Σε βόμβα στα θεμέλια της φιλελεύθερης δημοκρατίας και των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων στις ΗΠΑ εξελίσσεται το ζήτημα των αμβλώσεων, μετά την αναχρονιστική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου (με πλειοψηφία 6-3) να αναιρέσει χθες το σκεπτικό προηγούμενης απόφασής του, της «Roe v. Wade» του 1973, με την οποία δινόταν στις γυναίκες το δικαίωμα να αποφασίζουν τη διακοπή της κύησης, μεταθέτοντας πλέον τη διαμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου για τις αμβλώσεις σε πολιτειακό επίπεδο.
Η ολική, αυτή, ανατροπή -σχεδόν 50 χρόνια μετά τη δυνατότητα πρόσβασης στις αμβλώσεις σε ομοσπονδιακό επίπεδο- συντάραξε την Αμερική, διαμορφώνοντας ένα νέο κοινωνικό, υγειονομικό και πρωτίστως πολιτικό τοπίο. Όχι μόνο, γιατί η ακύρωση της αρχικής απόφασης συμπαρασύρει και άλλα δικαιώματα, όπως αυτά της αντισύλληψης και της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, αλλά και γιατί αναμένεται να αποτελέσει τον κατεξοχήν καμβά της προεκλογικής σύγκρουσης Δημοκρατικών -Ρεπουμπλικάνων, κρίνοντας εν πολλοίς το αποτέλεσμα, των ενδιάμεσων εκλογών του ερχόμενου Νοεμβρίου.
Τι προηγήθηκε
Το έντονο, πολιτικό χρώμα της χθεσινής απόφασης σήκωσε θύελλα αντιδράσεων από πλευράς ακτιβιστών και γυναικείων οργανώσεων, αναζωπυρώνοντας βαθιές διαιρετικές τομές στην αμερικανική πολιτική γεωγραφία, όπως αυτές μεταξύ Βορρά – Νότου και Ανατολής – Δύσης. Ωστόσο, κανένα από τα δύο κόμματα εξουσίας των ΗΠΑ δεν εξεπλάγη στην πραγματικότητα από την παραπάνω εξέλιξη, όπως αποτυπώνεται και στα άμεσα αντανακλαστικά τους, καθώς αυτή είχε σχεδόν προεξοφληθεί μετά τη διαρροή προσχεδίου της στον ιστότοπο Politico, τον περασμένο μήνα.
Το «βαθύ λαρύγγι»
Το γεγονός, μάλιστα, ότι για τη διαρροή του προσχεδίου της απόφασης (η οποία εικάζεται ότι έγινε από τον συντηρητικό δικαστή Σάμουελ Αλίτο) έγινε στον κατεξοχήν ευρωκεντρικό ειδησεογραφικά ιστότοπο, εντείνει τους φόβους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού αφενός ως προς την έκταση της αμφισβήτησης της Δημοκρατικής «ηγεμονίας» και αφετέρου ως προς το ενδεχόμενο ανάμειξης εξωτερικών παραγόντων στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου του 2022.
Για το λόγο αυτό, η προετοιμασία των Δημοκρατικών για τη χθεσινή ήττα μετρά πολλές μέρες, με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν να προβαίνει χθες για το θέμα σε τηλεοπτικό του διάγγελμα. Μεγιστοποιώντας τα κανάλια εκπομπής του μηνύματός τους, την απόφαση από μέρους των Δημοκρατικών στηλίτευσαν επιπλέον χθες η «Πρώτη Κυρία», Τζίλ Μπάιντεν, η Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Κάμαλα Χάρις, η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Νάνσι Πελόζι, ο Μπάρακ και η Μισέλ Ομπάμα, όπως και σειρά ευρωπαίων προοδευτικών ηγετών.
Σχολιάζοντας τις καταιγιστικές εξελίξεις, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν ανέφερε πως «η σημερινή (σ.σ. χθεσινή) κατάρριψη του Roe εναντίον Wade είναι το αποκορύφωμα μιας σκόπιμης προσπάθειας εδώ και δεκαετίες να διαταραχθεί η ισορροπία του νόμου μας», κάνοντας παράλληλα λόγο για «τραγικό λάθος» και αποτέλεσμα «εξτρεμιστικής ιδεολογίας». Περιμένοντας, την ίδια ώρα, τα… χειρότερα, οι Δημοκρατικοί είναι πεπεισμένοι ως προς την επιδείνωση της κατάστασης στο πεδίο των ατομικών δικαιωμάτων το επόμενο διάστημα, με την Πρόεδρο της Βουλής, Νάνσι Πελόζι να δηλώνει προ μηνός ότι «το επόμενο πράγμα θα μπορούσε να είναι η ισότητα των γάμων των ομοφυλοφίλων», όταν δηλαδή το προσχέδιο είδε το φως της δημοσιότητας.
Εκλογές – «σταυροφορία»
Η «θέση μάχης» των Δημοκρατικών απέναντι στην επιχειρούμενη οπισθοδρόμηση αποτυπώθηκε στο ενδιάμεσο σε διαδοχικές παρεμβάσεις τους, όπως η ανάληψη νομοθετικής πρωτοβουλίας υπέρ της πρόσβασης στην άμβλωση σε πολιτείες που ελέγχονται αποκλειστικά από τους ίδιους, αλλά και η ταξιδιωτική διευκόλυνση για την άσκηση του συγκεκριμένου δικαιώματος, ώστε οι ενδιαφερόμενες να μπορούν να κατευθυνθούν σε όμορες, δημοκρατικές πολιτείες.
Δεδομένου του παραδοσιακού διπλού φεντεραλισμού, η κοσμογονική, αυτή, αλλαγή απέναντι στο ζήτημα των αμβλώσεων κλονίζει συθέμελα το ομοσπονδιακό κεκτημένο των ΗΠΑ, ενισχύοντας παράλληλα επιμέρους συμπράξεις πολιτειών, όπως στην περίπτωση της κοινής συμφωνίας της Καλιφόρνια, του Όρεγκον και της Ουάσιγκτον, ώστε να αντιμετωπίσουν την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας στο εχθρικό για τις αμβλώσεις, Αϊντάχο.
«Η κυβέρνηση Μπάιντεν-Χάρις θα χρησιμοποιήσει όλες τις κατάλληλες, νόμιμες εξουσίες της για την προστασία των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων» προανήγγειλε, άλλωστε, χθες ο κ. Μπάιντεν, την ώρα που η διοίκησή του προετοιμάζεται πυρετωδώς για τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου, με νέα πλέον προμετωπίδα. Αξιοποιώντας, στο προεκλογικό πλαίσιο, την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου ως εφαλτήριο, η κυβερνητική παράταξη καλεί τους Αμερικανούς πολίτες να ενισχύσουν τις γραμμές της στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου, προκειμένου να διατηρήσουν την πλειοψηφία στα νομοθετικά σώματα των πολιτειών των ΗΠΑ και παρά την κατακόρυφη πτώση της δημοφιλίας του Αμερικανού Προέδρου.
Στον αντίποδα, η αναίρεση της απόφασης «Roe v. Wade» περιγράφεται ως «φιλί της ζωής» για τους Ρεπουμπλικάνους, οι οποίοι έχουν πληγεί βάναυσα από την ήττα του πρώην Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ στις τελευταίες προεδρικές εκλογές, τη στιγμή που η διερεύνηση της απόπειρας εισβολής στο Καπιτώλιο φτάνει σε τελικό στάδιο, με αποτέλεσμα ακόμη και κορυφαία στελέχη του κόμματος να κρατήσουν αποστάσεις από τα πεπραγμένα του πρώην Προέδρου, όπως ο επικεφαλής της μειοψηφίας στη Βουλή, Κέβιν Μακάρθι.
Σε κάθε περίπτωση, η βαθιά βουτιά σε ένα «γκρίζο» παρελθόν για τις ΗΠΑ, όπως αυτό της αστυνόμευσης του γυναικείου σώματος ως προς την αναπαραγωγική διαδικασία, εικάζεται ότι θα αποδώσει πλούσιους καρπούς σε αμφότερα τα δύο κόμματα εξουσίας στην Αμερική, αφού θα συσπειρώσει σε υψηλά ποσοστά τις κομματικές και κοινωνικές τους δυνάμεις, με δεδομένο, μάλιστα, ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα χρειαστούν 5 έδρες στη Βουλή και μόλις μία στη Γερουσία, για να ανακτήσουν τον έλεγχο του Κογκρέσου, μπλοκάροντας -σε μια τέτοια περίπτωση- κάθε νομοθετική πρωτοβουλία του Λευκού Οίκου. Υπό αυτό το πρίσμα, το δικαίωμα στην άμβλωση αποκτά χαρακτήρα σταυροφορίας όχι μόνο σε κομματικό, αλλά και σε προσωπικό επίπεδο, όπως στην περίπτωση του Κυβερνήτη της Φλόριντα, Ρον ΝτεΣάντις, ο οποίος έσπευσε να ανακοινώσει την πρόθεσή του να «εναρμονιστεί» με τη χθεσινή απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, τη στιγμή που φλερτάρει ανοιχτά με την υποψηφιότητά του για το προεδρικό «χρίσμα» των Ρεπουμπλικάνων έναντι του Ντόναλντ Τραμπ. Σημειωτέον ότι η Πενσυλβάνια, το Ουισκόνσιν, η Αριζόνα, η Τζόρτζια και η Φλόριντα αποτελούν τις πολιτείες-βαρόμετρο για το εκλογικό αποτέλεσμα, ανεβάζοντας τα επίπεδα ανταγωνισμού μεταξύ των Αμερικανών πολιτικών, ακόμη και αν ανήκουν στο ίδιο κόμμα.
Τα επόμενα βήματα
Πλην της εκλογής βουλευτών και Γερουσιαστών, οι οποίοι θα κληθούν να εφαρμόσουν το γράμμα της απόφασης, διαθέσιμα παραμένουν ακόμη ορισμένα «κλειδιά», ικανά να επιτρέψουν την πρόσβαση σε άμβλωση για τις ενδιαφερόμενες, ακόμη και αν η χθεσινή απόφαση επισημαίνει πως «το Σύνταγμα δεν εκχωρεί το δικαίωμα σε άμβλωση», οπότε «η εξουσία για τη ρύθμιση των αμβλώσεων πρέπει να επιτρέψει στον λαό και τους εκλεγμένους αντιπροσώπους του», όπως τονίζει.
Εκτός από 13 πολιτείες, όπου η αναίρεση της απόφασης «Roe v. Wade» ενεργοποιεί αυτόματα την απαγόρευση των αμβλώσεων (με προοπτική να φτάσουν τις 22), υπάρχουν ακόμη 8 πολιτείες που αναγνωρίζουν ως νόμιμη την άμβλωση (μέχρι 24-26 εβδομάδες), καλύπτοντας σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και τα έξοδα μετακίνησης, όσων γυναικών θελήσουν να προχωρήσουν σε μια τέτοια επιλογή. Ανάμεσα σε αυτές είναι η Νέα Υόρκη, το Μέιν, το Ιλινόις, η Καλιφόρνια, η Ουάσιγκτον, το Βερμόντ, το Κολοράντο και το Νέο Μεξικό. Στην ενδιάμεση ζώνη βρίσκονται οι πολιτείες Βόρεια Καρολίνα, Βιρτζίνια, Νιου Χάμσαϊρ, Μασαχουσέτη και Μινεσότα, όπου είναι δυνατή η άμβλωση μέχρι την 24η εβδομάδα, αλλά εφόσον προηγηθεί συμβουλευτική, πριν τη λήψη της τελικής απόφασης.
Ουσιαστική συμβολή στο εθνικής διάστασης ζήτημα για τις ΗΠΑ αναμένεται να διαδραματίσουν και αμερικανικοί κολοσσοί, καθώς σειρά πολυεθνικών εταιριών ανακοίνωσαν τη βούλησή τους να καλύπτουν τα έξοδα μετακίνησης για τις έγκυες- εργαζόμενές τους που επυθυμούν να προβούν σε άμβλωση, όπως οι: JPMorgan, Chase, Citi, Tesla, Apple, Amazon, Match, Meta, Microsoft, Disney, CVS, Biogen, Yelp, Cigna, T-Mobile, Airbnb και Patagonia.
Η Δυτική Δημοκρατία σε κίνδυνο
Παρά τις «παρακαμπτήριες» οδούς ως προς την εφαρμογή της απόφασης, εμφανώς απογοητευμένος ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, δήλωσε χθες πως «γυρίσαμε 150 χρόνια πίσω», καλώντας για το λόγο αυτό «το Κογκρέσο να δράσει».
«Φανταστείτε μια γυναίκα να πρέπει να βιώνει τις τραγικές συνέπειες ενός επεισοδίου που εκτυλίχθηκε σε βάρος της. Με συγκλονίζει αυτό» περιέγραψε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός Πρόεδρος, καταλήγοντας πως «η υγεία των γυναικών και του έθνους μας βρίσκεται σε κίνδυνο».
Σε κάθε περίπτωση, η «τρικλοποδιά» που επεφύλαξε το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ στο Λευκό Οίκο δεν παραγράφεται εύκολα, καθώς είναι η δεύτερη σε μια εβδομάδα σχεδόν, μετά την απόφαση για χαλάρωση στην οπλοκατοχή, με πολλούς αναλυτές να επισημαίνουν προσπάθεια υπονόμευσης εκ μέρους του «βαθέος κράτους» προς τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Όχι μόνο γιατί ο σημερινός Πρόεδρος θα καταναλώσει πολλές και πολύτιμες δυνάμεις στο «πάγωμα» της εφαρμογής της, αλλά κυρίως γιατί το Ανώτατο Δικαστήριο μοιάζει να συντάσσεται ανοιχτά με τη γραμμή των Ρεπουμπλικάνων, πριμοδοτώντας εμμέσως τις υποψηφιότητές τους.
Πρωτίστως, όμως, η «αφαίρεση» συνταγματικών δικαιωμάτων, σε συνδυασμό με το λαϊκισμό των αναθεωρητών της τρέχουσας πολιτικής τάξης συνιστούν πλήγματα κατά της οργάνωσης της δυτικής, φιλελεύθερης δημοκρατίας. Η σχεδόν χρονική σύμπτωση της απόφασης με την ήττα του Γάλλου Προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν στις βουλευτικές εκλογές προμηνύουν μια ευθεία επίθεση στον μεταπολεμικό φιλελευθερισμό, την ώρα που εκτοξεύονται εκλογικά οι ακραίες φωνές. Υπό αυτό το πρίσμα, τόσο ο Πρόεδρος Μακρόν, όσο και άλλοι Ευρωπαίοι προοδευτικοί ηγέτες, όπως πχ. ο Αντόνιο Κόστα, καταδίκασαν γρήγορα και απερίφραστα τη διαγραφή της απόφασης του 1973, διαβλέποντας τον κίνδυνο πολλαπλασιασμού της πίεσης απέναντι στο «αμερικανικό όνειρο».
Τι όριζε η απόφαση του 1973
Η απόφαση του 1973, τότε με 7 υπέρ και 2 ψήφους κατά, κατοχύρωσε το δικαίωμα των γυναικών σε μια νόμιμη -και ιατρικά ασφαλή- διαδικασία. Επέτρεπε, για την ακρίβεια, τις αμβλώσεις στο πρώτο τρίμηνο της κύησης, αλλά επέτρεπε και περιορισμούς στο δεύτερο και απαγορεύσεις στο τρίτο τρίμηνο.
Στην πράξη καταργούσε τους νόμους αρκετών πολιτειών οι οποίες απαγόρευαν τις αμβλώσεις. Το Δικαστήριο είχε αποφασίσει τότε δεν μπορεί να απαγορεύσει τις αμβλώσεις πριν από τις 28 εβδομάδες κύησης, οι οποίες ήταν τότε το όριο βιωσιμότητας, δηλαδή το όριο μετά το οποίο μπορεί να επιβιώσει ένα νεογνό αν γεννηθεί πρόωρα (σήμερα, με τις προόδους της ιατρικής το όριο μπορεί να είναι και 23 εβδομάδες).
Αλλά στην πορεία το Δικαστήριο, με νεότερες αποφάσεις του διεύρυνε τη δυνατότητα των Πολιτειών να θεσπίσουν περιορισμούς. Το ερώτημα ήταν, πάντως, πόσο μακριά θα μπορούσαν να πάνε οι περιορισμοί και πολλές Πολιτείες το εκμεταλλεύτηκαν όσο περισσότερο μπορούσαν.
Όσον αφορά στη χθεσινή διαδικασία, έξι από τους εννέα δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου ψήφισαν υπέρ της απαγόρευσης, εκ των οποίων οι τρείς είχαν διοριστεί από τον Ντόναλντ Τραμπ.
ΠΗΓΗ: Πρώτο Θέμα
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Φειδίας Παναγιώτου: Πήγε στην εκπομπή της Αριστοτέλους και η σύντροφος του εισέβαλε στο πλατό
• Amazon: Λανσάρει νέο online κατάστημα χαμηλού κόστους για να «χτυπήσει» Shein και Temu
• Netflix: Αύξησε ξαφνικά τις τιμές του - Επηρεάζει και την Κύπρο - Πόσα κοστίζουν τα πακέτα του
• Ενδείξεις ότι είσαι εθισμένη στο σεξ - Η διαφορά από την απλή αγάπη
Δημοσκόπηση ALPHA: Αρνητική η εικόνα για ΠτΔ – Το «δυνατό» και «αδύνατο» του σημείο – Δεν γνωρίζουν καν τους πλείστους υπουργούς οι πολίτες
Δεν φαίνεται να ικανοποιεί τις προσδοκίες των πολιτών ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
