Το όνομα προκύπτει από τη φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας που συνέβη σύμφωνα με τρεις σχετικές ευαγγελικές περικοπές κατά τη βάπτιση. Για αυτό και ονομάζονται επίσης Επιφάνια και Φώτα.
Ως κύριες τελετές των Θεοφανίων θεωρούνται ο Μέγας Αγιασμός και η Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού (ρίψη του Σταυρού στη θάλασσα, τον οποίο προσπαθούν να πιάσουν όσοι βουτήξουν).
Σήμερα στην Κύπρο γιορτάζουν:
1.795 άτομα με το όνομα Φωτεινή
962 άτομα με το όνομα Φώτης
962 άτομα με το όνομα Θεοφανώ
891 άτομα με το όνομα Θεοφάνης
230 άτομα με το όνομα Ιορδάνης
165 άτομα με το όνομα Ράνια