Εθνικό Γραφείο Μεταφοράς Γνώσης θα ανακοινωθεί τους επόμενους μήνες, ούτως ώστε να γίνεται εμπορευματοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, αλλά και να παράγονται προϊόντα και υπηρεσίες που έχουν διεθνή προσανατολισμό, για ενίσχυση της οικονομίας του τόπου, δηλώνει ο Επικεφαλής Επιστήμονας και Πρόεδρος του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας Νικόλας Μαστρογιαννόπουλος.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο κ. Μαστρογιαννόπουλος μιλάει, μεταξύ άλλων, για τα χρηματοδοτικά προγράμματα για την επόμενη εξαετία, την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας με την κατάταξη της Κύπρου ως δεύτερης πιο βελτιωμένης χώρας στην Ευρώπη κατά κεφαλή και στην περιοχή σε θέματα καινοτομίας και την άντληση πέραν των €300 εκατ. από το «Ορίζοντας 2020», καθώς και για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας που θα κρατήσουν τους νέους επιστήμονες στην Κύπρο, προσελκύοντας όσους έφυγαν πίσω.
Εξωστρέφεια, διεθνοποίηση, ενίσχυση καινοτόμου επιχειρηματικότητας
Σε ερώτηση για τα προγράμματα ύψους €150 εκατ. για την επόμενη εξαετία, που ανακοίνωσε πρόσφατα και τον κεντρικό τους στόχο, ο Επικεφαλής Επιστήμονας ανέφερε ότι «σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη χρονικά περίοδο που η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία πλήττουν ανεπανόρθωτα την παγκόσμια οικονομία και φυσικά τον τόπο μας, θεωρούμε ότι η επένδυση στην έρευνα, την καινοτομία, την τεχνολογική αναβάθμιση και εξέλιξη είναι πάρα πολύ σημαντική, ούτως ώστε να υπάρχει μια πιο βιώσιμη ανάπτυξη και να παρέχουμε τις υπηρεσίες στην κοινωνία που απαιτούνται μέσα από την επένδυση αυτή».
Προς αυτή την κατεύθυνση, είπε, στις 11 Μαρτίου ανακοινώσαμε τη δομή και τη στρατηγική των νέων προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας για την περίοδο 2021 – 2027, ούτως ώστε να χρηματοδοτήσουμε την έρευνα και καινοτομία.
Στόχος, όπως ανέφερε, είναι «να ενισχύσουμε την εξωστρέφεια, τη διεθνοποίηση του οικοσυστήματος, να ενθαρρύνουμε τους νέους να ασχοληθούν με την έρευνα και την καινοτομία σαν καριέρα, να συνεχίσουμε να ενισχύουμε την καινοτόμο επιχειρηματικότητα - όπως είχαμε κάνει και τα προηγούμενα χρόνια - τις καλές ερευνητικές υποδομές, να τις ενισχύσουμε, την γνώση που παράγεται από το οικοσύστημα, ούτως ώστε να υλοποιήσουμε την εθνική στρατηγική έρευνας και καινοτομίας, που είναι ο πρωταρχικός μας στόχος».
Σε ερώτηση για τα προγράμματα που θα τρέξουν τα επόμενα δύο χρόνια ο κ. Μαστρογιαννόπουλος εξήγησε ότι τα προγράμματα είναι χωρισμένα σε πέντε πυλώνες.
«Έχουμε τρεις κάθετους πυλώνες, την ενίσχυση της έρευνας με ένα προϋπολογισμό πέραν των 30 εκατομμυρίων για να συνεχίσει το οικοσύστημα, το οποίο έχει μεγαλώσει και εξελιχθεί», είπε.
Έχουμε, πρόσθεσε, «πλέον πέραν των εννέα πανεπιστημίων, έχουμε ερευνητικά κέντρα με ιστορία χρόνων, έξι καινούρια κέντρα αριστείας, τα οποία είναι συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αρκετές καινούριες νεοφυείς επιχειρήσεις, αλλά και παραγωγικές επιχειρήσεις του τόπου, οι οποίες παρουσιάζουν αύξηση δραστηριότητας σε έρευνα και ανάπτυξη... Άρα, αντιλαμβάνεστε ότι ενισχύοντας την έρευνα, ενισχύουμε και την καινοτομία», σημείωσε.
Ο δεύτερος πυλώνας, είπε, «είναι η ενίσχυση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων, αλλά και χρηματοδότηση υφιστάμενων παραγωγικών, όπως έχω προαναφέρει».
Ένας τρίτος σημαντικός πυλώνας, πρόσθεσε, «είναι η μεταφορά γνώσης και η συνεργασία».
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΙδΕΚ, «πρέπει να βελτιώσουμε περισσότερο τη συνεργασία του ερευνητικού ιστού με τις ποιοτικές επιχειρήσεις και τη βιομηχανία του τόπου».
Εθνικό Γραφείο Μεταφοράς Γνώσης τους επόμενους μήνες
Γι αυτό, είπε, «θα ανακοινώσουμε τη λειτουργία του Εθνικού Γραφείου Μεταφοράς Γνώσης τους επόμενους μήνες, ούτως ώστε να γίνεται εμπορευματοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, αλλά και ενδεχομένως να παράγονται προϊόντα και υπηρεσίες που έχουν διεθνή προσανατολισμό, ούτως ώστε να ενισχύσουμε την οικονομία του τόπου, να διαφοροποιήσουμε το οικονομικό μοντέλο και ενδεχομένως η κοινωνία να απολαμβάνει τα επιτεύγματα, που παράγονται μέσα από την έρευνα και την καινοτομία».
Σύμφωνα με τον κ. Μαστρογιαννόπουλο, υπάρχουν και δύο οριζόντιοι πυλώνες, που είναι η διεθνοποίηση του οικοσυστήματος, «ούτως ώστε να δημιουργήσουμε κουλτούρα έρευνας και καινοτομίας οριζόντια, με σκοπό επίσης την ενίσχυση του ερευνητικού και καινοτόμου οικοσυστήματος για να μπορεί να ανταγωνιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο νέο πλαίσιο “Ορίζοντας – Ευρώπη”».
Όπως αντιλαμβάνεστε, είπε, «υπάρχει έντονος ανταγωνισμός και θεωρώ ότι με το ενισχύσουμε τη διεθνοποίηση και την εξωστρέφεια του οικοσυστήματος μας θα είναι πιο ανταγωνιστικό».
Σε ερώτηση για το Γραφείο απάντησε ότι στόχος είναι «να ενισχύσει το οικοσύστημα ώστε να υπάρχει εμπορευματοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, να υπάρχουν υπηρεσίες όπως είναι το technology marketing, όπως είναι να βοηθήσουμε τους επιστήμονές μας με θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας, αλλά και mentoring και coaching, το οποίο είναι πολύ σημαντικό, ούτως ώστε να μπορούν να ενισχύσουν την ερευνητική τους δραστηριότητα, ενδεχομένως δημιουργώντας νέα προϊόντα και υπηρεσίες, που στο τέλος θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία και στην κοινωνία της χώρας».
Αναφέρθηκε επίσης στον πυλώνα των ερευνητικών υποδομών και ενίσχυσης της δομής του οικοσυστήματος «ώστε να μπορεί επίσης να παράγει καινοτόμα προϊόντα και έρευνα υψηλών προδιαγραφών».
Δεύτερη πιο βελτιωμένη χώρα στην ΕΕ σε θέματα καινοτομίας η Κύπρος
Ερωτηθείς, δύο χρόνια μετά το διορισμό του ως Επικεφαλής Επιστήμονας, ποιο είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα του και ποια η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισε, απάντησε ότι «επίτευγμα προσωπικό θεωρώ ότι προσπάθησα να δουλέψω συλλογικά, να συνεργαστώ με όλους τους φορείς, ούτως ώστε να δημιουργήσουμε αυτή την κουλτούρα έρευνας και καινοτομίας οριζόντια και να δημιουργήσουμε μια βάση, ούτως ώστε να αναπτύξουμε το οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας».
«Άρα, είναι ομαδική δουλειά», επισήμανε. «Θεωρώ ότι έχουμε προχωρήσει αρκετά μπροστά», είπε.
«Οι διεθνείς δείκτες δείχνουν ότι η Κύπρος έχει δείξει μια από τις πιο σημαντικές βελτιώσεις στον τομέα της καινοτομίας. Είναι μέσα στις πέντε πιο βελτιωμένες χώρες για θέματα καινοτομίας, βρίσκεται στη δεύτερη θέση συγκεκριμένα», ανέφερε.
Επίσης, πρόσθεσε, «είμαστε η δεύτερη πιο καινοτόμος οικονομία στην περιοχή μετά το Ισραήλ. Αυτά δείχνουν οι διεθνείς δείκτες».
Φυσικά, σημείωσε, «πολύ σημαντικό είναι να αναφέρουμε τον αντίκτυπο των προηγούμενων εθνικών προγραμμάτων, που πέραν των 600 ατόμων έχουν εργοδοτηθεί», προσθέτοντας ότι έχουν επίσης εμφανιστεί μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε θέματα έρευνας και ανάπτυξης με πέραν των €70 εκατ. κύκλο εργασιών.
Ο κ. Μαστρογιαννόπουλος ανέφερε επίσης ότι «στο προηγούμενο πλαίσιο “Ορίζοντας 2020” των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, η Κύπρος βρίσκεται μέσα στις πέντε πρώτες χώρες ανά κεφαλή, με άντληση κονδυλίων πέραν των 300 εκατ. ευρώ και αύξηση κύκλου εργασιών πάλι σε επιχειρήσεις, οι οποίες ενδεχομένως επενδύουν σε έρευνα και ανάπτυξη πέραν των €90 εκατ. και εργοδότηση πολλών ατόμων στον τομέα».
Γεγονός, πρόσθεσε, «που μας ανοίγει την όρεξη να βελτιωθούμε σ’ αυτά που πρέπει να βελτιωθούμε, αλλά και να συνεχίσουμε να ενισχύουμε τα δυνατά μας σημεία».
Στόχευση στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση και τη γαλάζια οικονομία
Παράλληλα, ο Επικεφαλής Επιστήμονας είπε ότι «πρέπει να βελτιώσουμε αρκετά πράγματα, όπως είναι να δοθούν περισσότερες θέσεις εργασίας σε νέους επιστήμονες, ευκαιρίες για χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων, περαιτέρω ενίσχυση της δαπάνης για έρευνα και καινοτομία ειδικά και επένδυση από τον ιδιωτικό τομέα». Πρέπει, ανέφερε, «να ανεβάσουμε επίπεδο στις περιβαλλοντικές τεχνολογίες, παρουσιάζεται μια μείωση».
«Άρα, έχουμε πολλά να βελτιώσουμε και θεωρώ ότι μέσα από την φιλοσοφία και τη δομή των νέων προγραμμάτων στο τέλος θα υλοποιήσουμε τους στόχους μας και θα βελτιωθούμε ακόμα περισσότερο», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς αν θεωρεί ότι έχει να παίξει σημαντικό ρόλο το ΙδΕΚ και η ερευνητική δραστηριότητα στην Κύπρο στη μετάβαση στην πράσινη ανάπτυξη απάντησε «αναγκαστικά».
Εξήγησε ότι τα €150 εκατ. επένδυσης σε έρευνα και καινοτομία απορρέουν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Κύπρος – Το Αύριο» και από το επιχειρησιακό σχέδιο «Θάλεια» των διαρθρωτικών ταμείων.
Και από τα δύο ταμεία, είπε, υπάρχει στόχευση στην ψηφιακή μετάβαση, την πράσινη μετάβαση, τη γαλάζια οικονομία, γενικά σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας και έτσι τα προγράμματά μας ενδεχομένως ενισχύουν αυτούς τους τομείς σε αυτά τα επίπεδα που έχουν αποφασιστεί από την Κομισιόν και από την Εθνική Στρατηγική της χώρας.
Κρατάμε την κρίσιμη μάζα επιστημόνων στην Κύπρο
Σε ερώτηση αν έχει γίνει κατορθωτό ως ένα σημείο να αναστραφεί το λεγόμενο “brain drain”, που είχε σημειωθεί μετά την κρίση του 2013 ο κ. Μαστρογιαννόπουλος απάντησε ότι «στόχος μας είναι να ενισχύσουμε περαιτέρω το οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας».
