Στην κοινή συνεδρίαση τριών κοινοβουλευτικών επιτροπών παρουσιάστηκαν τα μέτρα στήριξης προς τους πληγέντες και η πρόοδος που σημειώθηκε, ωστόσο στο επίκεντρο βρέθηκε η ανάγκη αναθεώρησης διαδικασιών και σχεδίων πολιτικής προστασίας που αποδείχθηκαν ανεπαρκή μπροστά στην καταστροφή.
Παρά τις διαβεβαιώσεις για άμεσες αποζημιώσεις, στέγαση και στήριξη των κοινοτήτων, οι τοποθετήσεις ανέδειξαν το κλίμα δυσπιστίας και την αποφασιστικότητα των βουλευτών να ζητήσουν απαντήσεις για τα κενά που άφησαν την πυρκαγιά να ξεφύγει από κάθε έλεγχο.
ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ: Βουλή: Περί αποτσίγαρων ο λόγος - Παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα για τον συντονισμό των Υπηρεσιών - Πάνε για τρίτη συνεδρίαση
Ανάγκη αναθεώρησης διαδικασιών για πυρκαγιές και εξέλιξη μέτρων
Την αναγνώριση της πολιτείας για την ανάγκη αναθεώρησης διαδικασιών και συγκεκριμένων προνοιών Σχεδίων, για να είναι πιο αποτελεσματικοί στην ανταπόκρισή τους σε τέτοιας έκτασης περιστατικά, αλλά και την πρόοδο των μέτρων προς τους πυρόπληκτους, παροουσίασαν οι Υπουργοί Εσωτερικών, Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, για τη φονική πυρκαγιά στην ορεινή Λεμεσό, στην κοινή συνεδρίαση τριών κοινοβουλευτικών επιτροπών για το θέμα.
Ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, έκανε λόγο για μια πρωτόγνωρη και εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση, που αποδείχθηκε δύσκολα διαχειρίσιμη, αναφερόμενος και σε τοποθέτηση του Αρχηγού Εθνικής Φρουράς στην προηγούμενη συνεδρίαση, ότι σε προηγούμενες πυρκαγιές καίγονταν κατά μέσο όρο 2,2 στρέμματα γης ανά ώρα, σε αντίθεση με τη φωτιά στην ορεινή Λεμεσό, όπου καίγονταν 10 στρέμματα ανά ώρα.
"Το δεδομένο αυτό καταδεικνύει ότι η ένταση της φωτιάς ήταν τέσσερεις φορές μεγαλύτερη σε σχέση με άλλα περιστατικά, κάτι που επιβεβαιώθηκε και στην έκθεση της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας ATF. Τα ευρήματα τόσο των Κύπριων όσο και των Αμερικανών εμπειρογνωμόνων αποτυπώνουν ακριβώς τις δυσχερείς συνθήκες επί του πεδίου, που ήταν δύσκολο να αντιμετωπιστούν", είπε, παρά το ότι τα τελευταία δύο χρόνια, λήφθηκε σειρά σημαντικών βελτιωτικών και ενισχυτικών ενεργειών για την καλύτερη προετοιμασία τόσο σε έμψυχο δυναμικό όσο και σε πτητικά μέσα και άλλες ενέργειες.
Ενδεικτικά, είπε ότι διαθέτουμε 916 άτομα μόνιμο προσωπικό Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, 177 εργάτες πυρόσβεσης και 705 δασοπυροσβέστες. Διαθέτουμε, επίσης, τον μεγαλύτερο στόλο επίγειων μέσων δασοπυρόσβεσης, καθώς και τον μεγαλύτερο αριθμό πτητικών μέσων, ενώ έγινε μέριμνα και για τον καθαρισμό ξηρών χόρτων σε Κοινότητες παραχωρώντας τους ποσό ύψους €1 εκατομμυρίου, ενώ τροποποιήθηκε το νομοθετικό πλαίσιο με αυστηροποίηση των ποινών.
Σημείωσε, ωστόσο, ότι, εκ του αποτελέσματος, "οφείλουμε να ενισχυθούμε ακόμα περισσότερο, για να θωρακιστούμε έναντι φυσικών καταστροφών και κρίσεων αυτού του μεγέθους".
Υλοποίηση μέτρων στήριξης
Ο κ. Ιωάννου είπε ότι η Κυβέρνηση έχει προχωρήσει πολύ γρήγορα και χωρίς περιττές γραφειοκρατικές διαδικασίες στην καταγραφή των ζημιών και την παραχώρηση οικονομικής στήριξης. "Η στήριξη των πυρόπληκτων συμπολιτών μας γίνεται ολιστικά, γρήγορα και πλήρως, σε αντίθεση με προηγούμενες περιπτώσεις αντίστοιχων καταστροφών που η αποκατάσταση ήταν μερική και χρονοβόρα", ανέφερε.
Αναλυτικά, είπε ότι παραχωρήθηκε ποσό ύψους €335.000 προς τις πληγείσες Κοινότητες για κάλυψη των έκτακτων αναγκών που προέκυψαν από την πυρκαγιά.
Επίσης, έχει ολοκληρωθεί η καταβολή του εφάπαξ ποσού για την κάλυψη των άμεσων και βασικών αναγκών τους. Συνολικά παραχωρήθηκε ποσό €2,2 εκ. σε 279 οικογένειες που έχουν πληγεί. Εκκρεμούν εφτά περιπτώσεις, για τις οποίες απαιτείται η προσκόμιση στοιχείων από τους δικαιούχους για να καταβληθούν τα ποσά. Όπως είπε, οι περισσότεροι επηρεαζόμενοι πήραν το εφάπαξ ποσό εντός μιας εβδομάδας από την εξαγγελία του μέτρου, χωρίς γραφειοκρατικές καθυστερήσεις.
Σε σχέση με την προσωρινή στέγαση των πληγέντων, η Πολιτική Άμυνα έχει διευθετήσει τη διαμονή 348 πυρόπληκτων προσώπων, (117 οικογενειών), κατά τις πρώτες μέρες μετά την πυρκαγιά και το επόμενο χρονικό διάστημα. "Αυτή τη στιγμή, παραμένουν σε προσωρινά καταλύματα 58 άτομα, εκ των οποίων τα 23 έχουν προβεί σε διευθετήσεις για τη στέγασή τους και θα αποχωρήσουν εντός των ημερών, ενώ για τα υπόλοιπα πρόσωπα θα συνεχιστεί η φιλοξενία στους προσωρινούς χώρους μέχρι την εξεύρεση στέγης", σημείωσε.
Σε ό,τι αφορά στην επιδότηση ενοικίου, είπε ότι έχει υποβληθεί αίτηση για παραχώρηση επιδόματος από 68 επηρεαζόμενες οικογένειες, των οποίων η μόνιμη κατοικία έχει καταστραφεί ολοσχερώς. Συνολικά οι δικαιούχες οικογένειες για παραχώρηση επιδόματος ενοικίου για μακροχρόνια διαμονή είναι 124. Η καταβολή του ενοικίου αρχίζει από την 1η Σεπτεμβρίου και τα ποσά θα καταβάλλονται ανά τριμηνία.
Αναφορικά με την παραχώρηση οικονομικής στήριξης για την πλήρη αποκατάσταση των ζημιών των περιουσιών των πληγέντων και σύμφωνα με την καταγραφή, έχουν επηρεαστεί 706 υποστατικά, εκ των οποίων 335 έχουν καταστραφεί ολοσχερώς και 371 έχουν υποστεί μερική καταστροφή. Όπως είπε ο Υπουργός, 15 τριμελή συνεργεία του ΕΤΕΚ διενεργούν εκτίμηση κόστους των ζημιών σε τρέχουσες τιμές αγοράς.
Κατά προτεραιότητα διεκπεραιώνονται οι εκτιμήσεις κόστους για τις μόνιμες κατοικίες που έχουν υποστεί μερική καταστροφή. Μέχρι στιγμής, έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των εκθέσεων του ΕΤΕΚ για 331 περιπτώσεις. Ήδη, 47 δικαιούχοι έχουν ενημερωθεί από την Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού για υπογραφή αποδοχής του ποσού αποζημίωσης, εκ των οποίων οι 16 έχουν ήδη λάβει τη σχετική αποζημίωση. "Εκτιμώ ότι η διαδικασία καταβολής της αποζημίωσης για τον μεγαλύτερο αριθμό περιπτώσεων θα ολοκληρωθεί περί τα τέλη Σεπτεμβρίου", επισήμανε.
Ακόμα, ανέφερε ότι έχουν καταγραφεί από το Υπουργείο Μεταφορών 130 οχήματα και 277 μηχανήματα, τα οποία έχουν υποστεί ζημίες ή και καταστράφηκαν. Έχει ήδη ξεκινήσει επικοινωνία με τους δικαιούχους για τις απαραίτητες διευθετήσεις και καταβολή των αποζημιώσεων.
Ολοκληρώθηκε, επίσης, από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων η καταβολή οικονομικής στήριξης ύψους €233.000 για την κάλυψη των μισθών 194 εργαζομένων για την περίοδο 23 Ιουλίου μέχρι 31 Αυγούστου. Η οικονομική στήριξη θα καταβάλλεται μηνιαία μέχρι και τον Οκτώβριο.
Επιπρόσθετα, έχει καταβληθεί συνολικό ποσό περίπου €40.000 για την προκαταβολή της αποζημίωσης για πρώτες ύλες, εμπορεύματα, προμήθειες και αποθέματα και μηχανολογικού εξοπλισμού σε 14 περιπτώσεις επιχειρήσεων, ενώ άλλες 22 αιτήσεις είναι υπό εξέταση από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.
Η ΑΗΚ θα καλύψει ποσό του λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος μέχρι €500 σε όλους τους επαγγελματικούς πελάτες της που έχουν επηρεαστεί τα υποστατικά τους, ενώ ολοκληρώθηκε και από το Υφυπουργείο Τουρισμού η καταβολή χορηγίας συνολικού ποσού ύψους €136.000 σε 27 επιχειρήσεις τουριστικών καταλυμάτων που λειτουργούν εντός παραδοσιακών οικοδομών. Παράλληλα, συνεχίζεται μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου η υποβολή αιτήσεων στο Υφυπουργείο Τουρισμού για την εφάπαξ οικονομική ενίσχυση ύψους 40% επί του κύκλου εργασιών σε τουριστικά και αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα.
"Δεν παραγνωρίζουμε τις αδυναμίες που έχουν εντοπιστεί και η πρόθεσή μας είναι να κάνουμε τις αλλαγές που απαιτούνται για να βελτιώσουμε τον μηχανισμό, ώστε να είμαστε περισσότερο θωρακισμένοι απέναντι σε φυσικές καταστροφές μεγάλης έκτασης", είπε ο κ. Ιωάννου.
Προς αυτή την κατεύθυνση, είπε ότι από πλευράς Υπουργείου Εσωτερικών έχει αποσταλεί επιστολή στο Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας αναφορικά με το κενό που εντοπίστηκε εξαιτίας της μη ύπαρξης καθορισμένης διαδικασίας εκκένωσης κατασκηνωτικών χώρων. Στόχος είναι να τροποποιηθεί η διαδικασία, ώστε να ενημερώνεται εκ των προτέρων η Δύναμη Πολιτικής Άμυνας από τους διοργανωτές των κατασκηνώσεων για τις ημερομηνίες, τον αριθμό των συμμετεχόντων και το σχέδιο ασφάλειας και υγείας. Επιπλέον, ζητήθηκε όπως γίνονται διευθετήσεις για εξασφάλιση οχημάτων για μεταφορά των κατασκηνωτών σε έκτακτη περίπτωση εκκένωσης.
Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο της διαδικασίας αναθεώρησης του Σχεδίου «Πολύβιος», απεστάλη εκ νέου επιστολή στα Κοινοτικά Συμβούλια με τις βασικότερες πρόνοιες του Σχεδίου και τον ρόλο τους σε καταστάσεις εκκένωσης. Επίσης, άρχισε ήδη δεύτερος κύκλος επιτόπιων εκπαιδεύσεων και ενημερώσεων των μελών των Κοινοτικών Συμβουλίων από την Πολιτική Άμυνα για το Σχέδιο «Πολύβιος», τη διαδικασία ενεργοποίησής του, τα σημεία συγκέντρωσης των κατοίκων, τη διαδρομή εκκένωσης, κοκ. Υπενθυμίζεται ότι εκπαιδεύσεις και ενημερώσεις πραγματοποιήθηκαν φέτος την περίοδο μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου.
Σε αυτή τη βάση, υπογράμμισε ότι ζητήθηκε από τα Κοινοτικά Συμβούλια να επικαιροποιήσουν τα στοιχεία επικοινωνίας των μόνιμων κατοίκων, καθώς και των ιδιοκτητών εξοχικών κατοικιών, αλλά και μεμονωμένων κατοικιών, έτσι ώστε, αν παραστεί ανάγκη εκκένωσης, να αποστέλλονται από το Κοινοτικό Συμβούλιο μαζικά μηνύματα στα κινητά τηλέφωνα των πολιτών με τις πρώτες κατευθυντήριες οδηγίες.
Ακόμα, κατόπιν συνεννόησης με τα Κοινοτικά Συμβούλια, ο Υπουργός είπε ότι θα παραχωρηθεί ποσό περίπου €2,1 εκ. σε κοινότητες παγκύπρια για καθαρισμό της εγκαταλειφθείσας γεωργικής γης και περιοχών περιμετρικά των χωριών για σκοπούς πυροπροστασίας.
Επιπλέον, παραχωρούνται αυτή την περίοδο ασύρματα κινητά σε κάθε Κοινότητα, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη επικοινωνία με τους Κοινοτάρχες και τα μέλη του Κοινοτικού Συμβουλίου αν χρειαστεί. Άτομα που θα υποδειχθούν από τον κάθε Κοινοτάρχη θα τύχουν εκπαίδευσης από την Πολιτική Άμυνα για τη χρήση του ασυρμάτου σε καταστάσεις έκτακτων αναγκών.
Εξάλλου, ο Υπουργός επισήμανε ότι από τον Οκτώβριο του 2023 είναι σε εξέλιξη η διαδικασία αναδιοργάνωσης των δομών της Πολιτικής Άμυνας, στη βάση εισηγήσεων από εμπειρογνώμονες. "Η ανάγκη αναδιάρθρωσης και εκσυγχρονισμού της πολιτικής προστασίας στη χώρα μας αναγνωρίστηκε από την Κυβέρνηση αμέσως μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας και, για τον σκοπό αυτό, με τη συνδρομή του γαλλικού οργανισμού Expertise France και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρισκόμαστε ήδη στο στάδιο υλοποίησης των προτάσεων που καταγράφηκαν σε μελέτη και εκτιμώ ότι σύντομα τους επόμενους μήνες θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε περισσότερες λεπτομέρειες", ανέφερε.
Σκοπός, πρόσθεσε, είναι να αναπτυχθεί στη χώρα ένα αποτελεσματικότερο, ανθεκτικότερο και πιο σύγχρονο σύστημα πολιτικής προστασίας, αλλά και να δημιουργηθεί ένας αποδοτικότερος μηχανισμός που θα διασφαλίζει τη βέλτιστη αξιοποίηση των επιχειρησιακών δυνάμεων σε καταστάσεις έκτακτων αναγκών.
Καταληκτικά, ο Υπουργός υπογράμμισε την αποφασιστικότητα της Κυβέρνησης να προβεί σε αλλαγές που θα βελτιώσουν το σύστημα.
Μέτρα Υπουργείου Γεωργίας
Από την πλευρά της, η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρία Παναγιώτου, είπε ότι το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων προχώρησε αμέσως στον σχεδιασμό για την υλοποίηση μέτρων αντιδιαβρωτικής και αντιπλημμυρικής προστασίας και ολοκληρώθηκε η χωροθέτηση των σημείων στα οποία σύμφωνα με τα προκαταρκτικά συμπεράσματα, απαιτείται η κατασκευή 60 περίπου αναχωμάτων, αναβαθμών αντιπλημμυριακής προστασίας.
Ανέφερε ότι τα έργα έχουν χωριστεί σε δύο φάσεις και στην πρώτη φάση θα κατασκευαστούν 25 αναβαθμοί τύπου Gabions οι οποίοι θεωρούνται 1ης προτεραιότητας και θα έχουν ολοκληρωθεί έως τον Οκτώβριο 2025 και τα υπόλοιπα μέχρι τον Φεβρουάριο 2026.
«Έχουν δεσμευτεί τα απαραίτητα υλικά και προχωρούν οι απαραίτητοι διαγωνισμοί για την τοποθέτηση τους ώστε να είμαστε εντός των χρονοδιαγραμμάτων», ανέφερε και πρόσθεσε πως σε σχέση με την παροχή γεννητριών με 100% χρηματοδότηση για υδρευτικούς σκοπούς στις πυρόπληκτες κοινότητες και σε αρδευτικά τμήματα αυτών και 80% στις υπόλοιπες κοινότητες, μέχρι χθες το επαρχιακό Γραφείο Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων έχει παραλάβει 12 αιτήματα συμμετοχής στο σχέδιο εκ των οποίων τα 5 από πυρόπληκτες κοινότητες και 15 πυρόπληκτες κοινότητες έχουν εκφράσει ενδιαφέρον.
Σε σχέση με τα μέτρα αποκατάστασης του πρωτογενούς τομέα, η κ. Παναγιώτου είπε ότι έχουν εγκριθεί δράσεις ύψους 23,5 εκ. ευρώ και έχει ολοκληρωθεί η παραχώρηση της οικονομικής ενίσχυσης η οποία αφορά 100% απώλεια εισοδήματος ενός έτους σε όλους τους γεωργούς και κτηνοτρόφους της πληγείσας περιοχής που υπέβαλαν στοιχεία.
Ανέφερε ότι μέχρι 27/08/2025 καταβλήθηκε ενίσχυση συνολικού ύψους €3.198.976 σε 1.311 δικαιούχους και εκκρεμούν οι αποζημιώσεις σε 25 αιτητές από τους οποίους αναμένεται να υποβληθούν τα απαραίτητα στοιχεία και πρόσθεσε ότι και τα δύο μέτρα επαναδραστηριοποίησης τα οποία τρέχουν, μετά από αίτημα των κοινοτήτων έχει δοθεί παράταση μέχρι 15 Σεπτεμβρίου.
Είπε ότι μέχρι σήμερα κατατέθηκαν 987 αιτήσεις και έχει ξεκινήσει η διαδικασία αξιολόγησης τους και πρόσθεσε ότι κατόπιν σχετικών ελέγχων, για περίπου 100 αιτητές (οι οποίοι δεν είχαν υποβάλει αίτηση στον ΚΟΑΠ) διαφάνηκε ότι δεν είναι δικαιούχοι.
Η Υπουργός Γεωργίας είπε ακόμη ότι συνεχίζεται η αποκομιδή και μεταφορά των μπάζων σε αδειοδοτημένες μονάδες και έχουν απομακρυνθεί μπάζα από 11 κοινότητες και σε 2 κοινότητες δόθηκαν κατευθυντήριες γραμμές.
Ανέφερε επίσης ότι το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης έχουν ολοκληρώσει μεταξύ άλλων τον εντοπισμό των επικίνδυνων περιοχών για βραχοπτώσεις.
Είπε ακόμη ότι το Τμήμα Δασών συνεχίζει να εγκρίνει άδειες υλοτομίας για απομάκρυνση των καμένων δέντρων και το Τμήμα Περιβάλλοντος έχει προβεί σε αξιολόγηση όλων των περιοχών που έχουν καεί και θα προβεί σε επιτόπου μελέτη που θα ολοκληρωθεί εντός Σεπτεμβρίου.
Η Υπουργός Γεωργίας είπε ότι το τελικό σχέδιο δενδροφυτεύσεων που θα αναλάβει το Τμήμα Δασών εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί περί τα τέλη Σεπτεμβρίου 2025 και πρόσθεσε πως έχουν εγκατασταθεί όργανα για τις μετρήσεις ποιότητας αέρα στα χωριά Σουνί, Όμοδος και Μαλιά για την περίοδο από το πρωί της 30ης Ιουλίου έως και το πρωί της 4ης Αυγούστου 2025. «Προκαταρκτική εκτίμηση των αποτελεσμάτων των ρύπων που μετρήθηκαν σε πραγματικό χρόνο, με βάση τις οριακές τιμές της νομοθεσίας για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, δείχνει ότι οι συγκεντρώσεις των ρύπων αυτών είναι κάτω από τις οριακές τιμές της νομοθεσίας», ανέφερε και πρόσθεσε ότι τα αποτελέσματα των χημικών αναλύσεων λήφθηκαν πρόσφατα από το Γενικό Χημείο του Κράτους.
Είπε ακόμη ότι έχουν ολοκληρωθεί τα αποτελέσματα για ύπαρξη βαρέων μετάλλων στα σταφύλια από τις ρίψεις επιβραδυντικού και τα αποτελέσματα είναι αρνητικά.
Αναφερόμενη στα σε μια σειρά αποφάσεις προς αναπροσαρμογή του Τμήματος Δασών στα νέα δεδομένα, η κ. Παναγιώτου είπε ότι οι επίγειες δυνάμεις του Τμήμα Δασών και οι δασοπυροσβέστες παρόλο που έχουν αυξηθεί με αποτέλεσμα σήμερα το Τμήμα Δασών να έχει τον μεγαλύτερο στόλο σε ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό, που είχε ποτέ στην ιστορία του, αυτό είναι μια μία συνεχής διαδικασία και πρόσθεσε ότι το διαχρονικό πρόβλημα που είχε το Τμήμα Δασών με τον πολύ μεγάλο αριθμό κενών θέσεων σε δασικούς υπαλλήλους (πέραν των 90) επιλύεται αφού στις 15 Σεπτεμβρίου επαναλειτουργεί το Δασικό Κολλέγιο.
Είπε ακόμη μεταξύ άλλων ότι για την καλύτερη αντιμετώπιση των πυρκαγιών υπαίθρου έχουν ήδη ληφθεί ενέργειες από τον Μάρτιο του 2025 με την απόφαση για εφαρμογή των προνοιών της μελέτης για πυρκαγιές υπαίθρου, προχωρούν εντός του 2026, με την κατασκευή ακόμη 5 υδατοδεξαμενών χωρητικότητας 90 τόνων νερού, εντός κρατικού δάσους και ότι εφαρμόζονται ήδη από το ΤΔ οι πρόνοιες της «Μελέτης Διαχείρισης της Βλάστησης με στόχο την πυροπροστασία των Δασών και των παραδασόβιων Κοινοτήτων» η οποία αφορά 245 κοινότητες όπως και άλλα μέτρα διαχείρισης της βλάστησης.
Ανέφερε ότι θα συνεχιστεί η εντατική και στοχευμένη εκστρατεία που έχουμε για διευκόλυνση των κοινοτήτων να προχωρήσουν στον καθαρισμό παράνομων σκυβαλότοπων και πρόσθεσε ότι ο καλλιεργημένος αμπελώνας απέδειξε ότι διαθέτει αντιπυρικές και επιβραδυντικές ιδιότητες, με τις οποίες περιορίζει την εξάπλωση των πυρκαγιών, το Τμήμα Γεωργίας ετοιμάζει σχέδιο αποκατάστασης και αναβίωσης εγκαταλελειμμένων αμπελώνων.
Επιπλέον, ανέφερε ότι για Ιούνιο και Ιούλιο εφαρμόζαμε πιλοτικά από το Τμήμα Μετεωρολογίας την πρόγνωση επικινδυνότητας έναρξης πυρκαγιάς, ενώ από τον Αύγουστο 2025 έχει ξεκινήσει και αποστέλλεται στις ίδιες τις υπηρεσίες ο εξειδικευμένος δείκτης επικινδυνότητας έναρξης πυρκαγιών με γεωγραφική κατανομή σε όλη την Κύπρο, γεγονός που βοηθά ακόμα καλύτερα στην ετοιμότητα των δυνάμεων πυρόσβεσης.
«Ο δείκτης αυτός, αποτελεί ένα ιδιαίτερα ακριβές και επιστημονικά τεκμηριωμένο εργαλείο εκτίμησης της πιθανότητας εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιών», πρόσθεσε.
Η Υπουργός Γεωργίας είπε ακόμη ότι υπάρχει ολοκληρωμένος σχεδιασμός για χρήση της τεχνολογίας για ενίσχυση του υφιστάμενου συστήματος επιτήρησης δασικών περιοχών, ανίχνευσης πυρκαγιών, καθώς και μεταφοράς εικόνας στα κέντρα επιχειρήσεων και πρόσθεσε ότι η πρώτη φάση υλοποίησης του σχεδιασμού, με σκοπό την αρχική επιχειρησιακή ετοιμότητα, έχει ολοκληρωθεί.
Η κ. Παναγιώτου είπε ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα, το Υπουργικό Συμβούλιο θα εξετάσει την έναρξη της Β’ Φάσης η οποία περιλαμβάνει επιπλέον ηλεκτροπτικά συστήματα ανίχνευσης πυρκαγιών, λογισμικά ημερήσιας πρόγνωσης κινδύνου και εξομοίωσης εξέλιξης πυρκαγιάς, συστήματα μπαλονιών παρατήρησης με αισθητήρες πυρανίχνευσης, κινητά κέντρα επιχειρήσεων τακτικού επιπέδου, αναβάθμιση drones και του Γενικού Κέντρου Επιχειρήσεων του Τμήματος, προμήθεια εξοπλισμού πληροφορικής και δικτύωσης για το νέο προσωπικό κ.ά..
Κλείνοντας, η Υπουργός Γεωργίας είπε πως παραμένει το Υπουργείο προσηλωμένο «στην ενίσχυση του Τμήματος Δασών, ώστε να ανταποκρίνεται στον βέλτιστο δυνατό βαθμό στις προκλήσεις που αναδύονται» και στην ίδια κατεύθυνση είναι και οι ενέργειές μας για ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα στη βάση της νέας στρατηγικής που τρέχει από το 2024.
«Η καλλιεργημένη γεωργική γη αποτελεί ένα ισχυρό μέτρο πυροπροστασίας γι’ αυτό και ο πρωτογενής τομέας είναι για την Κυβέρνηση προτεραιότητα», υπογράμμισε.
Από πλευράς του, ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Νικόδημος Δαμιανού, είπε ότι το Υφυπουργείο, σε συντονισμό με αρμόδια Υπουργεία, έχει υποστηρικτικό ρόλο για την υλοποίηση συστημάτων, υιοθετώντας καινοτόμες λύσεις, είτε αισθητήρες, είτε τεχνητή νοημοσύνη για μείωση κινδύνων.
Επιμένει για πιθανότητα εμπρησμού ο Αρχιπύραρχος Ν. Λογγίνος
Επιμένει στην πιθανότητα εμπρησμού για τη φονική πυρκαγιά στην ορεινή Λεμεσό, ο Αρχιπύραρχος Νίκος Λογγίνος, ενώπιον της κοινής συνεδρίασης των τριών κοινοβουλευτικών Επιτροπών, Εσωτερικών Περιβάλλοντος και Γεωργίας.
Το πόρισμα των Αμερικανών εμπειρογνωμόνων που δόθηκε την Πέμπτη στην επικαιρότητα, συμπέραινε ότι η πυρκαγιά ήταν αποτέλεσμα ατυχήματος, εξαιτίας παρατημένων αποτσίγαρων.
Ο κ. Λογγίνος, ο οποίος είχε αναφερθεί στην προηγούμενη συνεδρίαση σε πιθανότητα εμπρησμών, διερωτήθηκε αν σε περίπτωση που βρεθούν 20 διάσπαρτα αποτσίγαρα, δεν υπάρχει πιθανότητα να τα άφησε εκεί κάποιος αναμμένα;
Σημείωσε ότι στο συγκεκριμένο σημείο δεν υπάρχει παγκάκι ή κιγκλίδωμα για να σταματήσει κάποιος. «Πώς μπορούν να βρεθούν τόσα αποτσίγαρα σε απόσταση λίγων μέτρων. Υπάρχει περίπτωση κάποιος να άφησε 20 τσιγάρα και να έφυγε; Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να θεωρηθεί εμπρησμός;», διερωτήθηκε.
Όπως είπε, ο ίδιος έχει ενδείξεις για εμπρησμούς σε διάφορες περιπτώσεις, φέρνοντας ως παράδειγμα συγκεκριμένο χωριό με λίγα σπίτια, στο οποίο ξέσπασαν 8 πυρκαγιές τις ίδιες ώρες, αλλά και αναφέροντας πυρκαγιές που ξεσπούν τα ξημερώματα σε περιοχές χωρίς κόσμο και ζωή.
«Είμαι διερευνητής, εμπειρογνώμονας», είπε, σημειώνοντας ότι ο ίδιος φωτογράφισε το σημείο από όπου ξέσπασε η πυρκαγιά ήδη από το πρωί της 24ης Ιουλίου, βγάζοντας φωτογραφίες αποτσίγαρων.
Αναφέρθηκε στην αυστηροποίηση των ποινών που ψήφισε τον Φεβρουάριο η Βουλή, σημειώνοντας ότι στη νομοθεσία αναφέρεται ότι πρόσωπο που απορρίπτει αναμμένο σπίρτο, τσιγάρο ή άλλο αντικείμενο που προκαλεί πυρκαγιά στην ύπαιθρο, είναι ένοχο αδικήματος, με ποινή φυλάκισης μέχρι 10 έτη ή €75.000 ή και τις δύο ποινές. Επιπλέον, σε περίπτωση κατά την οποία κρίνεται ένοχος, το δικαστήριο επιπροσθέτως άλλης ποινής, επιβάλλει και χρηματική ποινή ίση με το ποσό που χρειάστηκε για την κατάσβεση.
Ο ίδιος είπε ότι δεν μίλησε με τους Αμερικανούς Εμπειρογνώμονες, αλλά καθηκόντως η Πυροσβεστική κάνει τη δική της διερεύνηση.
«Δεν αμφισβητώ το πόρισμα, αλλά επιμένω ότι μπορεί να είναι εμπρησμός», είπε.
Ακόμα, ανέφερε ότι οι Αμερικανοί εμπειρογνώμονες απέδειξαν ότι αυτή η πυρκαγιά ήταν διαφορετική από τις άλλες «2.500 που καταφέραμε να σβήσουμε φέτος», σημειώνοντας ότι αποδείχθηκε η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης πυρκαγιάς.
«Είχαν ενημερωθεί οι δύο θανόντες από που έπρεπε να πάνε και το αγνόησαν»
Οι δύο άνθρωποι που βρήκαν τραγικό θάνατο στις φονικές πυρκαγιές της ορεινής Λεμεσού είχαν ενημερωθεί για τον δρόμο που έπρεπε να ακολουθήσουν, αλλά το αγνόησαν, δήλωσε ο Αρχηγός της Αστυνομίας, Θεμιστός Αρναούτης, ενώπιον των κοινοβουλευτικών επιτροπών που εξετάζουν το θέμα.
Ο Αρχηγός της Αστυνομίας είπε ότι το ζήτημα ακόμα διερευνάται από το ΤΑΕ Λεμεσού και βρίσκεται στο τελικό στάδιο. «Από τις μέχρι τώρα εξετάσεις συμπεραίνεται ότι το ζεύγος αναχώρησε στις 19:55 από τη Συλίκου. Ενημερώθηκαν να ακολουθήσουν τον δρόμο Τριμίκληνης προς Άγιο Μάμα, το αγνόησαν και πήγαν προς Άλασσα», σημείωσε. Όπως ανέφερε, «ο δρόμος που ακολούθησαν έκλεισε στις 20:05. Αντίθετα, το σύνολο των υπολοίπων κατοίκων του χωριού που συγκεντρώθηκε στην πλατεία οδηγήθηκε με ασφάλεια εκτός του χωριού».
Πρόσθεσε ότι σε τέτοιες υποθέσεις ακολουθείται θανατική ανάκριση ενώπιον δικαστηρίου και δεν θέλησε να δώσει περισσότερες πληροφορίες.
Σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής Εσωτερικών, Βουλευτή του ΑΚΕΛ, Άριστου Δαμιανού, κατά πόσο ενημερώθηκαν ότι ο δρόμος που ακολούθησαν ήταν επικίνδυνος, ο κ. Αρναούτης είπε ότι «έχουμε κατάθεση ότι τους είπαν από πού να πανε», για να απαντήσει θετικά στον κ. Δαμιανού ότι ενημερώθηκαν ότι ήταν επικίνδυνος ο δρόμος που ακολούθησαν και το αγνόησαν.
Εξάλλου, ο Αρχηγός της Αστυνομίας είπε ότι με βάση τις εξετάσεις «δεν προκύπτει οτιδήποτε για ασύμμετρη απειλή ή να εξασφαλίστηκε μαρτυρία εναντίον οποιουδήποτε προσώπου».
Ο κ. Αρναούτης είπε ότι για τη συγκεκριμένη πυρκαγιά διερευνήθηκαν συνολικά 13 πληροφορίες. «Μελετήθηκαν, αξιολογήθηκαν, διερευνήθηκαν, χωρίς να εξασφαλιστεί μαρτυρία εναντίον οποιουδήποτε προσώπου. Η διερεύνηση συνεχίζεται για όλο το θέμα, είμαστε προς το τέλος», είπε.
Πρόσθεσε ότι στο πλαίσιο του πορίσματος των Αμερικανών εμπειρογνωμόνων, «παραλάβαμε και τα δύο αποτσίγαρα για επιστημονικές εξετάσεις».
Επιπλέον, εισηγήθηκε σε μελλοντικά περιστατικά, στον προσωρινό σταθμό διοίκησης δεν πρέπει να υπάρχουν αναρμόδια άτομα. Ακόμα, είπε ότι εισηγήθηκε στην έκθεση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για αναθεώρηση του σχεδίου ΠΥΡΣΟΣ και ότι θα πρέπει να γίνονται περαιτέρω ασκήσεις σε πραγματικές συνθήκες.
Τέλος, εισηγήθηκε κοινή ομάδα ερευνών Αστυνομίας και Πυροσβεστικής, γιατί «φάνηκε ότι πρέπει να έχουμε πιο σωστή διερεύνηση, να είμαστε πιο ενημερωμένοι για τον τρόπο που διερευνούμε».
