Σημαντικές παρεκκλίσεις κατά την εφαρμογή και υλοποίηση του Σχεδίου Κρατικής Χορηγίας Επιχειρήσεων και Αυτοτελώς Εργαζομένων από το Υπουργείο Οικονομικών, σε σχέση με το Σχέδιο όπως αυτό εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι οποίες καθιστούν τις πληρωμές που διενεργήθηκαν σε τυχόν μη δικαιούχους και κάθε υπερπληρωμή, ως παράνομες κρατικές ενισχύσεις, διαπιστώνει ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, σε Ειδική Έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ.
Πιο κάτω αυτούσια τα ευρήματα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας:
Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της πανδημίας του Κορονοϊού COVID-19, η οποία ανακηρύχθηκε επίσημα ως τέτοια από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στις 11.3. 2020, το Υπουργείο Υγείας, ασκώντας τις εξουσίες που του παρέχονται από των περί Λοιμοκαθάρσεως Νόμο, Κεφ.260, προέβηκε στην έκδοση Διαταγμάτων, ως προς τον καθορισμό μέτρων για παρεμπόδιση της εξάπλωσης του νέου Κορονοϊού.
Το Υπουργείο Οικονομικών (ΥΟ), στο πλαίσιο της προσπάθειας για υποστήριξη και ενίσχυση των επιχειρήσεων και αυτοτελώς εργαζομένων, οι οποίοι επηρεάστηκαν από τα πιο πάνω μέτρα που επιβλήθηκαν από την Κυβέρνηση, εφάρμοσε, στη βάση του Προσωρινού Πλαισίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ε.Επ.), για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου COVID-19, το «Σχέδιο Κρατικής Χορηγίας Επιχειρήσεων και Αυτοτελώς Εργαζομένων».
Σκοπός του ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, ήταν ο έλεγχος της ορθότητας εφαρμογής των προνοιών του Σχεδίου, όπως αυτό εγκρίθηκε από την Ε.Επ., περιλαμβανομένης της κατηγοριοποίησης μεταξύ επιλέξιμων και μη επιλέξιμων επιχειρήσεων, της επαλήθευσης της ορθότητας των υπολογισμών των χορηγιών, στη βάση των παραμέτρων που τέθηκαν από το ΥΟ και την καταβολή τους από το Τμήμα Φορολογίας (ΤΦ) στη βάση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου.
Τα σημαντικότερα ευρήματα που προέκυψαν από τον έλεγχο αναφέρονται επιγραμματικά πιο κάτω:
1/ Διαπιστώσαμε σημαντικές παρεκκλίσεις κατά την εφαρμογή και υλοποίηση του Σχεδίου από το ΥΟ, σε σχέση με το Σχέδιο όπως αυτό εγκρίθηκε από την Ε.Επ., οι οποίες καθιστούν τις πληρωμές που διενεργήθηκαν σε τυχόν μη δικαιούχους και κάθε υπερπληρωμή, ως παράνομες κρατικές ενισχύσεις.
Συστήσαμε όπως το ΥΟ προβεί σε επαναϋπολογισμό των χορηγιών στη βάση των προνοιών του Σχεδίου, όπως αυτό εγκρίθηκε από την Ε.Επ., λαμβάνοντας υπόψη όλες τις υποδείξεις της Υπηρεσίας μας σχετικά με τις αποκλίσεις που παρατηρήθηκαν από τις πρόνοιες του Σχεδίου και προβεί σε ανάκτηση των παράνομων κρατικών ενισχύσεων.
2/ Η καταβολή των χορηγιών στη βάση του Σχεδίου ξεκίνησε πριν τη υποβολή του σχετικού Σχεδίου στο γραφείο Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων, για κοινοποίηση στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Επ και συνεπώς πριν τη λήψη της απαιτούμενης σχετικής έγκρισης από την Ε.Επ.
Συστήσαμε όπως η υποβολή σχεδίων κρατικών ενισχύσεων στους αρμόδιους φορείς/όργανα γίνεται έγκαιρα και η έναρξη διενέργειας πληρωμών να είναι σύννομη σε σχέση με τις υποχρεώσεις του κράτους που απορρέουν από το σχετικό ευρωπαϊκό κεκτημένο.
3/ Το ΥΟ δεν συμμορφώθηκε με την απαίτηση για δημοσιοποίηση και υποβολή ετήσιας αναφοράς, εντός ενός έτους, σχετικά με τις καταβληθείσες χορηγίες άνω των €100.000 (€10.000 για τον τομέα γεωργία και αλιείας), παρόλο που η καταβολή τους ξεκίνησε την 1.2.2021.
