Αντιπρόεδρος ΕΤΕπ: Έτοιμη να στηρίξει επενδύσεις στην Κύπρο σε άμυνα, υδατικό, ενέργεια

Στη συνέντευξή του, ο κ. Κακουρής αναφέρθηκε, επίσης, στον ρόλο της ΕΤΕπ στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ στην εποχή των δασμών, στέλνοντας το μήνυμα ότι η ΕΕ είναι ανοιχτή στη συνεργασία και έτοιμη να συμμετάσχει εποικοδομητικά σε εταιρικές σχέσεις που βασίζονται στο αμοιβαίο όφελος.

Όσον αφορά την Κύπρο, ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ είπε ότι, με βάση και τις νέες προτεραιότητες της ΕΕ για ενίσχυση της άμυνας και ασφάλειας, η ΕΤΕπ έχει ξεκινήσει προκαταρκτικές συζητήσεις με την Κυπριακή Δημοκρατία για έργα διπλής χρήσης, όπως η Ναυτική Βάση στο Μαρί.

Ακόμα, αναφέρθηκε στην πιθανότητα δανείου προς την ΑΗΚ για αναβάθμιση του δικτύου της, ενώ, ερωτηθείς για την απόφαση της ΕΤΕπ για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου-Ελλάδας, είπε ότι η ΕΤΕπ θα προβεί στην απαραίτητη τεχνική και χρηματοοικονομική ανάλυση για αξιολόγηση του έργου, όταν εγκριθούν τα αναθεωρημένα Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) των δύο χωρών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Όπως είπε, η ΕΤΕπ συζητά και με τον ΟΚΥπΥ για το ενδεχόμενο χρηματοδότησης του επενδυτικού του πλάνου, με το Πανεπιστήμιο Κύπρου για συμβολή στην ανέγερση φοιτητικών εστιών, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη και αναβαθμίσεις σχολικών μονάδων και ανεγέρσεις νέων. Σημαντικός, πρόσθεσε, είναι και ο ρόλος που μπορεί να επιτελέσει η ΕΤΕπ στην υλοποίηση των στρατηγικών επενδυτικών προγραμμάτων των ΕΟΑ και του Υπουργείου Γεωργίας σε θέματα απώλειας νερού και αφαλάτωσης, όταν αυτά θα είναι ώριμα για χρηματοδότηση.

Έργα διπλής χρήσης άμυνα-πολιτικής προστασίας

Με τη χρηματοδότηση της ΕΤΕπ στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας να διπλασιάζεται το 2024 και με εκ νέου διπλασιασμό το 2025 για να φτάσει τουλάχιστον τα €2 δισ., ο κ. Κακουρής είπε ότι ΕΤΕπ έχει διευρύνει τα κριτήρια επιλεξιμότητας έργων σε αυτό τον τομέα, προκειμένου να περιλαμβάνονται έργα διπλής χρήσης, με εφαρμογές στον στρατιωτικό τομέα και στον τομέα της πολιτικής προστασίας.

"Οι αρχηγοί κρατών και η ηγεσία της ΕΕ έχει δώσει μεγάλη σημασία στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια και μας έχουν καλέσει ξανά και ξανά, και οι Βρυξέλλες και οι πρωτεύουσες, για έναν πιο ενεργό ρόλο της ΕΤΕπ στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας", είπε.

Ερωτηθείς για το πώς μπορεί η Κύπρος να αξιοποιήσει αυτή την εξέλιξη, είπε ότι η ΕΤΕπ έχει ξεκινήσει προκαταρκτικές συζητήσεις με τις κυπριακές αρχές για έργα με στοιχεία διπλής χρήσης, ιδίως στον τομέα της πολιτικής προστασίας. Όπως είπε, τα έργα υπό διερεύνηση περιλαμβάνουν την επέκταση της Ναυτικής Βάσης στο Μαρί, τη δημιουργία ελικοδρομίου στη Σολέα, την προμήθεια πυροσβεστικών και διασωστικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων, καθώς και την αναβάθμιση του λιμανιού στο Λατσί.

"Βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή με τις αρμόδιες υπηρεσίες και είμαστε έτοιμοι να αξιολογήσουμε συγκεκριμένες προτάσεις, όταν αυτές κατατεθούν επισήμως με την απαραίτητη τεχνική τεκμηρίωση", είπε.

ΑΗΚ, GSI, Βασιλικό

Κληθείς να σχολιάσε τις περικοπές στις ΑΠΕ, τη στιγμή που ακόμη δεν έχουν επιτευχθεί οι εθνικοί στόχοι για τη διείσδυση τους στο ενεργειακό μίγμα, ο κ. Κακουρής είπε ότι "είναι πολύ λυπηρό αυτό που συμβαίνει, αλλά δυστυχώς συμβαίνει σε ολόκληρη την Ευρώπη. Όλη η Ευρώπη έχει μείνει πίσω στην απορρόφηση των ΑΠΕ. Έχουμε μείνει πίσω στο θέμα των διασυνδέσεων, στο θέμα των συστημάτων μεταφοράς και διανομής της ενέργειας και στην απορρόφηση των ΑΠΕ, όπως και στο θέμα της αποθήκευσης".

"Αυτές τις μέρες είχαμε επαφές με την ηγεσία της ΑΗΚ και συζητήσαμε το πρόγραμμα τους για αναβάθμιση του δικτύου μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού. Είμαστε πολύ κοντά για να χορηγήσουμε ένα δάνειο προς αυτή την κατεύθυνση", είπε.

Αφού έδωσε έμφαση στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, ρωτήθηκε για το τι καθυστερεί την απόφαση της ΕΤΕπ για πιθανή χρηματοδότηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας, με τον Αντιπρόεδρο να απαντά "όχι η Τράπεζα πάντως".

Όπως είπε, η ΕΤΕπ χαιρετίζει τη συμφωνία υψηλού επιπέδου Ελλάδας-Κύπρου. Όπως επισήμανε, πρόκειται για ένα έργο στρατηγικής σημασίας, όχι μόνο για τις δύο χώρες, αλλά και για την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια και αλληλεγγύη, ενώ είπε ότι πρόκειται για έργο κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που έχει εξασφαλίσει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και για το οποίο η ίδια η Πρόεδρος της ΕΤΕπ έχει δείξει ενδιαφέρον, επικοινωνώντας με τους Υπουργούς Οικονομικών και Ενέργειας των δύο χωρών.

Πρόσθεσε ότι η Τράπεζα βρίσκεται σε επικοινωνία με τις δύο κυβερνήσεις και με την Κομισιόν, για την αξιολόγηση του έργου, στο πλαίσιο των αναθεωρημένων ΕΣΕΚ των δύο χωρών. "Μόλις εγκριθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΤΕπ θα προβεί στην απαραίτητη τεχνική και χρηματοοικονομική ανάλυση για να αξιολογηθεί το έργο με βάση τις μελλοντικές επενδυτικές ανάγκες", επισήμανε.

Πρόσθεσε ότι η αξιολόγηση θα βασιστεί σε ουσιαστικά οικονομικά, τεχνικά και ρυθμιστικά δεδομένα, ώστε να διασφαλιστεί ότι το έργο πληροί όλα τα κριτήρια βιωσιμότητας και συμβαδίζει με τους στόχους της ΕΕ για την πράσινη μετάβαση.

Όσον αφορά το Τερματικό Φυσικού Αερίου στο Βασιλικό, έργο το οποίο συγχρηματοδοτήθηκε από την ΕΤΕπ και το οποίο παρουσιάζει καθυστερήσεις στην υλοποίησή του, ο κ. Κακουρής σημείωσε ότι το συγκεκριμένο έργο ήταν το τελευταίο έργο φυσικού αερίου που χρηματοδότησε η ΕΤΕπ, καθώς από το 2019 είχε αποφασιστεί να σταματήσει τις χρηματοδοτήσεις σε έργα ορυκτών καυσίμων.

Σημείωσε ότι το έργο αποτελεί στρατηγική επένδυση για την κυπριακή κυβέρνηση και την ΕΤΕπ, στο πλαίσιο της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας της χώρας και ενίσχυσης του ενεργειακού εφοδιασμού της.

"Παρόλο που έχουν σημειωθεί καθυστερήσεις στην υλοποίηση του, αυτές αντικατοπτρίζουν την εγγενή πολυπλοκότητα μεγάλων ενεργειακών έργων υποδομής, καθώς και τις τεχνικές, ρυθμιστικές και συμβατικές προκλήσεις που ενέχονται", είπε, προσθέτοντας, ωστόσο, ότι η στρατηγική σημασία του έργου παραμένει αδιαμφισβήτητη. "Η ΕΤΕπ συνεχίζει να παρακολουθεί στενά τις προσπάθειες της κυπριακής κυβέρνησης για ολοκλήρωση του έργου και παραμένει δεσμευμένη στη διασφάλιση ότι το έργο θα υλοποιηθεί με διαφάνεια και σύμφωνα με τα υψηλότερα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα", πρόσθεσε.

Αφαλατώσεις και αποτροπή απώλειας υδάτων

Στις αρμοδιότητες του Αντιπροέδρου της ΕΤΕπ είναι και ο τομέας των υδάτων, άλλη μία από τις προτεραιότητες της ΕΤΕπ. Δείχνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το θέμα, τόνισε τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, ιδίως στις περιοχές της Νότιας και Ανατολικής Μεσογείου, σημειώνοντας ότι πολλές φορές στην ίδια χώρα καταγράφονται ταυτόχρονα πλημμύρες και ξηρασία.

Πρόσθεσε, εξάλλου, ότι η ΕΤΕπ αναπτύσσει ένα στοχευμένο επενδυτικό πρόγραμμα €4,5 δισ. για τον τομέα του νερού και σε λίγους μήνες θα είναι έτοιμη να ανακοινώσει τη νέα πολιτική της για την αντιμετώπιση των πιεστικών προκλήσεων που σχετίζονται με τους υδατικούς πόρους.

Ερωτηθείς για το πώς μπορεί να συμβάλει η ΕΤΕπ στην υδατική ασφάλεια της Κύπρου, είπε ότι η Τράπεζα έχει υποστηρίξει έργα στον τομέα του νερού, όπως η χρηματοδότηση του αγωγού μεταφοράς νερού από τη μονάδα αφαλάτωσης Βασιλικού στην ευρύτερη περιοχή της Λευκωσίας.

Υπογράμμισε ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα, διεθνώς αλλά και στην Κύπρο, είναι το ζήτημα της μεγάλης απώλειας νερού. "Είμαστε έτοιμοι να συνδράμουμε στην υλοποίηση των στρατηγικών επενδυτικών προγραμμάτων των ΕΟΑ και του Υπουργείου Γεωργίας, σχετικά με θέματα όπως η απώλεια νερού και η αφαλάτωση, όταν αυτά είναι ώριμα για χρηματοδότηση", είπε.

Βιώσιμη και προσιτή στέγη

Το στεγαστικό είναι άλλη μία από τις προτεραιότητες της ΕΤΕπ για το 2025. Αναφερθείς στο νέο σχέδιο δράσης της Τράπεζας για προσιτή και βιώσιμη στέγη, ο κ. Κακουρής είπε ότι η πρωτοβουλία στοχεύει στην κινητοποίηση €10 δισ. τα επόμενα δύο χρόνια, με στόχο τη στήριξη της κατασκευής 1,5 εκ. νέων ή ανακαινισμένων, οικονομικά προσιτών κατοικιών σε όλη την Ευρώπη.

Στην Κύπρο, η Τράπεζα έχει ήδη υπογράψει συμφωνία χρηματοδότησης για τις φοιτητικές εστίες του ΤΕΠΑΚ σε Λεμεσό και Πάφο, ενώ ο κ. Κακουρής είπε στο ΚΥΠΕ ότι "βρισκόμαστε σε συζητήσεις με το Πανεπιστήμιο Κύπρου για τη χρηματοδότηση των φοιτητικών του εστιών". Πρόσθεσε, επίσης, ότι η ΕΤΕπ είναι έτοιμη να υποστηρίξει έργα προσιτής και βιώσιμης στέγασης.

Επενδύσεις στον ΟΚΥπΥ, αναβαθμίσεις σχολικών μονάδων

Ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ τόνισε ότι, μαζί με τη στέγαση, ο τομέας της υγείας και της εκπαίδευσης είναι προτεραιότητες για την ΕΤΕπ, στο πλαίσιο της μοντέρνας πολιτικής συνοχής της. "Θέλουμε σε όλες τις γωνιές των ευρωπαϊκών χωρών αυτά τα τρία αγαθά να είναι διαθέσιμα στους κάτοικους της περιοχής για να μένουν εκεί που έχουν γεννηθεί, εκεί που θέλουν να εργάζονται", ανέφερε.

Όπως αποκάλυψε στο ΚΥΠΕ, "είχα συνάντηση με τον ΟΚΥπΥ για να δούμε το επενδυτικό τους πρόγραμμα και εκφράσαμε την πρόθεση μας να το χρηματοδοτήσουμε, διότι είναι κάτι που αφορά την ποιότητα ζωής μας". Σημείωσε, εξάλλου, ότι η ΕΤΕπ παραμένει έτοιμη να εξετάσει τα επόμενα βήματα για την ωρίμανση και χρηματοδοτική στήριξη έργων στον τομέα της υγείας.

Όσον αφορά την παιδεία, είπε ότι υπάρχει ένα συνεχές πρόγραμμα για την ανέγερση νέων σχολικών κτηρίων και την αναβάθμιση υφιστάμενων για όλες τις βαθμίδες. "Είμαστε από τις λίγες χώρες που έχει τέτοιο πρόγραμμα η κυβέρνηση", είπε, σημειώνοντας ότι η ΕΤΕπ έρχεται πάντοτε αρωγός με δάνεια προς αυτή την κατεύθυνση. Όπως επισήμανε, ένα τέτοιο έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί τους επόμενους μήνες.

Απολογισμός της μέχρι σήμερα στήριξης της Κύπρου από ΕΤΕπ

Η Κύπρος είναι ένα από τα κράτη που έχουν επωφεληθεί τα μέγιστα από την ΕΤΕπ σε σχέση με το μέγεθος της οικονομίας της και τον πληθυσμό της, είπε ο κ. Κακουρής, κληθείς να αναφέρει πώς έχει επωφεληθεί μέχρι σήμερα η Κύπρος από την Τράπεζα. "Από το 1981 η Τράπεζα έχει χορηγήσει δάνεια προς την Κυπριακή Δημοκρατία ή οργανισμούς της Κύπρου ύψους €5,8 δισ.", είπε, σημειώνοντας ότι έχουν χρηματοδοτηθεί όλοι οι κύριοι τομείς της οικονομίας, από τον τομέα των μεταφορών, όλα τα αποχετευτικά συστήματα των μεγάλων πόλεων, ενώ και το επενδυτικό πρόγραμμα της ΑΗΚ χρηματοδοτήθηκε για πολλές δεκαετίες από την ΕΤΕπ.

Υπογράμμισε ότι η χρηματοδότηση της ΕΤΕπ σε έργα, όπως το αποχευτικό και η ΑΗΚ, οδήγησε σε καλύτερες τιμές προς τους καταναλωτές. "Εδώ εστιάζει η επιτυχία της συνεργασίας της κυβέρνησης με την ΕΤΕπ. Δεν έχουμε συμβάλει μόνο στην ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας, αλλά και στο να μην είναι τόσο μεγάλο το βάρος για τον Κύπριο καταναλωτή", είπε.

Πρόσθεσε, ακόμα, ότι η ΕΤΕπ χορήγησε τις κυπριακές μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), με τη συμμετοχή όλων των κυπριακών τραπεζών το 2019. Όπως είπε, €890 εκ. έχουν διοχετευτεί στις ΜμΕ και από το πρόγραμμα επωφελήθηκαν περίπου 1.400 ΜμΕ. "Ήταν ένα πρόγραμμα που είχε πολύ σημαντικά οφέλη. Το οικονομικό πλεονέκτημα από τα δάνεια της ΕΤΕπ ήταν πολύ σημαντικό και πολύ πιο ψηλό από άλλες χώρες. Είμαι πολύ περήφανος για αυτό το πρόγραμμα", είπε.

Εξέφρασε, επίσης, την ικανοποίησή του που προχωρά η ανέγερση του Αρχαιολογικού Μουσείου. "Είναι χαρά μας να βλέπουμε τα έργα που χρηματοδοτούμε να υλοποιούνται", είπε.

Κληθείς να σχολιάσει τα μεγαλύτερα εμπόδια που συναντά η ΕΤΕπ στην υλοποίηση των έργων που χρηματοδοτεί στην Κύπρο, είπε ότι η Κύπρος δεν διαφέρει από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες σε αυτό το θέμα. "Είναι γεγονός ότι παρατηρούνται καθυστερήσεις σε πολλά έργα. Αυτές μπορεί να οφείλονται στις διαδικασίες που έχουμε και, γι' αυτό τον λόγο, είμαι σε επαφή με τον Γενικό Λογιστή, για να δούμε αν μπορούν κάποιες από τις διαδικασίες να απλοποιηθούν", είπε.

Στην εποχή των δασμών, σταθερός και αξιόπιστος πυλώνας η ΕΕ

Ερωτηθείς για το κατά πόσο και με ποιο τρόπο μπορεί η ΕΤΕπ να θωρακίσει την ευρωπαϊκή οικονομία, σε μια περίοδο προστατευτισμού και αποπαγκοσμιοποίησης, ο κ. Κακουρής είπε ότι μια από τις προτεραιότητες της ΕΤΕπ είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας. "Είναι ο μόνος τρόπος άμυνας που έχουμε", είπε, αναφέροντας, μάλιστα, ότι στην τελευταία συνεδρίαση του ΔΣ της ΕΤΕπ, συζητήθηκαν τρόποι για την περαιτέρω ενίσχυση της στήριξης της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας.

Όσον αφορά τους δασμούς, υπογράμμισε ότι "διατηρούμε την ψυχραιμία μας και συνεχίζουμε με μια σταθερή προσέγγιση, επιδιώκοντας πάντα διάλογο με τις ΗΠΑ, ενώ ταυτόχρονα εμβαθύνουμε τις διεθνείς μας συνεργασίες". Πρόσθεσε ότι σε ένα "ολοένα και πιο ταραχώδες και ασταθές περιβάλλον, η Ευρώπη αποτελεί ασφαλές καταφύγιο για επενδυτές και φάρο σταθερότητας για τις χώρες σε όλο τον κόσμο, που αναζητούν αξιόπιστους εταίρους".

"Στέλνουμε ένα σαφές μήνυμα στον κόσμο: η ΕΕ είναι ανοιχτή στη συνεργασία και έτοιμη να συμμετάσχει εποικοδομητικά σε εταιρικές σχέσεις που βασίζονται στο αμοιβαίο όφελος. Και οι εταίροι μας ανταποκρίνονται θετικά σε αυτό το κάλεσμα", είπε.