Μέσα στις αλλαγές που έρχονται στη νέα σχολική χρονιά είναι η ένταξη του θεσμού των STEM σε αριθμό Προαιρετικών Δημοτικών Σχολείων.
Κάποιοι θα αναρωτιούνται τι είναι ο θεσμός STEM και σε τι εξυπηρετεί ή ωφελεί τους μαθητές.
Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό πλαίσιο που χρησιμοποιείται παγκοσμίως, ξεφεύγοντας από την παραδοσιακή δασκαλοκεντρική διδασκαλία. Με τον όρο «STEM» (Science, Technology, Engineering and Mathematics) αναφερόμαστε στην εκπαιδευτική προσέγγιση όπου κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζει η επίλυση προβλήματος, η ανακαλυπτική -διερευνητική μάθηση, ενώ απαιτείται η δημιουργική εμπλοκή των μαθητών στην ανακάλυψη της λύσης, χρησιμοποιώντας γνώσεις και τεχνικές απ΄τις Φυσικές Επιστήμες, την Τεχνολογία, την Επιστήμη των Μηχανικών και τα Μαθηματικά.
STEM και στη Δημοτική Εκπαίδευση
Στην Κύπρο το πρόγραμμα STEM εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια σε κάποια σχολεία που ανήκουν στον θεσμό του Προαιρετικού Ολοήμερου Σχολείου (ΠΟΣ) στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση.
Στα δημοτικά σχολεία το υφιστάμενο ωρολόγιο πρόγραμμα της απογευματινής ζώνης έχει ενισχυθεί με μάθημα δραστηριοτήτων STEM, το οποίο έχει ενταχθεί στα θέματα ενδιαφέροντος (ως επιπρόσθετο) για τους μαθητές/τριες της Στ΄τάξης δημοτικού. Τα παιδιά έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν εάν θέλουν να το ακολουθήσουν.
Όπως αναφέρει στο «Τ» ο Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης και συντονιστής του προγράμματος STEM του ΥΠΑΝ, Μάριος Χαραλάμπους το «STEM είναι μια σύγχρονη παιδαγωγική προσέγγιση η οποία συνδυάζει έννοιες και πρακτικές απ΄τα πιο πάνω γνωστικά αντικείμενα για την επίλυση προβλημάτων της καθημερινής ζωής. Δηλαδή τα παιδιά παίρνουν στοιχεία απ΄τις επιστήμες, από τα μαθηματικά, από την τεχνολογία και από τη μηχανική, μελετούν ένα πρόβλημα και το επιλύουν».
Ο κ.Χαραλάμπους αναφέρει ένα παράδειγμα από ένα πρόβλημα το οποίο μελέτησαν μαθητές δημοτικού σχολείου κατά την φετινή σχολική χρονιά.
«Οι μαθητές είχαν ένα πρόβλημα με τα φυτά στον λαχανόκηπο τους που δε μπορούσαν να επιβιώσουν, λόγω των καιρικών συνθηκών, οπότε σκέφτηκαν να κατασκευάσουν ένα μικρό θερμοκήπιο. Αυτό το θερμοκήπιο όμως θα έπρεπε να έχει συγκεκριμένες ιδιότητες. Ποιες είναι αυτές; Ιδιότητες να αφήνει το φως να περάσει για να μπορούν να αναπτύσσονται τα φυτά, να τα προστατεύει από το κρύο και επίσης να διασφαλίζει το πότισμα τους. Τα παιδιά για να βρουν τα υλικά , έκαναν διάφορα πειράματα. Ποιο υλικό αφήνει άνετα το φως να περάσει, ποιο υλικό προστατεύει από το κρύο κτλ. Οπότε κατασκεύασαν το θερμοκήπιο το οποίο έχει αυτές τις ιδιότητες μετά από πειραματισμό. Όταν το κατασκεύασαν , είδαν ότι το καλοκαίρι ή μέσα στις διακοπές μπορεί να μην υπάρχει άτομο να φροντίζει τα φυτά , για αυτό έπρεπε να μελετήσουν κάποιους αυτόματους μηχανισμούς , ώστε όταν πέφτει υγρασία, να ενεργοποιείται ένας μηχανισμός αυτόματου ποτίσματος, όταν πέφτει το φως να ανάβουν αυτόματα κάποιες λάμπες και όταν πέφτει η θερμοκρασία να ανάβουν αυτόματα κάποιες θερμάστρες και να ικανοποιούνται οι ανάγκες των φυτών. Για να επιλύσουν αυτά τα προβλήματα έπρεπε να χρησιμοποιήσου και κάποιο ρομποτικό εξοπλισμό. Έτσι η τελική λύση ήταν το έξυπνο θερμοκήπιο».
Όλα τα πιο πάνω γίνονται πάντοτε με την καθοδήγηση του δασκάλου τους, παρότι τα ίδια τα παιδιά αυτενεργούν και μελετούν τις ιδέες τους.
Στην Κύπρο χρησιμοποιείται συγκεκριμένο μοντέλο STEM. Δηλαδή εφαρμόζεται το υφιστάμενο ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων (το πρωί) και σε μια άλλη ξεχωριστή περίοδο (απογευματινή) υπάρχει η δυνατοτήτα επιλογής συμμετοχής σε πρόγραμμα STEM.
Σε άλλες χώρες το πρόγραμμα STEM εφαρμόζεται στην κανονική πρωινή φοίτηση των παιδιών και πιθανόν να καταργούνται τα όρια των μαθημάτων και να εφαρμόζουν ένα ενιαίο πρόγραμμα STEM.
Σε τι βοηθά η μέθοδος STEM ;
Σύμφωνα με τον κ.Χαραλάμπους ο συγκεκριμένος θεσμός «Θα βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν ανώτερες νοητικές διεργασίες, όπως είναι η δημιουργικότητα, κριτική σκέψη, η επίλυση προβλημάτων, η συλλογική εργασία επειδή εργάζονται πάντοτε σε ομάδες. Όλες αυτές τις κομβικές δεξιότητες κλειδιά που επιδιώκουν οι προηγμένες χώρες τις Ευρώπης. Θέλουμε να αναπτύξουμε δυνατότητες και δεξιότητες δια βίου μάθησης»
Όπως αναφέρει ο κ.Χαραλάμπους , προβάλλεται η σημαντικότητα στην ανάπτυξη εμπειρικής σκέψης «Δε θα βοηθήσει η παπαγαλία. Τα παιδιά θα διδαχθούν κάποιες απαραίτητες έννοιες αλλά από εκεί και πέρα θα επιστρατεύουν ανώτερες νοητικές διεργασίες, κομβικές δεξιότητες, σε συνδυασμό με τις γνώσεις και τις έννοιές που μαθαίνουν από τα μαθήματα. Όταν τα γνωρίζω, τα κατανοώ και τα εφαρμόζω, επιλύω προβλήματα».
Την πρώτη χρονιά που εφαρμόστηκε το πρόγραμμα STEM στην Κύπρο, αξιολογήθηκε με τα αποτελέσματα να είναι αρκετά ενθαρρυντικά.
«Λήφθηκαν υπόψη κάποιες παρατηρήσεις και προσπαθήσαμε να τα βελτιώσουμε και είμαστε σε διαδικασία βελτίωσης. Είναι ένας δυναμικός θεσμός , δεν παραμένει στάσιμος, ολοένα βελτιώνεται, ανανεώνεται και εκσυγχρονίζεται σε περιεχόμενο και διαδικασίες»
Αριθμός σχολείων που συμμετέχουν
«Κατά την περσινή σχολική χρονιά είχαμε 14 εγκεκριμένα σχολεία τα οποία είχαν στο πρόγραμμα τους την επιλογή STEM. Φέτος θα έχουμε περίπου 12 σχολεία και εξετάζεται το αίτημα ακόμα ενός. Συνολικά πέρσι είχαμε εγγραφές 100 παιδιών που συμμετείχαν στο εν λόγω πρόγραμμα», εξηγεί στο «Τ» ο κ.Χαραλάμπους.
Όσον αφορά την προδημοτική (νηπιαγωγεία) , το πρόγραμμα STEM δεν έχει περιληφθεί. Ωστόσο, όπως εξηγεί ο κ.Χαραλάμπους
«Είναι κάτι το οποίο το έχουμε στον προγραμματισμό μας, γιατί η εκπαίδευση STEM μπορεί να ξεκινήσει και από την προδημοτική εκπαίδευση».
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε κάποιες χώρες λειτουργεί το πρόγραμμα και ως STEAM, δηλαδή περιλαμβάνει και τις εικαστικές τέχνες ( ΑRT) ενώ σε άλλες χώρες αναφέρεται και ως STEM Plus, το οποίο πολλές φορές έχει την σημασία του All Subject και περιλαμβάνει την γλώσσα, ιστορία, γεωγραφία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Διαδοχικές κακοκαιρίες χτυπούν το νησί – Θα πέσουν χιόνια αλλά θα μείνουν μέχρι τα Χριστούγεννα;
• Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα 21 Δεκεμβρίου
ΠτΔ για τη Συρία - «Έχουμε ευθύνη... Να μην εκμεταλλευτούν άλλα κράτη το κενό της ηγεσίας στη χώρα»
Τη θέση ότι πρέπει να διασφαλιστεί η εδαφική ακεραιότητα και η κυριαρχία της Συρίας και την ελπίδα ότι κράτη όπως η Τουρκία δεν θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν το κενό που φαίνεται να υπάρχει με την αλλαγή ηγεσίας στη χώρα, εξέφρασε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε δηλώσεις του από την Καλαμάτα.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
