Σχέδιο για Αντιμετώπιση της Υπογονιμότητας στην Κύπρο: Ποιοι οι δικαιούχοι και τα ποσά επιδότησης

Πολλά ζευγάρια παλεύουν με την υπογονιμότητα για χρόνια, κάποια άλλα έρχονται αντιμέτωπα με αυτή την πραγματικότητα για πρώτη φορά, σε μια περίοδο που η ακρίβεια έχει «λυγίσει» ιδιαίτερα τις νεότερες ηλικίες.

Επιπρόσθετα η σοβαρή υπογεννητικότητα θεωρείται απειλή για το μέλλον της Κύπρου, καθώς ο ρυθμός γεννητικότητας είναι ένας από τους σημαντικότερους δείκτες της μελλοντικής ανταγωνιστικότητας μίας χώρας.

Η χαμηλή γονιμότητα προκαλεί ανησυχία τόσο για την γήρανση τουπληθυσμού, όπως επίσης επηρεάζει και τη μακροπρόθεσμη επιβίωση του γηγενούς πληθυσμού.

Από την άλλη το φαινόμενο της υπογονιμότητας δεν αποτελεί μοναδικό για την Κύπρο.

Τι είναι και πως ορίζεται η υπογονιμότητα

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει ως υπογονιμότητα την αδυναμία ενός ζευγαριού να επιτύχει σύλληψη ή τεκνοποίηση μετά από ένα έτος τακτικών σεξουαλικών επαφών χωρίς τη χρήση αντισυλληπτικών μέτρων προστασίας.

Η υπογονιμότητα θεωρείται ως ένα από τα συχνότερα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν τα ζευγάρια που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν. Υπολογίζεται ότι στο γενικό πληθυσμό το 9-18% των ζευγαριών είναι υπογόνιμα, με αποτέλεσμα να καταφεύγουν σε διάφορες μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως για παράδειγμα την εξωσωματική γονιμοποίηση.

Τα αίτια της υπογονιμότητας ποικίλουν και μπορεί να οφείλονται σε γενετικούς, οργανικούς αλλά και περιβαλλοντικούς παράγοντες, επηρεάζοντας τόσο τις γυναίκες όσο και τους άνδρες.

Στήριξη από το κράτος

Η εξέλιξη της επιστήμης έχει φέρει μαζί της και καινοτόμες επιλογές και λύσεις στο πρόβλημα της υπογονιμότητας.

Το Κυπριακό κράτος αναγνωρίζοντας το φαινόμενο της εποχής και θέλοντας να μειώσει τα ποσοστά υπογεννητικότητας, προσφέρει διάφορα κίνητρα, ανάμεσα σε αυτά η οικονομική στήριξη σε ζευγάρια που αντιμετωπίζουν δυσκολίες γονιμότητας.

Υπενθυμίζεται ότι το Υπουργικό Συμβούλιο τον Ιούλιο του 2024, ενέκρινε την τροποποίηση του Υφιστάμενου Σχεδίου για την Αντιμετώπιση της Υπογονιμότητας στο πλαίσιο της γενικότερης κυβερνητικής πολιτικής για αντιμετώπιση του φαινομένου της υπογεννητικότητας, με την παροχή κινήτρων στα υπογόνιμα ζευγάρια. Οι τροποποιήσεις ισχύουν για αιτήσεις που αφορούν σε θεραπείες που ξεκινούν μετά την ημερομηνία της Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου.

 Δικαιούχοι επιδότησης

Από τις πρώτες μέρες τους 2025, παρουσιάστηκε το τροποποιημένο Σχεδίο για Αντιμετώπιση της Υπογονιμότητας.

 Ποιοί μπορούν να επιδοτηθούν

• Όσοι είναι μόνιμοι κάτοικοι Κύπρου και είναι δικαιούχοι του Γενικού Σχεδίου Υγείας. Σε περίπτωση ζευγαριών τουλάχιστον ο ένας πρέπει να είναι μόνιμος κάτοικος Κύπρου, ο άλλος να είναι κάτοικος Κύπρου με προσωρινή άδεια παραμονής και οι δύο να είναι δικαιούχοι του Γενικού Σχεδίου Υγείας.
• Επιδοτούνται μόνο διαδικασίες που γίνονται στην Κύπρο.
• Η ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης να είναι εντός 4 μηνών από την ολοκλήρωση της θεραπείας. • Γυναίκες μέχρι την ηλικία των 53 ετών.
• Μονήρεις γυναίκες ή ζευγάρια που έχουν τελέσει θρησκευτικό ή πολιτικό γάμο ή συνάψει Πολιτική Συμβίωση ή βρίσκονται σε μόνιμη σταθερή σχέση που επιβεβαιώνεται με ένορκη δήλωση.
• Ζευγάρια ή μονήρεις γυναίκες που καταφεύγουν στη μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής με παρένθετη μητέρα, θα πρέπει να εξασφαλίσουν εκ των προτέρων έγκριση του Συμβουλίου Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.
• Γυναίκες άνω των 35 μέχρι 43 ετών για κρυοσυντήρηση ωαρίων για ιδία χρήση. Για γυναίκες κάτω των 35 ετών θα πρέπει να προσκομίζεται ιατρική βεβαίωση για τους λόγους της ανάγκης κρυοσυντήρησης ωαρίων προς έγκριση.
• Γυναίκες οι οποίες προχωρούν σε θεραπεία (εμβρυοδημιουργία και εμβρυομεταφορά) μέσω κρυοσυντηρημένων ωαρίων μπορούν να επιδοτηθούν με συνολικό ποσό μέχρι €2.000.
• Καρκινοπαθείς άνδρες για κρυοσυντήρηση σπέρματος για ιδία χρήση.
• Ζευγάρια που ένας εκ των δύο είναι φορέας της Νόσου του Huntington ή άλλων κληρονομικών παθήσεων (σύμφωνα με τον κατάλογο του Υπουργού Υγείας), μπορούν να επιδοτηθούν μέχρι έξι (6) θεραπείες (ωοληψία, εμβρυοδημιουργία, προεμφυτευτική γενετική διάγνωση και εμβρυομεταφορά). Η προεμφυτευτική διάγνωση μπορεί να επιδοτηθεί με το ποσό των €2.600, το οποίο αντιστοιχεί στην κάλυψη του κόστους ετοιμασίας των βιοψίων των εμβρύων (€1.000) πριν την αποστολή τους σε Κέντρο Γενετικής καθώς επίσης και την ανάλυση της βιοψίας του εμβρύου με μοριακές τεχνικές (€1.600).
• Άτεκνα ζευγάρια ή άτεκνες μονήρεις γυναίκες μπορούν να επιδοτηθούν μέχρι τέσσερις (4) φορές.
• Ζευγάρια ή μονήρεις γυναίκες που έχουν αποκτήσει ένα παιδί μπορούν ναεπιδοτηθούν μέχρι τρεις (3) φορές.
• Ζευγάρια ή μονήρεις γυναίκες που έχουν αποκτήσει δύο παιδιά μπορούν να επιδοτηθούν μέχρι δύο (2) φορές.
• Οι επιδοτούμενες θεραπείες μπορούν να επιδοτηθούν και τμηματικά, νοουμένου ότι η θεραπεία έχει ολοκληρωθεί εντός 12 μηνών.
• Υπάρχει δωρεάν παραχώρηση μέχρι 35 ενέσεων γοναδοτροπίνων μέχρι τέσσερις (4) φορές

• Ο συνολικός αριθμός επιδοτήσεων που προβλέπεται από το Σχέδιο αφορά κάθε είδος θεραπείας, για την οποία αιτούνται οι δικαιούχοι και επιδοτούνται, ασχέτως ποσού επιδότησης.

Ποσά επιδότησης

Η κυβέρνηση ενισχύει την χρηματοδότηση - επιδότηση για Θεραπείες Υπογονιμότητας στην Κύπρο και μάλιστα με πρόσφατη απόφαση του Υπουργικού αύξησε και τα ποσά.

Ποσό επιδότησης:

 Ισχύει για άντρες, ζευγάρια ή μονήρεις γυναίκες που άρχισαν θεραπεία μέχρι και τις 03/07/2024

Οσον αφορά το σημείο Α αξίζει να αναφερθεί ότι ζευγάρια που άρχισαν θεραπεία μετά από τη 1η Ιουλίου 2023 και αιτούνται για πρώτη φορά, το ποσό επιδότησης ανέρχεται μέχρι τις 3.500 ευρώ.

Ισχύει για άντρες, ζευγάρια ή μονήρεις γυναίκες που άρχισαν θεραπεία μετά τις 03/07/2024

Στα πιο πάνω υπάρχουν κάποιες διευκρινίσεις οι οποίες αξίζει να αναφερθούν:

• Για ζευγάρια ή μονήρεις γυναίκες που άρχισαν θεραπεία μετά από την 1η Ιουλίου 2023 και αιτούνται για πρώτη φορά, το ποσό επιδότησης ανέρχεται μέχρι τις 3.500 ευρώ.
• Για ζευγάρια ή μονήρεις γυναίκες που άρχισαν θεραπεία μετά από τις 03/07/2024 και αιτούνται για πρώτη φορά, το ποσό επιδότησης ανέρχεται μέχρι τις 4.500 ευρώ.
• Για ζευγάρια ή μονήρεις γυναίκες που άρχισαν θεραπεία μετά από τις 03/07/2024 και αιτούνται για δεύτερη φορά, το ποσό επιδότησης ανέρχεται μέχρι τις 3.500 ευρώ.
• Για ζευγάρια ή μονήρεις γυναίκες που έκαναν Δημιουργία Εμβρύων (Τεχνητή γονιμοποίηση) – εμβρυομεταφορά μετά τις 03/07/2024 από κρυοσυντηρημένα ωάρια το ποσό επιδότησης ανέρχεται μέχρι τις 2000 ευρώ.

Στο Σχέδιο για Αντιμετώπιση της Υπογονιμότητας αναφέρεται ότι όλες οι πιο πάνω επιδοτήσεις θα γίνονται μόνο κατόπιν αποδείξεων όπου θα αναγράφεται ξεκάθαρα το κόστος των επιδοτούμενων θεραπειών.

Διευκρινίζεται επίσης μέσα από το Σχέδιο ότι οι πληρωμές θα γίνονται βάση αποδείξεων με μέγιστα ποσά αυτά που αναγράφονται στους Πίνακες Ι και ΙΙ ανάλογα με την ημερομηνία θεραπείας και το είδος της.