Tην τιμητική τους έχουν σήμερα τα μοναστήρια της ελεύθερης Κύπρου, που είναι αφιερωμένα στην Παναγία, για τη μεγάλη γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Πρόκειται για μια γιορτή με εξέχουσα θέση στο εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ουσιαστικά αποτελεί τη μεγαλύτερη από τις γιορτές που καθιερώθηκαν προς τιμήν της, τις ονομαζόμενες θεομητορικές εορτές, γι᾽αυτό και σε πολλούς τόπους όπου ζουν Ορθόδοξοι, ονομάζεται «το Πάσχα του Καλοκαιριού». Η Παναγία, η οποία συχνά αναφέρεται με το πραγματικό της όνομα Μαρία αλλά και ως Παρθένος Μαρία και Θεοτόκος, καταγόταν από τη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας και σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη είναι η μητέρα του Ιησού Χριστού.
Οι πρώτες μαρτυρίες για τον εορτασμό της Κοίμησης της Θεοτόκου εμφανίζονται τον πέμπτο αιώνα μΧ, γύρω στην εποχή που συγκλήθηκε η Γ' Οικουμενική Σύνοδος της Εφέσου (451), που καθόρισε το θεομητορικό δόγμα και έγινε αιτία να αναπτυχθεί η τιμή στο πρόσωπο της Θεοτόκου. Για πρώτη φορά φαίνεται να γιορτάστηκε στα Ιεροσόλυμα στις 13 Αυγούστου και λίγο αργότερα μετατέθηκε στις 15 του ίδιου μήνα. Είχε δε γενικότερα θεομητορικό χαρακτήρα, χωρίς ειδική αναφορά στο γεγονός της Κοιμήσεως και ονομάζονταν «ημέρα της Θεοτόκου Μαρίας».
Αμέτρητα είναι Θεοτοκωνύμια όπως λέγονται, που έχει δώσει ο λαός στην Παναγία. Μέχρι στιγμής υπολογίζεται πως ξεπερνούν τα 500 σε ολόκληρο τον κυπριακό και ελλαδικό χώρο. Η Παναγία κατέχει πρωταρχική θέση στην τιμή και στον σεβασμό των χριστιανών σε κάθε γωνιά της Ελλάδας και της Κύπρου. Την αποκαλούν Θεοτόκο, αλλά της έχουν δώσει και πολυάριθμα προσωνύμια. Σε κάθε γωνιά της Κύπρου, είτε στα ορεινά είτε παραθαλάσσια, στην κατεχόμενη αλλά και ελεύθερη Κύπρο απαντώνται εφευρετικά και παράξενα ονόματα της Παναγίας.
Μεγαλόχαρη στην Κύπρο
Aφιερωμένες στην Παναγία είναι οι μεγαλύτερες μονές της Κύπρου. Μάλιστα, οι δύο από τις τρεις βασιλικές και σταυροπηγιακές μονές, που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, είναι αφιερωμένες στην Παναγία: H Παναγία του Κύκκου, η Παναγία του Μαχαιρά, και του Αγίου Νεοφύτου, οι οποίες χρονολογικά τοποθετούνται στο δωδέκατο αιώνα. Ονομάζονται βασιλικές και σταυροπηγιακές, επειδή είναι αυτοκρατορικές οικοδομές που ανήκουν στην πνευματική δικαιοδοσία του εκάστοτε αρχιεπισκόπου και δεν υπάγονται στον οικείο μητροπολίτη της περιοχής. Κατά την ίδια περίοδο τοποθετείται η ανέγερση και των μονών της Παναγίας της Τροοδίτισσας και της Παναγίας της Χρυσορρογιάτισσας.
Αμέτρητες οι Εκκλησίες
Στην Κύπρο υπάρχουν πολλές εκκλησίες αφιερωμένες στην Παναγία, με σχεδόν άγνωστες ονομασίες. Οι πιο γνωστές από αυτές, είναι οι εξής:
Παναγία Παλλουριώτισσα Πρόκειται για ένα μικρό αρχαίο ναό της Παναγίας στο ομώνυμο προάστιο της Λευκωσίας. Πήρε το όνομά της από την «παλλούρα» τον θάμνο στο οποίο φυλάχθηκε η εικόνα και δεν καταστράφηκε.
Παναγία Μακεδονίτισσα Ενοριακός ναός της Παναγίας στην ομώνυμη συνοικία της Λευκωσίας. Στους αγρούς της περιοχής αφθονούσε το φυτό μακεδονήσι δηλ. ο μαϊντανός εξ ου και η ονομασία αυτή.
Παναγία του Κύκκου Από τις σημαντικότερες μονές. Η εικόνα βρίσκεται τοποθετημένη στο καθολικό της μονής. Λέγεται και Παραμυθία, που σημαίνει παρηγοριά και φέρει αυτό το όνομα διότι είναι ζωγραφισμένη κατά τον ίδιο τρόπο σαν την Παραμυθία του Αγίου Όρους. Η Παναγία έχει το πρόσωπο της στραμμένο αριστερά, ενώ κρατεί το χέρι του Υιού της μπροστά στο στόμα της.
Παναγία Ελεούσα ή Χρυσελεούσα Σπουδαίο μεσαιωνικό οικοδόμημα και στολίδι του χωριού Χλώρακα της Πάφου. Οποιαδήποτε εικόνα είναι ζωγραφισμένη με την ίδια τεχνοτροπία που είναι ζωγραφισμένη η εικόνα της Παναγίας του Κύκκου ονομάζεται Ελεούσα. Πολλοί άλλοι ναοί της επαρχίας Πάφου φέρουν αυτό το όνομα, όπως της Ακουρδάλιας, Γιόλου, Έμπας, Ίνιας, Θελέτρας, Κοίλης, Κρήτου, Λάσας, Λυσού, Σίμου, Πολεμίου κ.ά.
Παναγία του Γλωσσά Γυναικείο μοναστήρι στην επαρχία Λεμεσού. Εδώ καταφεύγουν όσοι γονείς έχουν μικρά παιδιά με προβλήματα ομιλίας και ζητούν τη βοήθεια της Παναγίας.
Παναγία Ασπροφορούσα Παρόμοια η ιστορία με τον Παρθενώνα της Αθήνας στον λόφο της Ακρόπολης.
Παναγία Αψινθιώτισσα Ξωκλήσι στο κατεχόμενο από τους Τούρκους Σιγχαρί της Κερύνειας. Η εικόνα της Αψινθιώτισσας βρέθηκε μέσα σε μιαν αψινθιά, φυτό ίσως παρόμοιο της ροδοδάφνης. Γιόρταζε την 21η Νοεμβρίου.
Παναγία Ιαματική του Αρακαπά Ξακουστή για την θεραπεία των ακατάσχετων αιμορραγιών.
Παναγία Αγγελόκτιστη Κιτίου Αρχαίο ξωκλήσι στο χωριό Κίτι της επαρχίας Λάρνακας, από τις σημαντικότερες που υπάρχουν στην Κύπρο.
Παναγία Γαλαταριά ή αλλιώς Γαλακτοτροφούσα Στην επαρχία Πάφου βρίσκεται και το χωριουδάκι της Γαλαταριάς. Το όνομα του χωριού οφείλεται στον ναό του χωριού που είναι αφιερωμένος στην Παναγία την Γαλακτοτροφούσα. Η Παναγία εικονίζεται να θηλάζει τον Χριστό.
Παναγία Γλυκιώτισσα Ξωκλήσι κτισμένο στην παραλία της κατεχόμενης Κερύνειας.
Παναγία Χρυσοτριμιθιώτισσα Τέσσερα χιλιόμετρα δυτικά της πόλης της Κερύνειας βρίσκεται το χωριό Τριμίθι. Εξαιτίας της τριμηθιάς πήρε τ' όνομα η Παναγία, Χρυσοτριμιθιώτισσα. Η Χρυσοτριμιθιώτισσα ήταν ξωκλήσι του Τριμιθιού, όχι ο κυρίως ναός.
Παναγία Αχειροποίητος Λαπήθου Κτισμένη στον τύπο των Βυζαντινών μοναστηριών, στην μέση το καθολικό και γύρω - γύρω τα κελιά των μοναχών.
Παναγία του Αγρού Βρίσκεται στο χωριό Αγρός στην επαρχία Λεμεσού πανηγυρίζει την 21 του Νοεμβρίου.
Παναγία του Άρακα Βρίσκεται στα Λαγουδερά, κοντά στον Αγρό.
Παναγία του Τοχνιού Είναι ένα ξεχασμένο ερημοκλησάκι στην περιοχή του χωριού Μάνδρες της επαρχίας Αμμοχώστου.
Παναγίας Παντανάσσης Ο Μητροπολιτικός Ναός της Λεμεσού, η γνωστή «Καθολική», μια από τις μεγάλες εκκλησίες της Λεμεσού. Είναι βυζαντινού ρυθμού με ωραίες εικόνες και πλούσιο διάκοσμο.
Παναγία Γαλακτοτροφούσα Παλαικύθρου Βρίσκεται στο κέντρο του κατεχόμενου χωριού. Η εικόνα αυτή της Παναγίας ήταν ιδιαίτερα θαυματουργή σε περιπτώσεις γυναικών που δεν είχαν γάλα να θηλάσουν τα παιδιά τους.
Παναγία Γαλόκτιστη ή Γαλοκτισμένη Το εκκλησάκι βρίσκεται στον Πύργο Τηλλυρίας, πολύ κοντά στη διαχωριστική γραμμή του Αττίλα. Λέγεται ότι κτίστηκε από βοσκούς της περιοχής οι οποίοι είχαν τόσο γάλα που τον πηλό τον ζύμωναν με γάλα αντί με νερό προκειμένου να ενώσουν τις πέτρες.
Παναγία Ποταμίτισσα Το εκκλησάκι βρίσκεται στο χωριό Καζάφανι της επαρχίας Κερύνειας.
Παναγία της Λύσης ή Λυσιώτισσα («Βοσκοπούλα» ή και «Βόσκαινα») Από τις πιο φημισμένες εκκλησίες στην κατεχόμενη Λύση, στον κάμπο της Μεσαορίας, της πιο ξακουστής πεδιάδας της Κύπρου. Οι βοσκοί του χωριού όταν αρρωστούσε κάποιο ζώο τους, έκοβαν λίγες τούφες απ' το τρίχωμα του και τις απέθεταν μπροστά στην εικόνα της Παναγίας.
Παναγία Χρυσαϊφυλιώτισσα Βρίσκεται στην Αγία Φύλα, βορείως της Λεμεσού. Ο αρχαίος ναός της Χρυσαϊφιλιώτισσας κατεδαφίστηκε και στη θέση του κτίστηκε νέος μεγαλόπρεπος και επιβλητικός στα 1968.
Παναγία Σταχυότισσα ή Ασταθκιότισσα Βυζαντινή εκκλησία που βρίσκεται στο χωριό Άγιος Θεόδωρος Λάρνακας.
Παναγία του Σίντη Το ξεχασμένο εγκαταλειμμένο μοναστήρι της Παναγίας του Σίντη βρίσκεται στην επαρχία Πάφου, κοντά στην Αγία Μαρίνα Κελοκεδάρων, στον Ξεροπόταμο.
Παναγία του Μαχαιρά Από τα πιο διάσημα μοναστήρια στην Κύπρο. Ως εκ τούτου, με την εικόνα της Παναγίας και το όνομα "Μαχαιριώτισσας" (Μαχαιρών στα ελληνικά σημαίνει μαχαίρι) προστέθηκε.
Παναγία Τροοδίτισσα Επίσης από τις πιο φημισμένες μονές, κτισμένη ψηλότερα από όλες τις Μονές του Κύπρου, 1370 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ονομάστηκε επίσης και «Παναγία Ολυμπία» αφού γειτνιάζει με την ψηλότερη βουνοκορφή του νησιού, τον Όλυμπο.
