Απανωτά ήταν τα χτυπήματα στην οικονομία από το 2020 και μετά, με το 2024 να φαίνεται ακόμη δυσκολότερο, αφού πληθωρισμός και ακρίβεια έχουν χτυπήσει «κόκκινο». Εύλογο ερώτημα στην όλη κατάσταση, είναι το κατά πόσον θα μπορέσουν τα νοικοκυριά να ανταπεξέλθουν, καθώς και το πότε θα «σκάσει», επιτέλους, η οικονομική φούσκα.
Οι αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων, των αγαθών, του ρεύματος και των επιτοκίων, προκαλούν αλυσιδωτές προκλήσεις τόσο για τα νοικοκυριά, όσο και για τις επιχειρήσεις που προσπαθούν να ανταπεξέλθουν στη νέα τάξη πραγμάτων. Η εν λόγω κατάσταση θα αποτελέσει πρόκληση και για την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, η οποία μπορεί να «σημαδευτεί», εάν δεν βρει τη λύση να βοηθήσει τον κόσμο να «βγει από το αδιέξοδο».
Μιλώντας στο ThemaOnline, ο Οικονομολόγος Γιάννης Τελώνης, αναλύει την οικονομική κατάσταση που επικρατεί, παραθέτει τους λόγους που η οικονομία έφθασε σε αυτό το σημείο και προβλέπει ένα ακόμη πιο δύσκολο 2024.
Πως ξεκίνησε να «φουσκώνει» η οικονομική φούσκα
Το πρώτο στάδιο
Όπως ανέφερε ο κ. Τελώνης, το πρόβλημα της οικονομικής κρίσης δεν ξεκίνησε τώρα, υπήρξαν διάφοροι λόγοι που οδήγησαν στη δεδομένη κατάσταση αρχίζοντας από το 2020. «Όταν τελείωσε το μεγάλο lockdown που επιβλήθηκε για την αναχαίτιση των κρουσμάτων του κορωνοϊού, παρατηρήθηκε μια «έκρηξη» στη ζήτηση και ειδικά, στα καταναλωτικά αγαθά. Αυτό έσπρωξε τις τιμές των αγαθών προς τα πάνω και ήταν το πρώτο σημάδι πληθωρισμού που υπήρξε. Ήταν ένας βραχυπρόθεσμος πληθωρισμός, μικρής χρονικής διάρκειας και οφειλόταν στο γεγονός ότι, η προσφορά δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τη ζήτηση που υπήρχε και λόγω των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα».
Ορθά τότε, συνέχισε, «ο πληθωρισμός είχε θεωρηθεί μικρής διάρκειας αργότερα όμως, η παραγωγή είχε φθάσει σε σημεία ρεκόρ τόσο στην Κίνα, όσο και σε άλλες χώρες και η ζήτηση είχε πλέον χαθεί, με αποτέλεσμα να γεμίσουν οι αποθήκες των προμηθευτών με αγαθά», είπε.
Το δεύτερο στάδιο
«Στη συνέχεια, ήρθε ο πόλεμος στην Ουκρανία, κάτι που ήταν πολύ πιο σοβαρό ακριβώς επειδή επηρέαζε αγαθά που αφορούν τρόφιμα και τον τομέα της ενέργειας. Ο πόλεμος προκάλεσε αλυσιδωτές αυξήσεις σε διάφορους άλλους τομείς που προκάλεσαν τον πληθωρισμό που υφίσταται αυτή τη στιγμή», εξήγησε.
Επιπλέον πρόβλημα, πρόσθεσε, «αποτέλεσε το γεγονός ότι, οι Κεντρικές Τράπεζες δεν υπολόγισαν τη φύση του πληθωρισμού αυτού, 'έπεσαν έξω' στις προβλέψεις, με αποτέλεσμα να αργήσουν να αντιδράσουν σε αυτό το νέο κύμα αυξήσεων και να φτάσουμε στο σημείο που βρισκόμαστε», τόνισε.
Το τρίτο στάδιο
«Αυτή τη στιγμή διανύουμε την Τρίτη φάση όπου, ο πληθωρισμός αφορά καθαρά θέμα στενότητας παραγωγής ενέργειας και υπερβολικής ζήτησης. Εν μέρη ήταν κάτι που ελέγχτηκε όμως, η κερδοσκοπία παρέμεινε», σημείωσε.
«Οι τιμές του πετρελαίου έχουν μειωθεί στο σημείο που βρίσκονταν το 2019, παρ’ όλα αυτά παρατηρείται συνεχής αύξηση στις τιμές των καυσίμων. Υπάρχει μια τεράστια αύξηση στο περιθώριο κέρδος, στην κερδοσκοπία και αυτό προκαλεί τον πληθωρισμό. Δεν δικαιολογούνται οι τιμές να βρίσκονται στο σημείο που είναι, έπρεπε να έχουν ήδη μειωθεί οι τιμές στα αγαθά όμως, είναι κάποιες καταστάσεις που έχουν εκμεταλλευτεί ορισμένοι μεσάζοντες και αντί να ρίξουν τις τιμές να βοηθηθεί και ο κόσμος, αυξάνουν τα κέρδη τους. «Ρίχνουν στάχτη» στα μάτια του κόσμου», τόνισε ο κ. Τελώνης.
Δυστυχώς, πρόσθεσε, στην Κύπρο δεν υπάρχουν οι δημόσιες εταιρείες/υπηρεσίες, που μπορούν να ελέγξουν τα υπερκέρδη που βγάζουν οι διάφορες εταιρείες που εκμεταλλεύονται τη δεδομένη κατάσταση, και να βάλουν ένα τέλος στην αισχροκέρδεια. Πρέπει να μπει ένα τέλος σε όλο αυτό», ανέφερε.
Που έπρεπε να βρίσκονται οι τιμές – Οι απειλές για τα κυπριακά νοικοκυριά
«Ως χώρα, έχουμε τα χαμηλότερα επίπεδα πληθωρισμού στην Ευρώπη, βρισκόμαστε περίπου στο 2,5% και με τις τελευταίες αυξήσεις που σημειώθηκαν στα καύσιμα, θα αγγίξουμε το 3%. Δεν δικαιολογείται ενώ είμαστε στο 3% στον πληθωρισμό στα βασικά είδη παραγωγής και 10% με 12% στα τρόφιμα. Αυτή η διαφορά πρέπει να μειωθεί τουλάχιστον, στο μισό», εξήγησε.
«Σε κάποια φάση θα υπάρξει μείωση στη ζήτηση ακριβώς επειδή τα νοικοκυριά, δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν», τόνισε.
«Το βιοτικό επίπεδο στην Κύπρο είναι πάρα πολύ ψηλό. Για ένα μεσαίας τάξης νοικοκυριό, τα έξοδα αποτελούν το 30% των εσόδων τους όμως, στις κατώτερες τάξεις αυτά τα έξοδα αποτελούν το 60 με 70% των εσόδων τους, και αυτό είναι πρόβλημα», ανέφερε.
Ταυτόχρονα, σημείωσε, «είναι και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που προσπαθεί μέσω τις αύξησης των επιτοκίων, να μετριάσει τον πληθωρισμό. Αυξάνοντας, τα επιτόκια, περιορίζεται η ζήτηση και με αυτόν το μηχανισμό η ΕΚΤ προσπαθεί να χτυπήσει, ουσιαστικά, τον πληθωρισμό, γι’ αυτό και τα επιτόκια έχουν ανέβει στα επίπεδα που είναι».
Ακόμη πιο δύσκολο 2024
Ερωτηθείς για την οικονομική κατάσταση που θα επικρατεί το 2024 και κατά πόσoν θα κινηθεί σε καλύτερα επίπεδα, ο κ. Τελώνης απάντησε πως η καινούργια χρονιά θα είναι ακόμη πιο δύσκολη από τις προηγούμενες.
«Δυστυχώς, το 2024 θα έχουμε το πλήρες 'χτύπημα', θα είναι ακόμη πιο δύσκολο. Εάν συνεχίσουν τα πράγματα όπως είναι αυτή τη δεδομένη στιγμή και εάν υπάρξει και κάποια επιπλέον αρνητική ανατροπή, τότε η κατάσταση θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή τα νοικοκυριά, αλλά και στον δημόσιο τομέα, δηλαδή την Κυβέρνηση», κατέληξε ο οικονομολόγος Γιάννης Τελώνης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Ελπίδα Ιακωβίδου: Βρέθηκε σε εκδήλωση στη Λευκωσία με την πρώην σύντροφο του Τζώνη Καλημέρη
• Αερόσακοι Takata: Πώς απαντούν οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων για τις χρεώσεις στον έλεγχο;
ΠτΔ στο Economist: Φάρος ελπίδας για την περιοχή η επανένωση Κύπρου
Μια ανεξάρτητη και επανενωμένη Κύπρος είναι καίριας σημασίας για την περιοχή μας, την Ευρώπη και τον κόσμο, ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, κατά τον χαιρετισμό του στο 20ό ετήσιο συνέδριο του περιοδικού Economist, οι εργασίες του οποίου άρχισαν την Πέμπτη στη Λευκωσία, σημειώνοντας παράλληλα ότι η επανένωση της Κύπρου μπορεί να αποτελέσει φάρο ελπίδας και για την περιοχή
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
