Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, αντέδρασε με νηφαλιότητα στο περιστατικό της Δένειας, δηλώνοντας ότι έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες διεργασίες για να αποτραπεί επανάληψη παρόμοιων γεγονότων. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι τέτοιες ενέργειες δεν βοηθούν στο να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα, για επανέναρξη των συνομιλιών. Το μήνυμα ήταν σαφές: Η Κυπριακή Δημοκρατία θέλει να δώσει χώρο στον διάλογο, αλλά δεν πρόκειται να ανεχθεί τετελεσμένα ή νέες προκλήσεις.
Η επίσκεψη της προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μαρίας Άνχελα Ολγκίν, στο νησί-από τις 4 έως τις 12 Δεκεμβρίου- αναμένεται να αποτελέσει σημείο αναφοράς για το επόμενο διάστημα. Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, η Ολγκίν θα συναντήσει τον Τουφάν Ερχιουρμάν στις 4 Δεκεμβρίου και τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη δύο ημέρες αργότερα, στις 6 Δεκεμβρίου. Επισήμως, η Λευκωσία αφήνει τα Ηνωμένα Έθνη να ανακοινώσουν το πρόγραμμα, αποφεύγοντας οποιαδήποτε κίνηση που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως προσπάθεια εντυπωσιασμού.
Ωστόσο, την ώρα που προγραμματίζονται οι επαφές της ΟΗΕ, ο κατοχικός ηγέτης φαίνεται να έχει διαφορετικές προτεραιότητες. Όπως αποκάλυψε η τουρκική ειδησεογραφική ιστοσελίδα T24, ο Έρχιουρμαν σχεδιάζει επίσκεψη στην Άγκυρα μεταξύ 11 και 15 Νοεμβρίου, προκειμένου να συναντηθεί με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Μάλιστα, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι «επιθυμεί πρώτα να συζητήσει το Κυπριακό με την Άγκυρα» πριν συναντήσει την Ολγκίν. Το μήνυμα είναι προφανές: πριν από κάθε διεθνή διαβούλευση, ο κατοχικός ηγέτης, θεωρεί αυτονόητο να λάβει την έγκριση της τουρκικής κυβέρνησης.
Η στάση αυτή αποκαλύπτει τη συνέχεια της τουρκικής πολιτικής στα κατεχόμενα, παρά τις επικοινωνιακές διαφορές. Ο Έρχιουρμαν, αν και επιχειρεί να προβληθεί ως «ρεαλιστής» και «μετριοπαθής», ακολουθεί την πάγια γραμμή της Άγκυρας: Καμία πρόοδος χωρίς αποδοχή της “ισότητας” και των “δύο κρατών”. Το επιβεβαιώνουν και οι πρόσφατες δηλώσεις του σχετικά με την άρση του εμπάργκο όπλων από τη Νορβηγία προς την Κυπριακή Δημοκρατία, όπου επέλεξε να επικρίνει την απόφαση ως κίνηση που «δεν βοηθά το κλίμα για λύση». Ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία ενισχύει την άμυνά της, ο Ερχιουρμάν σπεύδει να συνταχθεί με την τουρκική επιχειρηματολογία περί “κλιμάκωσης”.
Αυτό που ανησυχεί περισσότερο όμως, είναι η στάση ορισμένων πολιτικών κύκλων, που είχαν σπεύσει να παρουσιάσουν την εκλογή του Έρχιουρμαν ως θετική εξέλιξη. Με δηλώσεις περί “ευρωπαϊκής νοοτροπίας” και “διάθεσης για λύση”, καλλιέργησαν μια επικίνδυνη αυταπάτη πως το πρόβλημα στα κατεχόμενα, είναι απλώς θέμα προσώπων. Στην πράξη όμως, οι πρώτες κινήσεις του νέου κατοχικού ηγέτη, επιβεβαιώνουν ότι τίποτα δεν αλλάζει, όσο η Άγκυρα διατηρεί τον πλήρη έλεγχο.
Ο ρεαλισμός δεν μπορεί να σημαίνει αφέλεια. Η ελληνοκυπριακή πλευρά οφείλει να συνεχίσει να εργάζεται για την επανέναρξη του διαλόγου, χωρίς όμως να υποτιμά τα μηνύματα που στέλνει η τουρκοκυπριακή ηγεσία. Η επιλογή του Έρχιουρμαν να δει πρώτα τον Ερντογάν και μετά την Ολγκίν δεν είναι τυπική λεπτομέρεια- είναι δήλωση πολιτικής προτεραιότητας. Και όσο η τουρκική παρουσία παραμένει καθοριστική, η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να αντιληφθεί ότι η πρόοδος στο Κυπριακό, δεν μπορεί να εξαρτάται από την καλή θέληση της Άγκυρας.
Η Κυπριακή Δημοκρατία, από την πλευρά της, δείχνει ψυχραιμία και σταθερότητα, στηρίζοντας τη διαδικασία του ΟΗΕ χωρίς αυταπάτες. Το ζητούμενο, είναι να υπάρχει ενότητα και σαφήνεια θέσεων στο εσωτερικό-κάτι που δεν υπάρχει- όχι να παρασυρόμαστε από εφήμερες εντυπώσεις ή “ευρωπαϊκές” ετικέτες που αποδεικνύονται γρήγορα κενές περιεχομένου.
Οι δηλώσεις Λακρουά: Αισιοδοξία αλλά προειδοποιήσεις
Ο Βοηθός Γενικός Γραμματέας Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων του ΟΗΕ, Ζαν-Πιέρ Λακρουά, εξέφρασε την αισιοδοξία του για πρόοδο στις συνομιλίες, παρά τις πρόσφατες δυσκολίες. Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ και σε ευρωπαϊκά ΜΜΕ, από το παράρτημα του ΟΗΕ στις Βρυξέλλες, σημείωσε ότι η UNFICYP θα συνεχίσει να εκτελεί το έργο της, παρά τις περικοπές στον οργανισμό.
Ερωτηθείς για τις εξελίξεις μετά τις «εκλογές» στα κατεχόμενα και το Βαρώσι, ο κ. Λακρουά δήλωσε ότι υπάρχει υψηλό επίπεδο δέσμευσης από τα ανώτατα κλιμάκια του ΟΗΕ, κάτι που ισχύει από την αρχή της θητείας του Γενικού Γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες. Όπως τόνισε, το Κυπριακό αποτελεί προτεραιότητα για τον ίδιο, για την ειδική απεσταλμένη Μαρία Άνχελα Ολγκίν, αλλά και για τον νέο επικεφαλής της UNFICYP, που ήδη έχει αρχίσει να συναντάται με τους ηγέτες των δύο πλευρών.
Ο Λακρουά υπογράμμισε επίσης ότι η πρόοδος εξαρτάται από τα ίδια τα μέρη και ότι τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης παραμένουν κρίσιμα για την όποια θετική εξέλιξη. Όπως σημείωσε, «ελπίζουμε να υπάρξει πρόοδος σε αυτά, αλλά και στην ευρύτερη εικόνα, ώστε αυτή η πρόοδος να οδηγήσει σε σημαντικά βήματα».