Συστήσαμε όπως το ΥΟ συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις προς την Ε.Επ. ως προς τη δημοσιοποίηση των χορηγιών και ετοιμασία και υποβολής της ετήσιας αναφοράς, για διασφάλιση, μεταξύ άλλων, της αρχής της διαφάνειας.
4/ Το ΤΦ δεν προέβη στη διενέργεια ελέγχων για εξακρίβωση της συμμόρφωσης των ληπτών ενίσχυσης με την προϋπόθεση συνέχισης της δραστηριότητάς τους και μετά τη χαλάρωση
των μέτρων.
Συστήσαμε όπως το ΥΟ, σε συνεργασία με το ΤΦ, διενεργήσει σχετικούς ελέγχους για εντοπισμό των προσώπων που έλαβαν χορηγία και δεν τήρησαν το κριτήριο συνέχισης δραστηριότητας εντός του 2021 και να δρομολογήσει διαδικασίες ανάκτησης των χορηγιών που καταβλήθηκαν.
5/ To ΥΟ δεν τηρούσε πρακτικά των συναντήσεων όπου λαμβάνονταν ουσιαστικές αποφάσεις για διαμόρφωση των κριτηρίων και άλλων παραμέτρων του Σχεδίου, αλλά οι σχετικές οδηγίες δίνονταν, είτε προφορικά είτε μέσω της εσωτερικής αλληλογραφίας. Επίσης δεν εντοπίστηκαν στο ΤΦ συγκεντρωμένα σε φυσικό ή/και ηλεκτρονικό φάκελο όλα τα σχετικά στοιχεία που αφορούσαν στο Σχέδιο το οποίο εγκρίθηκε από την Ε.Επ.
Συστήσαμε όπως, για σκοπούς διαφάνειας και καλύτερου ελέγχου, τα διάφορα κριτήρια και η διαδικασία καθορισμού τους, να καταγράφονται σε λεπτομερή πρακτικά, στα οποία να διατυπώνονται με σαφήνεια οι αποφάσεις που λαμβάνονται, κατ’ αναλογία του τι ισχύει για τα συλλογικά όργανα, με βάση τον περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμο του 1999 (Ν.158(Ι)/1999).
6/ Δεν υπήρχε καταγραμμένη διαδικασία υλοποίησης του Σχεδίου, συμπεριλαμβανομένης και της κατανομής ευθυνών/αρμοδιοτήτων, τόσο για το ΥΟ όσο και το ΤΦ, αναφορικά με την υλοποίηση και παρακολούθηση των διαφόρων διεργασιών σε όλα τα στάδια του Σχεδίου, για την αποφυγή λαθών και παραλείψεων ή επικάλυψη αρμοδιοτήτων. Σημειώνεται ότι με βάση την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 8.1.2021, εξουσιοδοτήθηκε ο Υπουργός Οικονομικών, μεταξύ άλλων, να καθορίσει τη διαδικασία για εφαρμογή του εν λόγω Σχεδίου.
7/ Δεν εντοπίσαμε ελεγκτικά τεκμήρια που να επιβεβαιώνουν τον ισχυρισμό του ΥΟ ότι είχε ανατεθεί εξ υπαρχής στο ΤΦ η ευθύνη για έλεγχο, πριν την καταβολή οποιασδήποτε χορηγίας, όλων σωρευτικά των προϋποθέσεων του Σχεδίου. Η μόνη προϋπόθεση για την οποία εντοπίσαμε συγκεκριμένη εξ΄ υπαρχής αναφορά του ΥΟ, αφορούσε στην ανάγκη ελέγχου, από το ΤΦ, του κατά πόσο τα υποκείμενα σε ΦΠΑ πρόσωπα αφορούσαν εταιρίες διεθνών δραστηριοτήτων (ΕΔΔ), οι οποίες δεν ήταν δικαιούχοι και έπρεπε να εξαιρεθούν.
8/ Δεν εντοπίστηκαν γραπτές, σαφείς οδηγίες του Εφόρου Φορολογίας ή άλλου εξουσιοδοτημένου προσώπου προς τους λειτουργούς του ΤΦ, καταχωρισμένες στους σχετικούς φακέλους του ΤΦ για τη διαδικασία που θα έπρεπε να ακολουθήσουν για σκοπούς καταβολής των χορηγιών βάσει των κριτηρίων του συγκεκριμένου Σχεδίου, με αποτέλεσμα να προκύψει λανθασμένη καταβολή χορηγιών.
9/ Το ΥΟ δεν εξέτασε το ενδεχόμενο να ζητήσει από το ΤΦ, είτε εξαρχής, είτε στο στάδιο τελικής διαμόρφωσης των κατηγοριών οικονομικών δραστηριοτήτων που θα δικαιούνταν στήριξης όπως, από την πληροφόρηση που ήταν διαθέσιμη από τη βάση δεδομένων, εντοπίζονταν και απαλείφονταν, από τον κατάλογο που υποβλήθηκε, οι περιπτώσεις προσώπων που δεν ήταν δικαιούχοι βάσει του Σχεδίου ή που δεν πληρούσαν άλλα σχετικά κριτήρια.
Συστήσαμε όπως το ΥΟ κατά την εκπόνηση ανάλογων Σχεδίων, βεβαιώνεται ότι τα οποιαδήποτε κριτήρια και εξαιρέσεις λαμβάνονται υπόψη κατά την επεξεργασία της πληροφόρησης που υποβάλλεται από άλλα κυβερνητικά Τμήματα, στον βαθμό που αυτό είναι δυνατόν.
10/ Ορίστηκε από τον Υπουργό Οικονομικών ερευνών λειτουργός για τη διεξαγωγή Διοικητικής Έρευνας στο ΤΦ για τη διακρίβωση των λόγων διενέργειας λανθασμένων πληρωμών σε μη δικαιούχους στα πλαίσια της εφαρμογής του Σχεδίου και εντοπισμό τυχόν ευθυνών. Σύμφωνα με την εν λόγω Έρευνα, η οποία ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2021, εντοπίστηκαν 503 επιχειρήσεις που δεν πληρούσαν τα κριτήρια του Σχεδίου, στις οποίες καταβλήθηκαν ενισχύσεις συνολικού ύψους €15,99 εκ.
Τονίσαμε ότι κάθε χορηγία σε μη δικαιούχο και κάθε υπερπληρωμή συνιστούν παράνομη
κρατική ενίσχυση και θα πρέπει υποχρεωτικά να ανακτηθούν.
11/ Διαπιστώσαμε ότι το ΥΟ κατά την εφαρμογή του Σχεδίου ενέταξε ως επιλέξιμες, οικονομικές δραστηριότητες για τις οποίες παρόλο που δεν προέκυπτε υποχρέωση αναστολής των δραστηριοτήτων τους από τα Διατάγματα του Υπουργείου Υγείας, έκρινε ότι επηρεάστηκαν αρνητικά από τα περιοριστικά μέτρα, λόγω της φύσης των δραστηριοτήτων τους, ενώ, για περιορισμένο αριθμό οικονομικών δραστηριοτήτων, το ΥΟ εφάρμοσε γεωγραφικό διαχωρισμό, κρίνοντας ως δυνητικά επιλέξιμες τις επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζόμενους, εντός των συγκεκριμένων οικονομικών δραστηριοτήτων, μόνο των επαρχιών Πάφου-Αμμοχώστου, καθώς έκρινε ότι αυτές επηρεάστηκαν σε πιο μεγάλο βαθμό λόγω της εξάρτησης τους από τον Τουρισμό.
Συστήσαμε όπως το ΥΟ εξετάσει, κατά πόσο διενεργήθηκαν πληρωμές προς μη δικαιούχους λόγω διαφοροποίησης των επιλέξιμων οικονομικών δραστηριοτήτων κατά την εφαρμογή του Σχεδίου, σε σχέση με το εγκεκριμένο Σχέδιο από την Ε.Επ.. Σε περίπτωση εντοπισμού σχετικών περιπτώσεων να λάβει άμεσα ενέργειες ανάκτησης των σχετικών ποσών.
12/ Στις περιπτώσεις ταξιδιωτικών πρακτορείων διαπιστώσαμε ότι δεν χρησιμοποιήθηκαν ομοιόμορφα δεδομένα, με αποτέλεσμα ορισμένες εταιρείες να ευνοηθούν και άλλες να αδικηθούν.
Συστήσαμε όπως το ΥΟ εάν το κρίνει απαραίτητο και νοουμένου ότι θα εξασφαλίσει την έγκριση της Ε.Επ., προβεί σε εκ νέου υπολογισμούς και λάβει τις αναγκαίες διορθωτικές ενέργειες.
13/ Για το λιανικό εμπόριο το Σχέδιο προνοούσε διαφορετικό χειρισμό από ότι για τις υπόλοιπες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Ως αποτέλεσμα, δεν διασφαλίστηκε η αρχή της ισότητας καθώς οι δικαιούχοι του λιανικού εμπορίου των επαρχιών Λευκωσίας-Λάρνακας-Λεμεσού, που πλήγηκαν σε μεγαλύτερο βαθμό και παρουσίασαν μείωση του ΚΕ από 35%, μέχρι και 100%, έλαβαν χαμηλότερο ποσό ενίσχυσης από δικαιούχους άλλων τομέων οικονομικής δραστηριότητας, όπου χρησιμοποιήθηκε το γενικό μοντέλο. Ταυτόχρονα, αριθμός επιχειρήσεων στις επαρχίες Λευκωσίας-Λεμεσού-Λάρνακας, που δεν πληρούσαν το κριτήριο μείωσης του ΚΕ κατά 35%, ως όριζε το Σχέδιο για το γενικό μοντέλο, έτυχαν στήριξης. Επίσης, για τις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου των επαρχιών Πάφου-Αμμοχώστου, το ποσό χορηγίας υπολογίστηκε με βάση το γενικό μοντέλο, με σκοπό την ενίσχυση τους σε μεγαλύτερο βαθμό, καθώς το ΥΟ έκρινε ότι επηρεάστηκαν περισσότερο, λόγω της εξάρτησής τους από τον τουρισμό. Η διαφοροποίηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου των επαρχιών Πάφου-Αμμοχώστου, που δεν πληρούσαν το κριτήριο μείωσης του ΚΕ κατά 35%, ως όριζε το Σχέδιο για το γενικό μοντέλο, να μην τύχουν στήριξης.
14/ Από τον έλεγχο των αρχείων κοστολόγησης του γενικού μοντέλου διαπιστώσαμε την καταβολή χορηγίας σε περιπτώσεις οικονομικών δραστηριοτήτων που εξαιρούνταν στήριξης βάσει του καταλόγου εξαιρέσεων, εξαίρεση οικονομικών δραστηριοτήτων που δεν συμπεριλαμβάνονταν στον κατάλογο εξαιρέσεων, καθώς και σφάλματα παράλειψης, υπολογισμών, διπλών υπολογισμών και υπέρβασης καθορισμένου ορίου για συγκεκριμένους τομείς.
Συστήσαμε στο ΥΟ όπως τηρεί τις Γενικές Αρχές του Διοικητικού Δικαίου και όπως εξεταστούν οι συγκεκριμένες περιπτώσεις και να δρομολογήσει τις απαραίτητες ενέργειες για ανάκτηση των υπερπληρωμών. Επίσης, σε περίπτωση που έχει πρόθεση να επανεξετάσει, για σκοπούς καταβολής χορηγίας, κατά πόσο υπάρχουν οικονομικές δραστηριότητες που θα έπρεπε να κριθούν ως επιλέξιμες και αποκλείστηκαν, να εξασφαλίσει την έγκριση της Ε.Επ.
15/ Διαπιστώσαμε ότι, κατά τον χειρισμό των ενστάσεων, εισήχθηκε νέα παράμετρος, κατά παρέκκλιση του εγκεκριμένου από την Ε.Επ. Σχεδίου, δεν τηρήθηκε η αρχή της ισότητας και της διαφάνειας και δεν τηρήθηκε κατάλληλο μητρώο παρακολούθησης των ενστάσεων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Κλάδος σκυροδέματος: Πιο αποφασιστική κυβερνητική διαμεσολάβηση ζητούν οι εργαζόμενοι
• Παγκόσμιος συναγερμός: Αποκολλήθηκε μέρος του Ήλιου - Τι σημαίνει αυτό για τον πλανήτη μας
Αναστασιάδης-Χριστοδουλίδης: Από την «πατρική» στοργή, στον... «πατρικό» θυμό
Όταν στις 28 Φεβρουαρίου του 2023 ο Νίκος Χριστοδουλίδης ανέβαινε τον λόφο του προεδρικού με τη σύζυγο και τα παιδιά του, για την τελετή παράδοσης – παραλαβής της Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας από τον Νίκο Αναστασιάδη, το κλίμα ήταν άκρως οικογενειακό, με τον Νίκο Αναστασιάδη να βλέπει τον <διάδοχό> του με ύφος περήφανου πατέρα. Ο Νίκος Αναστασιάδης μάλιστα, αποκαλούσε τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, <Νίκο μου>.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
