Οι προσπάθειες για λύση του Κυπριακού με βάση το κεκτημένο, που έχει παραχθεί κατά τη διάρκεια των συνομιλιών θα πρέπει να συνεχιστούν, τόνισε σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ ο Υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης, επισημαίνοντας ότι η κατάσταση που δημιουργήθηκε στην Ανατολική Μεσόγειο από την Τουρκία πρέπει να τελειώσει.
Χαρακτήρισε «εντελώς αδικαιολόγητο» τον τρόπο με το οποίον αποφάσισαν να ενεργήσουν οι Τούρκοι, λέγοντας ότι κινήθηκαν «ετσιθελικά» με βάση τη δύναμη και όχι τη δύναμη του διεθνούς δικαίου.
Τόνισε παράλληλα ότι η Κύπρος δεν θα συναινέσει στην αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας με την ΕΕ, ούτε στην απελευθέρωση των θεωρήσεων που επίμονα ζητά η Τουρκία και ασφαλώς ούτε στο άνοιγμα οποιωνδήποτε κεφαλαίων.
Αναφορικά με την ΕΕ και τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στα θεσμικά σώματα της Ένωσης, σημείωσε ότι τα θεσμικά εργαλεία της ΕΕ που προσδίδει στην Κύπρο η ιδιότητα του κράτους μέλους έχουν ασκηθεί πολλές φορές στο παρελθόν και θα ασκηθούν και στο μέλλον, κυρίως έναντι της Τουρκίας.
Σε προσωπικό επίπεδο και απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, είπε ότι δεν μετάνιωσε για την απόφασή του να αναμειχθεί στην πολιτική, ότι έζησε και πολύ δυσάρεστες και πολύ ευχάριστες στιγμές, ενώ χαρακτήρισε «εφιαλτικές» τις ώρες κατά την κρίση στα Ιμια και τις νύχτες του κουρέματος, σημειώνοντας ότι σήμερα φεύγει από το Υπουργείο «πάλι με κρίση». Η νύχτα της Κοπεγχάγης ωστόσο, είπε, ήταν μία πολύ ευχάριστη στιγμή γιατί κλείδωσε η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ.
Είπε ακόμα ότι, με την αφυπηρέτησή του, όταν θα έχει χρόνο στη διάθεσή του, θα διαβάσει όλα όσα δεν είχε χρόνο να διαβάσει τα τελευταία χρόνια, προσθέτοντας ότι παράλληλα θα γράψει τις ιδέες και τις σκέψεις του εντελώς ελεύθερα.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης, που παραχώρησε στο ΚΥΠΕ ο κ. Κασουλίδης ενόψει της αποχώρησης του από τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών.
Ερ. Πώς έχει διαμορφωθεί η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο μετά την ανανέωση της τουρκικής navtex;
Απ. Ενόσω το Saipem 12000 είναι εκεί, η παράκληση από τις κυβερνήσεις που διεξήγαγαν τις διπλωματικές προσπάθειες με την Τουρκία είναι ότι θεωρούν πως δεν έχουν εξαντλήσει τις προσπάθειες και επομένως θα συνεχιστούν.
Σε αυτό το θέμα αναφερόμαστε μέχρι που η ΕΝΙ θα αποφασίσει ότι δεν μπορεί να κρατά άλλο το σκάφος εκεί και θα πρέπει να αποχωρήσει. Επομένως, πρώτα έχουμε αυτό το στάδιο, στο οποίον ισχύουν όσα λέγαμε και προηγουμένως.
Μετά ακολουθεί το άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο οποίο θα παρίσταται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και θα θέσει το θέμα και θα αναμένει την αντίδραση του Συμβουλίου. Από την αντίδραση θα εξαρτηθεί ποια θα είναι τα περαιτέρω βήματα της πλευράς μας γιατί καταλαβαίνετε ότι δεν μπορούμε να μείνουμε χωρίς καμία αντίδραση.
Αλλά σε αυτό το θέμα επιφυλασσόμεθα να μιλήσουμε μετά που θα λήξει η Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.
Θέλω εδώ να παρατηρήσω κάτι – στις ενέργειες προβαίνει η Τουρκία, η οποία αυθαίρετα καθορίζει περιοχές, τις οποίες θεωρεί είτε δικές της είτε ότι ανήκουν στους Τ/κ. Οι ενέργειές της, ιδιαίτερα σε περιοχή που υποτίθεται ανήκει στους Τ/κ, ή όπως είπε ο κ. Ναμί που εφάπτονται των περιοχών, που δήθεν ανήκουν στους Τ/κ, στις παρυφές, δεν απαλλάσσει και την τουρκοκυπριακή κοινότητα από τις ευθύνες της δημιουργηθείσας κατάστασης. Δηλαδή, το πρόβλημα δεν είναι πρόβλημα μόνο μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Τουρκίας, είναι πρόβλημα που λαμβάνει χώρα σε μία περίοδο που κανονικά έπρεπε να ξεκινούσαν οι προσπάθειες για να δρομολογηθούν οι διαδικασίες για διαπραγμάτευση για επίλυση του Κυπριακού.
Επομένως εφιστάται η προσοχή στην ηγεσία της τ/κ κοινότητας και σε διάφορους που λαμβάνουν το λόγο σήμερα ότι οι συνέπειες δεν μπορεί να είναι μόνο επί της Τουρκίας, που είναι και λίγες, είναι και επί των ιδίων. Μέχρις εδώ, επί του παρόντος.
Ερ. Εκτός από το χώρο της ΕΕ όπου θα θέσει το θέμα ο Πρόεδρος, υπάρχουν άλλα βήματα, όπως τα ΗΕ προς τα οποία μπορεί να απευθυνθεί η ΚΔ για να ζητήσει βοήθεια για επίλυση της κατάστασης;
Απ. Όλη αυτήν την περίοδο η ΚΔ δεν έμεινε με δεμένα τα χέρια, απευθύνθηκε παντού όπου πιστεύει ότι θα μπορούσε να βρει ανταπόκριση. Απλώς επιλέξαμε τη σιωπηρή διπλωματία από τη πραγματοποίηση δημόσια όλων των ενεργειών μας.
Οφείλω να πω αυτή τη στιγμή ότι πρώτον είμαστε πολύ απογοητευμένοι με την Ποντιοπιλατική αντιμετώπιση του εκπροσώπου των ΗΕ εκ μέρους του ΓΓ, διότι πρόκειται περί μίας διεθνούς σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας των ΗΕ και ο ΓΓ να κρατεί αποστάσεις όχι από τις δύο κοινότητες, ως ο έχων την εντολή των καλών υπηρεσιών του Συμβουλίου Ασφαλείας αλλά ως ο ΓΓ των ΗΕ, για εμάς είναι απογοητευτικό.
Δεύτερον θέλω να θεωρήσω τη χθεσινή απάντηση του Υπουργού Ευρώπης της Μεγάλης Βρετανίας Σερ Άλαν Ντάνκαν στη Βουλή των Κοινοτήτων ότι το Λονδίνο απλώς αξιολογεί την κατάσταση εκεί, εντελώς απαράδεκτη. Διότι η Μεγάλη Βρετανία τυγχάνει να έχει την ειδική σχέση που έχει με την Κύπρο, για πολλούς λόγους που δεν χρειάζεται να απαριθμήσω, πέραν του γεγονότος ότι συμμετέχει και στη Διάσκεψη για την Κύπρο ως εγγυήτρια δύναμη και εάν αποφάσισε ότι τώρα θα αξιολογήσει την κατάσταση, αυτό είναι πολύ λυπηρό.
Και είμαι σίγουρος ότι θα επηρεάσει τις σχέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας με το ΗΒ. Είμαι εδώ Υπουργός για τα τελευταία 5 χρόνια και σε αυτά τα χρόνια, με προσπάθειες της ΚΔ οι σχέσεις με το ΗΒ είδαν μια τεράστια βελτίωση, η οποία γίνεται σε όλους τους τομείς - της ασφάλειας, της συνεργασίας με τις Βρετανικές Βάσεις, τη συνεργασία και κατανόηση που δείχνουμε για το Brexit και πολλά άλλα. Δεν θα είμαι εδώ για να είμαι μάρτυρας της οποιασδήποτε αξιολόγησης που εμείς θα κάνουμε έναντι του ΗΒ, αλλά εκφράζω τη βαθύτατη λύπη μου.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ. Άλαν Ντάνκαν μας έχει απογοητεύσει. Η στάση του στο Γκραν Μοντάνα και ιδιαιτέρως η τελευταία του παρέμβαση, πιστεύουμε ήταν καταλυτική για την αποτυχία της Διάσκεψης εκείνης. Του το υποδείξαμε παρασκηνιακά, κατά τη συνάντηση που είχε με τον κ. Μαυρογιάννη, φαίνεται όμως ότι η δική του στάση απέναντι στην Κύπρο είναι εντελώς διαφορετική από ό,τι έγινε από τις κυβερνήσεις της Μεγάλης Βρετανίας για τα τελευταία πέντε αυτά χρόνια.
Ερ. Έχετε αναφερθεί στις προσπάθειες επανέναρξης του διαλόγου στο Κυπριακό. Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η κατάσταση σήμερα, ώστε να υποβοηθηθεί αυτή η προσπάθεια για να ξαναρχίσει ο διάλογος;
Απ. Προσωπικά η θέση μου είναι υπέρ της συνέχισης των προσπαθειών για να προκύψει λύση του Κυπριακού με βάση το κεκτημένο που έχει παραχθεί κατά τη διάρκεια των συνομιλιών. Πώς βλέπετε κάτω υπό τις παρούσες περιστάσεις να δημιουργείται εκείνο το περιβάλλον για να μπορέσει αυτό να γίνει κατορθωτό; Πρέπει να τελειώσει αυτή η υπόθεση προτού δούμε την μεγαλύτερη εικόνα.
Ερ. Δεν θα ανέμενε κάποιος την οποιαδήποτε κίνηση ή ενέργεια εκ μέρους της Τουρκίας ή και από τ/κ πλευράς για να υποβοηθήσει τις προσπάθειες επανέναρξης του διαλόγου;
Απ. Η τουρκική πλευρά και η τ/κ πλευρά όφειλαν να επεδείκνυαν την ίδια ευαισθησία για την ανάγκη επανέναρξης του διαλόγου, που επιδεικνύουμε εμείς. Η θέση μας είναι επανειλημμένα διακηρυγμένη, τόσο σε ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίον και τη βάση της εκκίνησης αυτών των συνομιλιών όσο και σε όσο αφορά την επανειλημμένα διακηρυγμένη θέση μας ότι οι φυσικοί πόροι της Κύπρου ανήκουν σε όλους τους κατοίκους του νησιού, ότι είναι συμφωνημένο το πλαίσιο όπου η ομόσπονδη κυβέρνηση θα έχει την ευθύνη για τη διαχείριση αυτών των πόρων και για την κατανομή των εσόδων από αυτούς τους πόρους, το έχουμε επανειλημμένα πει, και επομένως είναι εντελώς αδικαιολόγητος ο τρόπος με το οποίον αποφάσισαν να ενεργήσουν.
Είναι ετσιθελικός τρόπος με βάση τη δύναμη και όχι τη δύναμη του διεθνούς δικαίου και είναι απογοητευτικό.
Ερ. Ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο στην πορεία σας και την πορεία της ΚΔ είναι η ένταξη στην ΕΕ. Από τη δική σας εμπειρία πώς βλέπετε να έχουν εξελιχθεί οι σχέσεις της Κύπρου με τους 28 και τι επίδραση είχε ή και έχει η ιδιότητα του κράτους μέλους στον τόπο μας;
Απ. Νομίζω ότι μια μικρή χώρα όπως η Κύπρος, με τις ενέργειες της Τουρκίας, η οποία θέλει πάση θυσία να υποβιβάσει τη διεθνή οντότητα της ΚΔ το γεγονός ότι ανήκουμε στην ΕΕ, είναι πολύτιμο, ένα πολύτιμο γεγονός, ένα γεγονός που μπορεί στην καθημερινότητα να το ξεχνούμε, εντούτοις αυτή τη στιγμή η ΚΔ δεν είναι απλώς κράτος μέλος των ΗΕ, είναι ταυτόχρονα και κράτος μέλος της ΕΕ και αυτό, πιστεύω, της προσδίδει μια πολύ μεγαλύτερη θωράκιση από ό,τι πριν την ένταξη.
Φυσικά θα μου πείτε, στις ώρες κρίσεων τι κάνει η ΕΕ. Μπορεί η ΕΕ να μην έχει παρουσιάσει την πιο αποφασιστική στάση που θα ανέμενε κάποιος για ένα κράτος μέλος της, αλλά η ΕΕ δεν είναι μία προσωπικότητα από μόνη της. Είναι τα 28 κράτη μέλη που την απαρτίζουν και ένα από αυτά τα κράτη μέλη είναι και η Κύπρος, και η Κύπρος έχει τα ίδια κυριαρχικά δικαιώματα εντός της ΕΕ με όλα τα θεσμικά μέσα που έχουν όλα τα κράτη μέλη στη δική τους διάθεση και πιστεύω ότι αυτά τα θεσμικά εργαλεία που της προσδίδει η ιδιότητα του κράτους μέλους έχουν ασκηθεί πολλές φορές στο παρελθόν και θα ασκηθούν και στο μέλλον, κυρίως έναντι της Τουρκίας.
Θέλω να επαναλάβω εδώ ότι η Κύπρος δεν θα συναινέσει στην αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας με την ΕΕ, δεν θα συναινέσει στην απελευθέρωση των θεωρήσεων που επίμονα ζητά η Τουρκία και ασφαλώς δεν θα συναινέσει στο άνοιγμα οποιωνδήποτε κεφαλαίων.
Ερ. Εάν μου επιτρέπετε μια ερώτηση σε προσωπικό επίπεδο, κύριε Υπουργέ. Τι σας ώθησε να αναμειχθείτε στην πολιτική;
Απ. Η πολιτική πάντα μου άρεσε, από την εποχή που ήμουν στο Δημοτικό Σχολείο. Τότε, πλην της Στ’ τάξης, ήταν η περίοδος του αγώνα της ΕΟΚΑ, ήταν τα γνωστά κέρφιου που επέβαλλαν οι Άγγλοι, εγώ έμενα στο σπίτι που ήταν και η κλινική του πατέρα μου – ήταν μαιευτήρας ο πατέρας μου – και η κλινική ήταν ανοικτή για να έρχονται όλα τα γυναικολογικά και μαιευτικά θέματα των πελατισσών του, με αποτέλεσμα, με ειδικό πάσο, έρχονταν με τους συγγενείς τους, κάθονταν σε μια μεγάλη αίθουσα και επειδή ήταν κέρφιου και δεν μπορούσα να βγω έξω να παίξω, έμενα και παρακολουθούσα τις συζητήσεις των εξελίξεων και από εκεί διαφάνηκε πόσο πολύ με τραβούσε να παρακολουθώ τα όσα γίνονται στην πολιτική εκείνης της εποχής, που ασφαλώς ήταν η εποχή του αγώνα, έζησα την περίοδο της απόφασης για την εξορία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, την προκήρυξη της ΕΟΚΑ, τα διάφορα φυλλάδια και αυτό το ενδιαφέρον μου με οδήγησε να διαβάζω από εκείνη την ηλικία εφημερίδες κυπριακές και ελλαδικές που έπαιρνε ο πατέρας μου και αυτό με οδήγησε στο να έχω ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για την πολιτική.
Ερ. Το έχετε μετανιώσει;
Απ. Όχι καθόλου, φεύγω από την πολιτική νιώθοντας πάρα πολύ ολοκληρωμένος όσον αφορά τη σταδιοδρομία μου.
Ερ. Σε αυτή την πορεία μπορείτε να μας πείτε μια στιγμή που εσείς θεωρείτε ως την πιο δύσκολη ή κρίσιμη που είχατε να αντιμετωπίσετε;
Απ. Δυσκολίες υπήρχαν πολλές, αλλά ταυτόχρονα η διαχείριση πολλών θεμάτων εξωτερικής πολιτικής από τη θέση του ΥΠΕΞ ή πολλών προσπαθειών εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατά τη διάρκεια της θητείας μου εκεί, μού έδιναν πάντα χαρά και ικανοποίηση γιατί εκτελούνταν με αρκετή δημιουργικότητα και παραγωγικότητα.
Εζησα και στιγμές που ζούσε η Κύπρος κρίση. Έζησα τις εφιαλτικές πρωινές ώρες της κρίσης των Ιμίων, έζησα μόλις παρέλαβα τη θέση του ΥΠΕΞ ξανά αυτή τη θητεία τις εφιαλτικές νύχτες του κουρέματος, φεύγω δυστυχώς πάλι με κρίση. Έζησα όμως και πολύ ευχάριστες στιγμές, τη νύχτα της Κοπεγχάγης, που κλείδωσε η ένταξη της Κύπρου διότι εκκρεμούσε εξαιτίας παράλληλων διεργασιών για να λυθεί το Κυπριακό το ίδιο βράδυ. Χαρές όταν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καταψηφίζονταν οι τροπολογίες που έβαζαν φίλοι προς την Τουρκία Ευρωβουλευτές με ξεκάθαρη την καθοδήγηση που είχαν από την τουρκική πρεσβεία, επιτυχίες στο Συμβούλιο της Ευρώπης, επιτυχίες στο ΕΔΑΔ του ΣτΕ.
Έζησα και πολύ δυσάρεστες και πολύ ευχάριστες στιγμές.
Ερ. Τι θα συμβουλεύατε τον διάδοχό σας κύριε Υπουργέ;
Απ. Θέλω πρώτα να επαινέσω τον διάδοχό μου, τον κ. Νίκο Χριστοδουλίδη, διότι με τη σκληρή δουλειά του, την ακούραστη δραστηριότητά του, αλλά και τις ικανότητές του από τη θέση ενός πετυχημένου διπλωμάτη, που στην αρχή ήρθε εδώ για να είναι διευθυντής του γραφείου μου, αλλά στη συνέχεια ο Πρόεδρος του ανέθεσε τη θέση και του Κυβερνητικού Εκπροσώπου και του Διευθυντή του γραφείου του, απέδειξε πόσο επιτυχημένος ήταν και είμαι σίγουρος ότι το ίδιο θα πετύχει εδώ και από τη θέση του ΥΠΕΞ.
Ερ. Τώρα με τι θα ασχοληθείτε, τα σχέδιά σας;
Απ. Όπως ξέρετε είμαι γιατρός γεροντολόγος, όχι ότι θα ασκήσω ιατρική. Θα κάνω εκείνο που συμβούλευα όλο τον κόσμο ότι πρέπει να κάνει – να αφιερώσει το τρίτο στάδιο της ζωής τους -και επομένως εγώ της δικής μου- για να ασχοληθώ με θέματα που δεν είχα το χρόνο να ασχοληθώ στην τόσο έντονη πολιτική ζωή από τα διάφορα στάδια που πέρασα προηγουμένως.
Μου αρέσει πολύ να διαβάζω μια κατηγορία βιβλίων, των διεθνών και εξωτερικών σχέσεων και της ιστορίας και όταν λέω ιστορίας εννοώ παγκόσμια ιστορία, ελληνικής, αρχαίας ελληνικής ιστορίας, του Βυζαντίου. Τώρα θα έχω πάρα πολύ χρόνο για να διαβάζω αχόρταγα όσα προηγουμένως διάβαζα με λιγότερο χρόνο.
Θα ασχοληθώ και με το γράψιμο για να εκφράσω ιδέες και απόψεις που ως ΥΠΕΞ και ως Ευρωβουλευτής είχα περιορισμούς για να αναφέρω. Τώρα θα μιλώ ελεύθερα χωρίς να σκέφτομαι ποιοι με ακούν, ως ΥΠΕΞ έπρεπε να σκέφτομαι ότι με ακούνε οι ξένες πρεσβείες, ότι ίσως με διαβάζουν ξένες χώρες, ότι με ακούνε οι Τ/κ και η τουρκική πλευρά και όχι μόνο το εσωτερικό μέτωπο, γιατί πολλοί μου ασκούσαν κριτική για τα όσα έλεγα γιατί ήμουν υποχρεωμένος να ήμουν μέσα σε κάποια καλούπια που είναι υποχρεωμένος ένας ΥΠΕΞ να είναι. Γι’ αυτό θα γράψω αυτές τις ιδέες και σκέψεις εντελώς ελεύθερα και όσο χρόνο μου πάρει γιατί το κυριότερο προτέρημα της περιόδου της αφυπηρέτησης είναι να μην σε πιέζει καθόλου ο χρόνος, εγώ θα είμαι τώρα ο κύριος του χρόνου, ενώ προηγουμένως σε όλη μου τη δραστηριότητα στην πολιτική ο χρόνος ήταν ο κύριός μου.
Και θα απολαύσω και πολλά άλλα καλά της ζωής, με την οικογένεια, τη γυναίκα μου, να πας με τους φίλους σου να καθίσεις κάπου ανέμελα χωρίς να κοιτάζεις το ρολόι σου και χωρίς να έχεις σκοτούρες που καμιά φορά σε κάνουν αφηρημένο.
Ερ. Έχετε κάποιο μήνυμα που θέλατε να στείλετε στον κυπριακό λαό;
Απ. Δεν νομίζω να έχω ένα ειδικό μήνυμα να δώσω διότι πάρα πολλά ήταν τα μηνύματα που έστελλα καθ’ οδόν. Δεν νομίζω ότι είμαι ένα πρόσωπο που νιώθω τον εαυτόν μου είναι σε θέση να προβαίνει σε διαγγέλματα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ: «Ποντιοπιλατική» η αντιμετώπιση του Γκουτέρες
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Απόφαση-Σοκ από το Ηνωμένο Βασίλειο: Με ηλεκτρονική Visa η είσοδος στη χώρα
• Τέσσερα πράγματα που ποτέ δεν πρέπει να αναζητήσεις στην Google - Ο λόγος
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις