Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευθανασίας: Στους πόσους νεκρούς και κακοποιημένους θα σπάσει επιτέλους το απόστημα;

Μαντέψτε: Για ακόμα μία η κυπριακή κοινωνία σοκαρίστηκε. Για ακόμα μία φορά οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας γνώριζε για τις άθλιες συνθήκες (αλλά όχι για τους βιασμούς, τα υπόλοιπα όμως τους φάνηκαν ΟΚ). Για ακόμα μία φορά το κοινωνικό κράτος απέτυχε οικτρά να κάνει τη μία γαμημένη δουλειά που έχει να κάνει: να προστατεύσει τους ευάλωτους και εκτεθειμένους. 

Στην καρδιά μιας σύγχρονης κοινωνίας που υποτίθεται πως σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και προστατεύει τους αδύναμους, το πιο πρόσφατο όνειδος στο ιστορικό των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας αναδεικνύει την απελπιστική ανεπάρκεια και εγκληματική αδιαφορία ενός κράτους που αποτυγχάνει διαρκώς στα στοιχειώδη καθήκοντα προστασίας. Η νέα φρικτή υπόθεση κακοποίησης (με ακόμα πιο ανατριχιαστικές πτυχές που δεν είδαν όλες το φως της δημοσιότητας) που έχει πάρει τον δρόμο της δικαιοσύνης -ενώ παράλληλα διεξάγεται διοικητική έρευνα από το Υφυπουργείο Πρόνοιας- γίνεται χειρότερη στο φως της παραδοχής εκ μέρους των ΥΚΕ ότι γνώριζαν για την καταστροφική κατάσταση αλλά πάλι “έπραξαν ότι είναι ανθρωπίνως δυνατό”- που είναι φυσικά ελάχιστα και κατόπιν εορτής.

Αλήθεια, στους πόσους νεκρούς, κακοποιημένα παιδιά και θύματα βιασμού θα “ικανοποιηθεί” η κυβέρνηση ώστε να ξηλώσει τις ΥΚΕ μέχρι τον τελευταίο ανίκανο υπάλληλο και να τις ξαναχτίσει από την αρχή με όχι μόνο εξειδικευμένο προσωπικό αλλά ανθρώπους με ευαισθησίες και ενσυναίσθηση και όχι ανάλγητους γραφειοκράτες που ξέρουν να μοιράζουν μόνο επιδόματα και σπάνια ή σχεδόν ποτέ δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα κάθε οικογένειας επί τόπου και στη ρίζα ρου; Στους πόσους Στυλιανούς, Έλενες και δεκάδες άλλα θύματα, εκείνα που ξέρουμε και εκείνα που ακόμα δεν δημοσιοποιήθηκαν οι υποθέσεις τους, θα καταλάβουν Υφυπουργός και Πρόεδρος ότι όχι μόνο έχουν αποτύχει οικτρά στο να αλλάξει η κατάσταση αλλά απ’ ότι φαίνεται δουλεύουν για τη διαιώνισή της; Υπάρχει κάποιο quota νεκρών και κατεστραμμένων ψυχών που πρέπει να συμπληρωθεί για την επανεκκίνηση ενός σαθρού, ανθρωποκτόνου συστήματος;

Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας είχαν λάβει αρκετές καταγγελίες από γείτονες και κατοίκους της περιοχής για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των πέντε παιδιών. Ισχυρίζονται ότι τα τελευταία χρόνια, πραγματοποιήθηκαν τακτικές επισκέψεις στο σπίτι της οικογένειας αλλά κανένας από τους λειτουργούς δεν μπόρεσε να διακρίνει το μέγεθος της κακοποίησης, παρά το γεγονός ότι όλοι γνώριζαν για τον Γολγοθά που περνούσαν τα παιδιά. Βρώμικα, υποσιτισμένα, εξουθενωμένα από την εξαντλητική (και παράνομη) εργασία στη φάρμα του κτήνους που είχαν για πατέρα και πατριό, δηλαδή τι άλλο χρειαζόταν οι ΥΚΕ για να ξεκινήσουν τη διαδικασία απομάκρυνσης των παιδιών από το κολαστήριο; Ακόμα ένα πτώμα να κρέμεται από δοκάρι του αχυρώνα; Και μόνο το γεγονός ότι παρά τις επισκέψεις (όσες έγιναν) η κόρη-θύμα σεξουαλικής κακοποίησης δεν κέρδισε την εμπιστοσύνη των λειτουργών ώστε να αποκαλύψει το δράμα της. παρά το έπραξε πολύ αργότερα σε άτομο που εμπιστευόταν, λέει πολλά για την “ποιότητα” των προσφερόμενων υπηρεσιών. «Δεν υπήρξαν αναφορές για τις κατηγορίες σεξουαλικής κακοποίησης και εργασιακής εκμετάλλευσης» είπαν και καθάρισαν. Όπως δεν υπήρχαν ούτε για τον Στυλιανό, ούτε για την Έλενα Φραντζή, ούτε για τη μητέρα που πέθανε μέσα στο διαμέρισμα-σκουπιδότοπο με το μωρό της να περιφέρεται έξω κλαμένο. Πως γίνεται να μαθαίνουν οι ΥΚΕ για τις τραγικές συνθήκες μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο, όταν κάποιος από τους προστατευόμενους δολοφονηθεί, αυτοκτονήσει ή βιαστεί, είναι πραγματικά από τα ανεξήγητα. Θα έλεγε κανείς ότι δεν βλέπουν πέρα από τα επιδόματά τους.

Βλέπετε τα επιδόματα είναι νούμερα και μπορούν Υφυπουργείο και κυβέρνηση να μας τρίβουν τα εκατομμύρια στη μούρη: τόσα δώσαμε, τόσες οικογένειες επωφελήθηκαν, τόσο τοις εκατό αύξηση σ’ αυτές τις κατηγορίες. Η ουσιαστική δουλειά δηλαδή επισκέψεις, καταγραφή, κινητοποίηση, παρακολούθηση, στήριξη, προστασία, φροντίδα, το γαμημένο ενδιαφέρον εννοείται πως εκτός από άχαρη και χρονοβόρα, δεν μεταφράζεται σε νούμερα επιτυχίας που θα μας αραδιάσει ο Πρόεδρος στο επόμενο State of the Union. Αντίθετα κατάντησε το Κοινωνικής Πρόνοιας κατάντησε Υφυπουργείο Επιδομάτων συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας στρατιάς επιδοματιών που απλά εισπράττουν χωρίς το κράτος να ενδιαφέρεται και τόσο για αλλαγή του καθεστώτος. Υποτίθεται πως ο ρόλος του κοινωνικού κράτους είναι να σε βοηθήσει να σταθείς στα πόδια σου, να σου βρει δουλειά, σπίτι, νέα οικογένεια αν χρειαστεί, να σε απομακρύνει αν χρειαστεί από ένα εχθρικό, τοξικό και επικίνδυνο περιβάλλον. Όχι να συνεχίζουν να στηρίζουν με επιδόματα κακοποιητές, παιδοβιαστές, τζογαδόρους και δολοφόνους επειδή βαριούνται να επισκεφτούν, φοβούνται να επέμβουν ή απλά κάποιοι άνθρωποι παραείναι φτωχοί και ασήμαντοι για τους πιάσουν τα ραντάρ τους και γλιστρούν απ’ τις χαραμάδες.

Ενδεικτική της κατάστασης στο Υφυπουργείο -που διέταξε μάλιστα και διοικητική έρευνα σε βάρος της ΥΚΕ ενώ θα έπρεπε να ξεκινήσει από το ίδιο- είναι η κατάργηση της Μονάδας Κοινωνικής Παρέμβασης που ήταν τοποθετημένη στη Διοίκηση με υπουργική απόφαση και αναφερόταν απευθείας στην Υφυπουργό αλλά και η διάλυση της μονάδας εσωτερικού ελέγχου που ήταν στελεχωμένη με κοινωνικό λειτουργό και είχε ως αντικείμενο τη μελέτη των επιστολών των Επιτρόπων Διοικήσεως και Παιδιού αλλά και τον έλεγχο της δράσης των τμημάτων. Μηχανισμοί που μπορούσαν να συνεισφέρουν στον καλύτερο συντονισμό των υπηρεσιών ώστε να μην γλιστρά κόσμος απ’ τις χαραμάδες. Να μην αναφερθούμε στην υποστελέχωση, την κακή στελέχωση, το απαρχαιωμένο μηχανογραφικό και την έλλειψη συντονισμού και συνεργασίας με άλλους συναρμόδιους φορείς (Επίτροπος, Αστυνομία, Φωνή κλπ). Ναι, έχουν ευθύνη οι ΥΚΕ αλλά η μεγαλύτερη ανήκει στους πολιτικούς προϊσταμένους τους που ενδιαφέρονται περισσότερο για τους δείκτες και τα παχυλά νούμερα παρά για ουσιαστική, πρακτική και μακροπρόθεσμη φροντίδα και προστασία των ευάλωτων μελών.

Είμαστε μια σταλιά τόπος, 800.000 ψυχές. Κανονικά δεν θα έπρεπε να υπάρχουν δυσπραγούντες, όχι σε χώρα που μοστράρεται κάθε τρεις και λίγο πότε ως η αγαπημένη των διεθνών οίκων αξιολόγησης και πότε ως κόμβος ανάπτυξης, επενδύσεων και τεχνολογίας. Κι από τη στιγμή που υπάρχουν το κοινωνικό κράτος θα έπρεπε να τους ξέρει με το μικρό τους όνομα και να δουλεύει για τη στήριξη, προστασία και επανένταξή τους. Η πραγματική ευημερία αφορά τους ανθρώπους και όχι τους δείκτες και σ’ αυτόν τον τομέα οι κυβερνώντες αποτυγχάνουν οικτρά και διαχρονικά, με τις ΥΞΕ να είναι κυριολεκτικά το χειρότερο τμήμα ενός ούτως ή άλλως υπέρογκου, δυσκίνητου και αντιπαραγωγικού δημόσιου τομέα.

Κι όταν οι ΥΚΕ δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους, κόσμος πεθαίνει, ζωές καταστρέφονται και τραυματισμένες παιδικές ψυχές γίνονται με τη σειρά τους οι αυριανοί επιδοματίες, σε έναν βάναυσο φαύλο κύκλο που δεν λέει να σπάσει...