Ο βέλγος καλλιτέχνης Γιαν Φαμπρ, ο οποίος δικάσθηκε κατηγορούμενος για βία, παρενόχληση, σεξουαλική παρενόχληση και προσβολή της αιδούς στην εργασία από τις χορεύτριες του θιάσου του που κατήγγειλαν τις πράξεις του με ανοικτή επιστολή το 2018, καταδικάσθηκε σε φυλάκιση 18 μηνών με αναστολή από δικαστήριο της Αμβέρσας.
Κατά την διάρκεια της δίκης, οι ενάγουσες περιέγραψαν τον Γιαν Φαμπρ ως άνθρωπο τυραννικό, που ταπείνωνε συστηματικά τις χορεύτριες και εξασκούσε σε ορισμένες περιπτώσεις σεξουαλικό εκβιασμό εναντίον τους.
Πολλά από τα θύματα περιέγραψαν φωτογραφίσεις ερωτικού χαρακτήρα υπό την καθοδήγηση του 63χρονου καλλιτέχνη, με πρόσχημα δημοσιεύσεις σε επιθεωρήσεις τέχνης. Ορισμένες από τις φωτογραφίσεις τελείωναν με ερωτικές πράξεις. Η υπεράσπιση παρουσίασε κατά την διάρκεια της δίκης μια διαφορετική εικόνα ενός «ρομαντικού αναρχικού», αλλά σε καμία περίπτωση ενός «εγκληματία». Η συνήγορός του παραδέχθηκε ότι ο Γιαν Φαμπρ διαθέτει μία «ισχυρή προσωπικότητα» και το γεγονός ότι η συνεργασία μαζί του προϋποθέτει «να δοθεί κανείς 100%» σε εξαντλητικές παραστάσεις όπου στόχος είναι «η πραγματική εξάντληση, τα πραγματικά συναισθήματα».
Ο εισαγγελέας πρότεινε την επιβολή ποινής 3ετούς φυλάκισης, αλλά το δικαστήριο έκρινε ότι ορισμένα από τα αδικήματα είχαν παραγραφεί, καθώς τα γεγονότα αφορούσαν την περίοδο 2002-2018, ενώ απορρίφθηκαν οι κατηγορίες των έξι από τα ένδεκα καταγγέλλοντα θύματα. Το δικαστήριο αναγνώρισε μία σεξουαλική επίθεση κατά μίας από τις χορεύτριες και βία και ταπεινώσεις κατά πέντε από τις μηνύτριες.
Ο Γιαν Φαμπρ δεν εμφανίσθηκε στην δίκη του και ήταν επίσης απών κατά την ανακοίνωση της δικαστικής απόφασης. Μία από τις συνηγόρους του εξέφρασε την ικανοποίηση της πλευράς του κατηγορουμένου για την απόφαση. Η 18μηνη ποινή φυλάκισης με αναστολή πέντε ετών συνοδεύεται από στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων κατά την χρονική περίοδο της αναστολής.
Όταν ο Γιαν Φαμπρ αποκαλούσε «εθνικιστές» και «μέτριους» τους Έλληνες καλλιτέχνες
Υπενθυμίζεται ότι ο Γιαν Φαμπρ είχε προκαλέσει σάλο για την παράστασή του «Mount Olympus» και την περίφημη σκηνή με τα «Παλλόμενα Πέη», ενώ στο ελληνικό κοινό έγινε γνωστός για το διορισμό του στη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών, θέση από την οποία παραιτήθηκε μετά τις αντιδράσεις για το βελγικής ταυτότητας πρόγραμμα που ετοίμασε.
Ήταν Φεβρουάριος του 2016 όταν ο τότε υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς, μέσω μιας αιφνιδιαστικής ανακοίνωσης, ενημέρωνε πως για πρώτη φορά στην ιστορία του το Φεστιβάλ Αθηνών θα αποκτήσει ξένο καλλιτεχνικό διευθυντή. Κι όχι οποιονδήποτε ξένο αλλά τον καταξιωμένο Βέλγο καλλιτέχνη Γιαν Φαμπρ. Ο αιρετικός εικαστικός, συγγραφέας, σκηνοθέτης, χορογράφος και σχεδιαστής κλήθηκε με την προοπτική να δώσει διεθνή αέρα στην διοργάνωση. Εκείνος όμως το παράκανε με τη διεθνοποίηση ή καλύτερα με την…βελγοποίηση, άφησε εκτός προγράμματος όλες τις ελληνικές παραγωγές και μετά από έντονες αντιδράσεις αναγκάστηκε να παραιτηθεί, εξαπολύοντας μάλιστα προσβλητικούς χαρακτηρισμούς προς όσους εγχώριους καλλιτέχνες αντέδρασαν στα σχέδια του.
Ο άνθρωπος στα χέρια του οποίου βρέθηκε για λιγότερο από δύο μήνες η κορυφαία πολιτιστική διοργάνωση της χώρας και που αποκαλούσε ανοιχτά «εθνικιστές», «μέτριους» και «απογοητευμένους», τους Έλληνες που εξέφρασαν ανοιχτά τη διαφωνία του με το πρόγραμμα που σκόπευε να στήσει, έγινε πρωταγωνιστής του βελγικού #metoo από τον περασμένο Ιούνιο.
Ο Γιαν Φαμπρ, καλλιτέχνης με σημαντική παρουσία στα διεθνή πολιτοστικά δρώμενα, συνήθιζε τα θίγει το θέμα της ανθρώπινης σεξουαλικότητας στις παραστάσεις του, κάποιες φορές μάλιστα με τρόπους που για ορισμένους έμοιαζαν προκλητικοί. Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα το πολυσυζητημένο «Mount Olympus», γνωστό και ως «Παλλόμενα Πέη» που είχε ανέβει για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο του 2015, και ο δημιουργός του σκόπευε να το ανεβάσει και στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου το καλοκαίρι του 2016, σχεδιασμός που ανετράπη τελικά λόγω των αντιδράσεων και της συνακόλουθης παραίτησής από την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ Αθηνών.
Επρόκειτο για μια 24ωρη παράσταση, με την συμμετοχή δεκάδων ερμηνευτών, οι οποίοι ενσάρκωναν Ολύμπιους θεούς, ημίθεους, θνητούς, τέρατα και ήρωες τραγωδιών, συμμετέχοντας σε ένα διονυσιακό όργιο με εντελώς γυμνοί ή ημίγυμνοι. Αποχωρώντας άρον άρον από την Αθήνα ο Φαμπρ παρουσίασε το εν λόγω έργο στη Σερβία, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Θεάτρου Βελιγραδίου, προκαλώντας όμως και εκεί αντιδράσεις κυρίως για το γεγονός ότι μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση σε ώρες που παρακολουθούν ανήλικα παιδιά.
Με την παράσταση αυτή ο καταξιωμένος Φλαμανδός καλλιτέχνης επιθυμούσε να αποτίσει φόρο τιμής το Αρχαίο Ελληνικό Δράμα, του οποίου είναι μεγάλος θιασώτης. Όπως ιδιαίτερη ήταν και η αγάπη που έτρεφε, μέχρι πριν λίγα χρόνια τουλάχιστον για την Ελλάδα, όπου έχει εμφανιστεί ζωντανά αρκετά φορές.
Το παρασκήνιο μιας αναγκαστικής παραίτησης
Προφανώς αυτή η αδυναμία του για την χώρα μας τον έκανε να αποδεχτεί την πρόταση του Αριστείδη Μπαλτά να αναλάβει το τιμόνι του Φεστιβάλ Αθηνών για τέσσερα χρόνια. Όταν ήρθε η στιγμή, ωστόσο, να ανακοινώσει το πρόγραμμα που είχε ετοιμάσει για το καλοκαίρι του 2016, τα χαμόγελα των περισσότερων Ελλήνων καλλιτεχνών αλλά και μιας μεγάλης μερίδας του κοινού πάγωσαν. Ο σχεδιασμός παρέπεμπε σε Βελγικό και όχι σε Ελληνικό Φεστιβάλ, τα έργα του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή μονοπωλούσαν το πρόγραμμα και οι ελληνικές παραγωγές ήταν εκκωφαντικά απούσες ενώ παράλληλα είχαν εκδιωχθεί όλες οι εκδηλώσεις μουσικής!
«Δεν γεννήθηκα για να γίνω Διευθυντής. Δεν έχω τις ικανότητες για μια τέτοια θέση» παραδέχτηκε ο ίδιος στην συνέντευξη τύπου της παρουσίασης του ελληνικού προγράμματος χρήζοντας τον εαυτό του «επιμελητή» λες και με την αλλαγή ονόματος θα γλίτωνε κάποιες από συμβατικές υποχρεώσεις του ρόλου του.
Οι αντιδράσεις από τον εγχώριο καλλιτεχνικό κόσμο θα είναι ακαριαίες και έντονες. Μία μόλις ημέρα μετά τις ανακοινώσεις πλήθος καλλιτεχνών συγκεντρώνεται στο θέατρο «Σφενδόνη», ζητώντας όχι μόνον την απομάκρυνση του Φαμπρ, τον οποίο χαρακτηρίζουν «persona non grata» λόγω του «καλλιτεχνικού ολοκληρωτισμού του» αλλά και την παραίτηση του υπουργού Πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά ο οποίος προσπαθεί να συμβιβάσει τις δύο πλευρές επιμένοντας όμως να στηρίζει με θέρμη την επιλογή του και κατηγορώντας τα πολιτικά κόμματα, τα ΜΜΕ και μέρος του καλλιτεχνικού κόσμου για συντονισμένη επίθεση . Το θέμα παίρνει έντονες πολιτικές διαστάσεις με τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να επιχειρεί να διαδραματίσει ρόλο πυροσβέστη, χωρίς αποτέλεσμα όμως.
