Κάθε φορά που σκάει ένα μεγάλο γεγονός, συνήθως κάποια τραγωδία με πολιτικές προεκτάσεις, νιώθουμε μια σχεδόν ψυχαναγκαστική παρόρμηση να πάρουμε θέση, να διαλέξουμε πλευρά, να ποστάρουμε το κατιτίς μας ρε αδερφέ, έστω ένα I-Stand-With μη τυχόν και μας πουν αναίσθητους ή -Θεός φυλάξοι!- απολιτίκ!
Πόσα όμως στ’ αλήθεια γνωρίζουμε για τα γεγονότα που σχολιάζουμε με περισσή ευκολία και δυσανάλογη σιγουριά και πάθος;
Για να έχετε μια εικόνα ρωτήστε έναν τυχαίο καλαμαρά (της Ελλάδας όχι κάτοικο Κύπρου) τι γνωρίζει για το Κυπριακό. Κατά 99% θα σου πει για τους “Τουρκαλάδες που εισέβαλαν το ‘74 και κατέχουν από τότε το μισό νησί”, οι πιθανότητες να γνωρίζει για το πραξικόπημα μειώνονται αισθητά όσο για το ‘67, το ‘63 ή ότι το Κυπριακό ως πρόβλημα υφίσταται από τις αρχές του περασμένου αιώνα, είναι σχεδόν μηδενικές (εκτός κι αν πέσεις σε ταξιτζή που πολύ πιθανόν να υπηρέτησε κιόλας εδώ, γεγονός που αντιστοιχεί σε PhD στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου). Αυτό όμως δεν εμποδίζει το καλαμαρούι να έχει έντονη άποψη για το Κυπριακό έστω κι αν όλες του οι γνώσεις γι’ αυτό αρχίζουν και τελειώνουν στο “μπούκαραν ένα πρωί οι Τούρκοι”. Κι εδώ που τα λέμε δεν χρειάζεται να ξέρει και τίποτα άλλο γιατί οτιδήποτε κι αν προηγήθηκε δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση τη βάρβαρη τουρκική εισβολή και κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού εδώ και μισό αιώνα, ούτε φυσικά τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκειά της. Αν η εισβολή γινόταν όντως για τους λόγους που επικαλέστηκε η Άγκυρα, αν δηλαδή έριχναν τους πραξικοπηματίες στη θάλασσα μέχρι τον τελευταίο και αποκαταστούσαν τη νόμιμη κυβέρνηση του Μακάριου διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την προστασία των Τουρκοκυπρίων, σίγουρα τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά και δεν θα είχαμε καν αυτή τη συζήτηση.
Όμως η κατοχή είναι ένα διαρκές έγκλημα που θα μείνει για πάντα ατιμώρητο, ακόμα κι αν βρεθεί ποτέ λύση. Άρα ακόμα κι αν δεν γνωρίζεις καλά όλα τα γεγονότα καταφεύγεις σε κάποιες οικουμενικές σταθερές όπως το σωστό, το λάθος, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Μπορεί να είναι μονόπλευρο, ίσως και ανιστόρητο αλλά όταν δεν διαθέτεις τα κατάλληλα εφόδια, αντιδράς ενστικτωδώς ως άνθρωπος. Και για τον άνθρωπο η τουρκική εισβολή στην Κύπρο, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι δολοφονίες αμάχων Παλαιστινίων από τον ισραηλινό στρατό και οι θηριωδίες των τρομοκρατών της Χαμάς είναι λάθος και πρέπει να καταδικάζονται. Χωρίς αστερίσκους. Χωρίς ναι μεν αλλά. Χωρίς whataboutisms. Απλά. Ξεκάθαρα. Έντονα. Γιατί αυτό είναι το σωστό. Γιατί αυτό θα ήθελες να κάνουν οι άλλοι σε περίπτωση που βρεθείς εσύ στη θέση του θύματος.
Φαντάσου λίγες ώρες αφότου οι Τούρκοι στρατιώτες έχουν εκτελέσει όλη σου την οικογένεια μπροστά στα μάτια σου να πετάγεται ο Μακαριακός συγχωριανός σου και να σου λέει “ναι αλλά κι εσείς κάνατε πραξικόπημα”. Θα έχεις χρόνια μπροστά σου να αναλύσεις, να ανατρέξεις, να αναθεωρήσεις, να αναζητήσεις αίτια, να κριτικάρεις, να αποδώσεις ευθύνες. Όμως δεν γίνεται η πρώτη σου αντίδραση μπροστά στις φρικαλεότητες των Ρώσων στην Ουκρανία ή της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ να είναι η απόδοση ευθυνών στα θύματα και το ξέπλυμα των δολοφόνων με το αιτιολογικό ότι “και οι άλλο έκαναν πολλά”.
Ο άθλιος και ύπουλος ισαποστακισμός γνωρίζουμε πολύ καλά πως είναι επινόηση εκείνων που γνωρίζουν πολύ καλά πως η πλευρά τους τα έχει σκατώσει σε βαθμό που δεν μπορούν πια να τη δικαιολογήσουν ανοιχτά και καταφεύγουν σε αφελείς γενικεύσεις. Όταν μπροστά στις εικόνες με τις βιασμένες γυναίκες, τα καμένα βρέφη και το ξεκλήρισμα ολόκληρων οικογενειών λες “εγώ κλαίω για τα αθώα θύματα και των δύο πλευρών” είναι ολοφάνερο ότι ανησυχείς περισσότερο μη τυχόν απαλλάξεις τους Ισραηλινούς από τις όποιες ευθύνες τους παρά να αποφύγεις να καταδικάσεις τα κτήνη της Χαμάς. Βασικά λες ότι μπορείς να ζήσεις με το δεύτερο αλλά όχι με το πρώτο. Γιατί έτσι θα καταρρεύσει ολόκληρο το ιδεολογικό σου οικοδόμημα που πήρε και τόσες δεκαετίες να χτίσεις, σωστά;
Αυτό φυσικά ισχύει για ανθρώπους που έχουν τέτοια κολλήματα. Για εκείνους με ιδεοληψίες τόσο σημαντικές και ζωτικής σημασίας για την ίδια τους την ύπαρξη που αναγκάζονται(;) να εθελοτυφλούν μπροστά σε σφαγές και κτηνωδίες όταν οι δράστες δεν εξυπηρετούν το αφήγημά τους. Φυσικά θα σου πουν ότι δεν είναι ούτε με τον έναν ούτε με τον άλλον αλλά “με τον άνθρωπο” αλλά ένα πράγμα περίεργο, οι ίσες αποστάσεις καταργούνται όταν ο δράστης πληροί τα κριτήρια και η καταδίκη γίνεται κρύσταλλο. Χωρίς “αλλά”.
Κάθε ιστορικό γεγονός είναι μοναδικό. Όμως επιδέχεται πολλών ερμηνειών ανάλογα με την αντίληψη, την ανατροφή, τις γνώσεις και τα βιώματα του καθενός. Είναι πρακτικά αδύνατον να εντρυφήσεις σε όλα και για πάντα. Γι’ αυτό και καταφεύγουμε σε κρίσεις που βασίζονται σε καθαρά υποκειμενικούς παράγοντες όπως ιδεολογίες, εμμονές, εθνική ταυτότητα και θρησκεία που ουσιαστικά τις θολώνουν. Πρακτικά μπορείς να δικαιολογήσεις οποιοδήποτε ιστορικό γεγονός, δεν σημαίνει όμως ότι έχεις και δίκιο. Καμία ταπεινωτική ήττα και οικονομική εξαθλίωση δεν δικαιολογεί την άνοδο και κυριαρχία του ναζισμού. Καμία “σοσιαλιστική ουτοπία” δεν δικαιολογεί τα εκατομμύρια θύματα του σταλινισμού. Τίποτα απ’ όσα έκαναν οι Αμερικανοί δεν δικαιολογούν την 11η Σεπτεμβρίου όπως και η ίδια η 9/11 δεν δικαιολογεί τον (αποτυχημένο) Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας που ακολούθησε. Καμία τουρκική πρόφαση και κανένα Ε/κ έγκλημα δεν δικαιολογούν την κατοχή της μισής Κύπρου για μισό αιώνα όπως και κανένας γελοίος ρωσικός ισχυρισμός για “περικύκλωση από το ΝΑΤΟ” δεν δικαιολογεί την εισβολή και τις σφαγές στην Ουκρανία.
Όταν τα αίτια χάνονται στα βάθη της ιστορίας, όταν τίποτα σχεδόν δεν είναι αυτό που φαίνεται, όταν κάθε διένεξη έχει πολλές πλευρές και όταν πρακτικά είναι αδύνατον να γνωρίζεις τα πάντα, τότε -εάν σώνει και καλά πρέπει να πάρεις θέση- καταφεύγεις στις σταθερές: Την καταδίκη ενός αποτρόπαιου εγκλήματος. Τελεία. Χωρίς “αλλά” και αστερίσκους για να μην μετατεθεί αλλού η κουβέντα, μετακυλιστούν οι ευθύνες και ξεπλυθεί ο δράστης. Μεταγενέστερα υπάρχει χρόνος για εμβάθυνση και απόδοση ευθυνών.
Προς το παρόν προέχει να ιεραρχούμε σωστά τις προτεραιότητές μας...
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Με κίτρινη προειδοποίηση, καταιγίδες και χαλάζι ο καιρός - Τι μας επιφυλάσσει για τα Χριστούγεννα
• Αλκοόλ και οδήγηση: «Καμπανάκι» για την περίοδο Χριστουγέννων - Οι ποινές και οι τιμές
• Πώς να απολαύσεις το γιορτινό τραπέζι χωρίς ενοχές – Διατροφολόγος στο «Τ»
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις