Μιλάς στον ύπνο σου; Μπορεί να είναι κάτι τελείως αθώο… ή το πρώτο σημάδι μιας σοβαρής διαταραχής. Δες πότε πρέπει να ανησυχήσεις και γιατί οι πιθανότητες να αποκαλύψεις μυστικά είναι πολύ μικρότερες απ’ όσο νομίζεις.
Έρευνες δείχνουν ότι 2 στους 3 ανθρώπους το έχουν κάνει κάποια στιγμή, ενώ στα παιδιά το ποσοστό είναι ακόμα μεγαλύτερο. Οι μικρότεροι σε ηλικία κοιμούνται περισσότερες ώρες και περνούν περισσότερο χρόνο στη φάση REM, εκεί όπου είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί το φαινόμενο.
Γιατί συμβαίνει;
Οι επιστήμονες δεν έχουν βρει έναν και μοναδικό λόγο. Μπορεί να οφείλεται στην κληρονομικότητα, στο άγχος, στις κακές συνήθειες ύπνου ή ακόμη και σε παρενέργειες φαρμάκων. Το φαινόμενο παρατηρείται συχνότερα σε άτομα που πάσχουν από άγχος, κατάθλιψη ή μετατραυματικό στρες, αλλά και σε περιόδους που ο οργανισμός αναρρώνει από ασθένεια ή πυρετό.
Η έλλειψη σωστού «διακόπτη» μεταξύ εγρήγορσης και ύπνου παίζει επίσης ρόλο. Όπως εξηγούν ειδικοί, είναι σαν το σώμα να κοιμάται αλλά ένα μέρος του εγκεφάλου να παραμένει… ξύπνιο.
Είναι επικίνδυνο;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, όχι. Το sleep talking είναι ενοχλητικό για τον σύντροφο ή τον συγκάτοικο, αλλά δεν θεωρείται επικίνδυνο. Ωστόσο, αν συνοδεύεται από βίαιες κινήσεις, έντονο φόβο ή κραυγές, μπορεί να αποτελεί ένδειξη σοβαρότερης διαταραχής, όπως υπνική άπνοια ή REM Behavior Disorder (RBD). Σε τέτοιες περιπτώσεις απαιτείται ιατρική εξέταση, γιατί το RBD μπορεί να ξεκινήσει με απλές κουβέντες και να εξελιχθεί σε επικίνδυνες κινήσεις, ακόμη και πτώση από το κρεβάτι.
Τι μπορείς να κάνεις
Δεν υπάρχει μαγικό φάρμακο για να το σταματήσεις. Η καλύτερη πρόληψη είναι η σωστή υγιεινή ύπνου:
Σταθερό ωράριο ύπνου
Αποφυγή καφεΐνης και οθονών πριν τον ύπνο
Μείωση άγχους με χαλάρωση και άσκηση
Δημιουργία ήρεμου περιβάλλοντος στο υπνοδωμάτιο
Αν, παρ’ όλα αυτά, ξυπνάς κουρασμένος ή το φαινόμενο εμφανίζεται ξαφνικά στην ενήλικη ζωή, καλό είναι να επισκεφθείς ειδικό ύπνου για πιθανή διάγνωση.
Και τα… μυστικά μου;
Εδώ καταρρίπτεται ένας από τους μεγαλύτερους μύθους του σινεμά. Οι ταινίες μπορεί να δείχνουν χαρακτήρες να αποκαλύπτουν τα μυστικά τους στον ύπνο τους, αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Μελέτες δείχνουν ότι οι περισσότερες «νυχτερινές κουβέντες» είναι ακατάληπτες ή περιορίζονται σε λέξεις όπως «όχι», «ναι» ή βρισιές. Σπάνια συνδέονται με την πραγματική ζωή του ατόμου και σχεδόν ποτέ δεν αποτελούν αξιόπιστη πηγή πληροφοριών.
Πηγή: gazzetta.gr