Δυο στους δέκα μαθητές επιρρεπής σε Διατροφικές Διαταραχές στη Κύπρο – Ο χαμός της Νανάς Καραγιάννη πρέπει να μας προβληματίσει – Εξειδικευμένο κέντρο στο Μακάρειο

Του Χρίστου Ζήνωνος Με αφορμή τον πρόσφατο θάνατο της γνωστής παρουσιάστριας Νανά Καραγιάννη, το ThemaOnline επικοινώνησε με την εγγεγραμμένη κλινική ψυχολόγο Δρ. Μαρία Κούσιου, η οποία μας εξήγησε τα πρώτα σημάδια της νευρικής ανορεξίας, την εμπειρία των ατόμων που πάσχουν από αυτήν αλλά και των οικείων τους, καθώς και το πώς μπορούμε να προλάβουμε τη διαταραχή αλλά και να ζητήσουμε βοήθεια.

Νευρική ανορεξία ή ψυχογενής ανορεξία, όπως μας εξήγησε η Δρ. Κούσιου, είναι μια ψυχική διαταραχή κατά την οποία το άτομο δεν προσλαμβάνει επαρκείς ποσότητες τροφής με αποτέλεσμα την σημαντική απώλεια βάρους. Παρόλο που το άτομο διατηρεί σημαντικά χαμηλό σωματικό βάρος, έχει μια διαστρεβλωμένη, υπερμεγεθυμένη εικόνα για το μέγεθος/σχήμα του σώματός του και ανησυχεί ιδιαίτερα για το ενδεχόμενο αύξησης του βάρους του. Βασικά στοιχεία της διαταραχής, είναι η υπερβολική ενασχόληση με το βάρος/σχήμα του σώματος και η προσπάθεια ελέγχου το βάρους μέσα από δυσλειτουργικούς τρόπους, όπως για παράδειγμα μέσα από εξαντλητική δίαιτα με περιορισμό των θερμίδων και η εξαντλητική γυμναστική. Η ψυχογενής ανορεξία όπως και οι υπόλοιπες διατροφικές διαταραχές, βουλιμία και υπερφαγία, εμφανίζεται συνήθως στην εφηβεία, κυρίως γύρω στα 14-15 έτη, ή την πρώιμη ενήλικη ζωή ενώ επιφέρουν σοβαρές οργανικές και ψυχολογικές συνέπειες που τις καθιστούν ανάμεσα στα πιο σημαντικά ζητήματα δημόσιας υγείας. Γυναικεία, κυρίως, διαταραχή η ανορεξία αφού πλήττει τις γυναίκες σε αναλογία 10 προς 1 σε σχέση με τους άντρες. Δεν πρέπει να θεωρηθεί ωστόσο, δεδομένο ότι ένας άντρας δεν μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα ψυχογενούς ανορεξίας. Με βάση το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-V), η συχνότητα εμφάνισης της ψυχογενής ανορεξίας στις γυναίκες είναι 0.4% (American Psychiatric Association, 2013). Στην Κύπρο αν και δεν υπάρχουν εθνικά δεδομένα, γνωρίζουμε με βάση ερευνητικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί τοπικά ότι τα ποσοστά των νέων που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για να αναπτύξουν κάποια Διατροφική Διαταραχή είναι ανησυχητικά. Συγκεκριμένα, με βάση τα αποτελέσματα παγκύπριας έρευνας που διεξήχθη το 2015 από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού - Επιθεώρηση Βιολογίας και Ευρωπαϊκό Δίκτυο Σχολείων για Προαγωγή της Υγείας (ΕΔΣΠΥ), σε συνεργασία με το εργαστήριο ACThealthy και συγκεκριμένα σε συνεργασία με τις Μαρία Κούσιου, Πατρίσια Νικολάου, Ναυσικά Χριστοδουλίδου και Μαρία Καρεκλά, του Πανεπιστημίου Κύπρου, 23,3% των μαθητών που συμμετείχαν παρουσιάζουν υψηλό ρίσκο για να αναπτύξουν κάποια Διατροφική Διαταραχή όπως Ψυχογενή Ανορεξία, Βουλιμία ή Διαταραχή Υπερφαγίας. Υψηλότερα ποσοστά ρίσκου για κάποια Διατροφική Διαταραχή συναντούμε στις μαθήτριες Λυκείου σε ποσοστό 44.5% ενώ στις μαθήτριες Γυμνασίου το ποσοστό φτάνει το 38.1%. Οι πρώτες αναφορές στη βιβλιογραφία για την ψυχογενή ανορεξία εντοπίζονται από πολύ νωρίς, από τον 16ο ακόμα αιώνα. Ωστόσο, η σύγχρονη κουλτούρα, η υπερέκθεση στα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα σύγχρονα πρότυπα ομορφιάς που θέλουν, ειδικά τις γυναίκες, να είναι πολύ λεπτές οδήγησαν σε αύξηση των περιστατικών. Επιπλέον, η μελέτη γύρω από το θέμα κατέστησε πιο εύκολη τη διάγνωση τέτοιων περιπτώσεων. Στη Κύπρο λειτουργεί, από το 2012, το Κέντρο Πρόληψης και Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών, ένα εξειδικευμένο Τμήμα των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων, το οποίο δέχεται και αντιμετωπίζει παιδιά και έφηβους με διαταραχές διατροφής έως 19 χρόνων από όλες τις επαρχίες. Το συγκεκριμένο Κέντρο στελεχώνεται από ομάδα επαγγελματιών συμπεριλαμβανομένων ψυχολόγων, ψυχιάτρων και άλλων ειδικών που βοηθούν τόσο τα άτομα που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης και της ανορεξίας, όσο και τις οικογένειες τους. Όσον αφορά τους ενήλικες δεν υπάρχει αντίστοιχο δημόσιο κέντρο που να παρέχει τις απαιτούμενες εξειδικευμένες υπηρεσίες. Μερικές από τις πρώτες ενδείξεις που δείχνουν ότι ένα άτομο πιθανό να αντιμετωπίζει νευρική ανορεξία, είναι η μείωση στην πρόσληψη τροφής, η υπερβολική ενασχόληση του ατόμου με την ποσότητα και τα είδη τροφής που καταναλώνει ή και υπερβολική ενασχόληση με τη γυμναστική και με το σχήμα και το μέγεθος του σώματός του. Επιπλέον, το άτομο με νευρική ανορεξία παρουσιάζει αλλαγές στη διάθεση αλλά και στη συμπεριφορά του, όπως κοινωνική απομόνωση, μειωμένη ενέργεια, καταθλιπτικό συναίσθημα. Συνήθειες, στάσεις και τρόπος ζωής μπορούν να επηρεάσουν τα άτομα που είναι επιρρεπή στη συγκεκριμένη διαταραχή. Επομένως, συστήνεται όπως οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους να δημιουργήσουν και να ακολουθήσουν ένα υγιές πρότυπο διατροφής που να συμπεριλαμβάνει φαγητά από όλες τις διατροφικές ομάδες. Η κατηγοριοποίηση των τροφών σε «καλές» και «κακές» δεν βοηθά τα παιδιά να διατηρήσουν ένα υγιές διατροφολόγιο. Επίσης, η η υπερβολική ενασχόληση/έμφαση που μπορεί να δίνει η οικογένεια στην γυμναστική, τη διατροφή και γενικά την εξωτερική εμφάνιση ενδεχομένως να αποτελέσει παράγοντα ρίσκου για ανάπτυξη κάποιας διατροφικής διαταραχής. Τέλος, είναι σημαντικό οι γονείς να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους από μικρή ηλικία να αναγνωρίζουν τα σήματα πείνας και κορεσμού στο σώμα τους και να ανταποκρίνονται κατάλληλα σε αυτά. Το ίδιο βέβαια, ισχύει για τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους αφού είναι σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα των παιδιών και να συμβάλλουν στη διαχείρισή τους. Η αυξομείωση στο σωματικό βάρος κατά τη διάρκεια της εφηβείας είναι αναμενόμενη. Ωστόσο, αρκετές έφηβες μπορεί να ανησυχούν για αυτό, ιδιαίτερα με τα μηνύματα που προσλαμβάνουν από τα ΜΜΕ σχετικά με πρότυπα ομορφιάς και λεπτότητας. Οι γονείς είναι σημαντικό να συζητούν με τα παιδιά τους σχετικά με τις ανησυχίες τους και μέσα από αυτές τις συζητήσεις να βοηθούν τα παιδιά τους να αποκτήσουν μια κριτική ματιά όσον αφορά τα μηνύματα που λαμβάνουν από τα ΜΜΕ αλλά και μέσα από τις επιρροές από τους συνομηλίκους τους. Εξαιρετικά σημαντικό είναι οι γονείς και οικείοι να μην αγνοούν τα πρώτα σημάδια της νευρικής ανορεξίας. Η θεραπεία κατά τα πρώτα στάδια της διαταραχής έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα απ’ ότι η θεραπεία σε χρόνια περιστατικά. Η εξειδικευμένη βοήθεια κατά τα πρώτα στάδια της διαταραχής είναι πολύ σημαντική τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και για την οικογένεια του.

 

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Καιρός: «Θα μας πάρει ο άνεμος» - Πότε αναμένεται να εξασθενίσει - Έπεσε για τα καλά η θερμοκρασία - Δείτε αναλυτικά το «μενού»

• Σκαρφάλωσε στην ταράτσα οικίας και…έκλεψε τον θερμοσίφωνα - Συνελήφθη 34χρονος

• Προσωπικοί γιατροί: Πώς επιλέγουν αν θα εκδώσουν ένα παραπεμπτικό ή όχι - Οι «παραγγελίες» μέσω τηλεφώνου

• Νέο ρεκόρ στις αφίξεις τουριστών: Αυτές οι χώρες προτίμησαν την Κύπρο τον Οκτώβριο - Ο σκοπός του ταξιδιού και οι επιστροφές

• Διανομέας τσέπωσε τις εισπράξεις και έγινε καπνός - Καταζητείται από την Αστυνομία

Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις