Αυτή η διαπίστωση προκαλεί ερωτήματα σχετικά με το πώς διαμορφώνονται οι τιμές στην Κύπρο και γιατί οι μειώσεις στις διεθνείς αγορές δεν μεταφράζονται άμεσα σε ευνοϊκές αλλαγές στους καταναλωτικούς λογαριασμούς.
Στην κοινωνική διάσταση, η συγκεκριμένη κατάσταση επηρεάζει την καθημερινότητα και το εισόδημα των νοικοκυριών, δημιουργώντας την αίσθηση ότι η οικονομική ανακούφιση από τις διεθνείς τάσεις δεν φτάνει πάντα στους πολίτες με τον τρόπο που θα περίμεναν.
Άραγε πώς διαμορφώνονται οι τιμές και γιατί ενώ γίνονται μειώσεις στην τιμή του πετρελαίου στη διεθνή αγορά, δε μειώνεται αυτόματα και η τιμή του ρεύματος στη Κύπρο;
Η απάντηση βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τις δομές που διέπουν τις χρεώσεις στους λογαριασμούς. Συγκεκριμένα, η μείωση του πετρελαίου επηρεάζει μόνο το Τέλος Αναπροσαρμογής, το οποίο υπολογίζεται ξεχωριστά και επιβαρύνει τον τελικό λογαριασμό. Επιπλέον, η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου διατηρεί μεγάλα αποθέματα καυσίμων, σύμφωνα με ευρωπαϊκές οδηγίες, που λειτουργούν ως σταθεροποιητικό στοιχείο στις τιμές.
Σύμφωνα με την ΑΗΚ «Η μείωση του πετρελαίου επηρεάζει μόνο το Τέλος Αναπροσαρμογής που δεικνύεται ξεχωριστά στο λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος και αυτό με τη σειρά του τη χρέωση για Αναπροσαρμογή καυσίμων στην ανάλυση των χρεώσεων της περιόδου του λογαριασμού.
Τα μεγάλα Αποθέματα που είναι υποχρεωμένη η ΑΗΚ να διατηρεί σύμφωνα και με Ευρωπαϊκή Οδηγία επενεργούν ως σταθεροποιητικό στοιχείο για το κόστος καυσίμων. Δηλαδή, όταν οι τιμές των καυσίμων αυξάνονται υπάρχει καθυστέρηση στις αυξήσεις της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος και αυτές γίνονται σταδιακά καθώς και όταν οι τιμές των καυσίμων μειώνονται οι μειώσεις στη τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος γίνονται σταδιακά.
Η ΑΗΚ συνάπτει ετήσια συμβόλαια με τους προμηθευτές της κατόπιν σχετικού διεθνούς διαγωνισμού. Τα συμβόλαια βασίζονται στις διεθνείς τιμές “Platt’s”. Οι τιμές εκφράζονται σε Δολάρια ΗΠΑ ανά μετρικό τόνο (Μ.Τ.). Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει άμεσος συσχετισμός της τιμής Plattsανά Μ.Τ. με την τιμή του αργού πετρελαίου ανά βαρέλι στην οποία γίνεται συχνά αναφορά αφού πάντα οι τιμές καθορίζονται με βάση το νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Σημειώνεται επίσης ότι σημαντικός παράγοντας για το κόστος αγοράς των καυσίμων της ΑΗΚ είναι και η συναλλαγματική ισοτιμία $/€.»
