.JPG)
Συνέντευξη στα πλαίσια της προεκλογικής περιόδου και μιας ευρύτερης λήψης συνεντεύξεων παραχώρησε στο «ThemaOnline» ο υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας, κύριος Γιώργος Λιλλήκας.
Του Αλέκου Μιχαηλίδη
Ερωτηθείς για τον χαρακτήρα της υποψηφιότητάς του, ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών, απάντησε ότι αποτελεί μια διαφορετική υποψηφιότητα, την ώρα που οι τρεις άλλοι υποψήφιοι «εκφράζουν τους χώρους που εμπλέκονται στη διαπλοκή και στη διαφθορά».
Σχολιάζοντας το κεφάλαιο «ενδιάμεσος χώρος» κατέγραψε τις προτάσεις που ο ίδιος έκανε για την κοινή κάθοδο των πέντε κομμάτων στις προεδρικές εκλογές, καταγγέλλοντας ότι «δεν έγινε καμία πολιτική συζήτηση».
Στο επίμαχο θέμα που ο ίδιος ήγειρε, δήλωσε ότι δέχτηκε προσεγγίσεις από διάφορους χώρους για να αποσύρει την υποψηφιότητα, αλλά μόνο ένα επιτελείο ξεπέρασε τα όρια, χωρίς να απορρίπτει το ερώτημά μας περί χρηματισμού.
Ο Γιώργος Λιλλήκας εμφανίστηκε σίγουρος για την πρόκρισή του στη δεύτερη Κυριακή των προεδρικών εκλογών, ενώ εξήγησε τη θέση του για το «Ταμείο χρηματοοικονομικών διευκολύνσεων».
Παράλληλα, εξήγησε ότι δεν είναι οι συνομιλίες που θα λύσουν το Κυπριακό και δεσμεύτηκε για ένα δημοψήφισμα κατά το οποίο ο λαός θα αποφασίσει αν θέλει ή όχι τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία.
Τέλος, υποστήριξε ότι «θα δούμε ένα άλλο πολιτικό σκηνικό» μετά τις προεδρικές εκλογές, λέγοντας ότι η Συμμαχία Πολιτών είναι η πιο συμπαγής πολιτική δύναμη του τόπου.
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης:
Κύριε Λιλλήκα, ξεκινάμε με τον χαρακτήρα της υποψηφιότητάς σας και μιαν ερώτηση γενικότερης φύσεως. Προσφέρεστε για «ψήφο διαμαρτυρίας»; Οι πολίτες θα σας ψηφίσουν για να δώσουν ένα μήνυμα και όχι για μιαν άλλη πολιτική;
Όχι. Θεωρώ ότι, κατά κύριο λόγο, οι πολίτες που θα στηρίξουν την υποψηφιότητά μου με την ψήφο τους θα είναι πολίτες οι οποίοι θέλουν εναλλακτική πολιτική και στο Κυπριακό και στην Οικονομία. Ψήφος διαμαρτυρίας μπορεί να υπάρξει εάν το δει κάποιος πολίτης από την πλευρά του τι εκπροσωπεί ο κάθε υποψήφιος.
Και όντως, επειδή υπάρχει οργή μέσα στους πολίτες –δικαιολογημένη οργή και θυμός– για τα σκάνδαλα και τη διαπλοκή, όντως στα σκάνδαλα και στη διαπλοκή εμπλέκονται και τα τέσσερα κόμματα του παλαιοκομματικού κατεστημένου. Δεν υπάρχει σκάνδαλο που να μη βρούμε εκπροσώπους και των τεσσάρων κομμάτων.
Εάν το δουν από αυτή την οπτική γωνία οι πολίτες και θέλουν να τιμωρήσουν, όντως μπορεί να υπάρξει ψήφος διαμαρτυρίας προς τη στήριξη της δικής μου υποψηφιότητας, γιατί οι άλλοι τρεις υποψήφιοι, ουσιαστικά, εκφράζουν αυτούς τους χώρους που εμπλέκονται στη διαπλοκή και στη διαφθορά.
Όμως, θεωρώ ότι η δική μου υποψηφιότητα είναι η μόνη που προσφέρει εναλλακτική πολιτική και στο Κυπριακό και στην Οικονομία. Ο μεν Σταύρος Μαλάς μπορεί να προσφέρει εναλλακτική πολιτική στην Οικονομία –αν και η διακυβέρνηση του Δημήτρη Χριστόφια ήταν αποτυχημένη στην οικονομική πολιτική– αλλά στο Κυπριακό είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος με την πολιτική του Νίκου Αναστασιάδη. Αντίστροφα συμβαίνει με την υποψηφιότητα Νικόλα Παπαδόπουλου.
Στο Κυπριακό προσφέρει εναλλακτική πολιτική, αλλά όσον αφορά την Οικονομία, είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος. Εξού και είχαν συμπλεύσει στα οικονομικά ζητήματα για τεσσεράμισι χρόνια.
