Ένας νεαρός Κύπριος, οργάνωσε και σχεδίασε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι για θέματα πολιτικής και οικονομίας, με το οποίο μπορείς να μάθεις… παίζοντας.
Συνέντευξη: Γιώργος Τάττης
Ομολογουμένως, η κατηγορία των «board gamers», των ανθρώπων δηλαδή που ασχολούνται με τα επιτραπέζια παιχνίδια είναι μεγάλη, αλλά σίγουρα μικρότερη άλλων κατηγοριών, όπως π.χ. τα παιχνίδια σε υπολογιστές και κονσόλες.
Ο Βαρνάβας Τιμοθέου, ένας νεαρός Κύπριος με σπουδές στην Διεθνή Πολιτική, στην Διεθνή Πολιτική Οικονομία και στην Διοίκηση Επιχειρήσεων, ήρθε να δέσει όλες τις ακαδημαϊκές του γνώσεις με την ενασχόλησή του αυτή, αποτελώντας έναν από τους λιγοστούς σχεδιαστές παιχνιδιών στην Κύπρο.
Τέτοια εγχειρήματα, πόσο μάλλον όταν προωθούν την κοινωνική και πολιτική γνώση, είναι πολύ σημαντικά, καθώς δείχνουν τον δρόμο για έναν παραγωγικό και επιχειρηματικό δρόμο που ξεφεύγει της πεπατημένης και δημιουργεί συνθήκες για νέες και καινοτόμες δράσεις.
Όπως είπε και ο ίδιος, στόχος του είναι να μαθαίνει κάποιος για το πως δουλεύει η κοινωνία, για την πολιτική και την οικονομία, διασκεδάζοντας.
Αρχικά, πες μας λίγα λόγια για σένα. Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα;
Καταρχάς, να ευχηθώ Χρόνια Πολλά σε όλους. Είμαι ο Βαρνάβας Τιμοθέου, 28 χρονών. Έχοντας σαν αφετηρία την αρχή ότι μπορούμε να κάνουμε καλύτερη την κοινωνία μας, σπούδασα Διεθνής Πολιτική στο Manchester Metropolitan University με άριστα. Mετέπειτα ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές στον τομέα της Διεθνής Πολιτικής Οικονομίας στο King’s College του Λονδίνου και MBA με ειδίκευση στον τομέα του πετρελαίου και υδρογονανθράκων από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Κάπου στο ενδιάμεσο, γεννήθηκε και η ιδέα για το παιχνίδι αυτό.
Κατά τη διάρκεια του πρώτου μου μεταπτυχιακού, είχα μελετήσει εκτενώς την θεωρία του Antonio Gramsci για την “Ηγεμονία”. Τότε βρήκα την θεωρία αυτή πολύ βοηθητική ώστε να κατανοήσω τις τότε παγκόσμιες εξελίξεις όπως ήταν η εκλογή Trump ή το Brexit. Παράλληλα, είχα αναρωτηθεί γιατί η θεωρία αυτή δεν ήταν τόσο γνωστή όπως άλλες.
Και κάπου εδώ προκύπτει και το παιχνίδι…
Ακριβώς. Αποφάσισα λοιπόν να δημιουργήσω ένα παιχνίδι όπου θα εξηγούσε με απλό τρόπο την θεωρία αυτή. Συναντάω τον τότε επόπτη καθηγητή μου και του εξηγώ την ιδέα μου: «Όπως και στην έννοια του Gramsci, μια ηγεμονία στηρίζεται από τις κυρίαρχες ιδέες σε μια κοινωνία. Αυτές μεταξύ άλλων, μπορούν να διαδοθούν μέσω διαφορετικών τρόπων όπως είναι τα πανεπιστήμια, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα βιβλία, την μουσική….ακόμα και μέσω των παιχνιδιών”. Έτσι, “σκέφτομαι να δημιουργήσω ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που θα προωθεί αυτή την συγκεκριμένη πολιτική σκέψη”! “Η τότε αντίδραση του καθηγητή μου ήταν, “πολύ ωραία ιδέα, αλλά δεν ξέρω τίποτα από σχεδιασμό παιχνιδιών”. Του απαντώ, “ούτε εγώ, αλλά θα το βρούμε στην πορεία. Θα ήθελα μόνο να μου αξιολογήσεις τις ακαδημαϊκές αρχές του παιχνιδιού”. Και κάπου εκεί, μεταξύ μαθημάτων, εξετάσεων και ελεύθερου χρόνου, ξεκίνησαν να καταγράφονται οι πρώτες σκέψεις για το Hegemony.
Καθώς η αρχική ιδέα ήταν οι παίκτες να αλληλοεπιδρούν σε μια αόριστη-φανταστική χώρα, άρχισα τότε να εισάγω περισσότερες ακαδημαϊκές θεωρίες και έννοιες στο παιχνίδι, προκειμένου να αντανακλά τις λειτουργίες ενός κράτους όσο το δυνατό περισσότερο. Τότε, η ιδέα μεταλλάχτηκε σε κάτι νέο, διαφορετικό: στην δημιουργία του πρώτου εκπαιδευτικού επιτραπέζιου παιχνιδιού όπου οι παίκτες θα μπορούσαν να αποκτήσουν μια ολοκληρωμένη κατανόηση για τις βασικές αρχές της πολιτικής, πολιτικής οικονομίας και οικονομικών.
Μόλις η ιδέα άρχισε να παίρνει μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, παρουσιάσαμε την ιδέα στο εκκολαπτήριο νεοφυών επιχειρήσεων του IDEA, όπου και έγινε αποδεκτή για υποστήριξη. Επόμενο στάδιο ήταν η δημιουργία μιας ομάδας από σχεδιαστές παιχνιδιών και ακαδημαϊκών έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι το παιχνίδι επιτυγχάνει τους δύο βασικούς στόχους του: να είναι διασκεδαστικό και παράλληλα ακαδημαϊκά έγκυρο.
Στο παρόν στάδιο, το Hegemony πλησιάζει στην ολοκλήρωση του και ένα βήμα πριν να κυκλοφορήσει στην αγορά. Αυτό που κάποτε ήταν μια αφηρημένη ιδέα στο μυαλό μου, μετατρέπεται σιγά σιγά σε πραγματικότητα. Και αυτό νομίζω, είναι η χαρά της δημιουργίας.
Αναφέρατε ότι το παιχνίδι, εκτός από διασκεδαστικό, έχει επίσης μια εκπαιδευτική αξία. Πώς επιτυγχάνεται αυτό;
Πολύ καλή ερώτηση. Η εκπαιδευτική αξία του Hegemony επιτυγχάνεται μέσω δύο βασικών τρόπων:
Πρώτον, οι έννοιες που ενσωματώσαμε στο παιχνίδι προέρχονται από τον πραγματικό κόσμο και απλώς τις προσαρμόσαμε ώστε να ταιριάζει με τη λογική του παιχνιδιού μας. Οι παίκτες μπορούν, συνεπώς, να μάθουν για τα διάφορα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά συστήματα -πχ. σοσιαλισμός, σοσιαλδημοκρατία, νεοφιλελευθερισμός, εθνικισμός, διεθνισμός- και μπορούν να κατηγοριοποιήσουν διαφορετικές πολιτικές με βάση τις ιδέες που προωθούν (π.χ. η ιδιωτικοποιημένη υγειονομική περίθαλψη και η ιδιωτικοποιημένη εκπαίδευση στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, καθώς επικεντρώνονται στην ευθύνη του ατόμου). Επίσης, μπορούν να προσομοιώσουν διάφορες καταστάσεις και να δουν τα αποτελέσματα τους. Για παράδειγμα, γιατί και πότε τα κράτη μπορεί να καταρρεύσουν οικονομικά, ή γιατί ενώ μια κοινωνική τάξη υποστηρίζει μια συγκεκριμένη πολιτική, δέχεται σφοδρή αντιπαράθεση από μια άλλη τάξη ή ομάδα συμφερόντων;
Δεύτερον, μαζί με την ακαδημαϊκή μας ομάδα από πανεπιστήμια όπως το University of Oxford και King’s College London, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε και να συμπεριλάβουμε στο Hegemony έναν ακαδημαϊκό οδηγό 35 σελίδων, ο οποίος εξηγεί τις κύριες αρχές της πολιτικής οικονομίας, των οικονομικών και της πολιτικής επιστήμης, όπως για παράδειγμα τι ορίζουμε ως ιδεολογία, τι είναι δημοκρατία, ποιες είναι οι βασικές δομές της αγοράς, ποια είναι η προσέγγιση του σοσιαλισμού για την υγεία και παιδεία και πολλά άλλα.
