Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης υπογράμμισε απόψε ότι δεν πρόκειται σε καμία των περιπτώσεων να αποδεχθούμε «την υπόθεση του θανάτου» ως λύση του προβλήματος των αγνοουμένων, σημειώνοντας ότι η προσέγγιση αυτή της δικής μας πλευράς δεν περιορίζεται μόνο στους Ελληνοκύπριους και στους Ελλαδίτες, αλλά και στους συμπατριώτες μας Τουρκοκυπρίους, που παραμένουν αγνοούμενοι.
Στον χαιρετισμό του στα αποκαλυπτήρια του «Μνημείου της Μάνας των Αγνοουμένων» στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι με «την αποκάλυψη του σεπτού αυτού μνημείου αποδίδουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης εκ μέρους της Πολιτείας, Κυπριακής Δημοκρατίας και Ελληνικής Δημοκρατίας, στην κάθε μάνα και στο πρόσωπο αυτής, στον κάθε ένα συγγενή που βίωσε και βιώνει τις οδυνηρές συνέπειες που συνιστά το δράμα της αδιευκρίνιστης τύχης των αγνοουμένων μας».
Ανέφερε δε ότι η ανέγερση του μνημείου που ορθώνεται από σήμερα στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας θα αποτελεί από τούδε υπόμνηση του χρέους που έχουμε απέναντι στην πατρίδα μας, στις παρούσες και τις μέλλουσες γενιές για την εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, που θα προϋποθέτει και τη διακρίβωση της τύχης του καθενός των αγνοουμένων μας. Χρέος στο οποίο παραμένουμε και θα παραμείνουμε απαρασάλευτα προσηλωμένοι, σημείωσε.
Αναντίλεκτα, είπε, το συνεχιζόμενο για δεκαετίες τώρα ειδεχθές αυτό έγκλημα, αποτελεί σε ανθρώπινους όρους μία από τις τραγικότερες πτυχές στην Ιστορία του πολύπαθου νησιού μας.
Και είναι στο πρόσωπο της μαυροφορεμένης μάνας, η οποία έδωσε σιωπηλά το δικό της αγώνα, που συμπυκνώνεται συμβολικά το βάρος που φέρουν η σύζυγος, η αδερφή, ο αδελφός, η κόρη, ο πατέρας, ο γιος και ο κάθε συγγενής, διερχόμενοι καθημερινά και καρτερικά την αγωνία και το μαρτύριο της αδιευκρίνιστης τύχης των προσφιλών τους προσώπων, ως αποτέλεσμα της κυπριακής τραγωδίας του 1974, ανέφερε ο Πρόεδρος. «Μιας τραγωδίας που βίωσαν και βιώνουν επίσης και δεκάδες άλλες οικογένειες αγνοουμένων των δικοινοτικών συγκρούσεων της περιόδου του 1963-‘67», πρόσθεσε.
Είπε ότι στις καθοριστικές στιγμές για την προάσπιση της αξιοπρέπειας της πατρίδας και την επιβίωση του ελληνισμού, με αίσθημα ευθύνης οι Κύπριοι και Ελλαδίτες με εθελούσια αγωνιστική διάθεση και αυτοθυσία, σφράγισαν ακόμα μια σελίδα της κοινής ιστορίας και των κοινών αγώνων της Κύπρου και της Ελλάδας.
Η από κοινού ανάληψη της πρωτοβουλίας από τα Υπουργεία Άμυνας Κύπρου και Ελλάδος και η υλοποίηση του διαχρονικού αιτήματος της ανέγερσης του μνημείου που αποκαλύπτουμε σήμερα, είπε, «ως ένδειξη ελάχιστου σεβασμού και βαθιάς εκτίμησης στους ανθρώπους που έχουν συνδέσει έντονα και καταλυτικά την ψυχή και τη ζωή τους με τον τόπο μας». Παράλληλα, αποτελεί δήλωση προς τους οικείους των αγνοουμένων μας, της αμέριστης αλληλεγγύης, της ηθικής συμπαράστασης και της ταύτισης στο ανθρώπινο δράμα που διέρχονται, αλλά και της προσήλωσης μας στον στόχο της διακρίβωσης της τύχης του συνόλου των αγνοουμένων.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι είναι καλά γνωστή, «η ασύγγνωστη αδιαφορία και απροθυμία με την οποία η Τουρκία προσέγγισε το θέμα, αγνοώντας σειρά ειδικών Ψηφισμάτων του ΟΗΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης και σειρά καταδικαστικών αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, επιδεικνύοντας προκλητικότητα για ένα έγκλημα που η ίδια προκάλεσε και που η ίδια φέρει την ευθύνη της μη αποκατάστασής του».