Άρα, η συνεννόηση με τον «ενδιάμεσο χώρο» δεν ευόδωσε για αυτά τα ζητήματα; Δηλαδή ήταν πολιτικής ουσίας οι διαφωνίες που υπήρξαν και έχουμε, αν θέλετε, δύο υποψηφιότητες του χώρου πέραν του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ;
Να πω ότι το λυπηρό είναι ότι δεν έγινε καμιά πολιτική συζήτηση. Δεν έγινε αυτό που βλέπουμε σήμερα στη Γερμανία, για παράδειγμα, που γίνεται για βδομάδες μια συζήτηση πάνω στις πολιτικές θέσεις και την πολιτική που θα εφαρμόσει η νέα γερμανική κυβέρνηση, προτού καταλήξουν για το αν θα συνεργαστούν τελικά και πώς θα συνεργαστούν τα διάφορα κόμματα που θα κάνουν τον νέο συνασπισμό που θα κυβερνήσει τη Γερμανία.
Σε εμάς έγινε ακριβώς το αντίθετο. Η πρόταση που κατέθεσα στη μόνη συνάντηση που έγινε των πέντε του «ενδιάμεσου χώρου» αποσκοπούσε ακριβώς σε αυτό. Κατέθεσα τρεις προτάσεις. Η πρώτη ήταν να συμφωνήσουμε πρώτα το πλαίσιο αρχών της διακυβέρνησης. Γιατί ναι, στο Κυπριακό υπάρχουν πιο πολλές συγκλίσεις μεταξύ μας, αυτό είναι γεγονός. Έστω κι αν υπάρχουν διαφορές για το αν μπορεί να υπάρξει καλή Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με σωστό περιεχόμενο ή όχι. Στα θέματα όμως της οικονομίας είχαμε διαφορές. Εγώ διαφώνησα με όλα τα μνημονιακά νομοσχέδια και με την όλη φιλοσοφία του μνημονίου που εκχωρούσε και κρατική κυριαρχία. Και με οποιαδήποτε νεοφιλελεύθερη προσέγγιση. Είχαμε διαφορές και στο θέμα του ΓεΣΥ. Τουλάχιστον δύο κόμματα και δύο συμμετέχοντες στην πενταμερή συνάντησή μας, υποστήριζαν το πολυασφαλιστικό. Για μένα είναι ύψιστης σημασίας το ΓεΣΥ για τον λαό. Τελικά δεν συζητήθηκε τίποτα. Η απάντηση που είπα ήταν ότι δεν είναι ώρα να συζητήσουμε ένα πρόγραμμα διακυβέρνησης, ούτε καν το πλαίσιο αρχών της διακυβέρνησης. Άρα επιχειρήθηκε να μπει η άμαξα μπροστά από το άλογο.
Η δεύτερη μου πρόταση αφορούσε να συζητήσουμε κριτήρια. Τι κριτήρια πρέπει να πληροί ένας υποψήφιος; Και είχα καταθέσει δύο κριτήρια, λέγοντας ότι είμαι έτοιμος να ακούσω κι άλλα. Το ένα κριτήριο είναι η καταλληλότητα. Θα εκλέξουμε Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Και το δεύτερο κριτήριο της εκλεξιμότητας, λέγοντας ότι δεν αρκεί και δεν πρέπει να ικανοποιηθούμε με το να περάσουμε έναν υποψήφιο στον δεύτερο γύρο. Πρέπει στόχος μας να είναι να κερδίσουμε τον Νίκο Αναστασιάδη στον δεύτερο γύρο. Άρα το θέμα της εκλεξιμότητας είναι πολύ σημαντικό. Διότι κι ο Σταύρος ο Μαλάς πέρασε το 2013, αλλά όλοι γνωρίζαμε εκ των προτέρων ότι θα χάσει. Ούτε αυτό συζητήθηκε.
Κατέθεσα τρίτη πρόταση για τη διαδικασία λήψης απόφασης. Πώς θα αποφασίσουμε; Οι πέντε αρχηγοί κεκλεισμένων των θυρών ή θα πάμε σε μια πιο δημοκρατική διαδικασία δίνοντας τη δυνατότητα στους πολίτες να συμμετάσχουν σε αυτή τη διαδικασία και να επιλέξουν ποιον θεωρούν τον καταλληλότερο από τον ενδιάμεσο ή τον κεντρώο χώρο να ηγηθεί αυτής της προσπάθειας; Απορρίφθηκε κι αυτή μου η πρόταση, που προηγούμενα είχε εφαρμοστεί –και από εκεί πήρα την ιδέα– στη Γαλλία για τις προεδρικές εκλογές και πρόσφατα στην Ελλάδα για τον χώρο της κεντροαριστεράς. Είχε γίνει εισήγηση εκεί, πρέπει να πω, εναλλακτική, από τον κύριο Περδίκη για να γίνει κοινό συνέδριο με δύο χιλιάδες συνέδρους και η συμμετοχή να είναι κατ’ αναλογία της δύναμης των κομμάτων.
Απορρίφθηκε κι αυτή η πρόταση και όχι από μένα. Στο τέλος ήταν ξεκάθαρο ότι υπήρχε ένα στημένο παιχνίδι. Και για να μη ναυαγήσει αυτή η προσπάθεια υπέβαλα την πρόταση –την οποία επανέλαβα και δημόσια μετά– να αποσυρθούμε και οι δύο –και εγώ και ο Νικόλας Παπαδόπουλος– και να πάμε σε μιαν άλλη προσωπικότητα, κοινά αποδεκτή, που θα πληροί τα δύο κριτήρια. Της καταλληλότητας και να είναι εκλέξιμος. Απορρίφθηκε κι αυτή η πρόταση.
Είχατε κάποιον υπόψιν;
Είχα υπόψιν άτομα. Θεωρώ ότι υπάρχουν ικανοί άνθρωποι στην Κύπρο και δεν πρέπει να μας περιβάλλει ο εγωισμός ότι εκτός από εμάς δεν υπάρχει κανένας άλλος.
Και πριν προχωρήσουμε στα πιο ουσιώδη, να πάμε στο επίμαχο σημείο των ημερών. Εφόσον εξαγγέλθηκαν και οι δύο υποψηφιότητες και φάνηκε ότι δεν υπάρχει κοινός τόπος για να αποσυρθούν, προσπάθησαν να σας πείσουν να αποσύρετε την υποψηφιότητα;
Κοιτάξτε. Είμαι πολλά χρόνια στην πολιτική και σίγουρα έχω τις δικές μου αδυναμίες και τα δικά μου τα λάθη, αλλά σε καμία περίπτωση δεν έθιξα ποτέ προσωπικότητα ή χαρακτήρα οποιουδήποτε πολιτικού μου αντιπάλου. Ποτέ. Και ποτέ δεν προσέφυγα σε ψέμα ή σε λάσπη. Αντίθετα, ήμουν για χρόνια θύμα βουνών λάσπης, βιομηχανίας λάσπης. Οι προσεγγίσεις που έγιναν από διάφορους χώρους όσον αφορά την απόσυρσή μου με ανταλλάγματα υπουργεία κλπ και τις οποίες απέρριψα, εντάσσονται σε αυτή την παράδοση, δυστυχώς, -την αναχρονιστική για εμένα- των συναλλαγών με θώκους και υπουργεία και θέσεις. Τις αποβάλλω από τη δική μου προσέγγιση, τις απορρίπτω αλλά, τουλάχιστον, ήταν σε κάποια πλαίσια. Δυστυχώς, λίγες μέρες πριν την υποβολή των υποψηφιοτήτων, έγινε και πρόταση η οποία ξέφευγε και από αυτό το πλαίσιο. Γι’ αυτό πρώτον για υπεράσπιση της αξιοπρέπειάς μου, ένιωσα, όπως πιστεύω θα ένιωθε ο κάθε έντιμος άνθρωπος σε αυτόν τον τόπο, θιγμένος το ότι θα μπορούσε με κάποια ανταλλάγματα να αποσυρθεί. Και δεύτερον, ένιωσα ότι είχα ηθική υποχρέωση να κάνω την καταγγελία προς τους πολίτες, γιατί αυτή η πρακτική εισάγει νέα ήθη στην πολιτική ζωή του τόπου.
Αυτός ο τόπος υπέφερε πάρα πολύ από πάθη, από διχόνοιες, από κακές πρακτικές του παρελθόντος, τις οποίες, ευτυχώς, με πολύ κόπο –και δεν οφείλεται σε μένα, οφείλεται σε όλες τις πολιτικές δυνάμεις και κυρίως στην ωριμότητα των πολιτών– ξεπεράστηκαν τις τελευταίες δεκαετίας και μπήκαμε σε μιαν πιο ομαλή δημοκρατική διαδικασία. Παρέμεινε η αναχρονιστική κουλτούρα της νομής των εξουσιών, θώκων προτού συμφωνήσουμε καν προεκλογικό πρόγραμμα, των ανταλλαγμάτων για να πετύχει κάποιος στήριξη. Αλλά τουλάχιστον μείναμε μέχρι εκεί. Και ένιωσα αυτή την ηθική υποχρέωση να κάνω αυτή την καταγγελία γιατί δεν πρέπει να περάσουν τέτοια ήθη στη σημερινή εποχή.
Ως εκεί. Είναι για μένα ηθικό και πολιτικό ατόπημα, όχι ποινικό ατόπημα.
Άρα επιχείρηση χρηματισμού δεν υπήρξε; Ήταν μόνο υπουργεία και ανταλλάγματα πολιτικής φύσεως;
Δυστυχώς δεν ήταν μόνο υπουργεία, είχε ξεφύγει από αυτό το πλαίσιο, γι’ αυτό και έκανα την καταγγελία.
Υπήρχαν και χρήματα δηλαδή στην υπόθεση.
Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, γιατί, επαναλαμβάνω, ο στόχος μου –εξ ου και δεν κατονόμασα κανέναν υποψήφιο ή επιτελείο– ήταν να ενημερώσω την κοινωνία ότι υπάρχει πλέον και αυτό στην πολιτική ζωή το οποίο πρέπει να αποτραπεί.
Για να κλείσουμε αυτό το ζήτημα. Είπατε από διάφορους χώρους. Σας προσέγγισαν και πέραν του Επιτελείου του Νικόλα Παπαδόπουλου;
Νομίζω ότι είναι αρκετοί που θα ήθελαν να μην υπάρχει η δική μου υποψηφιότητα γιατί, όπως είναι γνωστόν, η δική μου υποψηφιότητα λειτουργεί πολυσυλλεκτικά. Και ακριβώς αντλεί ψήφους από όλους τους ιδεολογικούς και κομματικούς χώρους και από τους ανένταχτους. Όμως οι προσεγγίσεις μέχρι πριν λίγο καιρό παρέμεναν όλες σε αυτό που είπα και πριν, δηλαδή σε αυτή την αναχρονιστική κουλτούρα της ανταλλαγής με υπουργεία –κάτι που γίνεται έντονα μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου συνήθως, αλλά γίνεται φαίνεται και από τον πρώτο γύρο για να εξασφαλίσουν είτε στήριξη είτε μη διευρυμένο αριθμό υποψηφιοτήτων.
Ο Γιώργος Λιλλήκας θα στηρίξει κάποιον στον δεύτερο γύρο; Ενώ, δηλαδή, επιμένετε ότι πρέπει να απαλλαγεί ο τόπος και από τον Νίκο Αναστασιάδη και από τον Σταύρο Μαλά και από τον Νικόλα Παπαδόπουλο –να απαλλαγεί η πολιτική ζωή δηλαδή– θα προσπαθήσετε να βρείτε κοινά σημεία για να στηρίξετε κάποιον;
Επικεντρώνομαι στο να είμαι εγώ στον δεύτερο γύρο.
Ναι, αν δεν περάσετε.
Για να μην έχω αυτά τα διλήμματα. Και πιστεύω ότι από τα μηνύματα που παίρνω από τους πολίτες, εάν η συμμετοχή είναι ψηλή, υπάρχουν όλες οι προοπτικές για να είμαι στον δεύτερο γύρο. Δεν έμαθα να δίνω μάχες, να κατεβαίνω στον στίβο σκεπτόμενος άλλα σενάρια, πέραν από αυτό της επιτυχίας.
Προχωρώντας στα της οικονομίας, προτείνετε μιαν άλλη οικονομία από την υφιστάμενη και από αυτήν που προτείνουν οι άλλοι υποψήφιοι. Μιλήσατε δε για διαγραφή χρεών. Πώς μπορεί να γίνει αυτό και να μην επηρεαστούν οι τράπεζες και η ομαλότητα της λειτουργίας τους;
Να πω κατ’ αρχήν ότι σήμερα οι τράπεζες μας είναι υποχρεωμένες από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να κάνουν προβλέψεις στα βιβλία τους για τα Μη Εξυπηρετούμενα που δεν θα εισπράξουν. Αυτός είναι και ο λόγος που οι τράπεζες παρουσιάζουν μεγάλες ζημιές. Αυτή τη στιγμή, περίπου, οι τράπεζές μας έχουν κάνει προβλέψεις για το 50% των ΜΕΔ. Άρα υπάρχουν τα κεφάλαια. Οι τράπεζες, μετά τις προεδρικές εκλογές, θα προχωρήσουν σε μαζική πώληση δανείων. Ήδη μια τράπεζα προχώρησε στο πρώτο πακέτο των 150+ εκατομμυρίων, εξυπηρετούμενων και μη εξυπηρετούμενων ενυπόθηκων δανείων, χωρίς να μας πει –και εδώ μέμφομαι την Κεντρική Τράπεζα και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς- γιατί δεν ζήτησαν να δημοσιοποιηθεί η τιμή πώλησης. Τα Hedge Funds για να αγοράσουν πακέτο δανείων, η πρόταση που κάνουν κυμαίνεται από 80-90% έκπτωση.
Η πρόταση η δική μου είναι να δημιουργηθεί ένα ταμείο χρηματοοικονομικών διευκολύνσεων. Η υφιστάμενη νέα οδηγία και νέα νομοθεσία της Κύπρου επιτρέπει να υπάρχουν χρηματοοικονομικοί οργανισμοί που δεν είναι τράπεζες. Οι πολίτες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θα είναι δικαιούχοι και δικαιούχοι είναι όσοι έχουν ΜΕΔ που έχουν υποθήκη το σπίτι τους μέχρι 350.000 ή επαγγελματικό υποστατικό μέχρι 300.000, αλλά που ήταν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους μέχρι την κρίση. Θα αιτείται κάποιος στον οργανισμό και αφού εγκριθεί, αυτός ο οργανισμός θα απευθύνεται στην τράπεζα και θα αγοράσει εκείνο το δάνειο με μια μεγάλη έκπτωση, με ένα κούρεμα της τάξης του 50 ή του 60%. Επιστρέφοντας στον δανειολήπτη, ο οργανισμός θα ενημερώσει για την πραγματική τιμή που αγόρασε το δάνειο και θα τον βάλει να πληρώσει κάτι περισσότερο. Αν ένα δάνειο είναι 100.000 και η Τράπεζα έχει κάνει πρόβλεψη ότι θα διαγράψει 50.000, το ταμείο αυτό θα αγοράσει το δάνειο από την Τράπεζα στις 40.000. Ο δανειολήπτης θα πληρώσει 50.000. Δεν θα διαγραφούν αυτόματα οι υπόλοιπες 50.000. Θα μπουν δίπλα, χωρίς να προστίθενται επιτόκια, φόροι, τόκοι. Το όφελος των τραπεζών είναι ότι θα εισπράξουν σε μετρητά χρήματα που θα εισέπρατταν σε 10-15 χρόνια και αν θα τα εισέπρατταν.
Στα του Κυπριακού. Τι θα κάνετε, κύριε πρόεδρε, αν στις 2 Μαρτίου 2018, όντας εκλεγμένος Πρόεδρος, λάβετε ένα τηλεφώνημα από τον κατοχικό ηγέτη, με το οποίο θα σας προσκαλεί σε μια συνάντηση για να λύσετε το Κυπριακό;
Η συνάντηση με τον όποιο Τουρκοκύπριο ηγέτη είναι καλοδεχούμενη, αλλά δεν θα λύσουν το Κυπριακό οι συναντήσεις. Εγώ δεν ανήκω σε αυτούς που τρέφουν αυταπάτες και ψευδαισθήσεις ότι ο όποιος Τουρκοκύπριος ηγέτης έχει ευχέρεια να διαπραγματευτεί πραγματικά το Κυπριακό και να πάρει αποφάσεις. Τις αποφάσεις τις παίρνει η Άγκυρα. Για μένα ήταν από την αρχή ξεκάθαρο και παραμένει ξεκάθαρο. Άρα, ναι, να συναντηθούμε με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη και να συζητήσουμε ό,τι θέλει. Το σημαντικό για μένα είναι αν θέλουμε όντως να ανοίξει ο δρόμος για δίκαιη λύση του Κυπριακού –και λυπούμαι γιατί έμεινα ο μόνος από τους τέσσερις υποψήφιους να μιλώ για δίκαιη λύση του Κυπριακού- να διαμορφώσουμε τέτοια πολιτική η οποία να αναγκάσει την Τουρκία να αλλάξει τη στάση της στο Κυπριακό. Και η Τουρκία θα αλλάξει τη στάση της στο Κυπριακό αν εμείς καταστήσουμε την κατοχή και τη διχοτόμηση ασύμφορη. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Δεν πρόκειται να πειστεί η Τουρκία με επιχειρήματα, όπως μας λένε κάποιοι, θα την πείσουμε πως τη συμφέρει να λυθεί το Κυπριακό κλπ. Δεν είναι θέμα παρεξήγησης το Κυπριακό, είναι θέμα γεωστρατηγικών συμφερόντων. Και μ’ αυτά πρέπει να παίξουμε.
Από κει και πέρα, η πρώτη μου ενέργεια θα είναι η δημιουργία δημοψηφίσματος. Εντός των πρώτων 4-5 μηνών, θα γίνει δημοψήφισμα, όπου θα κληθεί ο κυπριακός Ελληνισμός να αποφασίσει στο ερώτημα αν αποδέχεται τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία ως μοντέλο λύσης, Ναι ή Όχι. Εάν την απορρίψει ο κυπριακός Ελληνισμός θα πρέπει να γίνει σεβαστό από όλους τους πολιτικούς. Και θα πρέπει τότε, έχοντας τη νομιμοποίηση από τον κυπριακό λαό, γιατί έτσι λειτουργεί η δημοκρατία, να μεταφέρουμε τη λαϊκή εντολή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στα Ηνωμένα Έθνη, ενημερώνοντας ότι αυτό το μοντέλο δεν το αποδέχεται ο λαός μας, αποφάσισε δημοκρατικά σε δημοψήφισμα, είμαστε έτοιμοι να μπούμε σε μια διαδικασία αναζήτησης λύσης του Κυπριακού, με πολιτικά μέσα πάντα, αλλά πάνω σε άλλη βάση.
Ξέρω ότι κάποιοι αρνούνται να γίνει το δημοψήφισμα αυτό, γιατί φοβούνται ότι θα απορρίψει ο λαός τη Διζωνική. Ούτως ή άλλως έχει συμφωνηθεί ότι η όποια λύση θα καταλήξει σε δημοψήφισμα για να πάρει την τελική απόφαση ο λαός. Τι είναι καλύτερα για την εθνική μας υπόθεση; Να την απορρίψει όταν θα έχει υπογραφεί η συμφωνία σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα όπως αυτό του 2004 που ήταν αποτέλεσμα επιδιαιτησίας; Δεν θα διευκολύνουμε την Τουρκία πολύ περισσότερο τότε όταν οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν πει ΝΑΙ και οι Ελληνοκύπριοι για δεύτερη φορά ΟΧΙ;
Προβάλλουν κάποιοι το επιχείρημα «και πως θα πείσουμε τους ξένους». Μα οι ξένοι –και αναφέρομαι στις δημοκρατικές χώρες τουλάχιστον- λειτουργούν με βάση τα δημοκρατικά πολιτεύματα. Και το βρετανικό δημοψήφισμα δεν το ήθελαν οι Ευρωπαίοι ούτε οι Αμερικάνοι. Η βρετανική κυβέρνηση επέμεινε στη θέση ότι αποφάσισε ο λαός, τελεία και παύλα. Σήμερα αποδέχτηκαν τη βούληση του βρετανικού λαού και διαπραγματεύονται τις συνθήκες εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ. Το ίδιο θα συμβεί και σε εμάς.
Πλέον η εμπλοκή του ΓΓ του ΟΗΕ στις διαπραγματεύσεις είναι εμφανής. Είναι τόσο εύκολο να αλλάξει ο τρόπος που κινούνται; Μπορεί να το κάνει ο Γιώργος ο Λιλλήκας;
Επειδή έχω εμπειρία από τις διεθνείς σχέσεις και από τη θητεία μου στο Υπουργείο Εξωτερικών για το πώς λειτουργούν οι διεθνείς οργανισμοί, εύκολο δεν είπα ποτέ ότι είναι. Θα πρέπει να κινηθούμε παράλληλα ενισχύοντας τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας και δημιουργώντας, αν θέλετε, σύγκλιση των συμφερόντων μας και με άλλες δυνάμεις, έτσι ώστε να έχουμε την αναγκαία στήριξη τη δεδομένη στιγμή που θα τη χρειαστούμε. Το δεύτερο που θέλω να σημειώσω είναι ότι ο Γενικός Γραμματέας έχει συγκεκριμένους όρους εντολής. Και οι όροι εντολής του από το Συμβούλιο Ασφαλείας είναι να παρέχει τις καλές του υπηρεσίες, ως εκεί. Ο ΓΓ δεν παίρνει ποτέ πρωτοβουλίες αν δεν διαβουλευθεί με τα εμπλεκόμενα μέρη και δεν αναφέρομαι μόνο στο Κυπριακό. Δεν είναι ο ΓΓ που κάλεσε τη διάσκεψη στη Γενεύη και στο Κραν Μοντανά. Είναι η λανθασμένη απόφαση του Νίκου Αναστασιάδη στο δείπνο με τον Ακιντζί την 1η Δεκεμβρίου 2016, όπου και οι δύο ζήτησαν από τον ΓΓ να συγκαλέσει διάσκεψη για το Κυπριακό. Άρα εμείς θα πρέπει να κινηθούμε προληπτικά, να εξασφαλίσουμε συμμάχους. Και έχουμε τουλάχιστον τρεις χώρες που είναι φιλικές, τρία μόνιμα μέλη του ΣΑ που είναι φιλικά προς την κυπριακή υπόθεση. Δηλαδή, η Γαλλία και η Ρωσία, όποτε τους ζητήσαμε παρέμβαση στο ΣΑ, την έκαναν με ενεργητικό τρόπο. Και ό,τι έχει περιληφθεί στα ψηφίσματα του ΣΑ που είναι αρνητικό για εμάς, δεν είναι γιατί το αποδέχτηκαν αυτές οι χώρες. Είναι γιατί η κυπριακή εκάστοτε κυβέρνηση τη δεδομένη στιγμή δεν τους ζήτησε να το απαλείψουν.
Θα απεμπλακούμε από το πλαίσιο Γκουτέρες σε μια δική σας διακυβέρνηση;
Εγώ το έχω καταγγείλει από την πρώτη μέρα. Ουσιαστικά έχει οδηγήσει σε πλήρη ικανοποίηση 100% των τουρκικών απαιτήσεων στις εσωτερικές πτυχές του Κυπριακού. Αυτό βγαίνει και από το πρακτικό της συνάντησης Αναστασιάδη-Ακιντζί στις 22 Ιουλίου μετά το Κραν Μοντανά. Ικανοποιούν τις τουρκικές απαιτήσεις σε πολύ μεγάλο βαθμό. Στον τομέα της Συνθήκης Εγγυήσεως και των στρατευμάτων έγινε ξεκάθαρο πλέον ότι δεν εννοούσε ο ΓΓ από την πρώτη μέρα κατάργηση. Εννοούσε υποκατάσταση της Συνθήκης Εγγυήσεως με μιαν άλλη συνθήκη με άλλο όνομα, στην οποία θα συμμετείχαν πάλι οι εγγυήτριες δυνάμεις και τις αναφέρει ο ίδιος ως εγγυήτριες δυνάμεις. Πήρε την πρόταση της δικής μας πλευράς αλλά πρόσθεσε την ουσία της τουρκικής πρότασης. Σ’ ότι αφορά τα στρατεύματα ήταν ξεκάθαρο ότι δεν εννοεί αποχώρηση όλων των στρατευμάτων, το άφηνε ανοικτό. Και φαίνεται να υπήρχε αποδοχή και κατανόηση της τουρκικής πρότασης για μια μόνιμη στρατιωτική, κυρίαρχη βάση στην Κύπρο με παρουσία μιας μεραρχίας, πλήρως εξοπλισμένης. Και με στεναχωρεί, για να μην πω με εκνευρίζει, όταν μιλούν κάποιοι για ένα κανονικό κράτος. Ένα κανονικό κράτος είναι κανονικό μόνο στις εξωτερικές του πτυχές; Δεν πρέπει να είναι κανονικό και όσον αφορά τη δομή και τη λειτουργία του, όσον αφορά τον σεβασμό του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών διαδικασιών; Ή δεν μας ενοχλεί να έχουμε ένα μη κανονικό κράτος, ένα έκτρωμα συνταγματικό, εσωτερικά, φτάνει να είναι κανονικό στις εξωτερικές πτυχές;
Αναπτύχθηκε μια μεγάλη κουβέντα για τη λύση δύο κρατών. Πρώτα με την αναφορά του Αρχιεπισκόπου ενώπιον μαθητών και μετά με τη δήλωση του Προέδρου Αναστασιάδη για την ΑΟΖ της «παρανόμου οντότητας» και είναι η πρώτη φορά που μπαίνει από δικής μας πλευράς αυτή η συζήτηση στο τραπέζι. Υπάρχουν προϋποθέσεις που θα σας έκαναν να συζητήσετε αυτή τη λύση; Μιλώ για δύο κράτη εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θα πω το εξής. Κάποτε στο Εθνικό Συμβούλιο όταν συζητούσαμε τις συγκλίσεις τις λεγόμενες, είχα υποβάλει ένα ερώτημα για να δείξω πως με τις τόσες υποχωρήσεις που έχουμε κάνει, διαχρονικά, έχουμε φτάσει σε τέτοιο σημείο, όπου αν υπήρχαν, είπα, δύο κράτη εντός της ΕΕ, θα είχαμε περισσότερα δικαιώματα και ελευθερίες, από τη λύση που συζητούμε του ενός διζωνικού κράτους με δύο συνιστώντα κράτη κλπ. Και τους έδωσα το παράδειγμα ότι αν επιτραπεί σε έναν Ελληνοκύπριο, με τη λύση που είναι υπό διαπραγμάτευση, να εγκατασταθεί στην Κερύνεια και εγκατασταθεί και ένας Γερμανός, ο Γερμανός θα έχει περισσότερα δικαιώματα στη χώρα μας από τον Ελληνοκύπριο που θα είναι στην Κερύνεια. Ο Γερμανός θα μπορεί να γίνει δήμαρχος της Κερύνειας, δημοτικός σύμβουλος, θα μπορεί να διεκδικήσει θέση ευρωβουλευτή, ο Ελληνοκύπριος δεν θα δικαιούται τίποτε απ’ αυτά. Ο Γερμανός θα δικαιούται να αγοράσει όσην έκταση γης θέλει, όσα σπίτια θέλει, να κάνει ότι επιχείρηση κι ότι επάγγελμα θέλει, ο Ελληνοκύπριος θα υπόκειται σε έλεγχο και θα του ζητείται άδεια μέσα στην ίδια του τη χώρα. Αυτό το έβαλα ως αντιπερισπασμό για να δείξω ότι πρέπει κάποια στιγμή να συνειδητοποιήσουμε ότι χάσαμε τον μπούσουλα μας. Αλλού ξεκινήσαμε να πάμε και βρεθήκαμε σε μια κατάσταση με τις υποχωρήσεις μας, κάπου χειρότερα από αυτό που πάντα απορρίπταμε. Το 2008 όταν άνοιξα το Πολιτικό μου Γραφείο, σε μια πολιτική διακήρυξη που εξέδωσα τότε, έλεγα ότι με τα σχέδια που θέτουμε ενώπιον του κυπριακού Ελληνισμού, θα καταστήσουμε τη διχοτόμηση ελκυστική στους Ελληνοκύπριους. Γιατί κατατίθενται σχέδια ή διαπραγματευόμαστε σχέδια που καταλύουν και την Κυπριακή Δημοκρατία, εννοώ της αφαιρούν τη διεθνή υπόσταση και τη μετατρέπουν σε ελληνοκυπριακό συνιστών κρατίδιο. Εγώ θεωρώ όμως ότι από τη στιγμή που δεν έχουμε πραγματικά εφαρμόσει για μια χρονική διάρκεια μια διεκδικητική πολιτική, η όποια συζήτηση οποιασδήποτε άλλης μορφής λύσης του Κυπριακού είναι άκυρη. Δεν έχουμε δοκιμάσει όλες τις πολιτικές και δεν πετύχαμε τον στόχο μας για να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε εναλλακτικά σενάρια. Πρέπει πρώτα να εστιάσουμε στη λύση που θέλουμε, που θα απελευθερώνει τη χώρα μας, που θα αποκαθιστά την εδαφική κυριαρχία και την ακεραιότητα της χώρας μας και τα ανθρώπινα δικαιώματα, εφαρμόζοντας άλλες πολιτικές που μέχρι τώρα δεν εφαρμόσαμε –παρά μόνο για μια μικρή διάρκεια μερικών μηνών κατά το τέλος της θητείας του Τάσσου Παπαδόπουλου που όμως δεν είχε συνέχεια με τη διακυβέρνηση Χριστόφια- προτού αρχίσουμε να σκεφτόμαστε οτιδήποτε άλλο. Νομίζω ότι λέγονται βεβιασμένα κάποια πράγματα. Άστε που εγώ θεωρώ ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να δεχτεί διχοτόμηση. Η Τουρκία εκείνο που επιδιώκει και είναι ξεκάθαρο μέσα από τη λύση του Κυπριακού είναι τον πλήρη έλεγχο της Κύπρου.
Τελειώνοντας, ποια είναι η επόμενη μέρα της Συμμαχίας Πολιτών; Σε ενδεχόμενες ήττες είτε στον πρώτο είτε στον δεύτερο γύρο, θα υπάρξει αμφισβήτηση προς το πρόσωπό σας; Θα αναλάβετε την ευθύνη με την παραίτησή σας από την ηγεσία του κόμματος;
Καταρχήν δεν έχουμε βουλευτικές εκλογές. Έχουμε προεδρικές. Και βεβαίως, τα μέλη της Συμμαχίας Πολιτών θα πάρουν τις δικές τους αποφάσεις ανάλογα με το αποτέλεσμα. Εγώ δεν ανησυχώ. Αυτή τη στιγμή είναι η πιο υγιής πολιτική δύναμη και η πιο συμπαγής που έχει μείνει στην Κύπρο. Και αντιμετωπίζει πολύ λιγότερα προβλήματα από όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Σας διαβεβαιώ ότι μετά τις προεδρικές εκλογές θα δούμε και ένα άλλο πολιτικό σκηνικό στον τόπο μας. Κάποιοι έχουν κλείσει τον κύκλο ζωής τους.
Όχι η Συμμαχία Πολιτών.
Όχι.
Σας ευχαριστούμε.
Το «ThemaOnline», στο πλαίσιο της προεκλογικής περιόδου, έχει προγραμματίσει συνεντεύξεις και με άλλους υποψήφιους για την Προεδρία της Δημοκρατίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Με κίτρινη προειδοποίηση, καταιγίδες και χαλάζι ο καιρός - Τι μας επιφυλάσσει για τα Χριστούγεννα
• Αλκοόλ και οδήγηση: «Καμπανάκι» για την περίοδο Χριστουγέννων - Οι ποινές και οι τιμές
• Πώς να απολαύσεις το γιορτινό τραπέζι χωρίς ενοχές – Διατροφολόγος στο «Τ»
ΔΗΚΟ: Οι αντικομματικές συμπεριφορές, η τάση για φυγή και στο βάθος ο Οδυσσέας
Είναι γνωστό πλέον και κανείς δεν μπορεί να το κρύψει, ούτε ο Νικόλας Παπαδόπουλος, ότι στο ΔΗΚΟ επικρατεί μια ανησυχία εδώ και καιρό, λόγω των διαφορετικών και έντονων απόψεων που ακούγονται κυρίως από τρεις βουλευτές του κόμματος, για το κυπριακό. Χρίστος Ορφανίδης, Παύλος Μυλωνάς και Ζαχαρίας Κουλίας, είναι οι βουλευτές που βρίσκονται απέναντι στην ηγεσία του κόμματος σε ότι αφορά στον τρόπο που πολιτεύεται και στηρίζει την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
