Η φράση αυτή δεν ήταν τυχαία. Αντικατοπτρίζει τη μετατόπιση της Τριμερούς από ένα σχήμα περιφερειακής συνεργασίας σε έναν στρατηγικό άξονα, με σαφή πολιτικά και γεωπολιτικά μηνύματα, τόσο προς την περιοχή όσο και προς τρίτους.
ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ: Ιδού η Κοινή Διακήρυξη Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ - Ενίσχυση σε ασφάλεια, αντιτρομοκρατία και θαλάσσια συνεργασία
Η κοινή διακήρυξη, αλλά και οι δημόσιες τοποθετήσεις των ηγετών, επιβεβαιώνουν ότι η ασφάλεια, η άμυνα και η διεθνής συνδεσιμότητα βρίσκονται πλέον στον πυρήνα της συνεργασίας, σε μια περίοδο που η Ανατολική Μεσόγειος και η Μέση Ανατολή δοκιμάζονται από αλλεπάλληλες κρίσεις.
Δηλώσεις με αποδέκτες
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, έκανε λόγο για τρεις «προβλέψιμες και αξιόπιστες χώρες, σε μια περιοχή μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας», τονίζοντας ότι, παρά τις πιέσεις και τις βαθιές γεωπολιτικές προκλήσεις, «η συνεργασία μας όχι μόνο δεν έχει κλονιστεί, αλλά έχει αποδειχθεί ανθεκτική». Όπως σημείωσε, η ανθεκτικότητα αυτή εδράζεται στη διασύνδεση πολιτικής, ενέργειας, άμυνας και ασφάλειας.
Από την πλευρά του, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν περιορίστηκε σε γενικές διαπιστώσεις. Σε μια δήλωση με σαφή γεωπολιτικό αποτύπωμα και ξεκάθαρο αποδέκτη, έστειλε μήνυμα προς την Άγκυρα, δηλώνοντας:
«Είμαστε τρεις χώρες που είμαστε υπερήφανες για την ιστορία τους. Είναι γεγονός ότι οι χώρες μας έχουν ένα ένδοξο παρελθόν. Όσοι πιστεύουν ότι μπορούν να επαναφέρουν την αυτοκρατορία τους, τους λέμε ότι αυτό δεν θα συμβεί. Ούτε να το σκέφτεστε. Είμαστε αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας. Και είμαστε τρεις Δημοκρατίες στην Ανατολική Μεσόγειο που προάγουν την ελευθερία, την ευημερία και την ασφάλεια».
Η τοποθέτηση αυτή προσδίδει στην Τριμερή και έναν σαφή αποτρεπτικό χαρακτήρα, εντάσσοντάς τη στο ευρύτερο γεωπολιτικό παιχνίδι της περιοχής.
Άμυνα και ασφάλεια: Η νέα κανονικότητα
Η έμφαση στη στρατιωτική συνεργασία, στη θαλάσσια ασφάλεια και στην κυβερνοάμυνα, δεν είναι συγκυριακή. Το Ισραήλ βρίσκεται σε συνεχιζόμενη πολεμική ένταση, ενώ η Ανατολική Μεσόγειος παραμένει πεδίο ανταγωνισμών. Η ρητή στήριξη στο δικαίωμα αυτοάμυνας του Ισραήλ και η απόρριψη «αβάσιμων ισχυρισμών» εις βάρος του καταγράφονται ως ξεκάθαρη πολιτική στάση από Αθήνα και Λευκωσία.
Παράλληλα, η συνεργασία στην αντιτρομοκρατία και στη θαλάσσια ασφάλεια, καθώς και η δημιουργία Κέντρου Αριστείας Κυβερνοασφάλειας στη Θάλασσα στην Κύπρο, ενισχύουν το επιχειρησιακό σκέλος της Τριμερούς.
Τι κερδίζει η Κύπρος
Για την Κυπριακή Δημοκρατία, τα οφέλη είναι ουσιαστικά και πολυδιάστατα.
Πρώτον, ενισχύεται ο ρόλος της ως κόμβου ασφάλειας και ανθρωπιστικής δράσης, με τον θαλάσσιο διάδρομο «Αμάλθεια» και τη συμμετοχή σε μηχανισμούς για τη Γάζα.
Δεύτερον, η φιλοξενία κρίσιμων δομών, όπως το Κέντρο Κυβερνοασφάλειας και ο Περιφερειακός Σταθμός Αεροπυρόσβεσης, αναβαθμίζει τη θέση της Λευκωσίας σε περιφερειακό επίπεδο.
Τρίτον, οι αναφορές στο Δίκαιο της Θάλασσας και στον σεβασμό των ΑΟΖ ενισχύουν το διπλωματικό κεφάλαιο της Κύπρου σε μια περίοδο που τα κυριαρχικά της δικαιώματα παραμένουν υπό αμφισβήτηση. Τέλος, η επαναβεβαίωση στήριξης σε δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού προσδίδει πρόσθετο πολιτικό βάρος στις θέσεις της Λευκωσίας.
Ο ρόλος των ΗΠΑ και η επίσκεψη στηνΟυάσιγκτον
Καθοριστικός παραμένει ο ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών. Το σχήμα 3+1 λειτουργεί ως στρατηγική ομπρέλα για την Τριμερή, προσδίδοντάς της διεθνή νομιμοποίηση και βάθος. Η εμπλοκή των ΗΠΑ σε ενεργειακά έργα, ανθρωπιστικούς μηχανισμούς και περιφερειακές πρωτοβουλίες δείχνει ότι η Ουάσιγκτον αντιμετωπίζει την Τριμερή ως μέρος του ευρύτερου σχεδιασμού της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη σημασία αποκτά η επίσκεψη του Μπενιαμίν Νετανιάχου στην Ουάσιγκτον στις 29 Δεκεμβρίου, όπου θα έχει συνάντηση με τον Αμερικανό Πρόεδρο. Οι συνομιλίες αναμένεται να επηρεάσουν άμεσα τις εξελίξεις στη Γάζα, αλλά και να καθορίσουν τον βαθμό αμερικανικής στήριξης στις περιφερειακές πρωτοβουλίες που συμφωνήθηκαν στην Ιερουσαλήμ.
Η Τριμερής της Ιερουσαλήμ, κατέδειξε ότι Κύπρος, Ελλάδα και Ισραήλ οικοδομούν έναν στρατηγικό άξονα με σαφή αποτρεπτικό, πολιτικό και γεωοικονομικό χαρακτήρα. Με ξεκάθαρα μηνύματα προς την Άγκυρα και τις ΗΠΑ παρούσες στο παρασκήνιο, το επόμενο διάστημα θα δείξει αν η «πιο ουσιαστική» Τριμερής, όπως τη χαρακτήρισε ο Νετανιάχου, θα μεταφραστεί σε απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα.
