*Tou Amb Ajai Malhotra
Τα τελευταία χρόνια οι εθνικές προτεραιότητες και οι διαφορετικές ιδεολογίες πέρασαν σε δεύτερη μοίρα, για τον απλούστατο λόγο ότι τα έθνη επικεντρώνονται πλέον στη μακροπρόθεσμη προσπάθεια για την προστασία του πλανήτη μας, των διαφόρων οικοσυστημάτων, της χλωρίδας και πανίδας. Η αυξανόμενη ανάγκη για ένα πιο υγιεινό και βιώσιμο τρόπο ζωής, όπου οι σχέσεις μεταξύ ανθρώπου και φύσης θα βασίζονται σε ένα πιο αρμονικό μοντέλο, μας ωθεί στο να αλλάξουμε κατεύθυνση. Οι σύγχρονες περιβαλλοντικές ανησυχίες που προκύπτουν από ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όπως η επιβάρυνση της τρύπας του όζοντος με διοξείδιο του άνθρακα, η απερήμωση και αποψίλωση των δασών, η χερσαία θαλάσσια και ατμοσφαιρική ρύπανση, η υπερθέρμανση του πλανήτη, η κλιματική διαταραχή, αλλά και η ανησυχητική αύξηση της απώλειας της βιοποικιλότητας, είναι οι βασικοί παράγοντες που έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου.
Πριν ένα χρόνο, ο κόσμος ετοιμαζόταν να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της κλιματικής αλλαγής. Αντ’ αυτού, βρέθηκε έρμαιο της πανδημίας Covid-19, η οποία φανέρωσε τα προβλήματα και τις αδυναμίες στα συστήματα δημόσιας υγείας, την ανάγκη για πιο αποτελεσματική και προσιτή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των ασθενών, μονοπωλώντας την ατζέντα των κρατών που έπρεπε να επικεντρωθούν στην αλληλεξάρτηση των οικονομικών, αλλά και περιβαλλοντικών και κοινωνικών θεμάτων.
Η πρόοδος για τους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης όπως συμφωνήθηκαν από όλες τις χώρες το 2015, είχε αρχίσει να επιβραδύνει πολύ πριν την πανδημία, ενώ παράλληλα τα αυστηρά lockdown οδήγησαν σε μια ραγδαία οικονομική ύφεση. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η πανδημία μπορεί να άφησε επιπλέον 88 μέχρι και 115 εκατομμύρια ανθρώπους στο όριο τις ακραίας φτώχειας για το 2020, με τους μεγαλύτερους αριθμούς να καταγράφονται στη Νότια Ασία, αλλά και την Υποσαχάρια Αφρική. Μια γρήγορη ανάκαμψη από την πανδημία θα μας βοηθήσει να επιστρέψουμε πίσω στους παγκόσμιους κλιματικούς μας στόχους και να καλύψουμε έδαφος για το 2030. Αυτό φυσικά προνοεί αποτελεσματικότερη συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, κοινωνίας αλλά και του ιδιωτικού τομέα.
Σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη μας, κατά τη σύνοδο του Παρισιού, το 2015, οι κυβερνήσεις των χωρών συμφώνησαν στη διατήρηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από το +2°C, με στόχο +1,5°C. Μπορεί η παγκόσμια οικονομική ύφεση, ως αποτέλεσμα της πανδημίας, να έφερε μείωση στην κατανάλωση ορυκτών καυσίμων κατά το 2020, ωστόσο, όπως τοποθετήθηκε σχετικά και ο Γενικός Γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, Petteri Taalas, αυτή η εξέλιξη αντιπροσωπεύει ένα πολύ μικρό ποσοστό της συνεχόμενης συσσώρευσης αερίων του φαινόμενου του θερμοκηπίου που επιφέρει ο ανθρώπινος παράγοντας.
Η Ινδία, ανταποκρινόμενη σε αυτές τις προκλήσεις, επικεντρώθηκε στην εσωτερική διαχείριση, στη στήριξη μεγάλων αναπτυξιακών συνεργασιών, αλλά και σε παγκόσμιες πολυεπίπεδες περιβαλλοντικές δράσεις. Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, έχουν εντείνει τις αναπτυξιακές προκλήσεις στην Ινδία, δεδομένου του αριθμού των φτωχών που εξαρτώνται από τη σταθεροποίηση του κλίματος για την επιβίωση τους. Η Ινδία, είναι ανάμεσα στις χώρες που είναι πιο επιρρεπείς σε φυσικές καταστροφές (85% των εδαφών της χώρας είναι εκτεθειμένα σε διάφορους κινδύνους) αλλά και στην άμεση απειλή της αυξανόμενης στάθμης της θάλασσας (14,2% του πληθυσμού κατοικεί σε παράκτιες περιοχές και νησιά της χώρας). Πέραν των προσπαθειών της Ινδίας για εξάλειψη της φτώχειας, παροχή ηλεκτρισμού, στέγασης και φαγητού για όλους, η χώρα δουλεύει παράλληλα για να ελαχιστοποιήσει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, κάτι που θα φέρει θετικά αποτελέσματα για τη χώρα και μείωση των εκπομπών αερίων. Οι προσπάθειες της χώρας επικεντρώνονται στη μετάβαση από ορυκτά καύσιμα σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, στην εξοικονόμηση και αποτελεσματικότερη χρήση της ενέργειας (λιγότερους ρύπους από οχήματα, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, χρήση λαμπτήρων LED, οικιακών συσκευών με λιγότερη κατανάλωση ενέργειας, και ηλιακά πάνελ στα σπίτια), μειώνοντας έτσι τη σπατάλη και σχεδιάζοντας παράλληλα καλύτερες και πιο «καθαρές» πόλεις και κτίρια. Η χώρα βοηθά επίσης τις τοπικές κοινότητες να βελτιώσουν την ανθεκτικότητα του οικοσυστήματός τους για να αντιμετωπίσουν πιθανούς περιβαλλοντικούς κινδύνους.
Η απώλεια της βιοποικιλότητας ανησυχεί ιδιαίτερα την Ινδία, μια χώρα που βασίζεται σε ένα υγειές περιβάλλον που της αποφέρει οικονομικό όφελος, αφού στην αντίθετη περίπτωση, μια επιβαρυμένη βιοποικιλότητα θα μπορούσε να βλάψει την επισιτιστική ασφάλεια και την ανθρώπινη υγεία. Η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο κλίμα της χώρας, μεταφέρεται επίσης στους κοραλλιογενείς υφάλους και στα δασικά οικοσυστήματα.
Η Ινδία ανέκαθεν προωθούσε αναπτυξιακές συνεργασίες με αναπτυσσόμενες χώρες. Στο πλαίσιο του προγράμματος τεχνικής και οικονομικής συνεργασίας που ξεκίνησε το 1963, η Ινδία παρέχει πιστωτικές γραμμές, χρηματοδοτήσεις, τεχνικές συμβουλές, αρωγή για φυσικές καταστροφές, ανθρωπιστική βοήθεια, υποτροφίες εκπαίδευσης αλλά και ένα ευρύ φάσμα προγραμμάτων ανάπτυξης δεξιοτήτων. Αυτές οι συνεργασίες, ενισχύονται από ένα κοινό αίσθημα αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών. Η τεχνολογική πρωτιά της Ινδίας, προσφέρεται στο τραπέζι της γνώσης, αφού ήδη έγιναν συνεργασίες με χώρες της Νοτίου Ασίας για την ανάπτυξη δορυφόρου που θα προσφέρει δεδομένα στις χώρες αυτές.
Η πλούσια συμβολή της Ινδίας σε παγκόσμιο επίπεδο για περιβαλλοντικά ζητήματα, πηγάζει από τον ισχυρό δεσμό της χώρας με τη φύση. Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα αυτής της συμβολής. Στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Ανθρώπινο Περιβάλλον (1972) στη Στοκχόλμη, η Ινδία επέστησε την προσοχή στη σχέση μεταξύ περιβάλλοντος και ανάπτυξης, επισημαίνοντας ότι «το περιβάλλον δεν μπορεί να βελτιωθεί σε συνθήκες φτώχειας». Το 1990, παρουσίασε τροπολογίες στο πρωτόκολλο του Μόντρεαλ (1987) για τις ουσίες που καταστρέφουν το στρώμα του όζοντος, χωρίς τις οποίες οι προσπάθειες για αντιμετώπιση του προβλήματος δεν θα ήταν τόσο εντατικές. Η χώρα επίσης είχε ενεργό ρόλο και συμμετοχή στη Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα του 1992, και συμμετείχε ενεργά στις διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στην έγκριση της Σύμβασης Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC, 1990), αλλά και της Συμφωνίας των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή (2015).
Η πρωτοβουλία της Ινδίας να δημιουργήσει διεθνείς συμμαχίες για το περιβάλλον οδήγησε στη θέσπιση της Διεθνούς Ηλιακής Συμμαχίας το 2015, που στοχεύει στη διάθεση ηλιακής ενέργειας με προσιτό κόστος σε όλους. Επίσης, το 2019 ο Πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι ανακοίνωσε την ίδρυση του Συνασπισμού για υποδομές ανθεκτικές σε καταστροφές, μιας παγκόσμιας εταιρικής συμμαχίας με στόχο την προώθηση νέων και υφιστάμενων συστημάτων υποδομής ανθεκτικών σε κινδύνους και φυσικές καταστροφές.
Η Ινδία δεν ήταν ποτέ σημαντική υπαίτιος στην εκπομπή αερίων, αφού τα επίπεδα των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της Ινδίας, την κατατάσσουν τελευταία σε σχέση με τους 20 ισχυρούς του κόσμου. Επίσης, έχει έναν από τους χαμηλότερους ρυθμούς έντασης ενέργειας σε σχέση με το ΑΕΠ. Η χώρα δήλωσε ότι οι κατά κεφαλήν εκπομπές αερίων δεν θα υπερβούν ποτέ εκείνες των ανεπτυγμένων χωρών.
Οι εθνικές καθορισμένες συνεισφορές της Ινδίας (NDC), που ανακοινώθηκαν το 2015, προβλέπουν μείωση της έντασης εκπομπών του ΑΕΠ της κατά 33-35% έως το 2030 σε σχέση με την αντίστοιχη βαθμίδα του 2005. Προβλέπει επίσης την αύξηση της ενέργειας που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές, από 30% όπως υφίσταται το 2015 σε 40% έως και το 2030. Η χώρα στοχεύει επίσης να δημιουργήσει ακόμη μία μονάδα απορρόφησης διοξειδίου του άνθρακα που θα μπορεί να τραβά από 2,5 μέχρι 3 δισεκατομμύρια τόνους, ισοδύναμο με τη σχεδιαζόμενη πρόσθετη επέκταση δασών και δέντρων έως το 2030. Οι προκαταρκτικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι θα χρειαστούν πάνω από 2,5 τρισεκατομμύρια δολάρια κατά την περίοδο 2015-2030 για την εφαρμογή του περιβαλλοντικού σχεδίου της Ινδίας.
Στο πλαίσιο της διάσκεψης κορυφής των G20 που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο διαδικτυακά, ο Οργανισμός Climate Action Tracker, αξιολόγησε το αποτέλεσμα της κλιματικής δράσης της Ινδίας ως «συμβατό με 2°C», υποδεικνύοντας ότι η δέσμευση της χώρας για το κλίμα και τους στόχους του 2030, είναι ρεαλιστική. Καμία άλλη χώρα μεταξύ των G20 δεν έλαβε ισάξια βαθμολογία. Παρόλα αυτά, όλες οι χώρες πρέπει να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειές τους για περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη και πιο συγκεκριμένα να σταθεροποιηθούν οι θερμοκρασίες στο +2 °C και στη συνέχεια στο +1,5 °C.
Στο Climate Ambition Summit που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο και επί τη ευκαιρία των πέντε χρόνων από τη συμφωνία του Παρισιού, ο Πρωθυπουργός Μόντι δήλωσε ότι η Ινδία όχι μόνο βρίσκεται σε καλό δρόμο προς την επίτευξή των κλιματικών της στόχων, αλλά υπερβαίνει τις προσδοκίες της. Αυτό το γεγονός, διαβεβαιώνει ότι η Ινδία βρίσκεται στην «πρώτη γραμμή» στη μάχη των εθνών για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Πολλές αναπτυσσόμενες χώρες αναζητούν νέες και πρόσθετες οικονομικές ροές από πλούσιες χώρες, για να συμπληρώσουν τους αναγκαίους πόρους πέραν από την εγχώρια χρηματοδότηση. Η έμφαση στην ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών είναι σημαντική για την εκπλήρωση των εθνικών καθορισμένων συνεισφορών των αναπτυσσόμενων χωρών. Η δέσμευση των ανεπτυγμένων χωρών για διάθεση 100 δις δολαρίων για τη χρηματοδότηση της δράσης για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών που θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν οι αναπτυσσόμενες χώρες και μικρά κράτη νησιών, ήταν ιδιαίτερα απογοητευτική.
Έχοντας μπροστά μας την επικείμενη σύνοδο COP26 στη Γλασκόβη τον Νοέμβριο του 2021, αυτό που χρειάζεται είναι οι δεσμεύσεις από τις ανεπτυγμένες χώρες να συνεισφέρουν όχι μόνο στη μείωση εκπομπών ρύπων μέχρι το 2050, αλλά και να ενισχύσουν τη χρηματοδότηση και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών που συμβάλλουν προς την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Για τις λιγότερο αναπτυσσόμενες χώρες και τα μικρά κράτη νησιά, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή είναι επείγουσα ανάγκη, αφού αναμένουν την υποσχόμενη χρηματοδότηση για να ξεκινήσουν δουλειά. Επίσης, η πρόσφατη επανένταξη των ΗΠΑ στη συμφωνία του Παρισιού, αναμένεται να επιφέρει θετικά αποτελέσματα.
Υπάρχει επιτακτική ανάγκη να σώσουμε τον πλανήτη μας από τη δική μας καταστροφική συμπεριφορά. Η παρούσα κατάσταση είναι αποτέλεσμα των ανθρωπογενών εκπομπών και της ανεπαρκούς ανταπόκρισης στην κρίση. Κοιτάζουμε κατάματα μια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα και αποτελεσματικά. Η απεξάρτηση μας από ορυκτά καύσιμα, πρέπει να συνεχιστεί χωρίς διακοπές, πάντα βασιζόμενη σε δίκαιες πρακτικές. Σε αυτό το πλαίσιο, μεγάλη μερίδα του κόσμου συσπειρώνεται γύρω από το αίτημα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες για μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2050 και για την εφαρμογή του «Παγκόσμιου Συνασπισμού για την Ουδετερότητα του Άνθρακα». Το νέο διεθνές «μάντρα» που υιοθετείται είναι «να οικοδομήσουμε καλύτερα». Η ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19 πρέπει να μας οδηγήσει σε ένα πιο βιώσιμο μέλλον, με σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενίσχυση της κλιματικής δράσης και της προστασίας της βιοποικιλότητας, αντιμετώπιση της απερήμωσης, της αποψίλωσης, της ρύπανσης του εδάφους, των υδάτων και του αέρα, για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων του 2030. Πρέπει να συνεργαστούμε σθεναρά προς την ίδια κατεύθυνση για να ξεπεράσουμε τις συνεχόμενες κρίσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο πλανήτης μας εάν θέλουμε να δώσουμε στη νέα γενιά την ευκαιρία να ζήσει μια αξιοπρεπή ζωή σε έναν καθαρό, ασφαλή και υγιή κόσμο.
*Ο Πρέσβης Ajai Malhotra εκπροσωπεί την Ινδία σε παγκόσμιες περιβαλλοντικές διαπραγματεύσεις από το 1980. Σήμερα είναι Ανώτερος Σύμβουλος για θέματα κλιματική αλλαγής και Διακεκριμένος Συνεργάτης, TERI (The Energy and Resources Institute). Οι απόψεις είναι προσωπικές.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα 2 Νοεμβρίου - Ο βίος των Αγίων
• Τα ζώδια σήμερα: Ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον - Ένα Σάββατο - Θεία Δίκη ξεδιπλώνεται
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις