Ας ξεκινήσουμε με λίγη ιστορία. Όταν το “Επιτέλους μαζί” έσκασε μύτη στα μέσα της δεκαετίας του ‘90 στην απογευματινή ζώνη του ΑΝΤ1 η ελληνική ιδιωτική τηλεόραση, που μετρούσε μόλις μερικά χρόνια ζωής, είχε ήδη καθιερωθεί με τα δαπανηρά shows και τις αμέτρητες σειρές μυθοπλασίας και έψαχνε το next big thing.
Και το βρήκε όχι κοιτώντας ψηλότερα αλλά χαμηλότερα. Το ριάλιτι, ένα σχετικά φθηνό αλλά εξαιρετικά δημοφιλές και επικερδές είδος, σάρωνε ήδη στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού με show όπου του Jerry Springer όπου καθημερινοί άνθρωποι -συνήθως από μειονότητες και χαμηλά οικονομικά και μορφωτικά στρώματα- ξεκατινιάζονταν, ξεμαλλιάζονταν και εκσφεντόνιζαν καρέκλες σε πανεθνικό δίκτυο για μερικά δολάρια, δυσανάλογα φυσικά για τα τεράστια κέρδη που αποκόμιζαν τα δίκτυα και οι παρουσιαστές. Το είδος έφτασε στο ναδίρ του (ή στο ζενίθ, ανάλογα πως το βλέπει κανείς) το 1995 όταν ο 24χρονος Jonathan Schmitz πυροβόλησε και σκότωσε τον 32χρονο Scott Amedure, τρεις μέρες αφότου οι δύο άντρες είχαν εμφανιστεί στο trash ριάλιτι The Jenny Jones Show όπου το θύμα είχε κάνει δημόσια ερωτική εξομολόγηση στον ανυποψίαστο δράστη.
To “Επιτέλους μαζί” βασίστηκε πάνω στην ίδια ακριβώς συνταγή, καθιστώντας τον Αντρέα Μικρούτσικο, μέχρι τότε πετυχημένος συνθέτης, τραγουδιστής και παρουσιαστής του “Μεγάλου Παζαριού” στο Mega, ως τον Έλληνα Jerry Springer που φιλοξενούσε ανθρώπινα ερείπια πρόθυμα να ξεφτιλιστούν με κάθε διαθέσιμο τρόπο on camera στο πλαίσιο ενός πλασματικού “ασφαλούς περιβάλλοντος” που υποσχόταν ο γλυκομίλητος παρουσιαστής. Η τεράστια επιτυχία της εκπομπής (έφτασε να γράψει 70% νούμερο αδιανόητο για τη ζώνη, ενώ οι τηλεθεατές του μετρώνταν σε εκατομμύρια) άνοιξε τους κρουνούς πλημμυρίζοντας την ελληνική τηλεόραση με δεκάδες απομιμήσεις, η μία χειρότερη από την άλλη, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα πολλούς μικρότερους Μικρούτσικους: “Αληθινές ιστορίες” με τον Δημήτρη Μάρκο, “Εν θερμώ” με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, “Τα μυστικά της αγάπης” και “Το ζευγάρι της χρονιάς” με τη Σία Λιαροπούλου, “Κεντρί” με τη Νατάσα Ράγιου, “Μπορώ” με την Άννα Δρούζα, οτιδήποτε με Τατιάνα Στεφανίδου, Αννίτα Πάνια, Χριστίνα Λαμπίρη κ.ά. Η θεματολογία κυμαίνονταν από πιπεράτες ή πολύ προσωπικές εξομολογήσεις απλών ανθρώπων μέχρι δημόσια ξεκατινιάσματα διαφόρων ανθυποσελέμπριτις από το ιδιότυπο σταρ σίστεμ που είχε ήδη δημιουργήσει η ελληνική trash TV. Ποιος μπορεί να ξεχάσει το σχεδόν καθημερινό, επικό beef μεταξύ της Τζούλιας Μπάρκα και της τρανς Τζένης Χειλουδάκη σε όλες τις τότε διαθέσιμες εκπομπές ή το διαβόητο “βλάχα, βλαχααααάρα” ξέσπασμα του Παναγιώτη Χατζηστεφάνου κατά της Δάφνης Μπόκοτα στο πλατό του Fame Story 3 (το format που συνδύασε πετυχημένα το ριάλιτι συγκατοίκησης με το τάλεντ σόου); Ακόμα και σημερινές διασημότητες έχουν τις ρίζες τους στο είδος: η βασίλισσα της πίστας Πέγκυ Ζήνα έγινε γνωστή από το παρατεταμένο “κατηγορώ” της στα παράθυρα των Τατιανολαμπίρηδων μετά το κόψιμό της από τη Eurovision του 2002 (έχασε από το S.A.G.A.P.O. του Ρακιντζή) όταν δεν πλακώνονταν δημόσια με άλλες “κομμένες” ενώ ο ίδιος ο άρχοντας της μυθοπλασίας μεγαλοπαραγωγός του “Μπρούσκο” και του Famagusta Αντρέας Γεωργίου έγινε household name όταν ξεδίπλωσε όλη τη συνταρακτική ιστορία της οικογένειάς του στον γκουρού της εκμαιευμένης εξομολόγησης Αντρέα Μικρούτσικο για τις ανάγκες του πασχίζοντος Dream Show του Alpha. Το είδος χτύπησε και στην Ελλάδα ναδίρ το 1997 όταν ένας άνδρας στο Αίγιο αυτοκτόνησε την ώρα που το “Κεντρί” της Νατάσας Ράγιου τον “φωτογράφιζε” ως βιαστή της κόρης του, “γεγονός” που δεν αποδείχθηκε ποτέ.
Απολογούμαι για την όχι-και-τόσο-σύντομη αναδρομή στην ιστορία της ελληνικής trash TV (που ευτυχώς στην Κύπρο δεν προχώρησε ιδιαίτερα πέρα από το “Πού πάμε;”, άντε και την “Πρόβα γάμου”) όμως χρειάζεται το context για τη συνέχεια. Βλέπετε, σήμερα το ριάλιτι είναι νεκρό και θαμμένο κι από το είδος απέμειναν μια χούφτα μάλλον θλιβερά πρωινομεσημβρινάδικα τύπου Λιάγκας και Καινούργιου που φυτοζωούν με καθαρόαιμο καλλιτεχνικό gossip ή/και κουτσομπολίστικη/ηδονοβλεπτική προσέγγιση σοβαρών κοινωνικών θεμάτων (που είναι ακόμα χειρότερο) και κάποιες απελπισμένες αναλαμπές τύπου Power of Love. Κι αυτό γιατί το ξεκατίνιασμα, ο κανιβαλισμός, το ξεφτίλισμα ανυποψίαστων ανθρώπων (που πολλές φορές δεν είναι σε θέση να προστατέψουν τον εαυτό τους), το attention whoring, τα δριμύ κατηγορώ και η κλειδαρότρυπα άλλαξαν πλατφόρμα. Μεταφέρθηκαν από την ελεγχόμενη από νόμους και κανονισμούς συμβατική τηλεόραση στο ανέλεγκτα και ανεξέλεγκτα σόσιαλ. Απλά σήμερα δεν λέγεται ριάλιτι αλλά TikTok, podcast, live streaming, Spaces, reels κλπ και μπορεί πλέον να το κάνει (ή να το πάθει) κυριολεκτικά ο καθένας. Μην ξεχνάτε πως ο νικητής του φετινού Power of Love, ο Κύπριος αυτοαποκαλούμενος γκουρού σχέσεων και αμετανόητος μισογύνης Νίκος Πελετιέ είναι γέννημα θρέμμα του διαδικτυακού trash.
Το προχθεσινό ξεκατίνιασμα των δύο πρώην φίλων και νυν ορκισμένων εχθρών Φειδία Παναγιώτου και Χριστόφορου Τορναρίτη στο podcast της Νανάς δεν ήταν τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από τη μετεξέλιξη της trash TV σε trash live όπου οι αντιμαχόμενες πλευρές μπορούν να βριστούν ελεύθερα αφού δεν υπάρχουν φραγμοί και μπροστά σε κοινό που μπορεί μάλιστα να συμμετέχει με σχόλια και αντιδράσεις. Όμως concept, δομή και λογική παραμένουν τα ίδια, αλλάζει μόνο το σκηνικό και ο τρόπος που φτάνει στο κοινό του. Τα επισημαίνω όλα αυτά για να μην τρέφουν κάποιοι ψευδαισθήσεις ότι ο Φειδίας επειδή εξελέγη ευρωβουλευτής ή επειδή είχε καλεσμένο τον Τάκη Χατζηδημητρίου μετατράπηκε εν μια νυκτί από jackass youtuber σε... disrupter του εγχώριου πολιτικού συστήματος. Ή ότι επειδή το trash μετακόμισε στο TikTok έγινε ξαφνικά θέσφατο, πανάκεια και trendy.
Υπάρχει μια τελείως λανθασμένη και παραπλανητική αντίληψη που λέει πως όταν κάποιος είναι νέος είναι και αυτομάτως φρέσκος, πρωτοπόρος και το... μέλλον ενώ όταν μιλάει όλοι οι υπόλοιπο πρέπει να στεκόμαστε προσοχή και να ακούμε. Παραβλέποντας φυσικά το γεγονός ότι ο Andrew Tate σαρώνει στους νεαρούς Κύπριους 13-19 ετών ενώ είναι πάλι νέοι αυτοί που στελεχώνουν το ΕΛΑΜ, απαρτίζουν τους πιο ακραίους χουλιγκανικούς πυρήνες και επιτίθενται σαν αγέλες σε αλλοδαπούς ντελιβεράδες στη Λεμεσό. Δεν είναι η ηλικία αυτή που καθορίζει την ποιότητα ενός ανθρώπου (και κατ’ επέκταση την εκτίμησή μας προς αυτόν) αλλά οι απόψεις και η συμπεριφορά του. Γιατί να είναι θετικό ότι στις τελευταίες εκλογές εγγράφηκαν για πρώτη φορά και ψήφισαν δεκάδες χιλιάδες νέοι όταν η συντριπτική πλειοψηφία τους πήγε σούμπιτη στο ΕΛΑΜ και τον Φειδία;
Άλλωστε και στα 90s ήταν η τότε νεολαία (οι 20άρηδες Gen X-ers και οι έφηβοι millennials) που έβλεπαν μανιωδώς και αποθέωναν το trash ενώ οι μπούμερς μονολογούσαν για τα παλιά καλά χρόνια όταν η τηλεόραση έπαιζε “Άγνωστο πόλεμο” και “Μικρό σπίτι στο λιβάδι”. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα (κι εδώ που τα λέμε κάθε γαμημένη φορά που αλλάζει γενιά) απλά αλλάζουν το περιεχόμενο και το λεκτικό. Αν ο Φειδίας και ο Τόρνος ξεκατινιάζονταν live στην Τατιάνα ή τον Λιάγκα, η πλειοψηφία θα το απέρριπτε ως trashαδούρα (όπως έπραξε για την τραγική solo εμφάνιση του Φειδία στον τελευταίο). Αλλά επειδή έγινε με όρους TikTok απέκτησε υπόσταση και ουσία επειδή “εκεί είναι πλέον η δράση” και “αυτά γουστάρει η νεολαία” (και η ειρωνεία είναι πως όσοι τα λένε αυτά ακούγονται σαν τον κριντζ θείο που ανακοινώνει ότι θα κάτσει με τη νεολαία).
Tο trash όπου και να το βάλεις παραμένει trash. Εκτός κι αν το υπογράφει ο John Waters.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Με κίτρινη προειδοποίηση, καταιγίδες και χαλάζι ο καιρός - Τι μας επιφυλάσσει για τα Χριστούγεννα
• Αλκοόλ και οδήγηση: «Καμπανάκι» για την περίοδο Χριστουγέννων - Οι ποινές και οι τιμές
• Πώς να απολαύσεις το γιορτινό τραπέζι χωρίς ενοχές – Διατροφολόγος στο «Τ»
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις