Του Κρις Οικονομίδη*
Μπορεί το θέμα της οπτικοακουστικής να φαντάζει εξωτικό, απόμακρο και ενδεχομένως να αφορά τους «ειδικούς» και τους λίγους κατά την αντίληψη του ευρύτερου κοινού. Πλην όμως, αγγίζει και ακουμπά ιδιοσυγκρασίες και κατ’ επέκταση συμπεριφορές και ως εκ τούτων νοοτροπίες, που μας χαρακτηρίζουν και είναι βαθιά ριζωμένες στο DNA του Κύπριου.
Έτσι, ο σχολιασμός αναφορικά στο τομέα της οπτικοακουστικής, αφορά και τους «μη ειδικούς», το ευρύτερο κοινό δηλαδή, καθότι το θέμα επεκτείνεται, διευρύνεται και ανάγεται στον ύψιστο βαθμό όταν αφορά την εν γένει προσδοκία του κάθε Κύπριου Πολίτη για ατομική ευημερία, ειρηνική συμβίωση στο πολύπαθο νησί μας· μια προοπτική που χωλαίνει ή συγκρούεται με την αυταπόδεικτα αυτοκαταστροφική μας συμπεριφορά.
Πρόσφατα η Κύπρος για ακόμη μία φορά εξετέθη διεθνώς αναφορικά στον τρόπο που λειτούργησε σχετικά με το Σχέδιο της Οπτικοακουστικής και ας δούμε τούτο σαν παράδειγμα σε σχέση με τα πιο πάνω. Η χώρα μας ως άκρως συντηρητική για το νέο, το καινούργιο, την πρόοδο, χρειάστηκε 15 χρόνια και τρείς κυβερνήσεις να εφαρμόσει ένα Σχέδιο Οπτικοακουστικής. Σημειώστε ότι παρόμοια Σχέδια λειτουργούν επιτυχώς σε όλη την Ευρώπη, Αμερική, Καναδά εδώ και χρόνια.
Όταν η Κυπριακή Δημοκρατία υιοθέτησε (2017) και εφάρμοσε το Σχέδιο της Οπτικοακουστικής (2018) και αφού προσέλκυσε επενδυτές/παραγωγούς (2019) και αφού οι επενδυτές των παραγωγών βάλανε τα χρήματα τους στην οικονομία μας, πληρώσανε όλο το κόσμο, φέρανε ηθοποιούς διεθνούς κύρους, το Κράτος εισέπραξε φόρους, η χώρα μας απόλαυσε την διεθνή προβολή και την δημοσιότητα, άφησε τους παραγωγούς μέχρι τώρα απλήρωτους (2021) κατά το μέτρο της συμφωνίας επιστροφής μετρητών του αρμόδιου Κυπριακού Οργανισμού Επενδύσεων ΚΟΠΕ.
Οι δικαιολογίες, πολλές επί του παρόντος. Καταλήξαμε εκ των υστέρων ότι το Σχέδιο είναι προβληματικό στην εφαρμογή και ότι ο Γενικός Ελεγκτής του Κράτους του βρήκε αδυναμίες κ.ο.κ Αν ήταν οι παρατηρήσεις του Γ.Ε. τόσο ουσιώδεις γιατί ξεκίνησε το Σχέδιο προτού ερωτηθεί και ο ίδιος ο Γ.Ε. εξ αρχής, για να μην έχουμε «προβλήματα» κύριοι; Τώρα τα σκεφτήκαμε; Αφού φέραμε τους επενδυτές και έχουμε ήδη εκτεθεί;
Ας δούμε λίγο αυτά τα θέματα.
Το Σχέδιο υλοποιήθηκε μετά από διάφορες τροποποιήσεις και παρεμβάσεις σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό του από διάφορους «ειδικούς», όπως λειτουργούς συναρμοδίων υπουργείων ή άλλων συναφών ομάδων συμφερόντων. Χαρακτηριστικά, χωρίς γνώση αναφορικά στη στόχευση του Σχεδίου, ή τι επιπτώσεις ενδεχομένως να έχουν αυτές οι παρεμβάσεις κατά την πρακτική εφαρμογή του Σχεδίου, έφυγαν φράσεις, μπήκαν άλλες, άλλαξαν ή απαλείφθηκαν λέξεις και ορισμοί, με στόχο να γίνει καλύτερο, πιο «ασφαλές» αλλά κατάφεραν τελικά να γίνει το αντίθετο. Πράγμα σύνηθες για την Κύπρο, βλέπε πάμπολες ατελείς νομοθεσίες στο Κοινοβούλιο μας.
Αυτή η συμπεριφορά δηλαδή «όλοι ξέρουμε και όλοι γνωρίζουμε τα πάντα», είναι νομοτελειακά ριζωμένη προφανώς στο DNA του Κύπριου, επομένως πως μπορούσε το άμοιρο Σχέδιο της Οπτικοακουστικής να την αποφύγει και να μην πέσει στο πηγάδι και να γίνει θύμα της αγνωσίας μας;
Σημειώστε ότι το Κυπριακό Σχέδιο Οπτικοακουστικής είναι ένα από τα καλύτερα στο κόσμο καθότι απορρόφησε και ενέταξε τα καλύτερα πλεονεκτήματα άλλων επιτυχημένων Σχεδίων ανά το κόσμο και «έσπρωξε» τα οφέλη ακόμη ένα σκαλί πιο πάνω για να έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι άλλων χωρών. Αποτέλεσμα ακόμη και σήμερα, χώρες να το αντιγράφουν και να το ακολουθούν.
Αυτά όμως τα ρίχνουμε στις παλιές καλένδες καθότι η ιδιοσυγκρασία του Κύπριου δεν αφήνει περιθώριά να χαρεί την επιτυχία, να περηφανευτεί και να απολαύσει το αποτέλεσμα των κόπων του. Προτού καν εμπεδωθεί ως δρώσα και επιτυχής δραστηριότητα η εφαρμογή της οπτικοακουστικής, τι κάνει ο Κύπριος αντ’ αυτής;
Στην περίπτωση εντός θεσμού, αυτού του Γενικού Ελεγκτή, (Γ.Ε.) θα βρει την ευκαιρία αντί να διορθώσει την αδυναμία και το πρόβλημα για χάρη της προόδου με σωφροσύνη, να ισοπεδώσει τα πάντα προασπιζόμενος δήθεν το Δημόσιο Συμφέρον, διακινδυνεύοντας να γελοιοποιηθεί με την εμπέδωση της άποψης του ως Γενικού Απόλυτου Γνώστη Επί Παντός Επιστητού (Γ.Α.Γ.Ε.Π.Ε.) ή και του Γενικού Κριτή Κινηματογραφικών Έργων (Γ.Κ.Κ.Ε).
Με άλλα λόγια δεν τον ενδιαφέρει η ζημία που επιφέρει ο τρόπος που ασκεί το λειτούργημα του, αλλά για χάρη άλλων πολιτικών επιδιώξεων κερδίζει ο λαϊκισμός άσχετα με την προοπτική ανάπτυξης της οπτικοακουστικής, η οποία κατά αυτό το τρόπο πλήττεται ως παράπλευρη απώλεια. Στην έκθεση του περί οπτικοακουστικής, ο Γ.Ε. ως ακόμη ένας δεινός «ειδικός», υποκύπτει στο κάλεσμα του βασικού του δομικού υλικού (DNA), με το να κάνει εισηγήσεις σε συγκεκριμένα θέματα που είναι εκτός βάσης σε σχέση με την εφαρμογή του Σχεδίου ως Γ.Α.Γ.Ε.ΠΕ. ή και Γ.Κ.Κ.Ε. και σίγουρα όχι σαν Γ.Ε.
Από την άλλη, ο λαϊκισμός τον οποίο βλέπουμε να εντείνεται σε όλα τα πεδία δράσης και κυρίως τώρα με την ευκαιρία των βουλευτικών εκλογών δεν σταματά εδώ, αλλά π.χ. ραδιοτηλεοπτικός σταθμός Παγκύπριας εμβέλειας για χάρη της τηλεθέασης, με αυτοκαταστροφικό τρόπο και πάλι, δεν διστάζει να συνδέσει αναληθώς το Σχέδιο της Οπτικοακουστικής και τα δρώμενα με το σκάνδαλο των διαβατηρίων, χωρίς επικύρωση και διασταύρωση αναφορικά στην αληθότητα των πληροφοριών του.
Σε άλλο πρόσφατο παράδειγμα, με δελτίο τύπου της (7ης Μαΐου 2021) η Ένωση Σκηνοθετών (Ε.Σ.) έκδηλα προβάλλει το παράπονο της ότι η Κυβέρνηση δεν στηρίζει την Οπτικοακουστική Βιομηχανία καθότι ενώ υπάρχουν πολλές αιτήσεις για να παραχθούν έργα στη Κύπρο, η Κυβέρνηση διαθέτει μόνον 1.5 εκατομμύριο ευρώ ετησίως προς το σκοπό τούτο και ζητεί και άλλα ποσά προς διάθεση. Διερωτάται πως μπορεί να στηριχθεί η Οπτικοακουστική βιομηχανία όταν το Κράτος διαθέτει για το Σχέδιο επιστροφής μετρητών υπό τον ΚΟΠΕ 25 εκ. ευρώ και αδυνατεί να δώσει 5 εκ. ευρώ από αυτά ως να μιλάμε αφελώς για το ίδιο πράγμα.
Η αγνωσία δίνει και παίρνει, καθότι ούτε οι ίδιοι του χώρου αντιλαμβάνονται ότι μετά από τρείς διαδοχικά κυβερνήσεις και 15 χρόνια προσπάθειας το Σχέδιο της Οπτικοακουστικής υπό τον ΚΟΠΕ δεν αφορά διάθεση ποσών εις βάρος του τακτικού προϋπολογισμού αλλά ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕΤΡΗΤΩΝ αφού προσελκυσθούν οι επενδύσεις και εισπράξει το Κράτος έμμεσους και άμεσους φόρους από την υπεραξία που προκύπτει. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αυτό το μέτρο δεν ήταν ποτέ αμιγώς πολιτική ανάπτυξης της οπτικοακουστικής, αλλά ακόμη μια προσπάθεια προσέλκυσης επενδύσεων για χάρη του ευρύτερου καλού της ανάπτυξης της πάσχουσας οικονομίας μας έστω μέσα από το όχημα της οπτικοακουστικής.
Τώρα και εκ των υστέρων ίσως η Ε.Σ. διαπιστώνει ότι ποτέ δεν υπήρξε πολιτική για την οπτικοακουστική, πλην όμως αν αφηνόταν το Σχέδιο της Οπτικοακουστικής έστω και αυτό ως είχε υπό τον ΚΟΠΕ, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, να αποδειχθούν τα πλεονεκτήματα που φέρνει η ανάπτυξη του τομέα και μετά να έχει την στήριξη μέσα από εμπράγματα αποτελέσματα, να απαιτήσει την ενίσχυση.
Τώρα δεν έχει τίποτα στα χέρια της με τον στραγγαλισμό του Σχεδίου, με αποτέλεσμα να αφήνει τους σκηνοθέτες με άδεια χέρια ενώ τους εργαζόμενους στο τομέα, χωρίς δουλειά και την Ε.Σ. να επαιτεί τα χρήματα. Αυτό θυμίζει τον κλασσικό αθέμιτο ανταγωνιστικό προφίλ που διακατέχει τον Κύπριο που είναι έτοιμος να ισοπεδώσει τα πάντα χωρίς πραγματικά να σκέπτεται το ευρύτερο καλό παρά μόνον τον εαυτό του αφού η Ε.Σ. ποτέ δεν στήριξε το Σχέδιο της Οπτικοακουστικής καθότι το έβλεπε, λανθασμένα, ανταγωνιστικό με τα διαθέσιμα προς την Συμβουλευτική Επιτροπή Κινηματογράφου (Σ.Ε.ΚΙΝ) υπό το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Ακόμη ένα παράδειγμα ανεπίτρεπτης αγνωσίας. Συγκεκριμένα ως παράδειγμα οι «ειδήμονες» εκ των εν όντων οι της Ε.Σ. καλούν τώρα το Κράτος να δώσει 5 εκ. ευρώ από αυτά που «δίνει» στον ΚΟΠΕ. Το Κράτος μας ποτέ δεν έδωσε για να δώσει τώρα, απλώς κατάλαβε ότι μπορεί να επιστρέψει ένα μέρος των εσόδων του από την ανάπτυξη του τομέα και αυτό έκανε. Δεν αγάπησε ξαφνικά την Οπτικοακουστική απλά συμπεριφέρθηκε έξυπνα με την υιοθέτηση του μέτρου. Οι «ειδήμονες» δεν το έχουν καταλάβει.
Μα αν μιλάμε για αγνωσία δυστυχώς δεν είναι μόνον αυτοί, είναι και οι βουλευτές μας οι οποίοι ψηφίσανε για φέτος αναφορικά στο 2021 την μείωση του προϋπολογισμού του Σχεδίου Επιστροφής Μετρητών της Οπτικοακουστικής από 25 εκ. ευρώ πέρυσι (τα οποία ως επί το πλείστο δεν διατέθηκαν και ποτέ δεν αξιοποιήθηκαν) στα 15 εκ. ευρώ. Δεν κατάλαβαν οι βουλευτές μας ότι το κονδύλι αυτό δεν συνδέεται με τον τακτικό προϋπολογισμό ως έξοδο αλλά μόνον ως τυπική έγκριση ρευστότητας καθότι συμφώνως του Σχεδίου, τα ποσά που επιστρέφουν οι επενδύσεις στις παραγωγές στο ταμείο το Κράτους είναι μεγαλύτερα από αυτά που δίνει. Η αγνωσία και η εκμετάλλευση εντείνεται και συνεχίζεται εν όψη εκλογών, αφού η Ένωση Σκηνοθετών συνιστά στους Βουλευτές να δώσουν τα χρήματα του Σχεδίου της Οπτικοακουστικής στη Σ.Ε. ΚΙΝ με την λογική ότι είναι ήδη εγκεκριμένα. Εγκεκριμένα ως τι όμως; Ως ΜΕΤΡΟ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ αφού γίνουν πρώτα οι επενδύσεις. Αφού δεν κατάλαβαν οι βουλευτές μας ούτε αυτό, ας αφεθεί λοιπόν να λειτουργήσει τότε και η Ένωση Σκηνοθετών με τις εισηγήσεις της ως κοράκι στο κουφάρι τους Σχεδίου της Οπτικοακουστικής που κείτεται στο χώμα. Λένε στους συναρμόδιους Υπουργούς Οικονομικών και Παιδείας: «Τα λεφτά είναι εκεί. Είναι εγκεκριμένα. Παρακαλούμε χρησιμοποιήστε τα». Τα λεφτά δεν ήταν ποτέ εκεί για τέτοια δαπάνη ως αυτή που εισηγείται η Ε.Σ. καθότι στο Σχέδιο της Οπτικοακουστικής δεν θα ήταν ποτέ δαπάνη!
Η Κύπρος ως συμπέρασμα επιδεικνύει τον χειρότερο της εαυτό, αφού όλοι γνωρίζουν τα πάντα, όλοι είναι καλοί και δίκαιοι και κόπτονται για το Δημόσιο Συμφέρον, και όλοι είναι άξιοι τιμωροί των «κακών» ή και των «απατεώνων» ενώ εν τοις πράγμασοι είναι όλοι εαυτούληδες και προστάτες μόνον των αμιγώς δικών τους συμφερόντων. Μερικοί είναι έτοιμοι και άξιοι να ξεγελάσουν ακόμη και το ίδιο το Κράτος, ή την Βουλή για χάρη αυτών των συμφερόντων.
Πως θα έρθουν λοιπόν οι ξένοι να επενδύσουν στο τομέα που μπορεί να φέρει εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας χωρίς πραγματικό κόστος σε εμάς (διότι περί αυτού πρόκειται όταν αναφερόμαστε στο Σχέδιο της Οπτικοακουστικής και όχι σε άλλα) όταν οι πρώτες διεθνείς παραγωγές που προσελκύσθηκαν ήδη δεν πληρώθηκαν ακόμη; Ή όταν άλλες που θα εγίνοντο στη Κύπρο έφυγαν καθότι οι τράπεζες μας δεν εμπιστεύονται το Κράτος μας; Ή με την συνεπικουρία του Γ.Ε., Γ.Α.Γ.Ε.ΠΕ. και Γ.Κ.Κ.Ε. θεωρούν το Σχέδιο αντικειμενικά αναξιόπιστο; Ή όταν ακόμη θεσμικοί φορείς της βιομηχανίας προσπαθούν να πείσουν πατώντας επί πτωμάτων; Σε όλα αυτά φταίμε εμείς καθότι εμείς τα κάναμε και κανείς άλλος. Τα εκατομμύρια που χαθήκανε είναι γύρω στα 300 εκατομμύριά ευρώ μέχρι αυτή τη στιγμή για όσους θέλουν να γνωρίζουν τους αριθμούς και ο καθένας μας ας αναλογισθεί την επίπτωση.
Και το ερώτημα είναι ποιος τελικά είναι ο απατεώνας; Δεν είμαστε εμείς που δεν ανταποκριθήκαμε στις δικές μας υποχρεώσεις να τιμήσουμε τον ξένο επενδυτή που επένδυσε στη χώρας μας και έκανε αυτό που του είπαμε αφού πρώτα τον προσελκύσαμε;
Πως λοιπόν να διαφυλάξουμε τα συμφέροντα της Κύπρου όσον αφορά την αρνητική προβολή που επήλθε σε Σχέση με το Σχέδιο της Οπτικοακουστικής όταν το βαθύτερο κάλεσμα του δομικού μας υλικού (DNA) δεν μας απαλλάσσει από αυτό το μανδύα της μιζέριας, της σκοτεινότητας, της ψευτιάς και της αυτοκαταστροφής;
Απάντηση δεν νομίζω να υπάρχει.
Έπεται συνέχεια…
*Ο Κρις Οικονομίδης, είναι CEO της BMCH (Cyprus) Ltd, Οικονομολόγος και Σύμβουλος Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Αντίστροφη μέτρηση για το e-kalathi: Πότε θα λειτουργήσει σε δοκιμαστική μορφή
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις