Ο Τζούλιους Ρόμπερτ Οπενχάιμερ (Julius Robert Oppenheimer), κορυφαίος Αμερικανός θεωρητικός φυσικός και “πατέρας” της ατομικής βόμβας, ήρθε στην επικαιρότητα με την ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν. Ποιος ήταν όμως ο Τζ.Ρ. Οπενχάιμερ;
Το παιδί του Γερμανού μετανάστη, που έγινε καθηγητής στο Μπέρκλεϊ
Ο Οπενχάιμερ γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1904, όπου ο πατέρας του, Γερμανός μετανάστης, είχε αποκτήσει μεγάλη περιουσία από το εμπόριο υφασμάτων. Σπούδασε αρχικά στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, όπου, εκτός από τη φυσική και τη χημεία, διακρίθηκε στα ελληνικά, τα λατινικά, την ποίηση (δημοσίευσε μάλιστα ποιητικές συλλογές του) και την ανατολική φιλοσοφία. Το 1925, αφού έλαβε το πτυχίο του, χάρη στην οικονομική άνεση της οικογένειάς του, στάλθηκε για σπουδές στην Αγγλία, για να εργαστεί ερευνητικά στο Εργαστήριο Cavendish του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, το οποίο, υπό τη διεύθυνση του λόρδου Rutherford, είχε αποκτήσει διεθνή φήμη για τις πρωτοποριακές εργασίες του σχετικά με τη μελέτη της ατομικής δομής. Στο εργαστήριο Cavendish ο Οπενχάιμερ συνεργάστηκε με τους Βρετανούς επιστήμονες στην προσπάθειά τους να προωθήσουν την ατομική έρευνα.
Η αποχώρηση του Οπενχάιμερ από την “ομάδα” της ατομικής βόμβας, οι κατηγορίες που αντιμετώπισε και η παραπομπή του σε δίκη
Τον Οκτώβριο του 1945 ο Οπενχάιμερ αποχώρησε από την επιστημονική ομάδα της ατομικής βόμβας, επιστρέφοντας στην καθηγητική του σταδιοδρομία στο Μπέρκλεϊ. Ο πρόεδρος Τρούμαν τον τίμησε με το “Medal of Merit” (“Μετάλλιο της Αξίας”), τη σπουδαιότερη διάκριση που απονέμει Αμερικανός πρόεδρος. Το 1947 τοποθετήθηκε επικεφαλής του Ινστιτούτου Προχωρημένων Σπουδών του Πρίνστον και την ίδια χρονιά απέκτησε τη μέγιστη ισχύ του με τον διορισμό του ως προέδρου της “Γενικής Συμβουλευτικής Επιτροπής”, της πανίσχυρης “Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας” (A.E.C.). Παραιτήθηκε όμως τον Οκτώβριο του 1952 λόγω της διαμάχης που ξέσπασε στους κόλπους των επιστημόνων με αφορμή την κατασκευή ή μη της ακόμα ισχυρότερης βόμβας υδρογόνου.
Ο Οπενχάιμερ είχε εκφράσει στο θέμα αυτό την έντονη αντίθεσή του, ερχόμενος σε σύγκρουση με τους συναδέλφους του Αλβαρέζ, Λόρενς και Τέλερ, που τελικά υπερίσχυσαν. Ο Οπενχάιμερ κράτησε για λίγο την ιδιότητα του ειδικού συμβούλου της A.E.C., καθώς και την άδεια εισόδου (security clearance) στα πλέον αυστηρά φρουρούμενα ατομικά μυστικά. Σταδιακά όμως σταμάτησε να συμμετέχει σε κυβερνητικές επιτροπές, ενώ τα κρατικά μυστικά δεν ήταν προσιτά πλέον σ' αυτόν.
Τον Δεκέμβριο του 1953 ο Οπενχάιμερ κατηγορήθηκε επίσημα ότι ως πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής της A.E.C. είχε αντιταχθεί στην κατασκευή της βόμβας υδρογόνου. Το κατηγορητήριο διαπνεόταν όμως από μια ισχυρή αμφιβολία “για την ειλικρίνεια, τη στάση, ακόμα και την εντιμότητά του”. Αυτές οι αμφιβολίες “πήγαιναν” πολύ πίσω, όταν ο Οπενχάιμερ, που διαπνεόταν από φιλελεύθερα δημοκρατικά ιδεώδη, υπήρξε μέλος αρκετών αριστερών οργανώσεων, είχε έρθει σε επαφή με κομμουνιστικούς κύκλους της Καλιφόρνιας και υποστήριζε όλες τις αντιφασιστικές κινήσεις (όπως για παράδειγμα τους Δημοκρατικούς στον ισπανικό εμφύλιο).
