Όταν η μνήμη σας μετατρέπεται σε λευκό πίνακα, δε σημαίνει ότι αδιαφορήσατε για ότι μάθατε ή ότι αρχίζετε δειλά δειλά να χάνετε το μυαλό σας αλλά ότι ο εγκέφαλός σας έχει εθιστεί να κάνει κλικ, input και delete. Τι σημαίνει αυτό και πως μπορούμε να παρεμβούμε για να συγκρατούμε επιτυχώς σημαντικά νέα;
Εκτός από τη μάθηση υπάρχει και η… λήθη
Οι περισσότεροι είμαστε εξοικειωμένοι με την καμπύλη μάθησης – τον ρυθμό δηλαδή με τον οποίο βελτιώνουμε τις δεξιότητες ή την κατανόησή μας με την πάροδο του χρόνου. Ειδικότερα, περιμένουμε ότι η μάθηση θα είναι δύσκολη στην αρχή και στη συνέχεια θα γίνεται σταδιακά ευκολότερη με την επανάληψη και την εξάσκηση.
Ενώ η καμπύλη μάθησης λαμβάνει ευρεία προσοχή, πολύ λιγότεροι άνθρωποι μιλούν, ή ακόμη και γνωρίζουν, για την καμπύλη λήθης, και μπορεί να είναι εξίσου κρίσιμη για εμάς. Η καμπύλη της λήθης, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά από τον ψυχολόγο Hermann Ebbinghaus σε μια σειρά αυτοπειραμάτων που διεξήχθησαν μεταξύ 1880 και 1885, και επανεξετάστηκε πολλές φορές έκτοτε, δείχνει πόσο γρήγορα χάνουμε νέες πληροφορίες. Η έρευνά του έδειξε ότι ξεχνάμε περίπου το 50% όσων μαθαίνουμε μέσα σε μία ώρα, το 75% μέσα σε μία ημέρα και έως και το 90% μέσα σε μία εβδομάδα. Χωρίς κάποια συχνή υπενθύμιση, ακόμη και οι πιο συγκλονιστικές ιδέες μπορούν τάχιστα να ξεθωριάσουν από τη μνήμη.
Η πρόκληση της λήθης, ωστόσο, δεν αποτελεί νέο πεδίο μελέτης. Στην Παλαιά Διαθήκη, το Δευτερονόμιο 4:9 μας προειδοποιεί να μην ξεχνάμε τα μαθήματα που έχουμε μάθει. Το μήνυμα απηχείται στο Pirkei Avot (Ηθική των Πατέρων) 3:8, το οποίο προειδοποιεί κατά της παραμέλησης των ηθικών διδαχών και κατά συνέπεια της μη ανάκλησής τους. Σήμερα, ο Αμερικανός μελετητής του Ταλμούδ Δρ. Τζόσουα Κουλπ συνεχίζει αυτή την παράδοση τονίζοντας τον ουσιαστικό ρόλο της επανάληψης στη διατήρηση και εμβάθυνση της γνώσης.
Πώς θα εμποδίσουμε τη λήθη;
Η εποχή της υπερπληροφόρησης μας ωθεί να στοιβάζουμε στο μυαλό μας πληθώρα δεδομένων με διαδοχικό τρόπο και ανεπεξέργαστα, κάτι που υποδηλώνει ότι ο χρόνος αφομοίωσης παρακάμπτεται. Ακριβέστερα, ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν είναι προσαρμοσμένος στην παθητική πρόσληψη ερεθισμάτων– χρειάζεται ουσιαστική εμπλοκή για να διατηρήσει τις νέες πληροφορίες. Ακολουθείστε τα παρακάτω tips για να βελτιώσετε τη μνήμη σας.
1. Γράψτε ότι ακούτε σε χαρτί με δικά σας λόγια
Μην βασίζεστε στην παθητική καταγραφή σημειώσεων ή στην υπογράμμιση. Συνοψίστε όσα μόλις μάθατε και κάντε το το συντομότερο δυνατό – ιδανικά μέσα σε μια ώρα. Αυτή η άσκηση αναγκάζει τον εγκέφαλό σας να επεξεργαστεί και να αναδιαμορφώσει το υλικό, αυξάνοντας τις πιθανότητες να σας «μείνει».
2. Σκεφτείτε πριν προχωρήσετε σε μια νέα πληροφορία
Πριν μεταβείτε στο επόμενο άρθρο ή συνάντηση, κάντε μια παύση και ρωτήστε τον εαυτό σας: Τι με εξέπληξε; Πώς συνδέεται αυτό με αυτά που ήδη γνωρίζω; Πότε θα μπορούσα να το χρησιμοποιήσω; Πώς θα μπορούσα να το χρησιμοποιήσω; Τέτοιες στιγμές περισυλλογής σας βοηθούν να δημιουργήσετε έναν ισχυρό ιστό συνδέσεων, ο οποίος ενισχύει την μνημονική ανάκληση.
3. Εφαρμόστε αμέσως κάτι που μόλις ακούσατε
Ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσετε τις νέες γνώσεις είναι να τις χρησιμοποιήσετε. Διδάξτε τες σε κάποιον. Δοκιμάστε τες στη δουλειά σας. Ενσωματώστε τες σε ένα έργο. Η εφαρμογή μεταφέρει τη μάθηση από τη βραχυπρόθεσμη συνειδητοποίηση στη μακροπρόθεσμη κατανόηση. Έτσι ακόμα και μια μικρή δράση μετράει.
4. Αξιοποιήστε τη τεχνολογία
Ενώ συχνά κατηγορείται ότι αποσπά την προσοχή, η τεχνολογία μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ενίσχυση της μάθησης. Τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης (AI) μπορούν πλέον να συνοψίζουν όσα έχετε μάθει, να σας κάνουν κουίζ και να σας υπενθυμίζουν να τα ξαναδείτε αργότερα – ακριβώς πριν είναι πιθανό να τα ξεχάσετε. Τέτοια εργαλεία εξατομικεύουν την επανάληψη και ενθαρρύνουν την ενεργό εμπλοκή, η οποία είναι απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη μνήμη.
ΠΗΓΗ: ygeiamou.gr
