει μεγάλη συζήτηση. Τώρα δεν βλέπετε ότι επικρατεί μια μεγάλη σιωπή; Θα πρέπει η βουλή να προχωρήσει στη θεσμοθέτηση του ζητήματος και να γίνει δικαίωμα στους νέους μας, να εγγράφονται αυτόματα. Ας δώσουμε μία μεταβατική περίοδο για αυτές τις εκλογές, να βρούμε μία γρήγορη μέθοδο και μετά να προχωρήσουμε στη νομοθετική ρύθμιση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Ελπίδα Ιακωβίδου: Βρέθηκε σε εκδήλωση στη Λευκωσία με την πρώην σύντροφο του Τζώνη Καλημέρη
• Ανήλικος από την Κύπρο έστελνε μηνύματα για βόμβες στα αεροδρόμια της Ελλάδας
• Αερόσακοι Takata: Πώς απαντούν οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων για τις χρεώσεις στον έλεγχο;
ΠτΔ στο Economist: Φάρος ελπίδας για την περιοχή η επανένωση Κύπρου
Μια ανεξάρτητη και επανενωμένη Κύπρος είναι καίριας σημασίας για την περιοχή μας, την Ευρώπη και τον κόσμο, ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, κατά τον χαιρετισμό του στο 20ό ετήσιο συνέδριο του περιοδικού Economist, οι εργασίες του οποίου άρχισαν την Πέμπτη στη Λευκωσία, σημειώνοντας παράλληλα ότι η επανένωση της Κύπρου μπορεί να αποτελέσει φάρο ελπίδας και για την περιοχή
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
