Η συζήτηση έγινε με αφορμή και την εξέταση από την Επιτροπή των ρυθμίσεων για τη δημιουργία νέου Εθνικού Συστήματος Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS), συμβατού με το κεκτημένο Σένγκεν και διασυνδεδεμένου με το Κεντρικό VIS, όταν και εφόσον υιοθετηθεί σχετική απόφαση από το Συμβούλιο της ΕΕ.
Ο κ. Κόμπος υπογράμμισε ότι η πορεία προς το Σένγκεν «είναι υποχρέωση που προκύπτει από την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση» και ότι το εγχείρημα εμπεριέχει σημαντικό βαθμό δυσκολίας σε τεχνικό επίπεδο. Όπως σημείωσε, αυτό εξηγεί γιατί στο παρελθόν δεν υπήρξε εντατικοποίηση της προσπάθειας, καθώς υπήρξαν πολιτικές εξελίξεις και κρίσεις, και επικρατούσε «εμπεδωμένη άποψη περί ανυπέρβλητων δυσκολιών».
Επισήμανε ότι η Κυβέρνηση θεωρεί πως υπάρχει η ευκαιρία, χωρίς να παραγνωρίζεται η πραγματικότητα της εισβολής και της κατοχής. Ανέφερε ότι σε τεχνικό επίπεδο πρόκειται για έργο απίστευτα μεγάλο που απαιτεί συντονισμό μεταξύ Υπουργείων και υπηρεσιών – Δικαιοσύνης, Μετανάστευσης, Συγκοινωνιών, Οικονομικών, Εξωτερικών – και ότι από το 2019 και μετά η Κυπριακή Δημοκρατία αξιολογείται σε έξι τομείς, μέσα από τους οποίους έχουν προκύψει προτάσεις και εισηγήσεις προς συμμόρφωση της ΚΔ.
Όπως είπε, έχει ήδη πραγματοποιηθεί αξιολόγηση τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην οποία «καταγράφεται σημαντική πρόοδος». Η προσδοκία, συνέχισε, είναι να υπάρξει θετική εισήγηση από την Επιτροπή, ώστε να ακολουθήσει το πολιτικό κομμάτι, στο οποίο απαιτείται η σύμφωνη γνώμη όλων των κρατών-μελών για την ένταξη.
Ανέφερε, επίσης, ότι ο σκοπός της ΚΔ δεν είναι να προχωρήσει σε οτιδήποτε το οποίο να στηρίζεται στη λογική αιτήματος για χειρισμό ειδικής φύσεως ή για εκπτώσεις από το κεκτημένο και τόνισε ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ο βασικός μας συνεργάτης σε αυτή την προσπάθεια, για τεχνικούς, πολιτικούς λόγους και για λόγους ουσίας».
Πρόσθεσε ότι έχουν τουλάχιστον συναντηθεί τρεις φορές με τον αρμόδιο Επίτροπο και βρίσκονται σε διαρκή επαφή με την Επιτροπή.
Ο Υπουργός εξήγησε, επίσης, ότι η μεγάλη σημασία του τεχνικού σκέλους έγκειται στο γεγονός ότι «αποτελεί αναβάθμιση ασφάλειας για τη χώρα», καθώς τα νέα συστήματα θα προσφέρουν πλήρη πρόσβαση σε κρίσιμες βάσεις δεδομένων για την ασφάλεια.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο ζήτημα της Πράσινης Γραμμής, τονίζοντας ότι «σε καμιά περίπτωση δεν θα αποδεχτούμε ότι αποτελεί εξωτερικό σύνορο». Όπως είπε, το θεσμικό πλαίσιο βάσει του οποίου η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ «δεν θεωρεί εξωτερικό σύνορο την Πράσινη Γραμμή».
Πρόσθεσε ότι υπάρχουν τα δεδομένα διαχείρισης της κατάστασης μέχρι την επανένωση και έκανε αναφορά στο Πρωτόκολλο 10 της Συνθήκης Προσχώρησης, με βάση το οποίο το κοινοτικό κεκτημένο αναστέλλεται στις περιοχές που δεν τελούν υπό τον έλεγχο της Δημοκρατίας, και στον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής, ο οποίος καθορίζει ρητές υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για αποτελεσματικούς ελέγχους.
Ο κ. Κόμπος σημείωσε ότι είναι σαφείς οι υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι της ΕΕ για αποτελεσματικούς ελέγχους, που αφορούν – μεταξύ άλλων – την αποτροπή παράνομης μετανάστευσης.
«Δεν είναι προαιρετικά ή με δική της επιλογή που η Δημοκρατία προβαίνει στους ελέγχους που γίνονται, είμαστε υπόλογοι γι’ αυτό», είπε, διευκρινίζοντας ότι αυτό θα συνεχιστεί και μετά την ένταξη στο Σένγκεν.
«Το ζήτημα είναι να πείσουμε στην επάρκεια των ελέγχων που ήμασταν υποχρεωμένοι να κάνουμε – και ίσως στο παρελθόν δεν τους κάναμε», σημείωσε.
Απαντώντας σε ερωτήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ευθύνες της Κυπριακής Δημοκρατίας στο πλαίσιο της ένταξης, ο Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι οι απαιτήσεις που εφαρμόζονται είναι αυτές που θέτει η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση. «Δεν μπορεί να πει κανείς ότι υπάρχουν υψηλότερες απαιτήσεις που θα έπρεπε να εφαρμοστούν», υπογράμμισε.
Σημείωσε, επίσης ,ότι η Κυβέρνηση προσεγγίζει το επιχείρημα ως εθνικό στόχο δεδομένου του οφέλους που θα προκύψει για τον Κύπριο πολίτη.
Ο κ. Κόμπος τόνισε ότι τα οφέλη από την πλήρη ένταξη θα τα καρπωθεί πρώτα ο Κύπριος πολίτης που θα ταξιδεύει, συμπεριλαμβανομένων και των Τουρκοκυπρίων, ενώ θα υπάρξουν και θετικές προεκτάσεις για την οικονομία, χωρίς αυτό να σημαίνει, όπως είπε, ότι αφορά μια διαδικασία εμπορευματοποίησης της ένταξης στο Σένγκεν
Αναφέρθηκε επίσης στη μεγάλη προσπάθεια που έχει γίνει για αποκατάσταση της φήμης της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία πρέπει να προστατευθεί.
Ο ΥΠΕΞ αναφέρθηκε και στις πολιτικές προκλήσεις που ενδέχεται να ανακύψουν στην τελική φάση της διαδικασίας ένταξης, δηλαδή όταν το ζήτημα φτάσει στο επίπεδο των κρατών-μελών της ΕΕ.
«Υπάρχουν δυσκολίες και στο πολιτικό επίπεδο όταν πάει σε επίπεδο κρατών-μελών», ανέφερε, προσθέτοντας ότι αυτό είναι «απόρροια και των δικών μας ενεργειών στο παρελθόν, που δεν προτεραιοποιήσαμε την ένταξη. Τώρα το πληρώνουμε», είπε.
Ενημέρωσε ότι έχει ήδη ξεκινήσει στοχευμένος κύκλος επαφών με κράτη-μέλη για τα οποία υπάρχει αυξημένη ανησυχία για τη στάση που θα τηρήσουν. Σημείωσε ότι αυτή είναι είναι μια χρονιά κατά την οποία συμπίπτουν γεγονότα με ιδιαίτερη σημασία για το εγχείρημα της Κύπρου: η 40ή επέτειος από τη δημιουργία της Ζώνης Σένγκεν, η Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ στο πρώτο εξάμηνο του 2026 και η αξιολόγηση του έργου του αρμόδιου Ευρωπαίου Επιτρόπου που αφορά και την πολιτική ασφάλειας της ΕΕ.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όπως ανέφερε, η Κύπρος προβάλλει το επιχείρημα ότι η Ζώνη Σένγκεν «δεν είναι ολοκληρωμένη αν το νοτιοανατολικό άκρο της ΕΕ δεν συμμετέχει πλήρως στο σύστημα ασφάλειας». Υπογράμμισε ότι η πλήρης ένταξη της Κύπρου είναι όχι μόνο δίκαιη, αλλά και χρήσιμη και ωφέλιμη για την ίδια την ΕΕ, ιδίως στην παρούσα γεωπολιτική συγκυρία.
«Όλα αυτά δεν θα είχαν κανέναν νόημα αν δεν είχαμε προχωρήσει τεχνικά, αυτό έλειπε τόσα χρόνια», τόνισε.
Παράλληλα, αναγνώρισε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν απρόβλεπτοι παράγοντες και τομείς όπου η Κύπρος υπόκειται σε αυστηρή αξιολόγηση, όπως η διαχείριση του μεταναστευτικού. Αν και διαπιστώνεται σημαντική πρόοδος, ανέφερε ότι η Κύπρος κρίνεται και σε δυσμενή σενάρια σε ακραίες καταστάσεις που μπορεί να προκύψουν. Όπως ανέφερε, το Υπουργείο προσπαθεί να δείξει μέσα από τη διαχείριση του μεταναστευτικού ότι η χώρα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις.
Τέλος, εξέφρασε την ελπίδα η προσπάθεια αυτή να τύχει στήριξης από το σύνολο των πολιτικών κομμάτων.
Μιλώντας μετά το πέρας της συνεδρίας, ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Χάρης Γεωργιάδης, είπε ότι ανοίγει ο δρόμος προς πλήρη ένταξη στη Ζώνη Σένγκεν ως ολοκλήρωση της συμμετοχής της Κύπρου στην ΕΕ, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι θα αποφέρει ουσιαστικά οφέλη τόσο για τους Κύπριους Ευρωπαίους πολίτες όσο και για την οικονομία της χώρας.
Τόνισε ότι έχει διευκρινιστεί πως η εφαρμογή του ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή επαρκεί για τη συμμετοχή της Κύπρου στο Σένγκεν και ότι δεν προκύπτει κανένα ζήτημα μετατροπής της γραμμής κατοχής σε σκληρό σύνορο. Όπως είπε, υπάρχει το πλαίσιο και το σχετικό εφαρμοστικό νομοσχέδιο, το οποίο οδηγείται στην Ολομέλεια, θα επιτρέψει στην Κυπριακή Δημοκρατία και στην πράξη να ολοκληρώσει τις υποχρεώσεις της για να ενταχθεί.
Είπε, επίσης, ότι «αν υπάρχει κριτική, είναι γιατί δεν προχωρήσαμε νωρίτερα» και αυτό, όπως σημείωσε, οφείλεται σε αντικειμενικούς λόγους αλλά και στο γεγονός ότι δεν υπήρξε προτεραιοποίηση. Ολοκληρώνοντας, εξέφρασε την ελπίδα ότι η Βουλή θα επιδείξει «ευρεία συναίνεση», καθώς, όπως τόνισε, πρόκειται για ένα εθνικό ζήτημα.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Λουκαΐδης, ανέφερε ότι κατά τη συνεδρία εξέφρασε τις έντονες ανησυχίες του κόμματός του σχετικά με το ενδεχόμενο η γραμμή κατάπαυσης του πυρός να μετατραπεί σε «σκληρό σύνορο» της ΕΕ, ως αποτέλεσμα της πλήρους ένταξης της Κύπρου στη Ζώνη Σένγκεν. Όπως ανέφερε, ο Υπουργός Εξωτερικών ξεκαθάρισε πως τα σημεία διέλευσης πολιτών από τα κατεχόμενα δεν θα αντιμετωπίζονται ως σημεία εισόδου στην ΕΕ, διαβεβαιώνοντας ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα συνεχίσει να εφαρμόζει πλήρως τις πρόνοιες του Πρωτοκόλλου 10 και του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής, χωρίς καμία διαφοροποίηση λόγω της ένταξης.
Ο κ. Λουκαΐδης χαρακτήρισε τις τοποθετήσεις του Υπουργού «καθησυχαστικές», επισημαίνοντας, ωστόσο, πως θα παρακολουθούν στενά την εφαρμογή επί του εδάφους.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο της εκμετάλλευσης του επενδυτικού προγράμματος παραχώρησης χρυσής βίζας μετά την πλήρη ένταξη στο Σένγκεν. Ενημέρωσε ότι το ΑΚΕΛ έχει ήδη καταθέσει δύο προτάσεις νόμου. Η μία προβλέπει την κατάργηση του προνομίου μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ για τους κατόχους χρυσής βίζας, ενώ με βάση τη δεύτερη, εάν η Κυβέρνηση δεν καταθέσει εντός έξι μηνών κανονισμούς με αυστηρά κριτήρια για την παραχώρηση χρυσής βίζας, θα προβλέπεται η κατάργηση του προγράμματος.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσης Παντελίδης, εξέφρασε ικανοποίηση για τις ενέργειες της Κυβέρνησης, σημειώνοντας ότι το κόμμα του συμφωνεί με τον χαρακτηρισμό της ένταξης στη ζώνη Σένγκεν ως εθνικού στόχου.
«Καλούμε όλες τις πολιτικές δυνάμεις να υπερψηφίσουν το σχετικό νομοσχέδιο», ανέφερε. Τόνισε ότι η ένταξη της Κύπρου στη ζώνη Σένγκεν θα προσφέρει στους Κύπριους πολίτες, τα ίδια προνόμια και ευκαιρίες με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Παράλληλα, θα ενισχύσει τη χώρα σε θέματα ασφάλειας και πρόσβασης σε δεδομένα.
Ο κ. Παντελίδης σημείωσε, επίσης, ότι πολλές ανησυχίες έχουν ήδη καλυφθεί από τον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής, τον οποίο χαρακτήρισε πολύτιμο εργαλείο για τη θωράκιση και προστασία της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά την ένταξή της στην ΕΕ με άλυτο το Κυπριακό.
Κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή, η Βουλευτής Λευκωσίας Αλεξάνδρα εξέφρασε ανησυχίες για αυξημένους ελέγχους που γίνονται τα τελευταία χρόνια για διέλευση προς τα κατεχόμενα, αναφέροντας ότι υπάρχει κίνδυνος να δοθεί το μήνυμα ότι μπαίνεις σε άλλο κράτος. Εξέφρασε επίσης ανησυχία για την εκμετάλλευση της ένταξη στο Σένγκεν για θέματα παραχώρησης χρυσής βίζας μετά την αγορά ακινήτων.
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης δέχθηκε σήμερα, το απόγευμα, στο Προεδρικό Μέγαρο, τον Υπουργό Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου κ. Ντέιβιντ Λάμι, στην παρουσία, ανάμεσα σε άλλους, του Υπουργού Εξωτερικών κ. Κωνσταντίνου Κόμπου και του Κυβερνητικού Εκπροσώπου κ. Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη.