Παναγία Χρυσοσπηλιώτισσα Το ιστορικό σπήλαιο της Παναγίας Χρυσοσπηλιώτισσας βρίσκεται σε μια όμορφη και κατάφυτη από ευκαλύπτους και αροδάφνες τοποθεσία στη Κάτω Δευτερά. Είναι λαξευμένο μέσα σε βράχο σε ύψος περίπου 50 μέτρων στις όχθες του Πεδιαίου ποταμού.
Παναγία της Ασίνου Η εκκλησία της Παναγίας της Φορβιώτισσας, περισσότερο γνωστή ως η Παναγία της Ασίνου, βρίσκεται στις βόρειες υπώρειες της οροσειράς του Τροόδους. Ε. Από το 1985 περιλαμβάνεται, μαζί με εννέα άλλες τοιχογραφημένες βυζαντινές εκκλησίες του Τροόδους, στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Παναγία Χρυσορρογιάτισσα Το μοναστήρι βρίσκεται σε μια όμορφη τοποθεσία κοντά στο χωριό Παναγιά και το δάσος δυτικά της Πάφου.
Παναγία Θεοσκέπαστη Ο Ναός είναι κτισμένος πάνω σε ένα βράχο στην Κάτω Πάφο και προσφέρει πανοραμική θέα της περιοχής. Κτίστηκε το 1926 στα κατάλοιπα μιας παλαιότερης εκκλησίας.
Παναγία της Τρικουκκιάς Βρίσκεται Κοντά στο χωριό Πρόδρομος και τις Πλάτρες σε ένα εκπληκτικό φυσικό περιβάλλον με εξαιρετική Θέα.
Παναγία Αμιρούς Η Ιερά Μονή Παναγίας Αμιρούς βρίσκεται ένα περίπου χιλιόμετρο ανατολικά του χωριού Αψιού και βόρεια του χωριού Μαθηκολώνη, της επαρχίας Λεμεσού.
Παναγία του Βαλανά Μία από τις τέσσερις εκκλησίες που υπάρχουν στο χωριό Λάνια της επαρχίας Λεμεσού, είναι αφιερωμένη στην Παναγία του Βαλανά.
Παναγία της Αμασγού Η μικρή βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας της Αμασγού βρίσκεται στην κοιλάδα του Κούρη, στο χωριό Μονάγρι και είναι αφιερωμένη στην Θεοτόκο.
Παναγίας της Αγάπης Η εκκλησία της Παναγίας της Αγάπης βρίσκεται κοντά στο χωριό Βάβλα της επαρχίας Λάρνακας .Είναι η μόνη εκκλησία που υπάρχει στην Κύπρο, αλλά και σε όλο τον κόσμο με αυτή την ονομασία. Πίσω από την Αγία Τράπεζα στην Παναγία της Αγάπης υπάρχει ένα μάρμαρο, κάτω από το οποίο βρίσκεται το ιερό χώμα της Παναγίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Σοβαρός τραυματισμός 84χρονου μοτοσικλετιστή μετά από τροχαίο - Ο οδηγός εγκατέλειψε την σκηνή
• Θρήνος: Πέθανε γνωστός Έλληνας Youtuber από ανακοπή - Ήταν μόλις 35 χρονών
• Χριστίνα Παυλίδου: Η υπόσχεση που έδωσε στην κόρη της Μαρία και η αναφορά στην Άλκηστη
• Netflix: Αυξήσεις στις τιμές σε Κύπρο και Ελλάδα - Δείτε το κόστος στα νέα πακέτα
ΠτΔ: Περήφανος για την διοργάνωση του Eurobasket 2025 στην Κύπρο - Παρέλαβε το τρόπαιο
Η διοργάνωση του Eurobasket που θα γίνει στην Κύπρο το 2025 θα είναι εξαιρετική δήλωσε απόψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
