Σύμφωνα με πληροφορίες του «Τ» από το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, «τον Οκτώβριο θα πραγματοποιηθούν συναντήσεις με τους εταίρους μας – οργανώσεις και την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (ΕΕΥ)». Όπως διευκρινίζεται, το Υπουργείο βρίσκεται ήδη σε διαβούλευση με τη Νομική Υπηρεσία και αναμένει σχετική γνωμάτευση.
Τι είναι οι κατάλογοι Διοριστέων και Διορισίμων και τι σημαίνει για τους εκπαιδευτικούς
Στην Κύπρο, οι διορισμοί εκπαιδευτικών στη δημόσια εκπαίδευση γίνονται σήμερα μέσα από δύο διαφορετικούς καταλόγους: τον Κατάλογο Διοριστέων και τον Κατάλογο Διορισίμων.
Ο Κατάλογος Διοριστέων είναι το παλαιό σύστημα, όπου οι υποψήφιοι εγγράφονταν με βάση τη χρονολογική σειρά της αίτησής τους. Όσο πιο παλιά υπέβαλε κάποιος αίτηση, τόσο ψηλότερα βρισκόταν στον κατάλογο. Ο κατάλογος αυτός εξακολουθεί να χρησιμοποιείται, ωστόσο σταδιακά θα εξαντληθεί και θα καταργηθεί.
Αντίθετα, ο Κατάλογος Διορισίμων εφαρμόζεται από το 2017 και στηρίζεται σε ένα νέο, πιο αξιοκρατικό μοντέλο. Οι υποψήφιοι για διορισμό οφείλουν να παρακαθίσουν σε γραπτές εξετάσεις, από τις οποίες καθορίζεται η σειρά τους. Παράλληλα λαμβάνονται υπόψη και άλλα κριτήρια, όπως ακαδημαϊκά προσόντα και προϋπηρεσία.
Σήμερα, οι προσλήψεις γίνονται παράλληλα και από τους δύο καταλόγους, με ποσοστά που κατανέμουν τους διορισμούς (π.χ. 50% από τον κατάλογο διοριστέων και 50% από τον κατάλογο διορισίμων). Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, ο Κατάλογος Διοριστέων θα κλείσει οριστικά και όλοι οι διορισμοί θα γίνονται αποκλειστικά από τον Κατάλογο Διορισίμων.
Με τον τρόπο αυτό, η Πολιτεία επιδιώκει να ενισχύσει την αξιοκρατία, συνδέοντας την πρόσληψη εκπαιδευτικών όχι με την αρχαιότητα της αίτησης, αλλά με την απόδοση και την επάρκεια που αποδεικνύεται μέσα από εξετάσεις.
Απόπειρες δεκαετιών και η απόφαση του 2015
Οι πρώτες προσπάθειες για αλλαγή του συστήματος διορισμών ξεκίνησαν από τη δεκαετία του ’80, με εννιά Υπουργούς Παιδείας να επιχειρούν ανατροπές χωρίς αποτέλεσμα. Προτάσεις που έμειναν στα συρτάρια, νομοθεσίες που πέρασαν από Υπουργικό αλλά όχι από τη Βουλή. Τελικά, τον Ιούλιο του 2015, ψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία ο νόμος για το Νέο Σύστημα Διορισμών στην Εκπαίδευση (ΝΣΔΕ). Η εφαρμογή του ξεκίνησε την 1η Σεπτεμβρίου 2018 με μεταβατική περίοδο μέχρι το 2027.
Κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, η ΕΕΥ προχωρεί σε διορισμούς με αναλογία 50% από τον Κατάλογο Διοριστέων και 50% από τον Κατάλογο Διορισίμων, (μέχρι να φτάσει η ημερομηνία-ορόσημο), λαμβάνονται πλέον υπόψη έξι αξιοκρατικά κριτήρια:
Αντιδράσεις και ενστάσεις
Η προοπτική κατάργησης του Καταλόγου Διοριστέων το 2027 έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Η ΠΟΕΔ δηλώνει πως δεν πρέπει να υπάρξει θυματοποίηση εκπαιδευτικών που βρίσκονται είτε στον παλαιό είτε στον νέο κατάλογο. Ομόφωνα, το ΠΣΓΑ της οργάνωσης αποφάσισε ότι:
-
ο Κατάλογος Διοριστέων θα πρέπει να διατηρηθεί και μετά το 2027,
-
πρέπει να διορθωθούν οι στρεβλώσεις του ΝΣΔΕ.
Παράλληλα, μερίδα εκπαιδευτικών συγκεντρώνει δυναμικά υποστήριξη, με πάνω από 10.000 υπογραφές στην πλατφόρμα avaaz.org, ζητώντας να συνεχιστούν οι προσλήψεις και από τους δύο καταλόγους και μετά το 2027.
Το διακύβευμα
Το ζήτημα αγγίζει χιλιάδες εκπαιδευτικούς, νέους και παλαιότερους. Για άλλους, το νέο σύστημα εγγυάται αξιοκρατία και αντικειμενικά κριτήρια, για άλλους αποτελεί αδικία που «σβήνει» χρόνια αναμονής και προϋπηρεσίας.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι εξελίξεις θα είναι καθοριστικές μέσα στους επόμενους μήνες, καθώς το Υπουργείο Παιδείας ετοιμάζεται να ανοίξει επίσημα τον διάλογο με οργανώσεις και την ΕΕΥ. Μέχρι τότε, το εκπαιδευτικό προσωπικό κρατά την αγωνία του για το αν το 2027 θα αποτελέσει πράγματι το τέλος μιας εποχής ή την αρχή μιας νέας συζήτησης.