Ποτέ όμως δεν είχε γίνει μέλος κομμουνιστικού κόμματος, ενώ οι σταλινικές διώξεις των Σοβιετικών επιστημόνων τον ανάγκασαν στην άμεση διακοπή των σχέσεων με αριστερούς κύκλους. Οι υποψίες εναντίον του των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών είχαν ενταθεί, όταν το 1942 ο Οπενχάιμερ, για άγνωστο λόγο, είχε αρχίσει επαφές με στρατιωτικά στελέχη των μυστικών υπηρεσιών, ενώ μερικοί φίλοι του θεωρήθηκαν πράκτορες των Σοβιετικών.
Η πολύκροτη δίκη του Οπενχάιμερ
Η δίκη του Οπενχάιμερ, κεκλεισμένων των θυρών, συγκέντρωσε το διεθνές ενδιαφέρον. Κράτησε έναν μήνα (Απρίλιος-Μάιος 1954). Παρά τη συμπαράσταση κορυφαίων συναδέλφων του, που έσπευσαν να καταθέσουν υπέρ του, δεν καταδικάστηκε για εσχάτη προδοσία, αλλά κρίθηκε “ακατάλληλος για να υπηρετήσει τη χώρα” και του αφαιρέθηκε η “security clearance”. Θύμα των εκκαθαρίσεων της μακαρθικής περιόδου, αλλά και του ψυχρού πολέμου των δύο υπερδυνάμεων τη δεκαετία του 1950, ο Οπενχάιμερ έγινε παγκόσμιο σύμβολο επιστήμονα, ο οποίος προσπαθώντας να αντιμετωπίσει τα ηθικά προβλήματα που προκύπτουν από μια ανακάλυψή του, έπεσε σε δυσμένεια και καταδιώχθηκε άδικα. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Οπενχάιμερ αναζητούσε τρόπους για ειρηνική συνύπαρξη επιστήμης και κοινωνίας. Σχετικά συγγράμματά του είναι τα “Science and the Common Understanding” (“Επιστήμη και κοινή αντίληψη”, 1954) και “Open Mind” (“Ευρύ Πνεύμα”, 1955)
Η αποκατάσταση
Ο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ αποκαταστάθηκε το 1963, όταν ο Τζ.Φ. Κένεντι του απένειμε το Παράσημο “Enrico Fermi” της υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (το έλαβε από τον διάδοχο του δολοφονηθέντα Κένεντι Lyndon B. Johnson). Το 1966 αποχώρησε από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και στις 18 Φεβρουαρίου 1967 πέθανε εκεί (Πρίνστον), από καρκίνο του λάρυγγα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Μενέντεζ: Θέλει να παρατείνει στα 3 χρόνια την ανανέωση άρσης εμπάργκο όπλων στην Κύπρο
Φωτιές στην Ελλάδα: Ελεγχόμενη η κατάσταση στο μέτωπο όπου δρα η κυπριακή αποστολή
Αναπόσπαστο κομμάτι των Κυπρίων το διαδίκτυο – Ποιες ηλικίες το χρησιμοποιούν και για ποιους λόγους
Πυρπόλησαν όχημα και κάηκε ολοσχερώς - Είχε δηλωθεί ως κλοπιμαίο από τον ιδιοκτήτη του
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Χαλασμός Κυρίου στη Λεμεσό: Έντονα καιρικά φαινόμενα και κίτρινη προειδοποίηση - Δείτε βίντεο
• Διακοπή ρεύματος στη Λεμεσό λόγω της κακοκαιρίας - Δείτε τις περιοχές που επηρεάζονται
• Απόλλων-ΑΠΟΕΛ: Στις 19:00 η απόφαση του διαιτητή!
• Στρατιωτική δύναμη του Ισραήλ αναπτύχθηκε σε παραλιακή πόλη Λιβάνου συλλαμβάνοντας έναν άντρα
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις