Τα δημόσια οικονομικά και η κυπριακή οικονομία τρέχουν με ικανοποιητικούς ρυθμούς, δήλωσε την Τετάρτη (30/5) ο Πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου Δημήτρης Γεωργιάδης.
Τόνισε, ωστόσο, παράλληλα, την ύπαρξη σειράς σημαντικών κινδύνων και προκλήσεων, που αφορούν την έλλειψη ανταγωνιστικότητας και την εξάρτηση σε περιορισμένους τομείς παραγωγής και σε εξωγενείς παράγοντες και οι οποίοι δύναται να επηρεάσουν τη σταθερότητα της οικονομίας και τα δημόσια οικονομικά, προειδοποιώντας ότι η οικονομία καθίσταται ιδιαίτερα ευάλωτη.
Ταυτόχρονα, ανέφερε ότι οι στόχοι της δημοσιονομικής θέσης για το 2018 και 2019, που προβλέπουν πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ για το 2018 και 4,7% για το 2019, «δεδομένου ότι η δημοσιονομική πολιτική της Κυβέρνησης και το γενικό περιβάλλον δεν θα διαφοροποιηθούν σημαντικά, κρίνονται εφικτοί».
Μιλώντας σε σημερινή δημοσιογραφική διάσκεψη με την ευκαιρία της παρουσίασης της Εαρινής Έκθεσης του Συμβουλίου για το 2018, ο κ. Γεωργιάδης ανέφερε ότι οι προκλήσεις αυτές σε συνδυασμό με το πολύ ψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος και την αδυναμία αντιμετώπισης του μεγάλου ποσοστού μη εξυπηρετούμενων δανείων, καθιστούν την κυπριακή οικονομία ιδιαίτερα ευάλωτη σε περίπτωση απρόσμενων αναταράξεων και σημαντικών αρνητικών διαφοροποιήσεων του οικονομικού περιβάλλοντος, περιορίζοντας σε μεγάλο βαθμό τα περιθώρια αντίδρασης.
Ο κ. Γεωργιάδης είπε ακόμη ότι αρκετοί παράγοντες μεταξύ των οποίων το ευνοϊκό εξωτερικό περιβάλλον, η χαλαρή νομισματική πολιτική από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η πολιτική προσέγγισης επενδύσεων μέσα από σχέδια όπως αυτό της «παραχώρησης της κυπριακής υπηκοότητας με κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση σε αλλοδαπούς επιχειρηματίες/επενδυτές» μπορεί και θα πρέπει να αναμένεται ότι θα περιοριστούν στο ελάχιστον, τονίζοντας ότι «πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και να αναμένουμε ότι αυτοί οι παράγοντες μπορεί να αντιστραφούν, να περιοριστούν ή ακόμη και να μηδενιστούν».
«Η συνέχιση και η αύξηση της εξάρτησης της οικονομίας σε αυτούς του παράγοντες αναπόφευκτα θα προκαλέσουν τις επιπτώσεις της Ολλανδικής Ασθένειας, δηλαδή της μεταφοράς πόρων μακριά από παραγωγικούς τομείς της οικονομίας, οι οποίοι προσωρινά θα καταστούν συγκριτικά λιγότερο κερδοφόροι και μέσο-μακροπρόθεσμα λιγότερο ανταγωνιστικοί λόγω αυξημένου λειτουργικού και επενδυτικού κόστους», υπογράμμισε.
Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου αναφέρθηκε τόσο σε παραδείγματα άλλων χωρών τα οποία είχαν καταστροφικές συνέπειες όσο και στο παράδειγμα της Νορβηγίας η οποία μέσα από ώριμα σχέδια κατάφερε να περιορίσει τις επιπτώσεις της ολλανδικής ασθένειας.
Άμεσες μεταρρυθμίσεις για αντιμετώπιση των προκλήσεων
------------------------------------------
Αναφερόμενος στις απαντήσεις σε αυτές τις προκλήσεις, ο κ. Γεωργιάδης τόνισε την ανάγκη άμεσων μεταρρυθμίσεων, σημειώνοντας ότι το θετικότερο του προβλεπόμενου μακροοικονομικό περιβάλλον και ιδιαίτερα οι ισχυρότεροι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης κατά τα τελευταία χρόνια, όπως και η υπερκάλυψη των δημοσιονομικών στόχων δεν πρέπει να εκληφθούν ως παράγοντες υπέρ της αντιστροφής διορθωτικών μέτρων ή και του τερματισμού των μεταρρυθμίσεων, αλλά ως ευκαιρία προώθησης τους.
«Οι μεταρρυθμίσεις που γίνονται σε περιόδους οικονομικής ανάπτυξης μπορούν να εφαρμοστούν με καλύτερο προγραμματισμό και έχουν σαφώς λιγότερο δυσάρεστες συνέπειες από αυτές που επιβάλλονται εν μέσω κρίσεων. Επιπρόσθετα, το κράτος βρίσκεται σε καλύτερη θέση να παρέχει στήριξη όπου χρειαστεί», υπογράμμισε.
Ανέφερε ότι η μεταρρύθμιση θα πρέπει να είναι μια συνεχής διαδικασία που θα καλύπτει όλους τους τομείς της οικονομίας και πρόσθεσε ότι μεταξύ άλλων οι βασικοί τομείς και οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κυπριακή οικονομία αφορούν τις μακροοικονομικές ανισορροπίες όπως αναδεικνύονται μέσα από τη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το σύστημα δικαιοσύνης και η επίδραση στο χρηματοπιστωτικό τομέα και στον τομέα ακινήτων, το θεσμικό πλαίσιο συνταξιοδότησης και το χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης, το εκπαιδευτικό σύστημα, το κρατικό μισθολόγιο και την απώλεια μεριδίων από την CYTA και τον εκσυγχρονισμό των τηλεπικοινωνιών.
Συγκεκριμένα, ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι «όλοι οι δείκτες και οι μελέτες δείχνουν σημαντικά προβλήματα» στην ανταγωνιστικότητα, προσθέτοντας ότι η έκθεση της Διεθνούς Τράπεζας κατατάσσει την Κύπρο τέταρτη από το τέλος (54η θέση) και «κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο πολύ αργό σύστημα απονομής δικαιοσύνης και δείχνει πως υπάρχει επιδείνωση».
Αναφέρθηκε επίσης στην ανάλογη εικόνα που δείχνουν για την ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας οι δείκτες του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ και του Παγκόσμιου Κέντρου Ανταγωνιστικότητας καθώς και η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Επιπλέον, αναφέρθηκε στο σημαντικό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο αν και περιορίστηκε σε ικανοποιητικούς βαθμούς, όπως είπε, «η αύξηση της κατανάλωσης θα οδηγήσει σε νέα ελλείμματα».
Έκδοση τίτλων και καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης
----------------------------
Επίσης, ο Πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου αναφέρθηκε στις αδυναμίες στην κατοχύρωση των περιουσιακών δικαιωμάτων λόγω του μη ύπαρξης ενός αποτελεσματικού συστήματος δικαιοσύνης, όσο και στις μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας, επηρεάζουν αρνητικά την αξία των ακινήτων.
Το Συμβούλιο έχει την άποψη ότι η μεταρρύθμιση του συστήματος δικαιοσύνης αλλά και του συστήματος έκδοσης τίτλων ιδιοκτησίας πρέπει να αποτελέσουν μέρος της προσπάθειας για επίλυση του προβλήματος του ψηλού ποσοστού μη εξυπηρετούμενων δανείων, ανέφερε και πρόσθεσε ότι αποτελεσματικές μεταρρυθμίσεις σε αυτούς του δύο τομείς θα βελτιώσουν την οικονομική αξία των ακινήτων και θα περιορίσει τις ζημιές, που οι δανειολήπτες και οι δανειστές θα έχουν να μοιραστούν.
Επικαλούμενος έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αποτελεσματικότητα των συστημάτων απονομής δικαιοσύνης στην ΕΕ, ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι διαπιστώνει και αυτή τις μεγάλες καθυστερήσεις στο κυπριακό θεσμικό πλαίσιο και σημείωσε ότι στην τελευταία έκθεση με θέμα «Πίνακας βαθμολογίας στη Δικαιοσύνη 2017» (“The 2017 EU justice scoreboard”13) η Κύπρος βρίσκεται στην τελευταία θέση του Πίνακα «χρόνος που απαιτείται για την επίλυση αστικών, εμπορικών και άλλων υποθέσεων».
Επιπρόσθετα, ανέφερε ότι ενώ άλλες χώρες (Μάλτα και Πορτογαλία) που βρέθηκαν αντιμέτωπες με παρόμοια προβλήματα με την Κύπρο κατάφεραν μέσω μεταρρυθμίσεων να βελτιώσουν το σύστημα δικαιοσύνης τους, κατά την περίοδο 2010-2018, «η Κύπρος σχεδόν διπλασίασε τον χρόνο που χρειάζεται για να εκδικαστεί μια υπόθεση».
Εξηγώντας γιατί είναι σημαντικά αυτά τα στοιχεία, ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι η αξία ενός περιουσιακού στοιχείου έχει να κάνει τι προσφέρει στον ιδιοκτήτη του ή στον πιθανό αγοραστή, προσθέτοντας ότι «όσο περισσότερους περιορισμούς βάζουμε, όσο πιο δυσκολότερη ευχέρεια έχει να κατοχυρώσει κάποιος τα δικαιώματα του τόσο δυσκολότερη είναι η εκτίμηση της αξίας του».
Προστασία πρώτης κατοικίας
---------------------------
Σε σχέση με αναφορές για προστασία πρώτης κατοικίας και της επαγγελματικής στέγης, ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι οι επιπτώσεις αυτής της απόφασης είναι πως «όταν η τράπεζα γνωρίζει πως δεν θα μπορέσει ποτέ να ανακτήσει την πρώτη κατοικία ή την επαγγελματική στέγη αναπόφευκτα δεν θα είναι διατεθειμένη να δανείσει στις νέες γενιές για να μπορέσουν να ξεκινήσουν τη ζωή τους», προσθέτοντας ότι «για κάθε πρώτη κατοικία και επαγγελματική στέγη που νομίζουμε ότι προστατεύουμε (στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι στρατηγικοί κακοπληρωτές) στερούμε την πρώτη κατοικία και την επαγγελματική στέγη από νεαρά ζευγάρια που δεν προέρχονται από πλούσιες οικογένειες και που δεν έχουν άλλη ακίνητη ιδιοκτησία να βάλουν υποθήκη».
Ανέφερε επίσης ότι αν είναι στόχος να δοθεί κοινωνική στήριξη αυτή δίνεται από το κράτος και όχι μέσα από την επιβολή πρακτικών στον ιδιωτικό τομέα.
Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη για ενθάρρυνση της αποταμίευσης μέσα από μια συνολική μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος στην Κύπρο, έχοντας υπόψη, όπως είπε, το διαχρονικά χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης, το αναποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο και το ψηλό ιδιωτικό χρέος.
Μεταρρυθμίσεις παιδείας
----------------------
Ο κ. Γεωργιάδης αναφέρθηκε σε στοιχεία του ΟΟΣΑ, λέγοντας ότι η Κύπρος όχι μόνο βρίσκεται σχεδόν στον πάτο σε όλα τα κύρια μαθήματα (ανάγνωση, μαθηματικά και επιστήμες) αλλά βλέπουμε και μια επιδείνωση των επιδόσεων μας».
«Τα ποσοστά επιτυχία των Κυπρίων 15χρονων είναι σχεδόν σε όλα τα μαθήματα τα χαμηλότερα από αυτά που αξιολογεί ο ΟΟΣΑ», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «ενώ επιδεινώνονται οι επιδόσεις μας, οι δαπάνες μας στην παιδεία αυξάνονται σημαντικά».
Είπε ότι «το 2001 η Κύπρος δεν είχε το υψηλότερο ποσοστό δαπανών στην παιδεία (ιδιωτική και δημόσια), ενώ μέσα σε μια 10ετία αυξήσαμε τις δαπάνες μας (τα νοικοκυριά) κατά 45% και βλέπουμε να πατώνουμε στον πίνακα των επιδόσεων» και το αποτέλεσμα είναι ότι τα ελληνικά νοικοκυριά 8-9 στα 10 δηλώνουν ότι δυσκολεύονται να καλύψουν τις ανάγκες παιδείας των παιδιών τους».
Αυξήσεις στον δημόσιο τομέα
------------------
Ο κ. Γεωργιάδης αναφέρθηκε στην ανάγκη να αμείβεται ο κάθε υπάλληλος αυτό που αξίζει και που μπορεί ο εργοδότης του και πρόσθεσε ότι το μέγιστο όριο παραχώρησης μισθολογικών αυξήσεων έως και ίσο με το ρυθμό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ που έχει καθοριστεί μεταξύ της Κυβέρνησης και των συνδικαλιστικών οργανώσεων του δημόσιου τομέα, «θα δημιουργήσει προβλήματα γιατί ο ρυθμός αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ μπορεί να είναι υψηλός λόγω αύξησης του πληθυσμού και του εργατικού δυναμικού και όχι γιατί παράγει ο κάθε υπάλληλος περισσότερα».
Μείωση δημόσιου χρέους κάτω από το 60% του ΑΕΠ μέχρι 2029
------------------------------------
Ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι παρά την αύξηση του δημόσιου χρέους λόγω της ανάγκης ενίσχυσης της ρευστότητας της ΣΚΤ, με €2,35 δισεκατομμύρια η πραγματοποίηση πρωτογενών πλεονασμάτων δίνει την ευχέρεια στην Κυβέρνηση να μειώσει το δημόσιο χρέος, προσθέτοντας ότι το δημόσιο χρέος δύναται να μειωθεί κάτω του ορίου του 60% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) μέχρι το 2029 με την παραδοχή ότι «το σύνολο του πρωτογενούς πλεονάσματος θα διοχετεύεται αποκλειστικά στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους και ότι δε θα υπάρξει ουσιαστική διαφοροποίηση στη δημοσιονομική πολιτική και στο αναμενόμενο μακροοικονομικό περιβάλλον.
Μεταρρυθμίσεις CYTA
-------------------
Ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι το Συμβούλιο επαναλαμβάνει την ανησυχία του για την αδυναμία ανατροπής της τάσης απώλειας μεριδίων αγοράς και εσόδων από την CYTA και την ταυτόχρονη πίεση που ασκείται για παραχώρηση επιπρόσθετων αυξήσεων κάτι που θα επιδεινώσει σημαντικά τη θέση της και πρόσθεσε ότι «αν δεν ανατρέψουμε αυτή την εικόνα υπάρχει κίνδυνος να βρεθούμε ενώπιον ακόμη μιας περίπτωσης Κυπριακών Αερογραμμών».
Η ουσιαστική εγκατάλειψη της προσπάθειας ιδιωτικοποίησης ή εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή πιθανόν θα επιδεινώσει τη θέση της και θα μειώσει την αξία της, πρόσθεσε.
ΚΥΠΕ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Έντονα καιρικά φαινόμενα: Διαχειρίσιμη η κατάσταση στις περιοχές που χτύπησε η κακοκαιρία την Πάφο
• Διακοπή ρεύματος στη Λεμεσό λόγω της κακοκαιρίας - Δείτε τις περιοχές που επηρεάζονται
• Επικό στο Αλφαμέγα: Οπαδοί άπλωσαν τα ρούχα τους για να στεγνώσουν!
• Στρατιωτική δύναμη του Ισραήλ αναπτύχθηκε σε παραλιακή πόλη Λιβάνου συλλαμβάνοντας έναν άντρα
Εξελίξεις πολύ σύντομα στις σχέσεις με ΗΠΑ προανήγγειλε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης
Εξελίξεις και μάλιστα «πολύ σύντομα» στις σχέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις Ηνωμένες Πολιτείας Αμερικής, προανήγγειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, σε συνέντευξή του στην ελληνική εφημερίδα «Τα Νέα» στον απόηχο της συνάντησής του με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στο Λευκό Οίκο.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