Με αυτόν τον τρόπο, οι παίκτες μπορούν να βιώσουν τον πολιτικό και οικονομικό τρόπο λειτουργίας ενός κράτους με έναν διασκεδαστικό τρόπο μέσω του παιχνιδιού και αργότερα, μπορούν να ρίξουν μια εις βάθος ματιά στις ακαδημαϊκές θεωρίες που ενσωματώσαμε στο Hegemony. Κατά τη γνώμη μας, αυτός ο συνδυασμός θεωρίας και πράξης δημιουργεί τη μεγαλύτερη εκπαιδευτική αξία του Hegemony και επιτρέπει στους παίκτες να κατανοήσουν τα πολιτικά και οικονομικά γεγονότα στον πραγματικό κόσμο πολύ καλύτερα.
Πολύ ενδιαφέρον όλα αυτά. Πώς, όμως, παίζεται το παιχνίδι;
Το Hegemony είναι ένα παιχνίδι 2-4 παικτών όπου ο κάθε παίκτης αναλαμβάνει τον ρόλο μιας από τις τρεις κοινωνικοοικονομικές τάξεις (εργατική, μεσαία και καπιταλιστική τάξη) ή το κράτος. Βάσει της επιλογής του, ο παίκτης επιδιώκει να πετύχει τους στόχους του ρόλου που έχει επιλέξει. Για παράδειγμα η εργατική και μεσαία τάξη επιδιώκουν να ανεβάσουν το βιοτικό τους επίπεδο, η καπιταλιστική τάξη επιδιώκει την μεγιστοποίηση των κερδών της, ενώ το κράτος επιδιώκει την αύξηση της αποδοχής-νομιμοποίησης του από τις τρεις κοινωνικές τάξεις, χωρίς ωστόσο να καταρρεύσει οικονομικά. Επιπλέον, οι παίκτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τους πόρους τους για να ασκήσουν πολιτική επιρροή στο κοινοβούλιο προκειμένου να περάσουν νομοσχέδια που τους ευνοούν (πχ. η καπιταλιστική τάξη θέλει να έχει χαμηλή φορολογία ενώ η εργατική τάξη θέλει να έχει εκτεταμένο κοινωνικό κράτος) ή και για να αλλάξουν ριζικά το πολιτικό σκηνικό (πχ. η εργατική τάξη να περάσει όλες τις σοσιαλιστικές πολιτικές). Στο τέλος του πέμπτου γύρου, ο παίκτης με τους περισσότερους πόντους νίκης κερδίζει.
Αντιμετωπίζετε ευαίσθητα κοινωνικά και πολιτικά θέματα. Στο παιχνίδι πρέπει να παρουσιάσετε κάθε μέρος αμερόληπτα. Πώς καταφέρνετε να κρατήσετε τις προσωπικές σας απόψεις εκτός σχεδίου;
Αυτό ήταν ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα που έπρεπε να αντιμετωπίσουμε, γιατί όπως έχεις αναφέρει, έχουμε να κάνουμε με θέματα που είναι ευαίσθητα. Επιπλέον, αυτός ήταν και ένας από τους πρωταρχικούς στόχους. Πέραν από την δημιουργία ενός ψυχαγωγικού και συνάμα εκπαιδευτικού παιχνιδιού, θέλουμε το Hegemony να είναι αντικειμενικό.
Οι τρόποι που έχουμε επιλέξει ώστε να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα αυτό ήταν αφενός η ενσωμάτωση μεγάλου εύρους ακαδημαϊκών εννοιών χωρίς να δίνουμε βαρύτητα σε κάποιαν συγκεκριμένη, αφετέρου, η ανάλυση των ακαδημαϊκών εννοιών χωρίς να παραθέτουμε την άποψη μας.
Για παράδειγμα, δεν παίρνουμε θέση για το αν η σοσιαλιστική ή η νεοφιλελεύθερη προσέγγιση για την φορολογία είναι καλή η κακή. Αντίθετα, αναλύουμε τα επιμέρους σημεία των θεωρητικών σχολών και μετέπειτα αντιπαραβάλλουμε τα διάφορα επιχειρήματα που έχει αναπτύξει η σοσιαλιστική σχολή με την νεοφιλελεύθερη σχολή. Ο σκοπός μας είναι να αναλύσουμε μέσω του παιχνιδιού τις βασικές ακαδημαϊκές έννοιες της πολιτικής επιστήμης, πολιτικής οικονομίας και οικονομικών και όχι να προβάλλουμε μια συγκεκριμένη ατζέντα και μια μόνο σχολή σκέψης.
Σε ποιο κοινό απευθύνεται;
Βάσει των δεδομένων που έχουμε μέχρι τώρα, το κοινό μας βρίσκεται σε χώρες της Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής (κυρίως στις ΗΠΑ, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Καναδά) και μπορεί να χωριστεί σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Η πρώτη κατηγορία είναι οι κλασσικοί “ board gamers”, ειδικά εκείνοι που παίζουν παιχνίδια στρατηγικής. Αυτή η κατηγορία ανθρώπων είναι πολύ ενδιαφέρουσα καθώς αναπτύσσεται σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια παγκόσμια.
Η δεύτερη κατηγορία είναι τα άτομα που ενδιαφέρονται για κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά θέματα, οπόταν το Hegemony είναι για αυτούς μια ευκαιρία να προσομοιώσουν, να δοκιμάσουν και να συζητήσουν με τους φίλους ή οικογένεια τους, διάφορα σενάρια και περιπτώσεις που συναντάμε στην πραγματική πολιτική και οικονομική ζωή. Είναι επίσης μια ιδιαίτερη κατηγορία, γιατί είναι αυτά τα άτομα που θεωρούμε ότι θα χαλάσουν φιλίες!
Πότε βγαίνει το παιχνίδι; Πού μπορούμε να το βρούμε;
Το παιχνίδι αναμένεται να κυκλοφορήσει μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας Kickstarter αρχές Απριλίου.
https://web.facebook.com/hegemonicproject
Κλείνοντας, το έχεις στείλει σε πολιτικούς στην Κύπρο να σου στείλουν εντυπώσεις;
Η αλήθεια είναι ότι όχι ακόμα. Στο παρόν στάδιο το έχουν δοκιμάσει μόνο σχεδιαστές παιχνιδιών και play testers, ακαδημαϊκοί, και άνθρωποι των μέσων ενημέρωσης. Πάντως, ένα από τα γεγονότα που μπορεί να συναντήσει κανείς στο Hegemony είναι η κατάρρευση του κρατικού προϋπολογισμού. Νομίζω οι Κύπριοι πολιτικοί θα το βρουν εξαιρετικά ενδιαφέρον!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Θα πας στο Τρόοδος; Ανοιχτοί για όλα τα οχήματα οι δρόμοι - Για λίγα μέχρι την κορυφή του Ολύμπου
• Πέθανε η Ολίβια Χάσεϊ: Θρήνος για την «Παναγία» του «Ιησού από τη Ναζαρέτ»
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις