Η συζήτηση για την οριζόντια ψηφοφορία αρχίζει συνήθως την επομένη μιας επεισοδιακής εκλογικής αναμέτρησης και τελειώνει λίγα 24ωρα μετά όταν κάθεται η σκόνη και τα κόμματα ρίχνουν στον καταστροφέα εγγράφων τα μηνύματα που έλαβαν.
Η οριζόντια ψηφοφορία είναι πρακτικά ο Λυσσαρίδης των εκλογικών συστημάτων, στη θεωρία όλοι τη λατρεύουν στην πράξη όμως ποτέ αρκετά ώστε να εφαρμοστεί. Κι αυτό για έναν και μοναδικό λόγο: Επιβίωση. Των κομμάτων, των μαντριών και των προβάτων. Δεν τους αδικώ. Σε περιόδους όταν τα κόμματα ήταν relevant (τελευταία πρέπει να ήταν στα τέλη του 20ού αιώνα) η δυνατότητα να ψηφίζεις πχ στις βουλευτικές πρόσωπα από διαφορετικές παρατάξεις θα φάνταζε εκτός από αδιανόητο ίσως και επικίνδυνο για τη δημοκρατία από την άποψη ότι θα προκαλούσε τόση σύγχυση στο εκλογικό σώμα που ίσως κατέρρεε το ίδιο το σύστημα. Άλλωστε στα 80s και 90s δεν τολμούσες ούτε σεξ να κάνεις χωρίς τη σχετική ντιρεκτίβα του κόμματος (δείτε την πρώτη ιστορία του λανθιμικού Kinds of Kindness για να καταλάβετε) πόσο μάλλον να ανοίξεις μαγαζί, να μπεις στην κυβέρνηση ή να λάβεις κάποιο επίδομα. Αυτά τότε. Σήμερα;
Ένα από τα πολλά ζητήματα που ανακίνησε η σαρωτική νίκη του Φειδία στις Ευρωεκλογές (είδατε, άντεξα μέχρι την αρχή της τρίτης παραγράφου για να αναφερθεί το 24χρονο “φαινόμενο”) είναι αναμφίβολα και η οριζόντια ψηφοφορία αλλά όχι φανερά γιατί όπως συμβαίνει με τον Bruno του Encanto και το Fight Club, κανείς δεν μιλάει για την οριζόντια ψηφοφορία. Όμως αιωρείται στην ατμόσφαιρα, κρέμεται από πάνω μας σαν Δαμόκλειος Σπάθη, είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο που κανείς δεν θέλει να επισημάνει. Γιατί αν δεν είναι η εκλογή του Φειδία, μιας ανεξάρτητης προσωπικότητας που εξελέγη χάρη στα (όποια) προσωπικά προσόντα, αρετές και αξίες, βασικά στο ίδιο του το brand, χωρίς κομματικά στεγανά και ιδεολογική ομπρέλα απόψεων, ο ορισμός της οριζόντιας ψηφοφορίας, τότε δεν ξέρω τι μπορεί να αποτελέσει κάτι τέτοιο. Σκεφτείτε τώρα να μπορούσαν αυτοί οι 70.000 που αποφάσισαν να τιμωρήσουν/εκδικηθούν/χλευάσουν/ταρακουνήσουν (επιλέξτε τη δική σας εκδοχή) το σύστημα ψηφίζοντας τον Φειδία να είχαν την ευκαιρία να ψηφίσουν -για παράδειγμα- τον Φουρλά για τον προσωπικό του αγώνα κατά του καρκίνου, τον Δρουσιώτη για τα βιβλία του, τη Θεολόγου γιατί τις οικονομικές γνώσεις ή τον Νικόλα Κυριάκου γιατί ήταν από τους ελάχιστους υποψήφιος με actually καριέρα στην ΕΕ, χωρίς να μαντρωθεί σε ένα κόμμα ή να νιώσει τύψεις για χαμένη ψήφο σε κάποιο μικρό.
Ναι, με οριζόντια πολύ πιθανόν ο Φειδίας να εκλεγόταν και πάλι (τίποτα νομίζω πως δεν θα ανέκοπτε την ξέφρενη πορεία του) όμως αυτό που παρακίνησε πολύ κόσμο να ψηφίσει προσωπικότητα και όχι κόμμα, ίσως να ωφελούσε κάποιες άλλες προσωπικότητες εντός κομμάτων. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε πως αυτές οι διπλές εκλογές ήταν με κάποιο τρόπο μια πρόβα τζενεράλε για οριζόντια ψηφοφορία αφού στις δημοτικές οι κομματικές διαχωριστικές γραμμές ήταν ανύπαρκτες. Οι πολίτες μπορούσαν να ψηφίσουν τα πρόσωπα που είχαν σε εκτίμηση ή προσωπική/συγγενική σχέση σε διαφορετικές κατηγορίες (δήμαρχοι, ΕΟΑ, αντιδήμαρχοι, δημ. σύμβουλοι) στις πλείστες περιπτώσεις χωρίς καν να ξέρουν ή να νοιάζονται ποιο κόμμα τα στηρίζει. Αφήστε που με εξαίρεση ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ τα υπόλοιπα κόμμα μετά βίας είχαν εκπροσώπηση σε μια χούφτα μεγάλους δήμους και πουθενά αλλού. Και όλα αυτά χωρίς να ανοίξει κομματικό ρουθούνι και χωρίς να καταρρεύσει το σύστημα ή να κινδυνεύσει η δημοκρατία επειδή έγιναν εκλογές με μηδαμινή ή ελάχιστη εμπλοκή των κομμάτων. Στις δημοτικές τα κόμματα ήταν πρακτικά άχρηστα, οι Συναγερμικοί για παράδειγμα ψήφισαν σχεδόν παντού οποιονδήποτε άλλον εκτός από αυτούς που τους υπέδειξε η Πινδάρου!
Θα μου πείτε δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε έναν δεξιό και έναν αριστερό στον τρόπο που θα μαζέψει τα σκουπίδια, θα φτιάξει ένα πάρκο ή θα καθαρίσει τα φρεάτια κι ότι στη Βουλή είναι ορατές οι ιδεολογικές διαφορές των κομμάτων. Σωστό ως ένα βαθμό. Όμως από την άλλη τα περισσότερα νομοσχέδια δεν περνούν με τη σύμπραξη κομμάτων και μάλιστα πολλές φορές των δύο μεγάλων που υποτίθεται πως έχουν αγεφύρωτες διαφορές; Αφού ούτως ή άλλως θα υπάρχουν τα κόμματα και κανένα δεν θα μπορεί να περνάει νόμους μόνο του χωρίς συνεργασίες, γιατί να μην φροντίσουμε να έχουμε καλύτερες προσωπικότητες ως βουλευτές; Το υπάρχον σύστημα αποτρέπει αξιόλογους ανθρώπους από το να κατέβουν υποψήφιοι βουλευτές είτε γιατί αντιμετωπίζονταν ως γεμωσιές στο ψηφοδέλτιο ενός μεγάλου κόμματος, είτε κατέβαιναν με κάποιο μικρό που δεν είχε υπόθεση ή περνούσαν εντελώς απαρατήρητοι ως ανεξάρτητοι. Με την οριζόντια ψηφοφορία εκτός του ότι θα μπορούσε να έχουμε επιτέλους ανεξάρτητους βουλευτές (που θα μπορούν να συνεργάζονται με τα κόμματα στις ψηφοφορίες), απαλλάσσεται ο πολίτης από το άγχος του μαντρώματος σε ένα ψηφοδέλτιο που πρέπει μεν να το ψηφίσει από κομματική πειθαρχία αλλά δεν τον εμπνέουν τόσοι όσοι και οι απαιτούμενοι σταυροί. Γιατί να μην πάει ο σταυρός σε ακόμα ένα αξιόλογο άτομο (πχ έναν προοδευτικό δεξιό ή έναν μετριοπαθή αριστερό) που βρίσκεται στο αντίπαλο ψηφοδέλτιο;
Παραπονιόμαστε για το χαμηλό επίπεδο των πολιτικών μας και ειδικότερα των βουλευτών αλλά από την άλλη αφήνουμε την επιλογή τους καθαρά στα κόμματα που μας πασάρουν ένα πακέτο υποψηφίων και μας λένε “διαλέξτε από δω”. Γιατί να μην τους πούμε εμείς ποιους θέλουμε; Ο βασικός αντίλογος εναντίον της οριζόντιας ψηφοφορίας (ο επίσημος, γιατί ο ανεπίσημος είναι να μην ξεχαρβαλωθεί το μαντρί) λέει πως μπορεί να αποδυναμώσει τις συνεκτικές πολιτικές των κομμάτων και θα οδηγήσει στην εκλογή προσωπικοτήτων με κριτήριο την αναγνωρισιμότητα και όχι την ουσία. Το πρώτο διορθώνεται με τις συνεργασίες (οι ιδεολογικές διαφορές δεν θα εκλείψουν), το δεύτερο ισχύει και τώρα καθώς τα κόμματα πολύ συχνά στρατολογούν κοινώς αποδεκτές προσωπικότητες εκτός πολιτικής στα ψηφοδέλτια για να τραβήξουν ψήφους από άλλους χώρους.
Σχεδόν ανύπαρκτα στις δημοτικές και έχοντας υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά στις ευρωεκλογές από φαινόμενα τύπου Φειδία τα κόμματα είναι ολοφάνερο πως εισήλθαν σε μια περίοδο φθοράς, ανυποληψίας και πλήρους απαξίωσης (ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ και Οικολόγοι βρίσκονται ήδη με το ένα πόδι στον τάφο), άσχετα και αναχρονιστικά σαν τον μπούμερ θείο που ντροπιάζει το οικογενειακό τραπέζι με σεξιστικά και ρατσιστικά ανέκδοτα των 80s. Ο Φειδίας δεν ήταν απλά το καμπανάκι αλλά η αναθεματισμένη σειρήνα: ο κόσμος θέλει οικεία πρόσωπα, όχι παρωχημένα σύνολα που βρίσκονται μονίμως αποκομμένα από την πραγματικότητα. Στο άκουσμα της οριζόντιας ψηφοφορίας οι περισσότεροι κομματικοί βγάζουν φλύκταινες (λογικό γιατί αυξάνεται ο ανταγωνισμός) όμως που φτάσαμε, στ’ αλήθεια τους έμεινε και τίποτα να χάσουν;
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα, 22 Δεκεμβρίου
• Πυρκαγιά σε εγκαταλελειμμένη οικία στη Λευκωσία - Διασωληνωμένο ένα πρόσωπο
• Οι 10+1 χριστουγεννιάτικες ταινίες που αξίζεις να δεις αυτές τις γιορτές - Δείτε trailers
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις