Η Ειδική Έκθεση αφορά στον έλεγχο των 12 μη κοινοβουλευτικών πολιτικών κομμάτων για την περίοδο 2016 - 2021.
Τα υπό αναφορά κόμματα είναι: Αλλαγή Γενιάς, Αλληλεγγύη, Αφύπνιση -2020-, Βολτ Κύπρος (πρώην Αμμόχωστος για την Κύπρο), Ενεργοί Πολίτες - Κίνημα Ενωμένων Κυπρίων Κυνηγών, Ενωμένο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα Κύπρου (Ε.Ρ.Κ.Κ.), Κίνημα Δικαίωση Στήριξη Επιστροφή, Κόμμα για τα Ζώα Κύπρου, Νέα Οριζόντια Δύναμη, Νίκη, Οργάνωση Αγωνιστών Δικαιοσύνης, Πνοή Λαού.
Μεταξύ άλλων, στα ευρήματα περιλαμβάνονται:
Οικονομικές καταστάσεις
(α) καθυστερήσεις στην υποβολή, (β) απουσία σαφών διαδικασιών έγκρισης (γ) μη ανάρτηση στις επίσημες ιστοσελίδες και (δ) ανακρίβειες ή ελλείψεις στις εκθέσεις των ανεξάρτητων ελεγκτών.
Εισφορές
(α) Ελλιπής καταχώριση στοιχείων ταυτοποίησης, (β) καταχώριση ανώνυμων εισφορών και (γ) μη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας για αναρτήσεις στις ιστοσελίδες των κομμάτων των καταλόγων για εισφορές άνω των €500. Σημειώνεται ότι, κάποια κόμματα δεν είχαν επίσημη ιστοσελίδα.
ΚΕΠ
Δεν εντοπίσαμε περιπτώσεις εισφορών που να συνδέονται με αυτό.
Όσον αφορά τις ιδιαιτερότητες των Μη Κοινοβουλευτικών Κομμάτων ο Γενικός Ελεγκτής στον πρόλογό του σημειώνει:
Η λειτουργία των μη κοινοβουλευτικών κομμάτων ενισχύει τη δημοκρατία, όμως ενδείκνυται να αναγνωριστούν οι ιδιαιτερότητες τους (κάποια μέχρι να ελεγχθούν έπαψαν να υφίστανται ή βρίσκονταν σε κατάσταση «αποσύνθεσης»), ώστε το θεσμικό, λειτουργικό και εποπτικό πλαίσιο που τα διέπει να είναι ουσιαστικό και όχι τυπικό.
Για το σκοπό αυτό εισηγούμαστε:
(α) Έφορος Τήρησης Μητρώου Πολιτικών Κομμάτων
- Παροχή τακτικής και συστηματικής καθοδήγησης
- Θεσμοθέτηση τακτικής αξιολόγησης της επάρκειάς τους σε πόρους, οργανωτική δομή και τεχνογνωσία, για την ενίσχυση της συμμόρφωσής τους προς το ισχύον νομικό πλαίσιο και στοχευμένη καθοδήγηση, όπου αυτή απαιτείται.
- Αξιολόγηση πιθανής διαφοροποίησης των νομοθετικών απαιτήσεων για κόμματα περιορισμένης δραστηριότητας, στη βάση σαφών κριτηρίων.
(β) Ανάγκη Καθορισμού Ελάχιστων Προϋποθέσεων
Εισαγωγή σαφών, ελάχιστων προϋποθέσεων στον περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμο, για την εγγραφή ενός πολιτικού κόμματος ώστε οι οντότητες που αιτούνται εγγραφής, να διαθέτουν την απαιτούμενη οργανωτική και λειτουργική βάση, καθώς και τις αναγκαίες υποδομές, που θα τους επιτρέπει να λειτουργούν με συμμόρφωση προς τις νομικές απαιτήσεις.
Ανάγκη προσθήκης σχετικής πρόνοιας στον περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμο, για τη διαγραφή κομμάτων που παραμένουν ανενεργά ή δεν πληρούν τα βασικά κριτήρια λειτουργίας και συμμόρφωσης, προς ενίσχυση της θεσμικής αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος.
(γ) Ανάγκη Αλλαγής Πλαισίου Ελέγχου
Εξέταση διαφοροποίησης του νομοθετικού πλαισίου σε σχέση με τη διενέργεια ελέγχου στις περιπτώσεις μη κοινοβουλευτικών κομμάτων, τα οποία δεν λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση και δεν εμφανίζουν σημαντικές ιδιωτικές εισφορές ώστε να μην σπαταλούνται ελεγκτικοί πόροι για τον έλεγχο εντελώς ασήμαντων ποσών.
