Αν και συχνά σχετίζεται με αναπνευστικά και καρδιαγγειακά προβλήματα, νέα δεδομένα δείχνουν ότι ενδέχεται να επηρεάζει ακόμη και το DNA, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
Σε αυτό το πλαίσιο, διεθνής μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature, φωτίζει τον τρόπο με τον οποίο η ρύπανση μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη καρκίνου του πνεύμονα, ακόμη και σε άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ.
Οι ερευνητές ανέλυσαν τον πλήρη γενετικό κώδικα όγκων που αφαιρέθηκαν από 871 ασθενείς, κυρίως γυναίκες (79%), από 28 περιοχές σε Ευρώπη, Βόρεια Αμερική, Αφρική και Ασία, όλοι χωρίς ιστορικό καπνίσματος. Η πλειονότητα των περιπτώσεων (84,6%) αφορούσε αδενοκαρκινώματα, όμως υπήρχαν και άλλοι, σπανιότεροι τύποι.
Διαπιστώθηκε ότι όσο υψηλότερα ήταν τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης (ιδίως από μικροσωματίδια PM2.5), τόσο περισσότερες μεταλλάξεις που προκαλούν και προάγουν τον καρκίνο εντοπίζονταν στους όγκους. Η ρύπανση συνδέθηκε ιδιαίτερα με μεταλλάξεις στο γονίδιο TP53, γνωστό από τη σχέση του με τον καρκίνο που προκαλεί το κάπνισμα.
«Η έρευνά μας δείχνει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση συνδέεται στενά με τους ίδιους τύπους μεταλλάξεων DNA που συνήθως συνδέουμε με το κάπνισμα», εξήγησε ο καθηγητής Ludmil Alexandrov, επικεφαλής της μελέτης από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο. Συγκεκριμένα, καταγράφηκε 3,9 φορές αύξηση της «υπογραφής» μεταλλάξεων SBS4 (που συνδέεται με το κάπνισμα) και 76% αύξηση της SBS5 (που σχετίζεται με τη γήρανση των κυττάρων).
Επιπλέον, οι άνθρωποι που εκτίθεντο σε υψηλότερα επίπεδα ρύπανσης είχαν μικρότερα τελομερή, δηλαδή τα προστατευτικά τμήματα DNA στα άκρα των χρωμοσωμάτων. Η πρόωρη φθορά τους είναι ένδειξη ταχύτερης κυτταρικής διαίρεσης, χαρακτηριστικό γνώρισμα του καρκίνου.
«Πρόκειται για ένα επείγον και αυξανόμενο παγκόσμιο πρόβλημα που προσπαθούμε να κατανοήσουμε», τόνισε η Δρ. Maria Teresa Landi, συν-συγγραφέας και επιδημιολόγος από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ.
Η μελέτη εντόπισε σημαντικές γεωγραφικές διαφοροποιήσεις: στην Ανατολική Ασία ήταν πιο συχνές οι μεταλλάξεις EGFR και TP53, ενώ στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική κυριαρχούσαν οι KRAS. Τα υψηλότερα ποσοστά αδενοκαρκινώματος που σχετίζονται με τη ρύπανση βρέθηκαν στην Ανατολική Ασία: στην Κίνα, ο καρκίνος του πνεύμονα προκαλεί πάνω από 1 εκατομμύριο θανάτους ετησίως, με το κάπνισμα, τη ρύπανση και άλλους παράγοντες να παίζουν ρόλο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο καρκίνος του πνεύμονα παραμένει η πρώτη αιτία θανάτου από τη νόσο παγκοσμίως, με περίπου 2,5 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις κάθε χρόνο.
Με τη μείωση του καπνίσματος σε πολλές χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, οι μη καπνιστές συνιστούν πλέον το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα. Οι τρέχουσες εκτιμήσεις δείχνουν ότι το 10-25% των περιπτώσεων διαγιγνώσκονται πλέον σε αυτή την ομάδα.
Η έρευνα διαπίστωσε ότι η έκθεση σε παθητικό κάπνισμα δεν συνδέθηκε με συγκεκριμένες μεταλλάξεις ή χαρακτηριστικά μοτίβα DNA, καταγράφοντας μόνο μια μικρή αύξηση στον συνολικό αριθμό μεταλλάξεων.
Αντίθετα, εντοπίστηκε σημαντικός κίνδυνος από ορισμένα κινέζικα φυτικά σκευάσματα που περιέχουν αριστολοχικό οξύ. Η ουσία αυτή, που για πρώτη φορά συνδέεται άμεσα με μεταλλάξεις σε καρκίνο του πνεύμονα, βρέθηκε να προκαλεί γενετικές αλλοιώσεις σχεδόν αποκλειστικά σε μη καπνιστές από την Ταϊβάν.
Επιπλέον, βρέθηκε και μια άλλη «υπογραφή» μεταλλάξεων άγνωστης προέλευσης, η οποία παρατηρήθηκε μόνο σε μη καπνιστές και αποτελεί «αντικείμενο εντατικής έρευνας» ανέφερε ο Landi.
ΠΗΓΗ: Ygeiamou.gr
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ανακοίνωση εξέδωσε η Προεδρία της Δημοκρατίας αναφορικά με την ψήφιση, την υπογραφή και τη δημοσίευση στην επίσημη εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας του «περί της Δυνατότητας Αποποίησης Σύνταξης Νόμος του 2025».