«Μέσα από το μείγμα προγραμμάτων του νέου πλαισίου ενισχύουμε σημαντικά τα ερευνητικά προγράμματα και πολλά άλλα μέσα από την καινοτόμο επιχειρηματικότητα που ενισχύουμε», είπε. Άρα, πρόσθεσε, «δημιουργούμε νέες θέσεις εργασίας, κρατάμε την κρίσιμη μάζα επιστημόνων στην Κύπρο». Επίσης, με τις νέες θέσεις εργασίας, είπε, είναι «ευκαιρία για φοιτητές και εργαζόμενους, που δουλεύουν εκτός Κύπρου να έρθουν πίσω στη χώρα με τις γνώσεις, που έχουν ούτως ώστε να ενισχύσουμε περισσότερο την προσπάθεια».
Σε σχέση με τη συνεργασία του ερευνητικού ιστού με τον ιδιωτικό τομέα και την βιομηχανία της χώρας, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Συνεργατική Ανάπτυξη» που ανακοινώθηκε πρόσφατα «το οποίο στοχεύει στην κοινοπραξία του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα για θέματα έρευνας και καινοτομίας με ιδιαίτερες στοχεύσεις την πληροφορική, τις επικοινωνίες, την υγεία, την πράσινη ανάπτυξη».
«Άρα υπάρχουν στοχευμένα προγράμματα ούτως ώστε να ενισχύσουμε τομείς που θεωρούμε εμείς ότι μπορούμε ως χώρα να εξελίξουμε και να έχουμε σημαντικά αποτελέσματα σύντομα, βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα», είπε.
Επίσης, όπως πρόσθεσε, «δημιουργούμε πολλές συνεργασίες με το δημόσιο τομέα».
Τα προηγούμενα χρόνια, είπε, «εκτός από τον σχεδιασμό των νέων προγραμμάτων, ανακοινώσαμε προγράμματα - γέφυρα με σημαντικά χρηματοδοτικά ποσά, ανακοινώσαμε προγράμματα καινοτόμου επιχειρηματικότητας, αλλά επίσης συνεργαστήκαμε με όλα τα Υπουργεία».
Προς αυτό αναφέρθηκε σε Μνημόνιο Συναντίληψης που υπογράφηκε με το Υπουργείο Άμυνας για δημιουργία κουλτούρας έρευνας και καινοτομίας και ερευνητικών προγραμμάτων διττής χρήσης, Μνημόνιο Συναντίληψης με το Υφυπουργείο Ναυτιλίας ούτως ώστε να εξελίξουμε την στρατηγική του Υφυπουργείου έρευνας και καινοτομίας με συγκεκριμένα χρηματοδοτικά προγράμματα και Μνημόνιο Συναντίληψης με το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας για ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας.
Θα είμαστε δίπλα στους νέους
Ερωτηθείς ποιο είναι το μήνυμά του προς τους νέους, που ολοκληρώνουν τώρα τις σπουδές τους ως επιστήμονας ο ίδιος, ο οποίος επέλεξε να επιστρέψει στην Κύπρο μετά τις σπουδές του, απάντησε ότι «σίγουρα ένας από τους στόχους μας είναι να ενισχύσουμε τη νέα γενιά του τόπου».
«Θεωρώ ότι θα είναι και οι κληρονόμοι του έργου μας, αλλά και οι συνεχιστές του έργου μας. Άρα πρέπει συνεχώς να ενισχύουμε τη νέα γενιά», σημείωσε.
Ο κ. Μαστρογιαννόπουλος είπε επίσης ότι «έχουμε μια καλή συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας ούτως ώστε να δημιουργήσουμε κουλτούρα έρευνας και καινοτομίας στην εκπαίδευση του τόπου, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια. Με διάφορα προγράμματα, τα οποία ενισχύουν τις δεξιότητες των νέων που απαιτούνται ούτως ώστε να μπορούν να υλοποιηθούν και οι σχεδιασμοί μας σε μακροπρόθεσμο πεδίο».
«Θα είμαστε δίπλα στους νέους σίγουρα. Είναι στους στόχους μας και στις στρατηγικές μας, ούτως ώστε ό,τι χρειαστούν να είμαστε στο πλευρό τους. Να είναι σίγουροι ότι δεν τους ξεχνάμε είναι η κρίσιμη μάζα όλων των σχεδιασμών μας», διαβεβαίωσε.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Νέα Σμύρνη: 20χρονος εισέβαλε σε κηδεία και προκάλεσε πανικό – Χόρευε πάνω από το φέρετρο
• Οι 10+1 χριστουγεννιάτικες ταινίες που αξίζεις να δεις αυτές τις γιορτές - Δείτε trailers
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις