Οι κεραυνοί σκοτώνουν τα περισσότερα δέντρα που χτυπούν, αλλά οι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα είδος δέντρου που όχι μόνο επιβιώνει από τα πλήγματα των κεραυνών, αλλά ευδοκιμεί ως άμεσο αποτέλεσμα αυτών.
Για πολύ καιρό, υπήρχε συναίνεση στην επιστημονική κοινότητα ότι οι κεραυνοί μπορούσαν να έχουν μόνο αρνητικές επιπτώσεις στα δέντρα. Στην καλύτερη περίπτωση, ένα δέντρο που χτυπιόταν μόλις και μετά βίας επιβίωνε, ενώ στη χειρότερη περίπτωση, γινόταν κομμάτια. Καθώς όμως οι επιστήμονες συνέχιζαν να επιχειρούν σε αχαρτογράφητες περιοχές όπως το τροπικό δάσος του Αμαζονίου και να συλλέγουν δεδομένα για νέα είδη, άρχισαν να εμφανίζονται θεωρίες για δέντρα ανθεκτικά στον κεραυνό. Ωστόσο, μόλις πριν από περίπου έναν αιώνα ανακαλύφθηκαν στοιχεία για τέτοια «υπερδέντρα». Σήμερα, οι επιστήμονες γνωρίζουν τουλάχιστον ένα είδος δέντρου που όχι μόνο αντέχει πολλαπλά κεραυνικά πλήγματα κατά τη διάρκεια της ζωής του, αλλά στην πραγματικότητα προσελκύει τον κεραυνό και χρησιμοποιεί την καταστροφική του δύναμη για να σκοτώσει τα γύρω δέντρα και να αρπάξει όλο το ηλιακό φως και τα γύρω θρεπτικά συστατικά για τον εαυτό του.
Το 2015, ενώ εργαζόταν στον Παναμά, ο Evan Gora, δασολόγος στο Ινστιτούτο Μελετών Οικοσυστημάτων Cary, συνάντησε ένα αξιοσημείωτο θέαμα - ένα δέντρο Dipteryx oleifera που είχε επιβιώσει από ισχυρό κεραυνό με πολύ μικρή ζημιά. Το ίδιο δεν μπορούσε να ειπωθεί για το αμπέλι που το είχε μπλέξει και για τα δεκάδες δέντρα που το περιέβαλλαν. Το αμπέλι είχε εκτοξευτεί σχεδόν ολοκληρωτικά από τη μεγάλη κόμη του δέντρου, ενώ όλα τα δέντρα γύρω του είχαν πεθάνει. Αφού ανέλυσαν αυτό το ασυνήθιστο θέαμα, οι επιστήμονες συμπέραναν ότι το Dipteryx oleifera μπορούσε εύκολα να αντέξει τα πλήγματα κεραυνών, αλλά δεν υπήρχε τρόπος να είναι σίγουροι.
Κατά τη διάρκεια της έρευνάς τους στις ζούγκλες του Παναμά, ο Gora και η ομάδα του συνάντησαν άλλα δέντρα Dipteryx oleifera, γνωστά και ως δέντρα almendro, τα οποία φάνηκε να ευδοκιμούν αφού χτυπήθηκαν από κεραυνό αντί να πεθάνουν όπως άλλα είδη. Αυτό απλώς ενίσχυσε το προαίσθημά τους ότι υπήρχε κάτι ιδιαίτερο σε αυτό το είδος δέντρου, αλλά αποφάσισαν να το αποδείξουν επιστημονικά. Χρησιμοποιώντας ένα ειδικό σύστημα εντοπισμού κεραυνών, η ομάδα παρακολούθησε τα αποτελέσματα 93 δέντρων που είχαν χτυπηθεί από κεραυνό στο Barro Colorado Nature Monument, μετρώντας παραμέτρους όπως το ποσοστό επιβίωσης, η φυσική κατάσταση, η παρασιτική δραστηριότητα και το ποσοστό θανάτου της γύρω φυτικής ζωής για μια περίοδο δύο έως έξι ετών. Τα ευρήματά τους ήταν αξιοσημείωτα!
Σε μια επιστημονική εργασία που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό New Phytologist, ο Gora και η ομάδα του έγραψαν ότι και τα εννέα δέντρα Dipteryx oleifera που συμπεριλήφθηκαν στην έρευνά τους επέζησαν από τα κεραυνικά πλήγματα με πολύ μικρές ζημιές, σε σύγκριση με τα υπόλοιπα 84 δέντρα, τα οποία υπέστησαν σοβαρές ζημιές, με το 64% από αυτά να πεθαίνει μέσα σε δύο χρόνια και σχεδόν όλα να χάνουν 5,7 επιπλέον φύλλα από την κόμη τους.
Όσο περισσότερο οι ερευνητές ανέλυαν τα δέντρα almendro, τόσο πιο σίγουροι γίνονταν ότι το είδος όχι μόνο άντεχε στα πλήγματα των κεραυνών, αλλά ευδοκιμούσε εξαιτίας τους. Τα δεδομένα τους έδειξαν ότι κατά μέσο όρο 9,2 γειτονικά δέντρα σκοτώνονταν όταν ένα Dipteryx oleifera έπαθε ηλεκτροπληξία, με τον ηλεκτρισμό να μεταφέρεται μέσω της επαφής κλαδιών, κληματίδων ή των μικρών κενών μεταξύ των δέντρων. Ο κεραυνός τα απάλλαξε επίσης από το 78% περίπου των παρασιτικών κληματίδων, δίνοντάς τους μεγαλύτερη πρόσβαση στο ηλιακό φως και τα θρεπτικά συστατικά.
«Τα δεδομένα αυτά παρέχουν την πρώτη απόδειξη ότι ορισμένα δέντρα επωφελούνται από το χτύπημα του κεραυνού», έγραψαν ο Gora και οι συνεργάτες του. «Είναι καλύτερα για ένα δέντρο Dipteryx oleifera να χτυπηθεί παρά να μην χτυπηθεί». Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το Dipteryx oleifera έχει εξελιχθεί για να προσελκύει αστραπές. Είναι εξαιρετικά ψηλά και έχουν ασυνήθιστα ευρεία κόμη, η οποία λειτουργεί ως αλεξικέραυνο, με αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι έχουν έως και 68% περισσότερες πιθανότητες να χτυπηθούν από κεραυνό σε σχέση με το μέσο δέντρο. Με μέση διάρκεια ζωής περίπου 300 χρόνια, πολλά Dipteryx oleifera χτυπιούνται από κεραυνό αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής τους ( κατά μέσο όρο κάθε 56 χρόνια).
Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη ανακαλύψει πώς ακριβώς αυτό το αξιοσημείωτο είδος δέντρου μπορεί να επιβιώνει από κεραυνούς που σκοτώνουν όλα τα άλλα δέντρα που το περιβάλλουν, αλλά υποψιάζονται ότι μπορεί να έχει να κάνει με την υψηλή αγωγιμότητα των δέντρων. Ενδιαφέρονται επίσης για άλλα είδη με παρόμοιες ιδιότητες.
Πηγή: gazzetta.gr
