Κι όμως, πίσω από τη χαριτωμένη αισθητική, κρύβεται ένα σοβαρό ερώτημα: Τι συμβαίνει όταν καλλυντικά προϊόντα σχεδιασμένα για ενήλικες εφαρμόζονται σ’ ένα υπό ανάπτυξη δέρμα;
Σε άρθρο του στο The Conversation, ο Adam Taylor, καθηγητής Ανατομίας στο Πανεπιστήμιο του Lancaster, προειδοποιεί ότι η χρήση καλλυντικών σε βρέφη και μικρά παιδιά δεν είναι τόσο αθώα όσο φαίνεται. Αναφερόμενος σε έρευνα της βρετανικής εφημερίδας The Times, σημειώνει πως ολοένα και περισσότερα μωρά εκτίθενται σε προϊόντα ενηλίκων: Από βερνίκια νυχιών και bronzer, μέχρι μαύρη χένα και αρωματικά sprays.
«Το δέρμα των βρεφών και των παιδιών είναι βιολογικά διαφορετικό από εκείνο των ενηλίκων: Είναι πιο λεπτό, πιο απορροφητικό και ακόμη υπό ανάπτυξη», γράφει ο δρ. Taylor. Αυτή η διαφορά δεν είναι απλώς θεωρητική, αλλά μπορεί να μεταφραστεί σε αλλεργίες, δερματικούς ερεθισμούς ή ακόμη και ενδοκρινικές διαταραχές, όταν το παιδί εκτίθεται σε ορισμένα χημικά από νωρίς.
Πολύ λεπτό δέρμα, πολύ μεγάλος κίνδυνος
Όπως εξηγεί ο ειδικός, το δέρμα των βρεφών έχει τις ίδιες στοιβάδες με αυτό των ενηλίκων, ωστόσο είναι έως και 30% λεπτότερο. Αυτό σημαίνει πως επιτρέπει ευκολότερη απορρόφηση ουσιών στο σώμα, ακόμη και σε βαθύτερους ιστούς ή στην κυκλοφορία του αίματος.
Επιπλέον, το δέρμα των μικρών παιδιών περιέχει λιγότερο σμήγμα, δηλαδή τη φυσική λιπαρότητα που προστατεύει το δέρμα από εξωτερικούς παράγοντες. Αυτό καθιστά την επιδερμίδα πιο ξηρή, πιο απορροφητική και πιο ευάλωτη σε ερεθισμούς, ιδίως όταν έρχεται σε επαφή με αρωματικά ή χημικά προϊόντα που δεν είναι σχεδιασμένα για αυτή την ηλικία.
Τι περιέχουν τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται;
Τα καλλυντικά προϊόντα που εφαρμόζονται στο παιδικό δέρμα συχνά περιέχουν χημικά συστατικά τα οποία, αν και θεωρούνται αποδεκτά για χρήση σε ενήλικες, μπορεί να αποδειχθούν ιδιαίτερα επιβαρυντικά για τους ανώριμους οργανισμούς των παιδιών. Ορισμένα από αυτά, μάλιστα, έχουν τεκμηριωμένα συνδεθεί με προβλήματα υγείας, ακόμη και σε χαμηλές δόσεις.
Η φορμαλδεΰδη, για παράδειγμα, που συναντάται συχνά σε βερνίκια νυχιών, έχει σχετιστεί με αυξημένη συχνότητα λοιμώξεων του αναπνευστικού στα παιδιά. Το τολουόλιο, μία γνωστή αρωματική οργανική χημική ένωση, μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος, ενώ οι φθαλικές ενώσεις δρουν ως ενδοκρινικοί διαταράκτες, επηρεάζοντας τη ρύθμιση των ορμονών και, ενδεχομένως, τη μελλοντική γονιμότητα.
Ανάλογες ανησυχίες προκαλούν και ουσίες όπως η τρικλοσάνη, η οποία έχει τη δυνατότητα να διαταράξει τη λειτουργία του θυρεοειδούς και έχει συνδεθεί με την εμφάνιση μικροβιακής αντοχής. Στη λίστα περιλαμβάνονται, επίσης, οι παραβένες, οι κυκλοτετρασιλοξάνες D4 και D5, οι δισφαινόλες (όπως η BPA) και οι αιθανολαμίνες, που συγκροτούν ένα σύνθετο και συχνά αδιαφανές «χημικό κοκτέιλ».
Αξίζει να τονιστεί πως, μολονότι πολλές από αυτές τις ουσίες επιτρέπονται νομοθετικά σε συγκεκριμένες συγκεντρώσεις, αρκετοί επιστήμονες εστιάζουν στο λεγόμενο «cocktail effect»: Τη σωρευτική επίδραση της καθημερινής έκθεσης σε πολλαπλά χημικά, που ενδέχεται να επιβαρύνει σημαντικά τον αναπτυσσόμενο παιδικό οργανισμό, ακόμη κι όταν κάθε μεμονωμένη ουσία εμφανίζεται σε χαμηλό επίπεδο.
Προσωρινά τατουάζ – πιο επικίνδυνα απ’ όσο νομίζετε
Οι διακοπές συχνά συνοδεύονται από «αθώες» παιδικές περιπέτειες, όπως τα προσωρινά τατουάζ με μαύρη χένα. Συχνά, όμως, περιέχει την ουσία PPD (παραφαινυλενοδιαμίνη), εγκεκριμένη για χρήση σε βαφές μαλλιών, αλλά απαγορευμένη για άμεση επαφή με το δέρμα.
Η PPD είναι ένα ισχυρό αλλεργιογόνο, που μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα, υπομελάγχρωση, αλλά και έντονες αντιδράσεις σε μεταγενέστερη έκθεση (π.χ. βαφή μαλλιών στην εφηβεία ή την ενήλικη ζωή), που φτάνουν μέχρι και την αναφυλαξία. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία απαγορεύει ρητά τη χρήση της σε τατουάζ και προϊόντα που έρχονται σε άμεση επαφή με το δέρμα.
Όχι, το «φυσικό» δεν σημαίνει και ακίνδυνο
Πολλά προϊόντα με ετικέτες «natural», «clean» ή «οργανικό» μπορεί να προκαλέσουν εξίσου σοβαρές αλλεργίες. Η πρόπολη, για παράδειγμα, που βρίσκεται σε πολλές φυσικές κρέμες, προκαλεί αλλεργική δερματίτιδα σε έως και 16% των παιδιών. Σε έρευνα για 1.651 «φυσικά» προϊόντα στις ΗΠΑ, μόνο το 5,8% δεν περιείχε αλλεργιογόνα, ενώ ακόμη και προϊόντα με την ένδειξη «δοκιμασμένο δερματολογικά» απλώς σημαίνουν ότι έχουν εφαρμοστεί σε δέρμα – όχι ότι είναι απαλλαγμένα από επικίνδυνες ουσίες.
Ποια είναι τα συμπτώματα που πρέπει να μας προβληματίσουν;
Αν παρατηρήσετε στο παιδί δερματικά συμπτώματα, όπως εξάνθημα, κοκκινίλες, φαγούρα, ξεφλούδισμα ή μικρές φουσκάλες, αναπνευστική δυσφορία, βήχα, συριγμό ή άλλες ενοχλήσεις, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε το συντομότερο έναν ειδικός. Οι αντιδράσεις αυτές ενδέχεται να σχετίζονται με την εφαρμογή κάποιου καλλυντικού προϊόντος και δεν πρέπει να υποτιμώνται, ιδίως όταν πρόκειται για ευαίσθητους παιδικούς οργανισμούς.
Ο «χρυσός» κανόνας: Όσο πιο απλό, τόσο πιο ασφαλές
Η παιδική επιδερμίδα δεν είναι απλώς μια «μικρότερη εκδοχή» της ενήλικης, αλλά ένα αναπτυσσόμενο και εξαιρετικά ευαίσθητο σύστημα, με δικές του ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Γι’ αυτό, η περιποίησή της απαιτεί ξεχωριστή προσοχή. Προτιμήστε μόνο παιδιατρικά εγκεκριμένα προϊόντα, χωρίς άρωμα και με ήπιες, απλές συνθέσεις. Αποφύγετε τη χρήση καλλυντικών που προορίζονται για ενήλικες, ακόμη κι αν φαίνονται αθώα ή «παιχνιδιάρικα», και φροντίστε να διαβάζετε πάντα προσεκτικά τις ετικέτες, περιορίζοντας την ποσότητα και τη συχνότητα χρήσης οποιουδήποτε προϊόντος.
Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Ian Taylor, «τα μωρά και τα μικρά παιδιά δεν είναι μικροί ενήλικες. Η επιδερμίδα τους είναι ακόμη υπό διαμόρφωση και πολύ πιο ευάλωτη σε ουσίες που για εμάς θεωρούνται ακίνδυνες».
ΠΗΓΗ: ygeiamou.gr