Ο Βέλγος καλλιτέχνης σφόδρα ενοχλημένος από τις αντιδράσεις αυτές και παρασυρμένος προφανώς από τον παρορμητισμό του και την αλαζονεία της διεθνούς φήμης του θα περάσει στην αντεπίθεση εξαπολύοντας, μέσω Facebook, μια σκληρή και προσβλητική επίθεση εναντίον των Ελλήνων καλλιτεχνών και κατ’ επέκταση της ελληνικής κοινωνίας: «Θέλω να εκφράσω την ανησυχία μου για αυτό το εθνικιστικό αντανακλαστικό μιας κυρίαρχης ομάδας μέτριων και απογοητευμένων Ελλήνων καλλιτεχνών που κυρίως απορρίπτουν νέα οράματα και προσεγγίσεις από το εξωτερικό. Ελπίζω σοβαροί Έλληνες καλλιτέχνες θα έχουν σοβαρή συνεισφορά στις αλλαγές που χρειάζονται για να δημιουργηθεί μια νέα κατάσταση στο πολιτιστικό περιεχόμενο του Ελληνικού Φεστιβάλ» θα γράψει χαρακτηριστικά.
Η κατάσταση μύριζε πλέον μπαρούτι και η κατάσταση έμοιαζε να μην έχει επιστροφή. Ο Γιαν Φαμπρ επιλέγει να προαναγγείλει την παραίτησή του στα βελγικά μέσα δηλώνοντας: «Αποδέχθηκα την εντολή που μου έδωσε ο Έλληνας Υπουργός Πολιτισμού υπό την προϋπόθεση να γίνουν οι καλλιτεχνικές επιλογές μου με πλήρη ελευθερία. Αυτό φαίνεται ότι δεν είναι δυνατόν να γίνει στην Ελλάδα. Δεν θέλω να εργαστώ σ΄ ένα εχθρικό καλλιτεχνικό περιβάλλον στο οποίο εγώ ήρθα με ανοιχτό μυαλό και καρδιά…».
Μία ημέρα μετά θα υποβάλλει την παραίτησή του στο υπουργείο Πολιτισμού η οποία συνοδεύεται από ένα μακρόσυρτο κείμενο – απάντηση προς τους Έλληνες καλλιτέχνες που στράφηκαν εναντίον του. Στο κείμενο αυτό αναφέρει μεταξύ άλλων για «επίθεση», «έλλειψη ευπρέπειας», «στενές προκαταλήψεις και αστήρικτες εικασίες» τονίζοντας με νόημα: «Όταν καλείτε έναν διεθνή καλλιτέχνη με πολυσχιδή δράση να αναλάβει την επιμέλεια ενός Φεστιβάλ, δεν θα περιμένατε να παρουσιάσει το καλλιτεχνικό του σύμπαν; Ένας καλλιτέχνης μιλά σαφέστερα μέσα από τα έργα του: αυτά κάνω, αυτός είμαι».
Κάπως έτσι ολοκληρώθηκε το σύντομο πέρασμα του Γιαν Φαμπρ από το ελληνικό πολιτιστικό γίγνεσθαι. Ένα πέρασμα που απέδειξε πώς το ηχηρό όνομα και οι διεθνείς επιτυχίες δεν εξασφαλίζουν την επιτυχημένη θητεία σε όλες τις θέσεις. Όπως και οι σοβαρές καταγγελίες εναντίον του επιβεβαιώνουν το συμπέρασμα που έχουμε εμπεδώσει, ειδικά τους τελευταίους μήνες, όλοι εμείς εδώ στην Ελλάδα. Το ότι δηλαδή το ταλέντο και η επιτυχημένη καλλιτεχνική διαδρομή δεν συμβαδίζει πάντα με την ισορροπημένη προσωπικότητα και τους υγιείς αξιακούς κώδικες. Κάποιες φορές, μάλιστα, αποδεικνύονται αντιστρόφως ανάλογα, σε σοκαριστικό μάλιστα βαθμό.
Πηγή: protothema.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Νέα Σμύρνη: 20χρονος εισέβαλε σε κηδεία και προκάλεσε πανικό – Χόρευε πάνω από το φέρετρο
• Οι 10+1 χριστουγεννιάτικες ταινίες που αξίζεις να δεις αυτές τις γιορτές - Δείτε trailers
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις