Η αλλαγή αυτή, που προϋποθέτει ομοφωνία στο Συμβούλιο και συνεπώς ιδιαίτερα σκληρές διαπραγματεύσεις, προβλέπει ότι ο ελάχιστος ειδικός φόρος θα αυξηθεί κατά 139%, φτάνοντας τα 215 ευρώ ανά 1.000 τσιγάρα από 90 ευρώ σήμερα. Μια οδηγία που αναμένεται να εφαρμοστεί από το 2028, με τετραετή μεταβατική περίοδο.
Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι η αυστηροποίηση του πλαισίου είναι απαραίτητη για την επίτευξη του στόχου της για μια Ευρώπη σχεδόν χωρίς καπνό μέχρι το 2040, καθώς και για την εναρμόνιση των υπαρχόντων αποκλίσεων μεταξύ κρατών–μελών. Ωστόσο, η απόκλιση αυτή, σε ό,τι αφορά την Κύπρο, δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι βαθιά γεωπολιτική και συνδεδεμένη με μια πραγματικότητα που δεν συναντάται αλλού στην Ευρώπη.
Η επικείμενη αύξηση στις λιανικές τιμές των καπνικών προϊόντων προκαλεί έντονη ανησυχία στους επαγγελματίες του κλάδου, οι οποίοι προειδοποιούν ότι το πρόβλημα του λαθρεμπορίου από τα κατεχόμενα μπορεί να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Ήδη σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην Επιτροπή Εμπορίου της Βουλής, το 12,8% των τσιγάρων και το 52,6% του καπνού που διακινείται στις ελεύθερες περιοχές προέρχεται παράνομα από τα κατεχόμενα. Η ίδια έρευνα εκτιμά ότι η απώλεια εσόδων για το κράτος υπολογίζεται στα 50 εκατ. ευρώ ετησίως.
Ο πρόεδρος του ΣΥΚΑΔΕ, Ανδρέας Θεοδούλου, τόνισε ενώπιων της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου ότι μια ενδεχόμενη αύξηση της τιμής του πακέτου από τα σημερινά 4,70 ευρώ στα περίπου 7 ευρώ, όπως υπολογίζεται με βάση τις αλλαγές της Οδηγίας, θα δημιουργήσει ασύμμετρη πίεση στην αγορά. Υποστήριξε ότι το λαθρεμπόριο θα διογκωθεί, πλήττοντας τον κύκλο εργασιών των περιπτέρων και τη σταθερότητα της αγοράς. Παράλληλα, κατήγγειλε ότι η ανεξέλεγκτη έκδοση αδειών πώλησης καπνικών στην Κύπρο έχει ήδη οδηγήσει σε χαοτικές συνθήκες, σε αντίθεση με το ευρωπαϊκό μοντέλο εξειδικευμένων σημείων πώλησης.
Σε δηλώσεις του στο ThemaOnline, ο Επικεφαλής Εταιρικών Υποθέσεων της Philip Morris Cyprus, Γιάννης Μαστροκώστας, εκτιμά πώς η Γαλλία, παρότι έχει ήδη πολύ υψηλή φορολογία στα καπνικά προϊόντα, επιδιώκει την αύξηση των ελάχιστων ευρωπαϊκών συντελεστών επειδή αυτό εξυπηρετεί εν μέρει τα δικά της οικονομικά συμφέροντα αφού με μία γενικευμένη εξίσωση τιμών προς τα πάνω μπορεί να περιορίσει τις παράνομες εισροές από γειτονικές χώρες, αγνοώντας όμως την ίδια στιγμή την πιθανότητα να οδηγηθεί σε περαιτέρω αύξηση της εγχώριας παραγωγής παραποιημένων καπνικών προϊόντων.
Σύμφωνα με την τελευταία ετήσια Έκθεση της KPMG, η Γαλλία, για το 2024, κατέχει την πρώτη θέση στην κατανάλωση παράνομων τσιγάρων για ακόμα μία χρονιά, αντιπροσωπεύοντας το 37,6% της συνολικής κατανάλωσης τσιγάρων της χώρας. Ενώ, η Ολλανδία υπερδιπλασίασε το ποσοστό κατανάλωσης παράνομων τσιγάρων από 7,7% το 2023 σε 17,9% το 2024.
Αντίθετα, η Ελλάδα κατάφερε θεαματική μείωση της κατανάλωσης παράνομων τσιγάρων από 23,7% το 2023 σε 17,5% το 2024, δηλαδή σε ποσοστό χαμηλότερο της Ολλανδίας. Η φορολογική σταθερότητα και η αποτελεσματικότητα των διωκτικών Αρχών αποδίδουν καρπούς.
Ο κ. Μαστροκώστας προειδοποίησε όμως ότι η αναμενόμενη αύξηση στη φορολογία όλων των προϊόντων καπνού και νικοτίνης θα ανοίξει διάπλατα την πόρτα στην παράνομη διακίνηση καπνικών προϊόντων. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο κίνδυνος αυτός γίνεται ακόμη πιο ορατός στην Κύπρο λόγω της ύπαρξης των κατεχομένων.
Όπως ανέφερε, οι διωκτικές Αρχές καταβάλουν σημαντικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση του φαινομένου αλλά μια τόσο μεγάλη αύξηση φορολογίας θα εκτινάξει τη ζήτηση για παράνομα προϊόντα καπνού.
Ταυτόχρονα, η Επιτροπή Εμπορίου της Βουλής αναμένεται να αποστείλει επιστολή στο Υπουργείο Οικονομικών ζητώντας ενημέρωση για τις ενέργειες της Κυβέρνησης στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών διαπραγματεύσεων. Οι σύνδεσμοι περιπτεριούχων ζητούν επίσημα εξαίρεση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την προωθούμενη Οδηγία, επικαλούμενοι τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν στη χώρα λόγω της κατοχής και της διαχρονικής παρουσίας οργανωμένου λαθρεμπορίου.
Εκπρόσωπος του ΚΕΒΕ σημείωσε ότι τα περίπτερα συμβάλλουν στο 20% του ΑΕΠ της οικονομίας και τόνισε την ανάγκη αυστηροποίησης των ποινών για λαθρεμπόριο, ιδίως στα σημεία διέλευσης από τα κατεχόμενα. Παράλληλα, εξέφρασε την ανησυχία ότι η υπέρμετρη αύξηση των τιμών θα επιβαρύνει τους νόμιμους επαγγελματίες ενώ θα ενθαρρύνει ακόμη περισσότερο την παράνομη αγορά.
Οι ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, αλλά η Κύπρος εισέρχεται σε αυτές με εμφανή μειονεκτήματα και σοβαρές ανησυχίες. Η γεωγραφική της ιδιαιτερότητα, η ύπαρξη κατεχομένων και η ήδη μεγάλη διαφορά τιμών μεταξύ νόμιμης και παράνομης αγοράς δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που δεν θα αντιμετωπιστεί εύκολα.
Το επόμενο διάστημα θα είναι καθοριστικό, καθώς η αναζήτηση ομοφωνίας στην ΕΕ θα αναδείξει πιέσεις, συμμαχίες και πιθανές εξαιρέσεις. Για την Κύπρο, το ζητούμενο είναι σαφές: η προστασία των νόμιμων επιχειρήσεων, η διαφύλαξη των κρατικών εσόδων και η αποτροπή μιας ανεξέλεγκτης έξαρσης του λαθρεμπορίου που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την αγορά καπνικών προϊόντων.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Το Δημοκρατικό Κόμμα βρίσκεται σήμερα μπροστά σε μια δύσκολη πολιτική πραγματικότητα που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Από κόμμα–ρυθμιστή των εξελίξεων, με καθοριστικό ρόλο στη διακυβέρνηση του τόπου, το ΔΗΚΟ κατατάσσεται πλέον –σύμφωνα με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις– στην τέταρτη θέση, πίσω από το ΕΛΑΜ.