Μίλησε για τις καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και άλλων Διεθνών Οργανισμών, που υποχρέωσαν την Τουρκία ύστερα από 30 ολόκληρα χρόνια να επιτρέψει το 2004 την επαναλειτουργία της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοούμενους και να συνεχίσει τις εργασίες της στον τομέα των εκταφών.
Στηρίζοντας από την πλευρά μας τη Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους και την ανθρωπιστική της αποστολή για τη διερεύνηση και τη διακρίβωση της τύχης τους, και σαν αποτέλεσμα των συντονισμένων κινήσεων και πιέσεων των Κυβερνήσεων, έχει μέχρι στιγμής πραγματοποιηθεί ένας σημαντικός αριθμός εκταφών εντός των ζωνών της κατοχικής δύναμης και ως αποτέλεσμα αυτών επιτεύχθηκε η ταυτοποίηση και η επιστροφή λειψάνων στους συγγενείς, ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Επεσήμανε ωστόσο ότι είναι απαραίτητο να τονισθεί και να γίνει κατανοητό από την Τουρκία ότι το έργο της ΔΕΑ σε καμία των περιπτώσεων δεν την απαλλάσσει των ευθυνών της, αφού εκκρεμεί η διερεύνηση του μεγαλύτερου αριθμού περιπτώσεων των αγνοουμένων μας.
Διευκρίνισε ότι πρόσθετα με την πάγια τακτική της άρνησης της Τουρκίας να συνεργαστεί για το ζήτημα των αγνοουμένων, το πέρασμα του χρόνου, ο περιορισμένος αριθμός μαρτύρων και η άρνηση στις πλείστες των περιπτώσεων να συνεργαστούν, καθώς και η παράνομη οικοδομική ανάπτυξη σε πιθανούς χώρους ταφής των κατεχομένων, αποτελούν επιπλέον προβλήματα, που δυσχεραίνουν το έργο της ΔΕΑ.
Είπε ότι η Τουρκία έχει τη νομική και ηθική υποχρέωση στη βάση του διεθνούς δικαίου να συνεργαστεί για την αποτελεσματική εξέταση της τύχης των αγνοουμένων και τον οριστικό τερματισμό της απαράδεκτης στάσης που επιδεικνύει, η οποία συνιστά πρόκληση απέναντι στην πολιτισμένη ανθρωπότητα.
Προς τον σκοπό αυτό, σημείωσε, «συνεχίζουμε να διεκδικούμε και να απαιτούμε επιτακτικά από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και γενικότερα από τη διεθνή κοινότητα, να ασκήσουν την απαραίτητη πίεση στην κατοχική δύναμη, προκειμένου να επιτρέψει πρόσβαση στα αρχεία και τις εκθέσεις του στρατού της, ούτως ώστε να μπορέσει η ΔΕΑ να πραγματοποιήσει επιπρόσθετες εκταφές σε στρατιωτικές ζώνες στις οποίες βρίσκονται χώροι ταφής αγνοουμένων».
Ο Πρόεδρος είπε ότι έγινε κατορθωτή η πρόσβαση στα αρχεία των Ηνωμένων Εθνών και τρίτων χωρών, οι οποίες συμμετείχαν με αποσπάσματα τους στην Ειρηνευτική Δύναμη, προκειμένου να εξασφαλίσουμε πληροφορίες που θα συμβάλουν στην περαιτέρω πρόοδο των ερευνών.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης υπογράμμισε και διαβεβαίωσε ότι ενεργώντας με ιδιαίτερη ευαισθησία, ο αγώνας και οι προσπάθειες που υπαγορεύει το καθήκον μας απέναντι σας θα συνεχιστούν παρά τις όποιες δυσκολίες και προβλήματα.
«Δεν πρόκειται σε καμία των περιπτώσεων – και θέλω να το υπογραμμίσω - να αποδεχθούμε «την υπόθεση του θανάτου» ως λύση του προβλήματος, αφού κάτι τέτοιο είναι αντίθετο προς τις ανθρωπιστικές αρχές και πρακτική, καθώς δεν απαντά στο νόμιμο δικαίωμα που έχετε για να πληροφορηθείτε για την τύχη των δικών σας», είπε.
Και η προσέγγιση αυτή της δικής μας πλευράς δεν περιορίζεται μόνο στους Ελληνοκύπριους και στους Ελλαδίτες, αλλά σαφώς αναφέρεται και στους συμπατριώτες μας Τουρκοκυπρίους που παραμένουν αγνοούμενοι, πρόσθεσε.
Εκανε έκκληση προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να συνεργαστούν και να συμβάλουν στην ευόδωση των προσπαθειών και στη δημιουργία της κατάλληλης δυναμικής προς την κατεύθυνση της επίλυσης του ανθρωπιστικού θέματος των αγνοουμένων.
Επίσης κάλεσε όσους κατέχουν οποιαδήποτε πληροφορία, για πιθανά σημεία ταφής, που θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξακρίβωση της τύχης έστω και ενός αγνοουμένου να την καταθέσουν στις αρμόδιες Υπηρεσίες, προς διευκόλυνση του έργου της ΔΕΑ.
Διαβεβαίωσε ότι η προσπάθεια για λύση και επανένωση της μοιρασμένης πατρίδας μας, παραμένει πρώτιστη και ύψιστη προτεραιότητα και υποχρέωση μας, μια λύση στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών χωρίς ποτέ να παραγνωρίζεται το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Και αυτό γιατί είμαστε μια χώρα κράτος μέλος της Ευρώπης που δεν μπορεί να υστερεί των υπολοίπων χωρών σε διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ταυτόχρονα, είπε, αγωνιζόμαστε για τη δημιουργία ενός σύγχρονου, λειτουργικού και απόλυτα ομαλού κράτους που θα είναι απαλλαγμένο από εγγυήσεις, από επεμβατικά δικαιώματα της όποιας τρίτης χώρας, αλλά ιδιαίτερα και από κατοχικά στρατεύματα.
Θα πρέπει να γίνει συνείδηση – και το λέω ως ένα μήνυμα φιλίας και αναγνώρισης – ανέφερε, «ότι και οι συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα».
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εξέφρασε την εκτίμηση, την πλήρη υποστήριξη και αλληλεγγύη τόσο της Πολιτείας όσο και του ιδίου προσωπικά, στο έργο των Επιτροπών και των Οργανωμένων Συνόλων Αγνοουμένων Ελλάδας και Κύπρου, του Επίτροπου Προεδρίας Φώτη Φωτίου και του εκπροσώπου της ελληνοκυπριακής πλευράς στη Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων Νέστορα Νέστορος, που αγωνίζονται με σθένος για τον τερματισμό της αγωνίας των συγγενών των αγνοουμένων. Παράλληλα εξέφρασε τις ευχαριστίες ολόκληρου του κυπριακού ελληνισμού και του ιδίου προσωπικά στην ελληνική Κυβέρνηση, για την καθοριστική της συμβολή στην ανέγερση του μνημείου και τη μεταφορά του αεροσκάφους Νοράτλας που θα κοσμούν πλέον τον ιερό τούτο χώρο.
Συνεχάρη τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας για τον ρόλο που διαδραμάτισε όπως επίσης και τον πρώην Υπουργό Άμυνας Χριστόφορο Φωκαϊδη καθώς και τον νυν Υπουργό Άμυνας Σάββα Αγγελίδη, αφού μέσα από την πρωτοβουλία, τη συνεργασία και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που επέδειξαν, γίνεται σήμερα κατορθωτό να υλοποιηθεί μια οφειλή πολλών ετών.
Εξέφρασε ευγνωμοσύνη και ευχαριστίες προς τον εν αποστρατεία Υποπτέραρχο κ. Νικόλαο Ήμελλο, ο οποίος πρόσφερε αφιλοκερδώς και αφειδώλευτα τις υπηρεσίες του για τις ανάγκες του σχεδιασμού της ανέγερσης του μνημείου. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επαίνεσε την έμπνευσή του για τον όλο σχεδιασμό του μνημείου, τοποθετώντας εύστοχα τη μαυροφορεμένη μάνα να αγναντεύει τον ορίζοντα ψάχνοντας προς πάσα κατεύθυνση να βρει τα προσφιλή της πρόσωπα.
Συμμεριζόμενοι τα αισθήματα του, και ιδιαίτερα όσων στάθηκαν αρωγοί όπως ο Δήμαρχος Σαντορίνης Αναστάσιος Νικόλαος Ζώρζος και ο γλύπτης κ. Αχιλλέας Βασιλείου, συνδράμοντας αφιλοκερδώς.
Η ανέγερση του μνημείου, που ορθώνεται από σήμερα στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας θα αποτελεί από τούδε υπόμνηση του χρέους που έχουμε απέναντι στην πατρίδα μας, στις παρούσες και τις μέλλουσες γενιές για την εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης που θα προϋποθέτει και τη διακρίβωση της τύχης του καθενός των αγνοουμένων μας. Χρέος στο οποίο παραμένουμε και θα παραμείνουμε απαρασάλευτα προσηλωμένοι, είπε.
Στο χαιρετισμό του, ο Νίκος Σεργίδης, Πρόεδρος της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στο μνημείο και είπε ότι ο καλλιτέχνης κατάφερε να δώσει με μια ιδιαίτερη παραστατικότητα τον πόνο και την αγωνία που βιώνει η κάθε μάνα των αγνοουμένων. Συνάμα και την ψυχική δύναμη να συνεχίζει να αναζητεί το χαμένο της παιδί, σημείωσε.
Η κατασκευή του μνημείου ήταν για τους συγγενείς ένα όραμα και μια προσδοκία δεκαετιών, μια αναγκαιότητα που θα θύμιζε την εθνική και ηθική υποχρέωση για συμπαράταξη και εντατικοποίηση του αγώνα για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων, τόνισε.
Από την πλευρά της, η Πρόεδρος της Πανελλήνιας Επιτροπής Συγγενών και Γονέων Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων της Κυπριακής Τραγωδίας Μαρία Καλπουτζή, είπε ότι ο πόνος και η θλίψη για τους 83 Ελλαδίτες αγνοουμένους δυναμώνουν την απαίτησή μας για την προφανή διεκδίκηση της αλήθειας για τη διακρίβωση της τύχης των αγαπημένων μας. Με περηφάνεια, είπε, διεκδικούμε την υλοποίηση της αυτονόητης υποχρέωσης για την ανεύρεση των για 44 χρόνια εξαφανισμένων ανθρώπων μας.
"Βρισκόμαστε στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας", είπε, "για τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος της Μάνας του Αγνοούμενου, δύο λέξεις με τεράστια σημασιολογική έννοια, μάνα, ασφάλεια, τη βαθιά ειλικρινή αγάπη, και αγνοούμενος, λέξη σκληρή, αποτρεπτική, λέξη ντροπή για το διεθνές λεξιλόγιο. Η Μάνα του Αγνοούμενου που με διαχρονική προσμονή, με σιωπηλή οδύνη, και τη θλίψη να έχει βαθιά χαρακώσει το πρόσωπό της και τα μάτια της υγρά, να αναζητούν κομμάτι του εαυτού της που στερήθηκε για την πατρίδα", τόνισε.
Το Μνημείο
Το μνημείο της Μάνας των Αγνοουμένων αποτελούσε διαχρονικό αίτημα της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων. Επανήλθε επί υπουργείας του Χριστόφορου Φωκαίδη οπότε και έγινε κατ’ αρχήν δεκτό και τροχιοδρομήθηκαν οι ανάλογες ενέργειες για την υλοποίηση του, αναφέρει το Υπουργείο Αμυνας.
Το φιλοτέχνησε ο γλύπτης Αχιλλέας Βασιλείου αφιλοκερδώς και αποτελεί δωρεά του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας.
Σχεδιαστικά το Μνημείο αποτελείται από το άγαλμα της Μάνας σε φυσικό μέγεθος κατασκευασμένο από ηφαιστιογενή πετρώματα (λάβα) της Σαντορίνης, περιβαλλόμενο από 43 και 1619 ηφαιστειογενείς πέτρες, με την κάθε μια να αναγράφει το όνομα του κάθε ενός αγνοούμενου, των περιόδων 1963-1964 και 1974. Το ηφαιστειογενές υλικό επιλέγηκε συνδέοντας το μαύρο χρώμα του, με τη μαυροφορεμένη Μάνα.
Το άγαλμα με ένα ειδικό μηχανισμό περιστρέφεται αργά δίνοντας την εντύπωση ότι η Μάνα ψάχνει τον αγνοούμενο της, στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Το δεξί της χέρι ακουμπά στο μέτωπο σαν σκίαστρο στον ήλιο. Το αριστερό κρατάει λουλούδια που προσφέρονται σε χαρά ή σε λύπη. Οι πέτρες με τα ονόματα των αγνοουμένων, βρίσκονται επάνω σε ανάμεικτο χώμα που προέρχεται από την Ελλάδα και την Κύπρο, δηλώνοντας ότι τα χώματα αυτά είναι κοινά. Όλα τα υλικά συγκεντρώθηκαν από εθελοντές κατοίκους της Σαντορίνης και από το προσωπικό της Αεροπορικής Μονάδας και μεταφέρθηκαν στην Κύπρο αξιοποιώντας το δρομολόγιο του C-130.
Από ΚΥΠΕ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Διπλή κίτρινη προειδοποίηση για ισχυρές καταιγίδες - Πότε τίθεται σε ισχύ
• Έτσι εντοπίστηκε η σακούλα με τις σφαίρες στη Λεμεσό - Θα γίνει καταμέτρηση
• ExxonMobil: Προγραμματίζει νέες γεωτρήσεις σε τεμάχια 5 και 10 αρχές 2025
• Οδηγός κίνδυνος: Φόρτωσε με παλιοσίδερα το όχημα του και «έκοβε» βόλτες - Δείτε φωτογραφία
• Δύσκολες ώρες για παλαίμαχο ποδοσφαιριστή της Ομόνοιας - Έφυγε από την ζωή ο πατέρας του
Βατί: Πέραν των 1000 τα φυσίγγια που εντοπίστηκαν σε σακούλα
Σε συναγερμό τέθηκαν οι Αρχές στη Λεμεσό το απόγευμα της Παρασκευής, μετά από την ανεύρεση φυσιγγίων.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
